| 1983 ABD'nin Grenada İşgali | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Soğuk Savaş | |||||||
 Çatışmalar sırasında ABD güçleri tarafından ele geçirilen birSovyet yapımı zırhlı personel taşıyıcıBTR-60 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
Askeri danışmanlar: | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Joseph Metcalf IIINorman Schwarzkopf |  Hudson Austin Pedro Tortolo | ||||||
| Güçler | |||||||
| ABD: 7,300 KBG: 353 | Grenada: ~=1,500 Küba: 722[2]:6, 26, 62 Kuzey Kore: 24[1] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ABD: 19 ölü[3] 116 yaralı[2]:6, 62 Toplam: 135 | Grenada: 45 ölü 358 yaralı Küba: 25 ölü 59 yaralı 638 savaş esiri[2] Toplam: 1,125 | ||||||
24 ölü | |||||||
Grenada'nın İşgali (Operation Urgent Fury -Acil Öfke), 1983'teKarayipler'de bulunanGrenada adasınınABD ve birkaç Karayip ülkesi tarafından işgal edilerek,marksist hükûmetin iktidardan uzaklaştırılmasıyla sonuçlananaskerî harekât.Soğuk Savaş nedeniyleBatı Yarımküresinde yaşanan en büyük uluslararası boyutlu çatışmalardan biridir. Aynı zamanda ABD'ninVietnam Savaşı'ndan sonra giriştiği ilk büyük askerî harekâttır.
Grenada, yaklaşık 200 yıllık sömürge döneminden sonra Mart 1967'de,Birleşik Krallık'a bağlı özerk bir devlet oldu.Ağustos 1967'de yapılan seçimlerde, sendikacı Eric M. Gairy önderliğindeki Grenada Birleşik İşçi Cephesi (GULP), Grenada Ulusal Partisi (GNP) karşısında çoğunluğu sağlayarak iktidara geldi. Şubat 1974'te GrenadaBirleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. Bu arada Eric Gairy yönetimine karşı toplumsal ve siyasi muhalefet giderek arttı. GULP, 1976 seçimlerinde, muhalefetteki Yeni JEWEL (Joint Endeavor for Welfare, Education, and Liberation -Refah, Eğitim ve Özgürlük İçin Ortak Çaba) Hareketi (NJM -New Jewel Movement) koalisyonu karşısında parlamentodaki çoğunluğunu yitirdi. 1979'da, Gairy yurt dışındayken NJM kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi veMaurice Bishop, yeni kurulan Devrimci Halk Hükûmeti'nin (PRG) başına geçti.
Sosyalist eğilimli olduğu için batılı devletlerin karşı çıktığı hükûmet, Gairy'nin ardından ekonomiyi büyük ölçüde düzeltti. Buna karşı anayasayı yürürlükten kaldırarak ve diğer siyasi partileri yasaklayarak birtek parti rejimi kurdu. Dış politikadaKüba ve diğerkomünist ülkelere yakınlaştı. Bishop yönetimi yeni uluslararası havaalanın inşaatı içinKanada veMeksika gibi sosyalist olmayan ülkelerden yardım alsa da, Mart 1983'teABD başkanıRonald Reagan yeni inşa edilen havaalanı pisti ve yakıt depolarının ticari uçuşlar için haddinden fazla büyük inşa edildiğini, Bishop'un asıl niyetinin adayı birSovyet-Küba hava üssüne çevirmek olduğunu ve bunun ABD için büyük bir tehdit oluşturduğunu iddia etti.
13 Ekim 1983'te başbakan yardımcısıBernard Coard bir darbeyle başbakanMaurice Bishop'u iktidardan uzaklaştırdı. Bishop ev hapsine alındı, Bishop'un tekrar görevine dönmesi için toplu gösteriler yapıldı. Bishop kaçmaya çalışırken öldürüldü. Hudson Austin yönetimindeki ordu ülkenin kontrolünü ele geçirdi ve bir askerî konsey oluşturuldu.Birleşik Krallık valisiev hapsine alındı ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Grenada'daki hükûmet darbesi, 1981'den beri Grenada'daki sosyalist yönetimi devirme planları yapan Reagan yönetimi için bu yönde bir fırsat oluşturdu.[kaynak belirtilmeli] ABD, zaten kendi kontrolü altında bulunan[kaynak belirtilmeli]Doğu Karayip Devletleri Örgütü'nden (OECS) Grenada'ya müdahale yönünde bir karar çıkarttırdı. Sağcı ve ABD yanlısı hükûmetlerin işbaşında olduğuJamaika veBarbados harekât sırasında ABD'ye yardım edeceklerini açıkladılar.[kaynak belirtilmeli]
25 Ekim 1983 sabahı Amerikalı paraşütçüler adaya indirilmeye başladı. Operasyon boyunca toplam 7.000 ABD ve 300 OECS askeri adaya ulaştı.[kaynak belirtilmeli] Yaklaşık 1.500 kişilik Grenadalı ve 700 Kübalı (çoğunlukla inşaat işçisi) asker işgal kuvvetlerine karşı koydu.[kaynak belirtilmeli] Güçlü direniş karşısında 2 tabur asker daha adaya çıkarıldı. Ancak güçlü direnişe karşı, ABD'nin etkili havagücü - özellikle taarruz helikopterleri ve deniz gücü - işgal kuvvetlerine büyük üstünlük kazandırdı.
Çatışmalar sırasında ABD rakamlarına göre 19 ABD askeri öldü ve 116'sı yararlandı, Grenada tarafında ise 45 asker ve 24 sivil öldü. Farklı kaynaklar ABD askeri kayıplarının 100 dolayında olduğunu ve çoğunluğu solcu ve komünistlerle onların aileleri olmak üzere en az 600 Grenadalı sivilin ABD kuvvetleri tarafından öldürüldüğünü bildirdiler.[kaynak belirtilmeli]
Birleşmiş Milletler 38/7 kararıyla Grenada'nın işgalini kınadı.İngiliz Milletler Topluluğu üyesi olan Grenada'ya düzenlenen ABD müdahalesi Birleşik Krallık,Trinidad ve Tobago veKanada'nın da tepkisini çekti. Müdahaleden sonra genel vali Paul Scoon yeniden göreve geldi. 1984'te yapılan seçimleri, Herbert A. Blaize önderliğindeki Yeni Ulusal Parti (NNP) kazandı. 1985 ortalarına kadar ABD kuvvetleri adada kaldı.
