 İlk sayı kapağı | |
| Kategoriler | Mizah |
|---|---|
| Sıklık | Haftalık |
| İlk sayı | 21 Kasım 1991 |
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Website | http://www.leman.com.tr/ |
LeMan, 1991 yılından beri yayınlanmakta olan Türk haftalık mizah vekarikatür dergisi.
1985'teGırgır'dan ayrılan bir ekibin kurduğuLimon dergisinin 1991 yılında kapanmasından sonra aynı ekip tarafından kurulduğu için, başlangıcı 1985 sayılabilir. Gırgır ve sonrasındaki benzeri bütünmizah dergileri (Limon da dâhil olmak üzere) büyük bir medya kuruluşuna aitkenLeMan dergisiMehmet Çağçağ veTuncay Akgün ortaklığında bağımsız bir dergi olarak kuruldu. Bu yönüyle kendisinden sonra gelen mizah dergileri için (Penguen,Uykusuz veCafCaf gibi) de model oldu. Limon'dan gelen sol muhalif duruşunuNihat Genç, Ender Özkahraman,Cezmi Ersöz gibi yazar çizerlerle veCan Yücel, Eşber Yağmurdereli gibi politik ve kültürel figürlere sahip çıkarak güçlendiren ve daha da popülerleştirerek devam ettiren dergi, uzun bir dönem en çok satan ve sevilen mizah dergisi olarak kalmayı başardı. Kendi yayın evinden pek çok başka mizah ve mizah dışı konuda dergi çıkartarak bir yayın grubuna dönüştü. 2000'li yıllarda kadrosunda yaşanan büyük çaplı kopuşlarla zayıflayarak etkisini ve tirajını yitirmiştir. Ayrılan ekiplerPenguen veLombak gibi alternatif mizah dergilerini kurmuştur. Zayıflamasına rağmen 2010 yılında 1000. sayısını yayınlamıştır.
Derginin 26 Haziran 2025 tarihli sayısındaİsrail-Filistin çatışması hakkında yayımladığı bir karikatürde, klişeleşmiş dinî kıyafetler içerisinde "Muhammed" ve "Musa" adlı iki kanatlı figür yer almakta; Muhammed'in Arapça "selamün aleyküm" diyerek selamladığı Musa, İbranice "aleyhem şalom" karşılığını vermekte ve ikisi bombalanmakta olanOrta Doğu semalarında tokalaşmaktadır. İslam peygamberiMuhammed ve İbrani peygamberMusa'nın tasvir edildiğini düşünen birçok vatandaş, özellikleMuhammed'in tasvirine sosyal medya üzerinden tepki gösterdi. Vatandaşların bir kısmı, tepkilerini açıkça ifade etmek amacıyla daha sonra derginin Beyoğlu'ndaki merkez binası önünde toplandı.[1] Sosyal medyadan tepki gösteren vatandaşların yanı sıra,İBDA-C gençliği gibi bazıİslamcı,köktendinci gruplar da protestolara katıldı.[2] İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da Türk Ceza Kanunu'nun 216. maddesi uyarınca "dinî değerleri alenen aşağılama" suçundan adli soruşturma başlatmış ve derginin eser sahibi ile genel yayın yönetmeni ve sorumlu yazı işleri müdürü olmak üzere dört kişi hakkında gözaltı kararı vermiştir.[3][4] Derginin web sitesine erişim resmî makamlarca engellenmiştir.[5]
Protestoların başlangıcında bölgedeki biri protestoculara bira atarak tepki göstermiş; bunun sonucunda bir polis yaralanmış, protestocu kalabalık isenefret söylemleriyle şiddet çağrısında bulunarak toplumunseküler vesekülarist çevrelerini hedef gösteren provokatif eylemlerde bulunmuştur.[6][7]
Ilımlı ve sekülarist politik çevrelerce de karikatür kınanmıştır.[8][9] Dergi, karikatürdeMuhammed'in çizildiği iddiasını reddetmiştir.[10] Karikatürde sanılanın aksineMuhammed veMusa'nın çizilmediği,peygamber adı taşıyan insanların trajik ölümünün temsil edildiği yorumunda bulunulmuştur.[11]
Saldırının ardındanSol Parti,X'ten"Gerici güçler tarafından "yakalım" ve "ölüm" çağrıları eşliğinde gerçekleştirilen saldırılara karşıLeman Dergisi'nin yanındayız. Memleketimizi gerici karanlığa asla teslim etmeyeceğiz." açıklamasını yaptı.[12]Halkevleri"Leman’a yönelik gerici faşist saldırı, tüm muhalefeti hedef alan bir provokasyondur. Sinmeyeceğiz, susmayacağız, meydanı boş bırakmayacağız!" açıklamasını yaptı.[13]
Olayın ardından CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada, "Milletin değerlerinden yoksun, edep, adap bilmez ahlaksızların Resûl-i Ekrem Efendimize yaptığı hürmetsizlik kabul edilemez. Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır, alçakça bir provokasyondur" ifadelerini kullandı.[14]
Derginin Beyoğlu'ndaki ofis binasının alt katları "LeMan Kültür Merkezi" olarak düzenlendi. DekorasyonuylaLeMan'ın karikatür dünyasını yansıtan veCem Yılmaz'ın ilk gösterisini gerçekleştirerek komedyen olarak adını duyurduğu bu mekân,LeMan dergisi ürünlerinin satıldığı bir dükkân ile sergi alanları barındırmakta, konserler, söyleşiler, stand-up gösterileri yapılabilen bir kafe-bar olarak hâlen hizmet vermektedir. Son yıllarda başka pek çok şehirde şubeleri açılan LeMan Kültür, bir kafeler zincirine dönüşmüş durumdadır.
(LeMan dergi grubundan çıkan bu dergilerin bazıları kapanmış, bazıları hâlen yayın hayatını sürdürmektedir)
