Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Gerald Ford

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gerald Ford
Resmî portre, 1974
38.Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
9 Ağustos 1974 - 20 Ocak 1977
Başkan YardımcısıNelson Rockefeller
Yerine geldiğiRichard Nixon
Yerine gelenJimmy Carter
40.Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
Görev süresi
6 Aralık 1973 - 9 Ağustos 1974
BaşkanRichard Nixon
Yerine geldiğiSpiro Agnew
Yerine gelenNelson Rockefeller
Kişisel bilgiler
Doğum14 Temmuz 1913(1913-07-14)
Omaha,Nebraska,ABD
Ölüm26 Aralık 2006 (93 yaşında)
Rancho Mirage,Kaliforniya,ABD
PartisiCumhuriyetçi Parti
Evlilik(ler)Betty Ford
Çocuk(lar)4
Bitirdiği okul
İmzası

Leslie Lynch King Jr. veya bilinen adıylaGerald Rudolph Ford Jr. (/ˈɛrəld/JERR-əld;[1] 14 Temmuz 1913 - 26 Aralık 2006), 1974'ten 1977'ye kadar 38.Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapanAmerikalısiyasetçi. Daha önce 1965 ile 1973 yılları arasındaABD Temsilciler Meclisi'ndeCumhuriyetçi Parti lideri olarak ve 1973 ile 1974 yılları arasında BaşkanRichard Nixon'ınbaşkan yardımcısı olarak görev yaptı. Nixon, 1974 yılında başkanlıktan istifa etti ve Ford, başkanlık koltuğuna oturdu, ancak1976'da tam dönem seçilemedi. Ford, başkanlık ya da başkan yardımcılığı seçimlerini kazanmadan başkan olarak görev yapan tek kişidir.

Ford,Omaha, Nebraska'da doğdu veGrand Rapids, Michigan'da büyüdü.Michigan Üniversitesi'nde okudu ve okulunAmerikan futbolu takımında oynadı. Daha sonraYale Hukuk Fakültesi'ndenJuris Doctor diplomasıyla mezun oldu. 1942'den 1946'ya kadarABD Deniz Kuvvetleri'nde yedek subay olarak görev yaptı. Ford, siyasi kariyerine 1949 yılındaMichigan'ın 5. kongre bölgesinden ABD temsilcisi olarak başladı ve son dokuzuTemsilciler Meclisi azınlık lideri olarak olmak üzere yaklaşık 25 yıl boyunca bu görevi sürdürdü. Aralık 1973'te,Spiro Agnew'in istifasından iki ay sonra Ford, başkan yardımcılığına atandı. Ağustos 1974'te Nixon'ın istifasının ardından Ford, başkanlık koltuğuna oturdu.

Yurtiçinde Ford, artan enflasyon ve durgunluk ileBüyük Buhran'dan bu yana geçen kırk yılın en kötü ekonomisine başkanlık etti.[2] En tartışmalı kararlarından biri de,Watergate skandalındaki rolü nedeniyle istifa eden eski başkan Nixon'a af çıkarması oldu. Dış politika, usul açısından Kongre'nin artan rolü ve Başkan'ın yetkilerinin sınırlandırılması ile karakterize edildi.[3] Ford,Soğuk Savaş'tayumuşamaya doğru bir hareketin işareti olanHelsinki Anlaşmalarını imzaladı. Başkanlığından dokuz ay sonraGüney Vietnam'ın çökmesiyle ABD'ninVietnam Savaşı'na katılımı esasen sona erdi. 1976 Cumhuriyetçi başkanlık ön seçimlerinde Ford, Cumhuriyetçi adaylık içinRonald Reagan'ı yendi, ancakbaşkanlık seçiminiDemokrat rakibiJimmy Carter'a karşı kıl payı kaybetti.

Başkanlık görevinin ardından Ford, Cumhuriyetçi Parti'de aktif olmaya devam etti, ancak çeşitli sosyal konulardaki ılımlı görüşleri, 1990'larda ve 2000'lerin başında partininmuhafazakâr üyeleriyle arasının açılmasına neden oldu. Ayrıca 1976 seçimlerinin ardından Carter'a karşı hissettiği düşmanlığı bir kenara bıraktı ve iki eski başkan yakın bir dostluk geliştirdi. Bir dizi sağlık sorunu yaşadıktan sonra 2006 yılındaRancho Mirage, Kaliforniya'da öldü. Tarihçiler ve siyaset bilimciler tarafından yapılan anketler, Ford'u ortalamanın altında bir başkan olarakdeğerlendirirken,[4][5][6] görev yaptığı döneme ilişkin geriye dönük kamuoyu yoklamaları daha olumluydu.[7][8]

Yaşamı

[değiştir |kaynağı değiştir]

14 Temmuz 1913 tarihindeNebraska eyaletininOmaha kentinde dünyaya geldi. Doğduğunda ona Leslie Lynch King, Jr. adı verildi. 2 yaşındayken annesi, Gerald Rudolp Ford ile evlendi ve adı değiştirilerek üvey babasının adını aldı. Gerald Ford,Michigan eyaletininGrand Rapids kentinde 3 üvey erkek kardeşiyle birlikte büyüdü. Babasının üvey olduğunu ancak 15 yaşına geldiğinde öğrendi.

Ford,Michigan Üniversitesi'ni bitirdikten sonraYale Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.II. Dünya Savaşı başladığındaABD'nin savaşa katılmasına karşı olan Ford,Pearl Harbor saldırısından sonra fikrini değiştirdi veABD Deniz Kuvvetleri saflarında savaşa katıldı.Büyük Okyanus bölgesindeki muharebelerde gösterdiği yararlılıklardan dolayı 9 yıldızlıAsya Pasifik Görev Madalyası'nı kazandı. Savaştan sonra 15 Ekim 1948'de Betty Ford'la evlendi.

Siyaset yaşamı

[değiştir |kaynağı değiştir]
ABD'nin 38.Devlet Başkanı Gerald Ford, kendisininWatergate sanıklarındanRichard Nixon'a uyguladığı 8 Eylül 1974 tarihliaf kararı ile ilgili olarakMeclis Yargı Alt Komitesi'nin açtığı soruşturmada (17 Ekim 1974)

Savaştan sonra 1949 yılındaMichiganeyaletinden Temsilciler Meclisine seçildi. Muhalefet partisi liderliğine kadar yükseldi. 1973 yılında Başkan YardımcısıSpiro Agnew'un istifa etmesi üzerine BaşkanRichard Nixon tarafından tayin yoluyla Başkan Yardımcılığına getirildi. 1974 yılındaWatergate skandalı sonucuNixon istifa etmek zorunda kalınca başkanlığa yükseldi. Başkanlığa getirildikten sonra istifa edenNixon'a başkanlık nezdinde af uygulamasında bulundu. Bu affın sonucundaNixon'un suçlanmış olduğu yolsuzluklardan yargılanması mümkün olmadı. Gerald Ford bu kararı yüzünden çok eleştiri aldı.

Başkanlığı sırasında enflasyon oranı % 7'ye yükseldi.Kızıl KhmerlerKamboçya'da yönetimi ele geçirdiler.Amerika Birleşik DevletleriVietnam'dan askerlerini geri çekti. 1976 yılında Gerald FordCumhuriyetçi Parti'nin adayı olarak başkanlık seçimlerine katıldı. FakatDemokratik Parti'nin adayıJimmy Carter'a yenilerek 1977 yılında siyasetten çekildi.Jimmy Carter'la televizyonda yaptığı bir tartışma programı sırasında Doğu Avrupa'nınSovyet hakimiyetinde olmadığını söyleyerek siyasi bir gaf yapması politik yaşamının sonunu getirdi.

Siyasetten sonraki yaşamı

[değiştir |kaynağı değiştir]
Gerald Ford Temmuz 2003'teBeyaz Saray'da zamanın başkanıGeorge W. Bush ve eşiyle 90. doğum gününü kutladı.

Başkanlıktan ayrıldıktan sonra 30 yıla yakın bir süre yaşadı. Diğer emekli ABD başkanlarının geleneğine uyarakGrand Rapids'de birBaşkanlık Kütüphanesi inşa ettirerek 1981 yılında açılışını yaptı. Kendisinden sonra gelen Başkan Jimmy Carter'la yakın bir arkadaşlık kurdu. Ford'un ölümüne kadar Jimmy Carter ve eşi Ford'u düzenli olarak evinde ziyaret etmeye devam ettiler.

90 yaşına yaklaştığı yıllardan itibaren sağlığı bozuldu. 2006 yılındaanjioplasti operasyonu geçirdi ve kalbine pil takıldı. 12 Kasım 2006 tarihinde ABD tarihinde en uzun süre yaşayan eski başkan sıfatını kazandı. 26 Aralık 2006 tarihinde öldü. Öldüğünde 93 yaşındaydı.

Ölümünden sonra açılmasını vasiyet ettiği mektubundaGeorge W. Bush'un Irak politikasını eleştirmiştir, Irak'ta savaşın yanlış olduğunu belirtmiştir.

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"President Ford Inaugural Ceremony".C-SPAN.org.C-SPAN. 9 Ağustos 1974. 5 Ocak 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:25 Ocak 2021. 
  2. ^Frum, David (2000).How We Got Here: The '70s. New York City: Basic Books. ss. xxiii, 301.ISBN 978-0-465-04195-4. 
  3. ^Lenczowski, George (1990).American Presidents, and the Middle East. Duke University Press. ss. 142-143.ISBN 978-0-8223-0972-7. 
  4. ^"Lincoln Wins: Honest Abe tops new presidential survey".CNN. 16 Şubat 2009. 4 Nisan 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020. 
  5. ^"Presidential Historians Survey 2017". C-SPAN. 1 Mart 2017 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020. 
  6. ^"Presidents 2018 Rank by Category"(PDF). 20 Şubat 2019 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020. 
  7. ^"Gerald Ford Retrospective". Gallup, Inc. 29 Aralık 2006. 21 Mayıs 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:5 Ocak 2023. 
  8. ^"Polls: Ford's Image Improved Over Time".CBS News. 27 Aralık 2006. 6 Ocak 2023 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:5 Ocak 2023. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Spiro Agnew
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
1973-1974
Sonra gelen
Nelson Rockefeller
Önce gelen
Richard Nixon
Amerika Birleşik Devletleri başkanı
1974-1977
Sonra gelen
Jimmy Carter
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Charles A. Halleck
Cumhuriyetçi Parti Temsilciler Meclisi Lideri
1965-1973
Sonra gelen
John Jacob Rhodes
Önce gelen
Richard Nixon
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı
Cumhuriyetçi

1976 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri
Sonra gelen
Ronald Reagan
  1. George Washington (1789-1797)
  2. John Adams (1797-1801)
  3. Thomas Jefferson (1801-1809)
  4. James Madison (1809-1817)
  5. James Monroe (1817-1825)
  6. John Quincy Adams (1825-1829)
  7. Andrew Jackson (1829-1837)
  8. Martin Van Buren (1837-1841)
  9. William Henry Harrison (1841)
  10. John Tyler (1841-1845)
  11. James K. Polk (1845-1849)
  12. Zachary Taylor (1849-1850)
  13. Millard Fillmore (1850-1853)
  14. Franklin Pierce (1853-1857)
  15. James Buchanan (1857-1861)
  16. Abraham Lincoln (1861-1865)
  17. Andrew Johnson (1865-1869)
  18. Ulysses S. Grant (1869-1877)
  19. Rutherford B. Hayes (1877-1881)
  20. James A. Garfield (1881)
  21. Chester A. Arthur (1881-1885)
  22. Grover Cleveland (1885-1889)
  23. Benjamin Harrison (1889-1893)
  24. Grover Cleveland (1893-1897)
  25. William McKinley (1897-1901)
  26. Theodore Roosevelt (1901-1909)
  27. William Howard Taft (1909-1913)
  28. Woodrow Wilson (1913-1921)
  29. Warren G. Harding (1921-1923)
  30. Calvin Coolidge (1923-1929)
  31. Herbert C. Hoover (1929-1933)
  32. Franklin D. Roosevelt (1933-1945)
  33. Harry S. Truman (1945-1953)
  34. Dwight D. Eisenhower (1953-1961)
  35. John F. Kennedy (1961-1963)
  36. Lyndon B. Johnson (1963-1969)
  37. Richard Nixon (1969-1974)
  38. Gerald Ford (1974-1977)
  39. Jimmy Carter (1977-1981)
  40. Ronald Reagan (1981-1989)
  41. George H. W. Bush (1989-1993)
  42. Bill Clinton (1993-2001)
  43. George W. Bush (2001-2009)
  44. Barack Obama (2009-2017)
  45. Donald Trump (2017-2021)
  46. Joe Biden (2021-2025)
  47. Donald Trump (2025-günümüz)
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerald_Ford&oldid=36343644" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp