| Makale serilerinden |
| LGBT |
|---|
LGBT tarihi,ilk çağlardan günümüze kadar gelen çok eski bir uygarlık tarihine sahiptir. Lezbiyen, gey, biseksüel ve trangender bireylerin duygusal ve cinsel birlikteliğini ifade eder.
Dünya genelinde devlet hukukları sisteminde ilk olarakrönesans vereform hareketleriyle başlayan insan hakları hareketi19. yüzyılda Avrupa merkezli yaşananFransız İhtilali ile ivme kazanmışsanayi devrimi veEkim Devrimi[1] ile birlikte dünya genelinde teknolojik atılım yaşanmış ve insana verilen önem artmıştır. YineXX. yüzyıl'da yaşanan[2] yeni dünyayı şekillendirendünya savaşlarının ardından silahlı savaş karşıtlığı kabul görmüş vesoğuk savaş dönemine[1] geçilerek, ülkeler insan ve devlet ekonomilerine ağırlık vermiştir.[1] Bu da hükûmetleri ülke ekonomisinin gelişimi için[3] vazgeçilmezi olan insana yatırım ve desteği beraberinde getirmiştir. Ancak karşı cinse olan ilgi ve kadın-erkek bireyler arasındakievlilik ve bunu bir ürünü olarak çocuk fikri dünya tarihinde hep kabul görencinsel yönelim vecinseliği olmuş, dolayısıyla LGBT bireyler görmezden gelen ve tanımamaya iten bir tabu olmuştur.
Özellikle XIX. yüzyıl dünyasından önce LGBT bireyler ilkel yöntemlerle cezalandırılıyordu. Ölüm ve ağır cezalara çarptırılıyordu. Bu durummodern tarihe dek sürmüş,LGBTler Avrupa veAmerika Birleşik Devletleri'nde başlayan 1960'lı yıllardakiLGBT sosyal hareketleri ve cinsel devrimlerden önce[4] türlü ayrımcılık veşiddete maruz kalmıştır. Yer yerpolis şiddeti ve devlet eliyle şiddete maruz kalan LGBT bireyler için ilk salt çoğunluk sağlayan ilk şiddet karşıtı hak direnişi ABD'deStonewall ayaklanmaları ile başlamış ve bu direniş sonrası Avrupa ve ABD ülkelerinde LGBT hakları hızla gelişmiş özellikler 60'lı yıllardan sonranefret suçu vehomofobi kavramı sıkça dillendirilmiştir. Günümüzde gelişmiş batılı ülkelerde homofobi ve nefret suçu karşıtı yasalar yapılmış, yine bazı gelişmiş batılı ülkeler LGBT bireylerineşcinsel evlilik ve evlat edinme hakkını tanımış ve yasal zeminde kabul etmiştir.
| Dönem | Genel tanımlama | Hareketler[5] | Almanya | İsviçre | Avusturya | ABD | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 17. yüzyıl–1817 | Geçmiş | 1786–? | |||||
| 1817–1897 | Erken geçmiş, geçmiş | ||||||
| 1897–1945 | Eşcinsel hareket | İlk dalga | 1897–1933 | (1900–1920'ler) | 1920'ler | ||
| 1945–1969 | Homophil hareketi | İkinci dalga | (1949)/1969–1971 | 1932–1972 | (1960'lar) | 1950–1969 | |
| 1969–günümüz | LGBT sosyal hareketleri | 1971–günümüz | 1972–günümüz | 1975–günümüz | 1969–günümüz | ||