Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Fritz Haber

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fritz Haber
Haber, 1919
Doğum9 Aralık 1868(1868-12-09)
Breslau,Prusya Krallığı
Ölüm29 Ocak 1934 (65 yaşında)
Basel,İsviçre
MilliyetAlmanya
EğitimHeidelberg Üniversitesi,Berlin Humboldt Üniversitesi
Berlin Teknik Üniversitesi
ÖdüllerNobel Kimya Ödülü (1918)
Kariyeri
DalıFiziksel kimya
Çalıştığı kurumlarİsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü
Karlsruhe Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Robert Bunsen

Fritz Haber (Almanca telaffuz: [ˈfʁɪt͡s ˈhaːbɐ]; d. 9 Aralık 1868,Breslau,Prusya Krallığı - ö. 29 Ocak 1934,Basel,İsviçre) Alman kimyager. 1918 yılındaNobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.I. Dünya Savaşı süresinceklor ve diğerzehirli gazları geliştirme ve dağıtımı konusundaki çalışmaları nedeniyle "kimyasal savaşın babası" olarak da tanımlanır.

Haber'in eşiClara Immerwahr da kimya üzerine doktora yapmıştır. Immerwahr, Haber'inzehirli gazlar konusundaki çalışmalarına karşıydı veII. Ypres Muharebesi'ndeklorun ilk başarılı kullanımına yanıt olarak bahçelerinde intihar etmiştir.[1]

Haber,Max Born ile birlikte, iyonik bir katı maddeninkafes enerjisini değerlendirmek içinBorn-Haber siklusu yöntemini geliştirmiştir. HaberMDMA'yı ilk sentezleyen kişi olarak da bazı yerlerde anılsa da, bu bilgi doğru değildir.[2][3]

Yahudi bir anne babanın çocuğu olarakBreslau,Almanya'da (günümüzdeWrocław,Polonya) doğmuştur.[4] Annesi doğumda ölmüştür. 1886'dan 1891'e kadarRobert Bunsen'in yanındaHeidelberg Üniversitesi'nde,A. W. Hofmann'ın grubundaBerlin Üniversitesi'nde (günümüzdeBerlin Humboldt Üniversitesi) veCarl Liebermann'ın yanında Technical College of Charlottenburg'da (günümüzdeTechnical University of Berlin) çalıştı. 1901'deClara Immerwahr ile evlendi ve oğulları Hermann 1902'de doğdu. Akademik kariyerine başlamadan önce babasının kimyasal işinde veZürih'teGeorg Lunge ileİsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü'nde çalıştı.

1933'te Nazileri desteklemesine rağmen Haber İngiltere'ye göç etmek zorunda kaldı ve burada bir süreCambridge Üniversitesi'nde çalıştı. Fritz Haber, 1934'te İsviçre'nin Basel kentinde eşinin yanında aile kasasında gömüldüğü yerde öldü.[5]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Hobbes, Nicholas (2003).Essential Militaria. Atlantic Books.ISBN 978-1-84354-229-2. 
  2. ^"...MDMA was actually first synthesized by Fritz Haber in 1892..." Ask Erowid. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağındanarşivlendi. 
  3. ^Benzenhöfer, U. ve Passie, T. (2006):Zur Frühgeschichte von Ecstasy. In:Der Nervenarzt. Bd. 77, S. 95-99.PMID 16397805PDF 18 Eylül 2009 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  4. ^http://www.nobel.se/chemistry/laureates/1918/haber-bio.html 4 Aralık 2001 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. Fritz Haber'in Nobel sayfasındaki biyografisi
  5. ^"Фриц Габер: ученый из Вроцлава, создавший искусственные удобрения и удушающий газ иприт - iwroclaw.com" (Rusça). 10 Kasım 2022. 30 Kasım 2022 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Daniel Charles,Master mind: The Rise and Fall of Fritz Haber, the Nobel Laureate Who Launched the Age of Chemical Warfare (New York: Ecco, 2005),ISBN 0-06-056272-2.
  • Dietrich Stoltzenberg,Fritz Haber: Chemist, Nobel Laureate, German, Jew: A Biography (Chemical Heritage Foundation, 2005),ISBN 0-941901-24-6.
  • Vaclav Smil,Enriching the Earth: Fritz Haber, Carl Bosch, and the Transformation of World Food Production (2001)ISBN 0-262-19449-X
  • Thomas Hager,The Alchemy of Air: A Jewish Genius, a Doomed Tycoon, and the Scientific Discovery That Fed the World but Fueled the Rise of Hitler (2008)ISBN 978-0-307-35178-4.

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
1901-1925
1926-1950
1951-1975
1976-2000
2001-günümüz
1800 - 1850
1851 - 1900
1901 - 1950
1951 - 2000
2001 - günümüz
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fritz_Haber&oldid=36258329" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp