| I. Osroes Partça: 𐭇𐭅𐭎𐭓𐭅 | |
|---|---|
| Kralların kralı | |
%2c_Ecbatana_mint.jpg) I. Osroes'in gümüş sikkesi,Ekbatan basımı. | |
| Part kralı | |
| Hüküm süresi | 109–116 |
| Önce gelen | II. Pakorus |
| Sonra gelen | Partamaspates |
| Hüküm süresi | 117–129 |
| Önce gelen | Partamaspates |
| Sonra gelen | III. Vologases |
| Ölüm | 129 |
| Çocuk(lar)ı | Partamaspates |
| Hanedan | Arşaklılar |
| Dini | Zerdüştçülük |
I. Osroes,Part İmparatorluğu'nun batı kısmını 109'dan 129'a kadar bir yıllık bir kesintiyle yöneten daha sonraki dönemde Part tacında hak iddia eden Part kralıydı. Hükümdarlığının büyük bölümünde rakip kralIII. Vologases (h. 110-147) doğu kısmını yönetiyordu. 116 yılında I. Osroes, Roma İmparatoruTrajan'ın (h. 98-117) istilası sırasında kısa bir süreliğine tahtından indirilmiş ve yerine oğlu Parthamaspates tahta çıkmıştır. Ertesi yıl Trajan'ın ölümü sonrası I. Osroes, Part soyluları tarafından yeniden tahta geçirilmiştir. 129'da III. Vologases tarafından iktidardan uzaklaştırılmıştır.
109'da I. Osroes, Part kralıII. Pakorus'a (h. 78-110) tahta çıkmak için isyan etmiştir.[1] II. Pacorus'un oğluIII. Vologases'in (h. 110-147) hükümdarlığı sırasında, OsroesMezopotamya da dahil olmak üzere imparatorluğun batı kısmını ele geçirmeyi başarmış, III. Vologases ise doğuda hüküm sürmüştür.[2][3] 113 yılında I. Osroes, III. Vologases'in kardeşi Axidares'i görevden alarak, Axidares'in kardeşi Parthamasiris'iErmenistan kralı olarak atayarakRomalılarla yapılan Rhandeia Antlaşması'nı ihlal etmiştir.[2][4] Bu, Roma imparatoruTrajan'a (h. 98-117) Part bölgesini işgal etme bahanesi ve III. Vologases ile I. Osroes arasında devam iç savaştan yararlanma imkanı vermiştir.[2][3] 114 yılında Trajan Ermenistan'ı fethetmiş ve onu bir Roma eyaleti haline getirmiştir.[4] 116 yılında Trajan, Partların başkentleriSeleukia veTizpon'u ele geçirmiştir.[5] Trajan,Basra Körfezi'ne kadar ulaşmış ve buradaHarakini'nin Part vasalı hükümdarı VII. Attambelos'u haraç ödemeye zorlamıştır.[6][7] Partların ayaklanmasından korkan Trajan, I. Osroes'in oğlu Parthamaspates'i Tizpon'daki tahta oturtmuştur.[6][8] Seferi sırasında Trajan, 129 yılında iki güç arasında barış anlaşması imzalanana kadar Romalı esir olarak kalan I. Osroes'in kızını ele geçirmiştir.[9]
Trajan'ın kazanımları kısa sürmüştür. Fethedilen tüm bölgelerde isyanlar meydana gelmiş;Babilliler veYahudiler Romalıları Mezopotamya'nın dışına itmiş ve Sanatruk komutasındaki Ermeniler Romalılara sorun yaratmıştır.[10] Trajan'ın 117'deki ölümünün ardından Partlar Parthamaspates'i tahttan indirdiler ve I. Osroes'i yeniden tahta çıkardılar.[6] Trajan'ın halefiHadrianus (h. 117-138) Trajan'ın doğudaki fetihlerinin kalıntılarından vazgeçti ve Part prensi Vologases'in Ermenistan'ın yeni kralı olduğu Rhandeia Antlaşması'nı kabul etti.[11] Part İmparatorluğu'nun batı kısmının zayıflamış durumu, (doğu bölgelerine dokunulmamış olan) III. Vologases'e, I. Osroes tarafından ele geçirilen kaybedilen toprakları geri alma fırsatını vermiştir.[3] 129 yılında Vologases III sonunda Osroes I'i iktidardan uzaklaştırmayı başarmıştır.[1][12]
Gümüş paralarının ön yüzünde I. Osroes, saçları demetler halinde vediadem takmış halde tasvir edilmiştir.[13] Ancak bronz sikkelerinde kancalı birtiara ve yan tarafında bir boynuz ile tasvir edilmiştir.[13] I. Osroes'in sikkeleri, adaşıElamais hükümdarı Osroes'in sikkelerine çok benzemektedir, bu da bilim adamlarının bunların aynı kişi olabileceğini öne sürmesine yol açmıştır.[14][15] Diğer bir olasılık ise Elamais hükümdarı Osroes'in Partlı I. Osroes'in sikkelerini kopyalamış olmasıdır.[14][15]
.E. Carney / S. Müller, the Routledge Companion to Women and Monarchy in the Ancient Mediterranean. ss. 1-15. . Cilt 2. ss. 27-61. . ss. 91-106.