Kadın tarihi,kadınların tarih boyunca oynadıkları rolü ve bunu incelemek için gerekenyöntemleri konu alan bir çalışma alanıdır. Bu alan; kayıtlara geçmişkadın haklarının gelişiminin incelenmesini, belirli dönemlerdeki kişisel başarıların araştırılmasını, tarihsel açıdan önemli kadınların ve kadın gruplarının incelenmesini ve tarihsel olayların kadınlar üzerindeki etkisinin değerlendirilmesini kapsar. Kadın tarihi alanındaki çalışmalarda, geleneksel tarih kayıtlarının, kadınların çeşitli alanlara katkılarını ve tarihsel olayların kadınlar üzerindeki etkisini küçümsediği ya da göz ardı ettiği inancı temel alınır. Bu bakımdan kadın tarihi, çoğu zaman geleneksel tarih anlayışına meydan okuyan veya onu genişletmeyi amaçlayan bir türtarihsel revizyonizm olarak tanımlanır.
Başlıca akademik merkezler,ikinci dalga feminist tarihçilerin, sosyal tarihin getirdiği yeni yaklaşımlardan etkilendiği ve öncülük ettiği Amerika Birleşik Devletleri ve Britanya olmuştur.Kadınların özgürleşme hareketlerinde birer aktivist olarak, kadın oldukları için yaşadıkları baskı ve eşitsizlikleri tartışıp analiz eden bu tarihçiler, atalarının yaşamları hakkında bilgi edinmenin zorunlu olduğuna inanıyorlardı – ancak basılı kaynaklarda bu konuda çok az çalışma bulabildiler. Tarih, çoğunlukla erkekler tarafından ve erkeklerin özellikle Afrika'daki kamusal alandaki etkinlikleri – savaş, siyaset, diplomasi ve idare – üzerine yazılıyordu. Kadınlar genellikle dışlanıyor, adı geçse bile çoğunlukla eş, anne, kız evlat ya da metres gibi cinsiyetçi kalıplara indirgenen rollerde tasvir ediliyordu.[1] Tarih çalışmaları, tarihsel olarak “önemli” kabul edilen şeylere dairdeğer yargıları içerir. Bu çalışma alanının diğer bir yönü ise, ırk, ekonomik durum, toplumsal statü ve toplumun çeşitli diğer unsurlarının kadınların yaşamlarında yarattığı farklılıkların incelenmesidir.[2]
Kadın tarihinin incelenmesi, zaman içinde evrim geçirmiştir.[3] İlk dönemfeminist hareketler, kadınların kaybolmuş hikâyelerini geri kazanmayı amaçlarken; daha yeni akademik çalışmalar, kadınların deneyimlerini ve bakış açılarını ana akım tarih anlatılarına entegre etmeyi hedefler. Kadın tarihi, aynı zamanda toplumsal cinsiyet çalışmaları, kadın çalışmaları vefeminist teori gibi disiplinler arası alanların da önemli bir parçası hâline gelmiştir.[4][5]
Kadın tarihindeki bazı önemli dönüm noktaları arasında;kadınlara oy hakkı kazandırmak için mücadele eden süfrajet hareketi, üreme hakları ve iş yerindeki ayrımcılık gibi konulara dikkat çeken 1960 ve 1970'lerin feminist hareketi;[6] ve cinsel taciz ile saldırının yaygınlığına dikkat çeken#MeToo hareketi[7][8] alır.
Kadın hakları, kadınların sosyal veinsan haklarını ifade eder.Amerika Birleşik Devletleri'ndekikölelik karşıtı hareketler kadınların statüsüne yönelik ilgiyi artırdı; ancakfeminizm tarihi 18. yüzyıldan öncesine uzanır (bkz.protofeminizm). 19. yüzyılda başlayan reform dönemi, görünmez azınlıkların ya da dışlanmış çoğunlukların yeni reform eğilimlerinde bir katalizör ve küçük bir model bulmaları anlamına geliyordu. "Kadın sorunu" üzerine kaleme alınan en erken eserler, kadınların kısıtlayıcı rollerini eleştirmiştir; ancak bu eserler, kadınların dezavantajlı olduğu ya da erkeklerin suçlu olduğu iddiasını mutlaka öne sürmemiştir.
Parlamentoda temsil, 20. yüzyılın başlarında başladı. 1900 yılında hiçbir kadın ulusal meclise seçilmemişti. Finlandiya 1907'de bu engeli aştı. 1945'te kadınların temsil oranı ortalama yüzde üçken, 2015'e gelindiğinde yüzde 20'ye ulaştı.[16]
Britanya'da feminizm hareketi 19. yüzyılda başladı ve günümüze dek devam etmektedir.Simone de Beauvoir, 1949 tarihli eseriİkinci Cins'te kadınların baskı altında oluşunu ayrıntılı biçimde analiz etti. Bu eser, çağdaş feminizmin kurucu metinlerinden biri hâline geldi.[17] 1960'ların sonları ve 1970'lerin başlarındafeminist hareketler, örneğin ABD'deki hareket, Batı dünyasında kadınların koşullarını büyük ölçüde değiştirdi. Bu devrimin tetikleyicilerinden biri, 1960'ta geliştirilendoğum kontrol hapı oldu. Bu sayede kadınlar, aile planlaması amacıyla kolay ve güvenilir bir doğum kontrol yöntemine erişim sağladı.
Kadın tarihçileri,kapitalizmin kadınların statüsü üzerindeki etkisini tartışmıştır.[18][19]
Kötümser bir bakış açısıylaAlice Clark, kapitalizmin 17. yüzyıl İngiltere'sine gelişinin kadınların statüsü üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu, çünkü kadınların ekonomik önemlerinin büyük ölçüde azaldığını savunur. Clark'a göre 16. yüzyıl İngiltere'sinde kadınlar, sanayinin ve tarımın pek çok alanında görev alıyordu. Ev, üretimin merkezi birimi konumundaydı ve kadınlar çiftliklerin yönetiminde, bazı zanaatlarda ve toprak mülklerinde hayati bir rol üstleniyordu. Bu ekonomik roller, kadınlara kocalarıyla belli bir eşitlik sağlıyordu. Ancak Clark'a göre, 17. yüzyılda kapitalizmin genişlemesiyle birlikte işbölümü giderek arttı; erkekler ev dışında ücretli işlere yönelirken, kadınlar karşılıksız ev içi işlerle sınırlandırıldı. Orta sınıf kadınlar, hizmetçileri denetlemek dışında "boş" bir ev hayatına hapsedildi; alt sınıf kadınlar ise düşük ücretli işlere zorlandı. Kapitalizm, birçok kadın üzerinde olumsuz bir etki yarattı.[20]
Daha iyimser bir yorumda bulunanIvy Pinchbeck, kapitalizmin kadınların özgürleşmesi için koşullar yarattığını savundu.[21] Louise Tilly ve Joan Wallach Scott ise süreklilik üzerinde durarak kadınların statüsünü üç aşamada incelemiştir. Sanayi öncesi dönemde üretim çoğunlukla ev içi kullanıma yönelikti ve kadınlar hanelerin ihtiyaçlarının büyük kısmını üretiyordu. İkinci aşama, erken sanayileşmenin "aile ücreti ekonomisi"dir; burada bütün aile, koca, eş ve büyük çocukların kolektif gelirine bağımlıydı. Üçüncü veya modern aşama ise "aile tüketim ekonomisi"dir; bu aşamada aile, tüketimin merkezidir ve kadınlar, artan tüketim standartlarını desteklemek için perakende ve büro işlerinde büyük sayılarda istihdam edilmiştir.[22]
1870 ABD nüfus sayımı, Her meslekte çalışan kadınları sayan ilk sayım oldu ve kadınların tarihine dair önemli bir kesit sundu. Bu veriler, yaygın bir efsanenin aksine, Viktorya dönemindeki tüm Amerikalı kadınların ya orta sınıf evlerinde "güvende" olduklarını ya da yalnızca atölyelerde çalıştıklarını göstermemektedir. Kadınlar toplam iş gücünün %15'ini oluşturuyordu (12,5 milyon içinde 1,8 milyon). Fabrika işçilerinin üçte birini kadınlar oluşturuyordu ve özellikle öğretmenlik (ülkenin eğitimi genişletmeye ağırlık vermesi nedeniyle), terzilik, şapkacılık ve giyim işlerinde yoğunlaşmışlardı. Öğretmenlerin üçte ikisi kadındı.
Bunun dışında kadınlar; demir ve çelik fabrikalarında (495), madenlerde (46), kereste fabrikalarında (35), petrol kuyuları ve rafinerilerinde (40), gazhanelerde (4) ve kömür ocaklarında (5) çalışıyordu. Ayrıca gemi teçhizatçısı (16), arabacı (196), terebentin işçisi (185), pirinç dökümcüsü/işçisi (102), tahta ve çıta üreticisi (84), sığır çobanı (45), silah ve kilit ustası (33), avcı ve tuzakçı (2) gibi şaşırtıcı mesleklere de sahiptiler. Bunun yanında 5 avukat, 24 diş hekimi ve 2.000 doktor kadın bulunmaktaydı.
Eğitim beklentileri giderek yükseliyor vekilise ile devlete geleceğin yöneticileri olarak hizmet edecek görevliler sağlamak için kurumsallaşmaya başlıyordu. Kız çocukları da eğitiliyordu, ancak bu, onların siyasi sorumluluk üstlenmeleri için değildi. Kızlar liderlik pozisyonlarına uygun görülmüyor ve genellikle erkek kardeşlerinden daha düşük bir zekâya sahip oldukları varsayılıyordu.
Fransa'da işçi sınıfı çocuklarının (hem erkek hem kız) okuma öğrenmeleri için çok sayıda küçük yerel okul bulunuyordu; amaç "Tanrı'yı bilmek, sevmek ve O'na hizmet etmek"ti. Soylu veburjuva elitlerin oğulları ile kızlarına ise cinsiyete özgü eğitimler veriliyordu: Erkek çocuklar üniversiteye gönderilirken; kız kardeşleri (evi terk etme şansına sahip olurlarsa) belirsiz bir müfredata sahipmanastır okullarına yatılı olarak gönderiliyordu.
Aydınlanma Çağı bu modeli sorgulasa da, kadın eğitimi için gerçek bir alternatif sunulmadı. Bilgili kadınlar ancak evde eğitim yoluyla yetişebiliyor, bu da genellikle yalnızca salonlarda başkalarını etkilemek amacıyla yapılıyordu.[23][24][25]
Kadınların evlilik yaşı, toplumdaki konumlarının bir göstergesi olarak kullanılabilir. Kadınların evlilik yaşı, kısmen, daha ileri yaşlarda evlenen kadınlarınbeşeri sermaye edinme fırsatlarının artması nedeniyleekonomik kalkınmayı da etkileyebilirdi.
Dünya genelinde ortalama olarak kadınların evlilik yaşları yükselmektedir. AncakMeksika,Çin,Mısır veRusya gibi ülkelerde bu göstergedeki artış, örneğinJaponya'ya kıyasla daha sınırlı kalmıştır.[26]
Clay, Catherine; Chandrika, Paul; Senecal, Christine (2009).Envisioning Women in World History. 1st.1. New York: McGraw-Hill Higher Education.ISBN9780073513225.OCLC163625376.
McVay, Pamela (2009).Envisioning Women in World History. 1500–Present.2. New York: McGraw-Hill Higher Education.ISBN9780073534657.OCLC192082970.
Franceschet, Susan, et al. eds.The Palgrave Handbook of Women's Political Rights (2019)online
Helgren, Jennifer, (Ed.) (2010).Girlhood: A Global History. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press.ISBN9780813549460.OCLC779172919.
Hopwood, Nick, Rebecca Flemming, Lauren Kassell, eds.Reproduction: Antiquity to the Present Day (Cambridge UP, 2018). Illustrations. xxxv + 730 pp.excerpt alsoonline review 44 scholarly essays by historians.
Hughes, Sarah; Hughes, Brady (1995).Women in World History: Readings from Prehistory to 1500. Sources and Studies in World History.1. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe.ISBN1563243105.OCLC31435252.
Hughes, Sarah; Hughes, Brady (1997).Women in World History: Readings from 1500 to the Present. Sources and Studies in World History.2. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe.ISBN1315698099.OCLC1007238005.
Ebrey, Patricia.The Inner Quarters: Marriage and the Lives of Chinese Women in the Sung Period (1990)
Hershatter, Gail, and Wang Zheng. "Chinese History: A Useful Category of Gender Analysis,"American Historical Review, Dec 2008, Vol. 113 Issue 5, pp 1404–1421
Hershatter, Gail.Women in China's Long Twentieth Century (2007),full text online
Hershatter, Gail, Emily Honig, Susan Mann, and Lisa Rofel, eds.Guide to Women's Studies in China (1998)online edition
Ko, Dorothy.Teachers of Inner Chambers: Women and Culture in China, 1573–1722 (1994)
Mann, Susan.Precious Records: Women in China's Long Eighteenth Century (1997)
Seth, Sanjay. "Nationalism, Modernity, and the 'Woman Question' in India and China."Journal of Asian Studies 72#2 (2013): 273–297.
Wang, Shuo. "The 'New Social History' in China: The Development of Women's History,"History Teacher, (2006) 39#3 pp. 315–323.JSTOR30036800
Anderson, Bonnie S. and Judith P. Zinsser.A History of Their Own: Women in Europe from Prehistory to the Present (2nd ed 2000).
Bell, Susan G., (Ed.) (1980).Women: From the Greeks to the French Revolution. Stanford, CA: Stanford University Press.ISBN9780804710947.
Bennett, Judith M. and Ruth Mazo Karras, eds.The Oxford Handbook of Women & Gender in Medieval Europe (2013) 626pp.
Boxer, Marilyn J., Jean H. Quataert, and Joan W. Scott, eds. ''Connecting Spheres: European Women in a Globalizing World, 1500 to the Present (2000), essays by scholarsexcerpt and text search
Bridenthal, Renate, Susan Stuard, and Merry E. Wiesner-Hanks eds.Becoming Visible: Women in European History (3rd ed. 1997), 608pp; essays by scholars
Daskalova, Krassimira. "The politics of a discipline: women historians in twentieth-century Bulgaria."Rivista Internazionale di Storia della storiografia 46 (2004): 171–187.
Frey, Linda, Marsha Frey, Joanne Schneider.Women in Western European History: A Select Chronological, Geographical, and Topical Bibliography (1982)online
De Haan, Francisca, Krasimira Daskalova, and Anna Loutfi.Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries (Central European University Press, 2006).
Hall, Valerie G.Women At Work, 1860–1939: How Different Industries Shaped Women's Experiences (Boydell & Brewer Ltd, 2013)978-1-84383-870-8.excerpt
Herzog, Dagmar.Sexuality in Europe: A Twentieth-Century History (2011)excerpt and text search
Hufton, Olwen.The Prospect Before Her: A History of Women in Western Europe, 1500–1800 (1996)excerpt and text search
Levy, Darline Gay, et al. eds.Women in Revolutionary Paris, 1789–1795 (1981) 244ppexcerpt and text search; primary sources
Kowalczyk, Anna and Marta Frej (illustrator).Brakująca połowa dziejów. Krótka historia kobiet na ziemiach polskich (Missing Half of History: A Brief History of Women in Poland) (2018)excerpt and illustrationsand more illustrations
Offen, Karen M.European feminisms, 1700–1950: a political history (2000)online edition
Offen, Karen. "Surveying European Women's History since the Millenium: A Comparative Review",Journal of Women's History Volume 22, Number 1, Spring 2010DOI:10.1353/jowh.0.13
Smith, Bonnie.Changing Lives: Women in European History Since 1700 (1988)
Stearns, Peter, ed.Encyclopedia of European Social History from 1350 to 2000 (6 vol 2000), 209 essays by leading scholars in 3000 pp.; many aspects of women's history covered
Tilly, Louise A. and Joan W. Scott.Women, Work, and Family (1978)
Ward, Jennifer.Women in Medieval Europe: 1200–1500 (2003)
Wiesner-Hanks, Merry E.Women and Gender in Early Modern Europe (2008)excerpt and text search
DiCaprio, Lisa, and Merry E. Wiesner, eds.Lives and Voices: Sources in European Women's History (2000)excerpt and text search
Hughes, Sarah S., and Brady Hughes, eds.Women in World History: Readings from Prehistory to 1500 (1995), 270pp;Women in World History: Readings from 1500 to the Present (1997) 296pp; primary sources
Margaret McMillan, "Woman in the Past and Future",The Case for Women's Suffrage, WikidataQ107211889
Brown, Kathleen M. (1996).Good Wives, Nasty Wenches, and Anxious Patriarchs : Gender, Race, and Power in Colonial Virginia. Chapel Hill: Omohundro Institute of Early American History and Culture; University of North Carolina Press.ISBN0807823074.OCLC34590934.
Daniel, Robert L.American women in the twentieth century (1987).
Dayton, Cornelia H., and Lisa Levenstein, "The Big Tent of U.S. Women's and Gender History: A State of the Field,"Journal of American History, 99 (Dec. 2012), 793–817.
Diner, Hasia, ed.Encyclopedia of American Women's History (2010)
Feimster, Crystal N., "The Impact of Racial and Sexual Politics on Women's History,"Journal of American History, 99 (Dec. 2012), 822–826.
Kerber, Linda K.; Kessler-Harris, Alice; and Sklar, Kathryn Kish, eds.U.S. History as Women's History: New Feminist Essays. (1995). 477 pp.online edition
Miller, Page Putnam, ed.Reclaiming the Past: Landmarks of Women's History. (1992). 232 pp.
Mintz, Steven, and Susan Kellogg.Domestic Revolutions: A Social History of American Family Life (1988), 316pp; the standard scholarly historyexcerpt and text search
Dayton, Cornelia H.; Levenstein, Lisa. "The Big Tent of U.S. Women's and Gender History: A State of the Field,"Journal of American History (2012) 99#3 pp 793–817
Frederickson, Mary E. "Going Global: New Trajectories in U.S. Women's History,"History Teacher, Feb 2010, Vol. 43 Issue 2, pp. 169–189
Amico, Eleanor, ed.Reader's Guide to Women's Studies (1997) 762pp; advanced guide to scholarship on 200+ topics.
Bennett, Judith M. and Ruth Mazo Karras, eds.The Oxford Handbook of Women & Gender in Medieval Europe (2013) 626pp.
Blom, Ida, et al. "The Past and Present of European Women's and Gender History: A Transatlantic Conversation."Journal of Women's History 25.4 (2013): 288–308.
Hershatter, Gail, and Wang Zheng. "Chinese History: A Useful Category of Gender Analysis,"American Historical Review, Dec 2008, Vol. 113 Issue 5, pp. 1404–1421
Offen, Karen. "Surveying European Women's History since the Millenium: A Comparative Review,"Journal of Women's History, Volume 22, Number 1, Spring 2010, pp. 154–177DOI:10.1353/jowh.0.0131
Offen, Karen; Pierson, Ruth Roach; and Rendall, Jane, eds.Writing Women's History: International Perspectives (1991). 552 pp.online edition Covers 17 countries: Australia, Austria, Brazil, Denmark, East Germany, Greece, India, Japan, the Netherlands, Nigeria, Norway, Spain, Sweden, Switzerland and Yugoslavia.
Petö, Andrea, and Judith Szapor, "The State of Women's and Gender History in Eastern Europe: The Case of Hungary,"Journal of Women's History, (20070, Vol. 19 Issue, pp 160–166)
Kadın Tarihi Projesi Archived veKadın Tarihi Projesi Sayfası, çeşitli ülkelerden ve kültürlerden önemli kadın figürlerine, onların eylemlerine ve insanlığa katkılarına ilişkin kamuoyunun farkındalığını artırmayı amaçlamaktadır.
^Bannett, Judith (1 Haziran 1993). "Women's history: a study in continuity and change".Women's History Review.2 (2): 173-184.doi:10.1080/09612029300200028.ISSN0961-2025.
^Woodward, Kath; Woodward, Sophie (11 Ağustos 2015). "Gender studies and interdisciplinarity".Palgrave Communications (İngilizce).1 (1). ss. 1-5.doi:10.1057/palcomms.2015.18.ISSN2055-1045.
^March 29th; Comments, 2016|Society|0 (29 Mart 2016)."A Brief History of Women's History".Engenderings (İngilizce). 30 Mart 2023 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:12 Mart 2023.
^Janet Thomas, "Women and capitalism: oppression or emancipation? A review article",Comparative Studies in Society and History, 30#3 (1988), ss. 534-549.JSTOR178999
^Alice Clark,Working Life of Women in the Seventeenth Century (1919).
^Ivy Pinchbeck,Women Workers in the Industrial Revolution (1930).
^Louise Tilly ve Joan Wallach Scott,Women, Work, and Family (1987).
^Linda L. Clark,Schooling the Daughters of Marianne: Textbooks and the Socialization of Girls in Modern French Primary Schools (SUNY Press, 1984)çevrimiçi.
^Carolyn C. Lougee, "'Noblesse,' Domesticity, and Social Reform: The Education of Girls by Fenelon and Saint-Cyr",History of Education Quarterly, 1974, 14(1), ss. 87–113.