| Gansus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fosil örneği,Pekin Doğa Tarihi Müzesi. | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Gansus yumenensis Hou & Liu, 1984 | |||||||||||||||||
| Diğer türler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Gansus, BatıÇin'in şimdikiKansu veLiaoning eyaletlerinde bulunan ErkenKretase (Aptian-Albian) döneminin Aptian çağında yaşamış bir su kuşucinsidir. Fosillerinin bulunduğu kaya katmanları 120 milyon yıl öncesine tarihleniyor.[1] İlk olarak 1984 yılında izole bir sol bacak temelinde tanımlanmıştır.[2] Modern kuşları (Neornithes) veIchthyornis veHesperornithes gibi soyu tükenmiş ilgili grupları içeren grup olanOrnithurae'nin bilinen en eski üyesidir.[2][3]
Gansus cinsi başlangıçta,G. yumenensis[2] adlı yaklaşık birgüvercin boyutunda ve görünüş olarak dalgıç kuşlarına vedalış ördeklerine benzeyen tek bir tür içeriyordu.[5] Modern kuşlar arasında ortak olan birçok özelliği vardı ve pençeli kanatları gibi bazı ilkel özelliklerini de korudu.[5]
Gansus, 1981 yılında tek bir ayak fosili şeklinde keşfedildi. – 2004 yılları arasında, Changma, Gansu'daki eski bir göl sahasındakiçamurtaşı içinde iyi korunmuş beş fosil daha bulundu; Fosillerin bulunduğu jeolojik katman Xiagou Formasyonu'dur. Vücutları oksijensiz çamura yerleşmişti ve kısa süre sonra son derece ince siltli tortularla kaplandı. Oksijen olmadan, kalıntıları çürümeye karşı direndi: bu örnekler, uçuş tüylerinin kalıntılarını ve ayak parmakları arasındaki dokuma izlerini korudu.[5] 2011'de, göğüs kafesi ve bacak elemanlarının istatistiksel analizi temelinde,Gansus'un uçucu bir kuş olduğu hipotezini destekleyen dokuz ek örnek tanımlandı.[6]
Youvd. (2006),Gansus'un özelliklerinin,Hesperornis (Kretase'den), dalgıç kuşları (Gaviidae) ve batağan (Podicipedidae) gibi ayakla hareket eden dalış kuşlarına benzer olduğu sonucuna varmıştır.[5] Öte yandan, Live ark. (2011),Gansus'un ördeklere daha benzer bir morfoloji gösterdiği sonucuna varmıştır.[6] İki yıl sonra, Nuddsve ark. (2013),Gansus'un pektoral uzuv uzunluğu oranlarının en çok sinek kuşlarına (Apodiformes) benzer olduğunu, pelvik uzuv uzunluk oranlarının ise modern kuşlara (Neornithes) düştüğünü ve batağan (Podicipedidae), albatros (Diomedeidae) ve karabataklar (Phalacrocoracidae) ile benzerlikler gösterdiğini bulmuştur, ayrıcaGansus'un hem volant hem de su altında hareket etmek için ya ayakla ya da belki de hem kanatlarını hem de ayaklarını kullanarak bir dereceye kadar dalış yapabildiğini öne sürüyorlar.[7]
Gansus, ilk olarak bilinen en eskiornithuran olarak tanımlandı. Bununla birlikte, Ornithurae'ye çok farklı birkaç tanım verilmiştir. You ve meslektaşları tarafından kullanılan tanımda (yani, tüm canlı kuşları ve Hesperornis ve Ichthyornis'i içeren dal), Gansus gerçekten de bilinen en eski üyedir. Bununla birlikte, eski Yixian Formasyonu ve çağdaş Jiufotang Formasyonu'ndan birkaç kuş, diğer tanımlara göre ornithuran olarak kabul edilir. Herhangi bir tanım altında, devekuşları, sinek kuşları ve kartallar gibi çeşitli taksonlar dahil tüm canlı kuşlar, çoğu yarı suda yaşayan bazal ornithuranlardan türemiştir. Artık tüm modern kuşların, özellikle Gansus'a benzer yarı suda yaşayan bir kuştan türediği düşünülmektedir. Dolayısıyla Gansus, günümüz kuşlarının doğrudan atası olmasa da, böyle bir ata türüyle yakından ilişkilidir.[5] Bu hipotez, bu taksonu içeren daha sonraki filogenetik çalışmalarla desteklenmiştir.[3][8]