Tümel,külli veyaevrensel (İngilizce: Universal), bütün varlıkları ve var olan her şeyi kapsayan, düşünülen şeyleri içine alan; özel ve birbirinden ayrı özellikler taşıyan şeylerin (tikel) paylaştığı ortaközelliği dile getirenfelsefe vemetafizik kavramıdır.[1] Tümel, insanınnesnel ilişkileri bilme derecesini dile getirentekil vetikel kavramlarıyla birlikte birbirleriyle sıkı bir ilişki içinde olan üç felsefe kavramından biridir.[2][a]
Örneğin:tekerlek, yemek tabağı ve halka birbirinden ayrı özellikteki "tekil" nesnelerdir. Bu nesnelerde ortak olan daireselliközelliğinin evrensel yani tümel olduğu söylenebilir.Dairesel olannesneler, tümel olanın, daha doğru bir deyişlebelirli bir evrenselin birer örneğidirler. Dikkat edilirse buradaki açıklama düzlemi dünya ölçekli olup tümevreni kapsamak durumunda olmadığından evrensel sözcüğününsimgesel olduğunun ayırt edilmesi onun yanlış kullanımının önlenmesi bakımından önemlidir.
Adcılık anlayışı tümellerin gerçek ya da nesnel hiçbir varlığa sahip olmadıklarını, gerçek olarak dünyada var olanların tikeller olduğunu;Kavramcılık ise tümellerin sadece insan zihninde bir "kavram" olarak var olduğunu savunur.Realizm fikri ise tümellerin gerçek ve bağımsız bir varoluşa sahip olduğunu savunur.[3]
![]() | Felsefe ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |