Fransız halkı önceki döneme göre büyük bir evrim geçirmektedir. Halk bilinçlenmektedir ve sarayın, kralın, seçkinlerin denetiminden çıkmaya başlamıştır. Şehirlerde yaşayan pek çokburjuva, büyük bir atılım içindedir. Kitaplar yaygınlaşmakta, aileler çocuklarını üniversitelere göndererek sağlam bir gelecek kurma yolunu tutarak kültürel seviyeyi yükseltmektedir. Bağımsız yayıncıların çıkardıkları gazete, bildiri ve broşürler, kitlesel bilinçlenmeye yol açmaktadır. Bu koşullar da toplumsal değişim taleplerinin olgunlaşmasına yol açmıştır.
Toprak sahipleri ve soylular ayrıcalıklarını korumaya çalışmakta; bu sebeple burjuvaların soylu tabakasına geçmesini engelleyecek barikatlar yükseltilmektedir. Soylular statülerini koruma hevesindeyken, burjuvalar da ekonomik olarak güçlenmelerine rağmen toplumsal haklarda söz sahibi olamamaktan şikâyetçidirler. Kırsal nüfus ise üzerindeki vergi yükünün hafiflemesini istemektedir.
İhtilalci düşünce, ülkede köklü yapısal değişikliklere gitmesi gerektiğine inanan katmanlar arasında yayılmaya başlamıştır. Merkezi otorite ülkenin içinde bulunduğu evrimsel süreci kavrayamamış ve eski yöntemlerle sorunları halletme yolunu seçmiştir. Oysa özellikle burjuva sınıfı, İngiliz devriminin etkisiyle geçici çözümle yetinmek değil, kitlesel olarak İngiliz modelindeki gibi ‘parlamenter monarşi rejimi’ altında yönetime katılmayı arzulamaktadır.
Toplum büyük bir hızla değişmekte, bunun altında da 'aydınlanma filozoflarının' büyük etkisi bulunmaktaydı.[1] Aydınlanma felsefesi, mantığın, köklü gelenekleri ve siyasal rejimin mutlakiyetçi eğilimlerini ortadan kaldırmayı emrettiğine kanaat getirmiştir. Aydınlanmacılar özgürlüğün tüm alanlarda olması gerektiği fikrini savunmaktaydı.[1]Descartes, daha XVII. yüzyılda, aklın ve eleştirel zihniyetin üstünlüğüne vurgu yapmış,Montesquieu ise yasama erkinin halkı temsil eden vekiller aracılığı ile kullanılmasını ve güçler ayrılığı ilkesinin hayata geçirilmesini önermiştir.Voltaire'e göre kral, filozoflardan kurulu danışmanların örgütüne uyarak toplumu aydınlatmayı hedeflemeli, İngiliz modelini benimseyerek, parlamenter bir sistemin kapılarını açmalıydı.Rousseau, insanların doğuştan eşit olduğuna inanmakta,[1] çoğunluğun iradesinin(halk egemenliği) siyasal rejime hâkim olması gerektiğini vurgulamaktaydı.Diderot iled’Alambert ise yasa önünde eşitlik, düşünce ve ifade özgürlüğü gibi talepleri dillendirmekteydi.
Aydınlanma filozoflarının etkileri yanındaİngiliz Halklar bildirgesi gibi metinler ve bunların temelini oluşturanJohn Locke'nin fikirleri veAmerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nde dile getirilen demokratik ilkeler ve liberal ekonomi fikirleri burjuvaları hareketlendirmiştir. Fransızlar dışarıdan gelen fikir ve hareketleri içselleştirerek ihtilale zemin hazırlamışlardır.
İhtilalden önceki yıllar Fransız ekonomisi için pek de parlak sayılmamaktadır. Gelişen ticaret, savaşlar sebebiyle yavaşlama yönüne kaymış; köylü, mahsulünden beklenen verimi alamayarak büyük sıkıntılarla karşılaşmıştır. Ayrıca, tek kıtlıkla, açlığa kadar dayanan sorunlarla karşılaşmışlar tek çözüm yolu olarak kıta şehirlere göç etme yolunu tutmuşlardır, fakat şehirlerde de onları parlak bir yaşam beklememektedir; artan nüfusun ihtiyacını şehirler karşılayamaz duruma gelmiştir. Nüfus artması doyurulması gereken insanların çoğalmasına sebep olmuştur. Gelenlerin işsizlik sorunuyla da karşılaşması, istihdam olanağı bulamamaları toplumsal sorunların artmasına neden olmuştur. Aslında Fransa'nın ekonomisi pek çok çağdaş devlete göre ileri sayılmaktaydı; fakat önceki dönemlerle karşılaştırıldığında görülen fark edilir gerileme, halkı paniğe sokmuştur.[1] Halkın içinde bulunduğu ekonomik sorunlar vergilerin düzenli olarak ödenmemesine yol açmış devletin en önemli gelir kaynağı olan vergilerin sekteye uğraması hazineyi büyük bir bunalıma sürüklemiş, uzayan savaş maliyetlerinin fazla olması ve teknolojinin gelişmesiyle savaş masraflarının artması, bir de saray masraflarının aşırılığı sebebi ile devlet iflasın eşiğine gelmiştir. Bu nedenle kral, vergilerin artırılması ve yeni vergiler konması yolunu tutmuş; bu plan dahilinde tüm toplumda vergilerin yaygınlaşması düşüncesi ortaya çıkmıştır. Paris Parlamentosu da bu yeni vergi aleyhine onay vermeyerek genel meclisin, Etats Generaux'un toplanmasını istemiştir.
Le Serment du Jeu de paume (Tenis Kortu Yemini), birinci ve ikinci sınıf temsilcilerin üçüncü sınıf temsilcilerinin meclis binasına girmesini önlediği için, üçüncü sınıf temsilciler top oyunu salonuna gidip anayasa kabul edilinceye kadar meclisi dağıtmayacaklarına and içti, ortada elini kaldıran kişi:Jean-Sylvain Bailly, onun sol arkasındaki kişi:Maximilien de Robespierre, onun önünde koltukta oturan kişi:Emmanuel-Joseph Sieyès, (Jacques-Louis David,Carnavalet Müzesi)États Généraux'nun açılışı Sağcılar Kral'ın sağında, solcular ise solunda oturuyor...(5 Mayıs 1789)
Fransa,Kuzey Amerika'daki tüm kolonilerini 1763 tarihinde,Yedi Yıl Savaşları sonunda imzalananParis Antlaşması ileİngiltere'ye kaptırmıştı. İngiltere, Yedi Yıl Savaşları'nın mali yükünü, yeni vergilerle kolonilerden çıkarmaya kalkışınca; bu durum Kuzey Amerika kolonilerinde huzursuzluk yaratmıştı. 1774 yılındaOn üç Koloni'nin başlattığıAmerikan Bağımsızlık Savaşı 1776 yılında bağımsızlık ilanıyla sürmüştü. Fransa ise bu çatışmalara büyük boyutlarda mali destek vererek dolaylı olarak katılmıştır.
Bu harp harcamaları ve giderek artansaray masrafları dolayısıyla Fransız monarşisi de mali yönden tükenmişti.
1789 yılındaXVI. Louis,soyluları toplayıp toprak mülkiyeti üzerinden vergi alınmasını istediğinde soylular meclisin toplanmasını istediler. 1614 yılından beri toplanmamış olan Genel Meclis, soylular, din adamları ve halktan seçilen üç kamaradan oluşuyordu.
Meclisin toplanması, toplumsal yapıdaki çelişkilerin de ortaya çıkmasına neden oldu. Bir yanda soyluların ve din adamlarının ayrıcalıklı durumu diğer yanda da burjuvazi ve halktan temsilciler arasında mecliste ciddi sorunlar ortaya çıktı.
18. yüzyılın başlarından beri Fransa dış ticaretinin kat kat artması,burjuva sınıfını oluşturmuştu. Bu sınıf, artık sahip oldukları ekonomik güce karşılık gelecek bir politik güç istiyorlardı. Feodal yapının vemonarşinin kaçınılmaz sonucu olan sosyo-ekonomik sınırlamaların kaldırılmasından yanaydılar.
17 Haziran 1789'da ise üçüncü sınıfın temsilcileriEmmanuel-Joseph Sieyès öncülüğünde toplanıp bir kurucu meclis kurdular. Diğer sınıflara da kendilerine katılmaları için mesaj gönderdiler ve ülkenin yönetimine onlarla ya da onlar olmadan katılacaklarını bildirdiler. Bu olanları engellemek içinXVI. Louis meclisin toplandığı Salle des États'ın kapatılmasını emretti. Bunun üzerine meclisVersailles sarayının hemen yanındaki tenis kortlarında toplanmaya başladılar ve burada 20 Haziran'da Fransa'ya yeni bir düzen getirilene kadar ayrılmayacaklarını söyleyen Tenis Kortu Yemini'ni ettiler. Kısa sürederuhban sınıfının çoğunluğu da onlara katıldı.[2]
Meclisin toplanmasıyla orta sınıftan halk, özellikle varlıklı sınıflar, monarşiye karşı savaş açtılar. Biranayasayla monarşinin yetkilerinin sınırlandırılmasını, iç gümrük duvarlarının kaldırılarak iç ticaretin serbestleştirilmesi, vergilerin yeniden düzenlenmesi ve yönetimde daha fazla hak elde etme talebinde bulundular.
Bu talepleriXVI. Louis kabul etmedi. Orta sınıf, peşine halktan diğer unsurları da katarak 14 Temmuz 1789 günüBastille Hapishanesi’ne saldırdı. Hapishane ele geçirilip mahkûmlar salındı.
Fransız İhtilali 1789-1815 yılları arasında beş farklı dönem yaşayarak devam etti.
Fransız İhtilali'nde çok farklı kesimler rol almıştır. Paris yoksullarının temsilcileri kendilerine Enragee (öfkeliler) adını vermişlerdi. Heberistler de yoksullara yakın ve radikal bir kesimi oluşturuyordu. İhtilali bir halk hareketinden çok salt bir ilerleme olarak anlayan üst kesim temsilcileri iki kanada bölünmüştü. Jakobenler radikal ilerlemeci, Jirondenler ise liberal ve ılımlı ilerlemeciydi. Jakobenler de daha sonra bölündü ve Danton ayrı baş çekti. Jakobenlerin içindeki en sertlik yanlıları Robespierre ve San Just'tu. San Just, "Hürriyetin istibdadını istiyoruz." paradoksal sözleriyle ün salmıştır.[kaynak belirtilmeli]
14 Temmuz 1789'da ParislilerBastille Hapishanesi'ne hücum ettiler. Bu genel ayaklanmanın ardından toplanan kurucu meclisİnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi yayınladı (26 Ağustos 1789). 1789 Fransız İhtilali'nin ardından, insan haklarını korumak amacıyla Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi yayımlandı. 26 Ağustos 1789'daFransa Ulusal Meclisi'nde kabul edilen 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi, 1791′de kabul edilenFransız Anayasası'na önsöz olarak eklenmiştir. Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırdı. Bu anayasa, halk tarafından seçilecek bir parlamentonun yasama ve yürütme yetkilerini kralla paylaşmasını öngörmekteydi.
Kanunları hazırlamak, bütçeyi tasdik etmek ve hükûmetin icraatını kontrol etmek görevleri meclise verildi. Ayrıca İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nin esasları uygulamaya konuldu.
İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nin uygulamaya konulması ve bir halk meclisininyürütme erkini ele alması, Fransa'da feodalite kurumlarını yıktı. Zaten halk yığınlarındaki soylulara karşı gelişen öfke, pek çok soylunun topraklarını bırakarak diğer Avrupa ülkelerine kaçmalarına yol açtı.
Fransa'daki tüm bu gelişmeler, tüm Avrupa açısından çok önemli sonuçlar doğuracak, sadece gelecek yılların değil, yüzyılların da içsel dinamiklerini kökten değiştirecekti.
Avrupa'da herkes,feodal sınırlamalardan kurtulan bir Fransa ekonomisinin büyük bir gelişme göstereceğini, bunun ise Fransa'yı uluslararası ticaret alanında rekabet edilmesi çok zor bir güç haline getireceğini öngörebiliyordu. Üstelik böylesi bir ekonomik büyümenin, eskisinden çok daha güçlü bir Fransız askerî gücünü besleyebilecek durumda olması, kuvvetle muhtemeldi.
Öte yandan Fransa'da ortaya çıkan,insan haklarından, eşitlikten ve özgürlükten yana bu düşünce hareketinin tüm Avrupa'ya yayılması ve mevcut monarşilerin geleceğini tehdit etmesi kaçınılmazdı.
Lafayette veMarie Antoinette: yaklaşık 7.000 kadın ekmek isteyerek Versay Sarayı'na kadar yürüdü. ArdındanLafayette komutasındaki 20.000 kişilik milis birliği de saraya ulaştı ve Kral ailesini Tuileries Sarayı'na getirdiler
5 Ekim 1789'da, Fransa'da ekmek talebiyle Versay Sarayı'na doğru yürüyüşe geçen kadınlar, halkın saray yönetimine boyun eğmeyeceğini göstermişti. Versay Kadınların Yürüyüşü, Fransız Devrimi'ne giden yolda anlatılan en önemli mücadelelerden biridir.[3]
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Avusturya'ya kaçmaya çalışan ancak Varennes'da yakalanan kral ailesi Paris'e geri getirildi.
1789 yılında başlayanFransız Devrimi sonrasında kralXVI. Louis ve eşiMarie Antoinette, Paris'tekiTuileries Sarayı'nda fiilen gözetim altında tutuluyordu. Devrimci meclis tarafından çıkarılan yasalar kraliyet otoritesini ciddi biçimde sınırlandırmış, kral ise bu gelişmelere giderek tepkili hâle gelmişti.[4] Kraliyet ailesi ve yakın danışmanları, devrimcilerin baskısından kaçmak ve doğudaki Montmédy kalesine sığınarak monarşi yanlısı birliklerin koruması altında ülkeyi yeniden denetim altına almak amacıyla gizli bir kaçış planı hazırladı.[5] 20 Haziran 1791 gecesi kraliyet ailesi, saray hizmetkârlarının yardımıyla gizliceTuileries Sarayı'ndan ayrıldı. Aile, kendilerini sıradan yolcular gibi göstermek amacıyla farklı kimlikler kullandı ve atlı arabayla doğuya doğru yola çıktı. Ancak 21 Haziran sabahıVarennes-en-Argonne yakınlarında posta memuruJean-Baptiste Drouet tarafından kral tanındı. Drouet’in kasaba yetkililerine haber vermesiyle aile, Varennes'te durduruldu ve kısa sürede çevrede toplanan halk tarafından alıkonuldu.[6] Bir süre sonra gelenUlusal Muhafız birlikleri kraliyet ailesini teslim alarak Paris’e geri götürdü.[7][8] Varennes Olayı, Fransız monarşisi açısından geri dönülmez bir kırılma noktası oldu. Kralın halktan kaçma girişimi, monarşiye yönelik güveni tamamen ortadan kaldırdı ve kralın “ulusun babası” imajını yıktı.[5] Ulusal Meclis kralın yetkilerini geçici olarak askıya aldı, Paris’te ise monarşiye karşı duygular hızla radikalleşti. Bu olaydan kısa süre sonra yaşanan Mars Alanı Katliamı (17 Temmuz 1791), devrimde ılımlı ve radikal gruplar arasındaki uçurumu derinleştirdi. Varennes Olayı,Fransız Devrimi’nin seyrini kökten değiştiren olaylardan biridir. Bu kaçış girişimi, kralın halkın temsilcileriyle uzlaşmaya niyetli olmadığını açıkça ortaya koymuş ve 1792’de monarşinin kaldırılmasına giden süreci hızlandırmıştır.[6][7] Olay ayrıca, devrimci fikirlerin yalnızca Paris’te değil, taşra kasabalarında da benimsendiğini göstermiş veBirinci Fransa Cumhuriyeti’nin ilanına giden yolun toplumsal temelini hazırlamıştır.
10 Ağustos 1792'de gönüllü askerler ve şehirlilerTuileries Sarayı'nı basarak kraliyet ailesini yakaladı ve Temple Kulesi'ne kapattı
1792 yılına gelindiğinde,Fransa devrim sonrası politik çalkantılarla ve dış tehditlerle sarsılmıştı.Avusturya vePrusya Krallığı'na karşı yürütülen savaşta alınan yenilgiler, kralın devrim karşıtı olduğuna dair şüpheleri güçlendirdi.[9] Varennes Olayı (1791) sonrasında kralın halka olan güveni neredeyse tamamen sarsılmış, Paris’teki devrimci kulüpler ve milis güçleri “cumhuriyet” taleplerini yüksek sesle dile getirmeye başlamıştı.[10]
10 Ağustos sabahı binlerce devrimci, federeler ve Ulusal Muhafız birlikleriParis Komünü'nün çağrısıyla Tuileries Sarayı’na yürüdü. Kral XVI. Louis, çatışmayı önlemek amacıyla ailesiyle birlikte Yasama Meclisi’ne sığındı.[11] Ancak sarayın savunmasını üstlenen yaklaşık 900 kişilik İsviçre Muhafızları, kalabalığın saldırısına uğradı. Saatler süren çatışmalar sonunda saray ele geçirildi; yüzlerce muhafız öldürüldü, bazıları ise linç edildi.[12]
Baskın, Fransız monarşisinin fiilen sonunu getirdi. Kralın yetkileri askıya alındı, ailesi Temple Hapishanesi’ne kapatıldı ve Ulusal Meclis tarafından yeni birUlusal Konvansiyon kurulmasına karar verildi.[13] Bu olayın ardından 21 Eylül 1792’deBirinci Fransa Cumhuriyeti ilan edildi. Tuileries Baskını, aynı zamandaTerör Dönemi’nin ve devrimin radikalleşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.[14]
Tuileries Sarayı Baskını,Fransız Devrimi’nin en kritik dönüm noktalarından biridir. Bu olay, devrimin artık yalnızca anayasal reformlarla sınırlı kalmayıp monarşinin tamamen kaldırılması yönünde ilerlediğini göstermiştir.[10][13] Baskın, halk egemenliği ilkesinin radikal biçimde benimsenmesine ve kralın idamına giden sürecin hızlanmasına neden olmuştur.
Fransa KralıXVI. Louis görevlerinden mahrum bırakıldıktan ve ailesi tutuklandıktan sonra Fransız halkının büyük bir kısmı, kraliyet yandaşlarının ayaklanacaklarına inanmıştı. Radikaller bunun gibi komplocuların öldürülmesini istemişlerdi. 2 Eylül 1792'de (XVI. Yüz yıl)Parislilerden oluşan silahlı bir grup hapishaneden diğer bir hapishaneye nakil taşıyan konvoya saldırmış ve mahkûmları öldürmüştü. Bunun üzerineParis,Lyon,Versay,Orléans gibi yerlerde kalabalık kitleler hapishaneleri bastılar ve mahkûmları imha ettiler.
Cumhuriyet Devri'nin ilk yılları, Fransa’nın hem iç hem dış savaşlarla sarsıldığı, aynı zamanda yeni bir rejim inşasının sancılarını yaşadığı dönemdir. 1792’de monarşinin kaldırılmasının ardındanUlusal Konvansiyon, hem Avrupa koalisyonlarıyla savaşmak hem de ülke içindeki kraliyetçi ve dinî muhalefetle mücadele etmek zorunda kaldı. 1793-1794 arasında uygulananKamu Selameti Komitesi politikaları, devrimin radikal evresini oluşturdu; bu süreçte hem siyasi muhalifler hem de halk kitleleri büyük baskılara maruz kaldı. Roberts’a göre bu dönem, “devrim ideallerinin hayatta kalabilmek için otoriterliğe dönüştüğü” bir aşamadır.[15] 1794’teRobespierre’in düşüşüyleTerör Dönemi sona erdi, ancak ekonomik kriz ve siyasi istikrarsızlık devam etti. 1795’te yeni bir anayasa kabul edilerek beş üyeliDirektuvar yönetimine geçildi; böylece devrim, cumhuriyetin kurumsallaştığı ama halk desteğini kaybetmeye başladığı bir evreye girdi.[16]
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Sadece 1793 ile 1794 yılları (16. yüzyil) arasında (Jakoben ihtilalci diktatörlüğü) 18.000 ile 40.000 arasında kişigiyotin ile idam edildi. Cumhuriyet yönetimi millî birliği sağladı ve dış tehdidi etkisiz hale getirdi. 21 Ocak 1793'te dış güçlerle ittifak yaptığı için kralXVI. Louis idam edildi. 16 Ekim 1793'te kraliçeMarie Antoinette vatan hainliği suçundan idam edildi.
1793-1794 yılları arasında yaşanan Terör Dönemi, devrimin en radikal ve kanlı safhası olarak kabul edilir. Kamu Selameti Komitesi’nin başında yer alanMaximilien Robespierre,Georges Couthon veLouis Saint-Just gibiJakoben liderler, iç ve dış tehditlere karşı devrimci rejimi koruma gerekçesiyle kapsamlı baskı politikaları uyguladı. Paris’te kurulanDevrim Mahkemeleri binlerce kişiyi idam etti; yalnızca başkenttegiyotinle öldürülenlerin sayısı 2,000’i geçti. Roberts’a göre bu dönem, “özgürlük ideallerinin korku yoluyla korunmaya çalışıldığı” bir evreydi ve devrim kendi evlatlarını tüketmeye başlamıştı.[15] Terörün sona ermesi, 27 Temmuz 1794’te (9 Thermidor Yıl II) Robespierre ve yandaşlarının tutuklanıp idam edilmesiyle gerçekleşti. Bu olay devrimin yönünü kökten değiştirdi ve daha ılımlı bir döneme, yaniDirektuvar yönetimine geçişi hazırladı.[16]
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Thermidor ayının 9. günü,Charles-André Merda'nın iddiası doğrultusunda çizilen tablo, iddiasına göre, MerdaMaximilien de Robespierre'ı çenesinden vurmuştur. Ancak Robespierre intihar girişiminde bulunduğu ve başarısız olduğu bilindiği için Merda'nın iddiası araştırmacılar tarafından güvenilmemektedir
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Cumhuriyet esaslarına göre yeni bir anayasa hazırlandı. Fakat yasanın gerekleri yeterince ve ağırlaşan şartlar sebebiyle tatbik edilemedi. Zamanla ekonomik durumları normale dönen ve mali açıdan güçlenen halk temsilcileri, parlamentoda çoğunluk sağladılar ve ağır tedbirlerin kaldırılmasını istediler. Böylece 1795'teDirektuvar idaresi yapıldı.
Bu dönemde icra kuvveti Beşyüzler ve İhtiyarlar Meclisi tarafından seçilecek beş direktuvara bırakıldı. Yasama yetkisi Beşyüzler Meclisine verildi. Milli hâkimiyet esaslarının kullanılması cumhuriyet dönemine göre daha azaltıldı. Millet Meclisi seçimlerine katılmak zengin olmayı gerektirdi. Sonuçta: Devlet yönetimi güçleşti, meclisler arasındaki düşmanlık duyguları arttı, ordu, meclis kavgalarına ve siyasete girdi. Neticede konsüllük idaresine geçilmesine karar verildi.
1796’daFrançois-Noël Babeuf (Gracchus Babeuf) önderliğinde kurulan “Eşitlikçiler” adlı gizli örgüt,Direktuvar yönetimini devirmeyi ve mülkiyet eşitliğine dayalı yeni bir cumhuriyet kurmayı amaçladı. Komplo Mayıs 1796’da açığa çıktı; Babeuf ve yakın çevresi idam edildi. Roberts, bu olayın Thermidor sonrası Jakoben ideallerin son yankısı olduğunu belirtir.[15]
Direktuar, monarşistlerin seçimlerde güç kazanması üzerine askeri darbeyle meclisi tasfiye etti.Napoleon, İtalya’daki zaferleri sayesinde darbeye dolaylı destek vererek rejimin kurtarılmasında önemli rol oynadı. Bu olay, onun siyasete ilk doğrudan müdahalesi olarak görülür.[15]
Bu tarihte Direktuvar, seçimlerde başarı kazananJakoben vekillerin seçimini iptal etti. Roberts, olayı Direktuvar rejiminin halk desteğini yitirmesinin göstergesi olarak yorumlar. Aynı dönemde NapoleonMısır seferine hazırlanıyordu.[15]
Savaş yenilgileri ve ekonomik çöküş nedeniyle Direktuvar içinde bir hükümet darbesi gerçekleşti.Sieyès ve bazı generaller, hükümeti yeniden şekillendirdi. Roberts’a göre bu gelişmeNapoleon’un Kasım 1799’daki dönüşü için zemini hazırladı.[15]
Brumaire ayının 18 günü, Napolyon, askerî darbeyle Direktuvar hükûmetini bitirip Konsül hükûmetini kurdu (François Bouchot, 1840, (Versay Sarayı Müzesi)
Napoleon Bonaparte’ın ordu desteğiyle gerçekleştirdiği darbe sonucunda Direktuvar devrildi ve Konsüllük yönetimi kuruldu. Roberts, bu olayı “devrimin sonu ve modern Fransa’nın başlangıcı” olarak tanımlar.[15]
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.
1799'dakonsüllük idaresi kuruldu. Bu idarede beş direktuvarın yetkileri üç konsüle devredildi ve tüm yetkiler birinci konsülde toplandı. Birinci konsülde General Napolyon Bonapart oldu. Konsül yönetimine geçişe yol açan darbe, Marksist terminolojide burjuva devrimci döneminin sonu olarak değerlendirilir. Bu idare 1804 yılına kadar devam etti. Bundan sonra imparatorluk idaresi başladı.
Yıkılmaz diye düşünülen, hatta egemenlik hakkını Tanrı'dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği ortaya çıktı..
İlkel şekli Yunan şehir devletlerinde, gelişmiş şekli İngiltere veABD'de görülen demokrasi, Kıta Avrupası'nda da gelişmeye başladı ve Batı medeniyetinin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldi.
Egemenliğin halka ait olduğu kabul edildi.
Milliyetçilik ilkesi, siyasi bir karakter kazanarak, çok uluslu devletlerin parçalanmasında etkili oldu.
Bildirge; insanların eşit doğduğunu ve eşit yaşamaları gerektiğini, insanların zulme karşı direnme hakkı olduğunu, her türlü egemenlik esasının millete dayalı olduğunu ve mutlak egemenliğin bir kişi ya da grubun elinde bulunamayacağını, devleti idare edenlerin esas olarak millete karşı sorumlu olduğunu, hiç kimsenin dini ve sosyal inançları yüzünden kınanamayacağını söylüyordu.
^"Flight to Varennes (June 1791)". Alpha History. Erişim tarihi:29 Ekim 2025.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
^"Flight to Varennes (June 1791)". Alpha History. Erişim tarihi:29 Ekim 2025.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
^"Insurrection of 10 August 1792". Alpha History. Erişim tarihi:29 Ekim 2025.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
^abKaynak hatası:Geçersiz<ref> etiketi;britannica3 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz:Kaynak gösterme)
![[icon]](/mt/?noimg=&dark=on&url=https%3a%2f%2ftr.wikipedia.org%2fwiki%2fDosya%3aWiki_letter_w_cropped.svg)
.jpg)
