Kategori ya daulam, felsefi anlamda genel olaraköznitelik ya da birnesneye yüklenen nitelik olarak anlaşılır.[1] Kategoriler, bir konunun anlam ve sınırlarını, içerik ve biçiminin çerçevesini belirler.
Kategoriler, koşulu kendilerinde mevcut olan genel niteliklerdir; bu anlamda ve dolayısıyla koşulsuzdurlar.Kategorik denildiğinde belirtilen anlam, bu bağlamda, koşulsuzluktur. Bu genel anlamın ötesindefelsefe tarihi boyunca kategori kavramı içerik olarak kullanıldığı felsefi dizgeye (sistem) göre anlam kazanan bir içeriğe sahiptir. Bir anlamda kategori kavramının oluşturcusuAristoteles'tir. Aristoteles on çeşit kategori belirlemiş ve bir konu hakkında bu on kategoriye göre bir şey söylenebileceğini belirtmiştir.Töz,nicelik,nitelik,yer,zaman,durum,sahiplik,etki,edilgi,bağıntı Aristoteles'in ortaya koyduğu kategorilerdir. Böylece kategori, felsefede anlamlı bir şey söyleyebilmeninkoşullarını belirleyen kavram olarak görünmektedir.[2]
Kant'ın buna paralel ancak farklı içerikte bir kategori tanımı vardır.[3] Kant, tecrübelerimizin önsel (a priori) koşulu olan mutlak zihinsel kavramları adlandırmak üzere kategori kavramını kullanır. Kant'a göre, zihnin duyumlardan gelen verileri toplayıp değerlendirmesi ve birleştirip sonuçlara varması için on iki ayrı kategori mevcuttur. Bu on iki kategori temelde dört ana kategoriye bağlıdır. Bunlar:Nitelik,nicelik,bağıntı vemodalite'dir.
Kant ile Aristoteles'in kategori anlayışlarındaki farklılık, Kant'ta kategoriler yalnızca düşüncenin özellikleri olmasına karşın, Aristoteles'te kategoriler hem düşüncenin hem de varlığın özelliklerini gösterirler.
![]() | Felsefe ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |