Eurovision Şarkı Yarışması (İngilizce:Eurovision Song Contest,Fransızca:Concours Eurovision de la chanson), kısacaESC veyaEurovision,Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından her yıl düzenlenen ve çoğunlukla Avrupalı ülkelerinden katılımıyla gerçekleşen uluslararası şarkı yarışmasıdır. Katılımcı ülkelerin her biri televizyon ve radyo aracılığıyla canlı yayınlanacak bir şarkı seçer, yarışma EBU'ya bağlı yayıncılar tarafından canlı yayınlanır ve katılımcı ülkeler kendi dışında kalan ülkelerin şarkılarını puanlayarak kazananı belirler.
1956 yılındaki başlangıcından bu yana (COVID-19 pandemisi nedeniyle 2020 hariç) her yıl aralıksız düzenlenen yarışma, dünyanın en uzun soluklutelevizyon programlarından birisidir. Bunlara ek olarak, sporla ilgili olmayan uluslararası etkinlikler arasında en çok izlenen programlardan birisidir; son yıllarda izlenme oranlarının 100 milyon ila 600 milyon kişi arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Eurovision, Avrupalı ve diğer katılımcı ülkeler dışında; Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Filipinler, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Kolombiya, Meksika, Mısır, Japonya, Surinam, Tayland, Tayvan, Ürdün ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde de yayınlanmaktadır. 2000 yılından bu yana yarışma, Eurovision internet sitesi, 2016 yılından beri deYouTube platformu üzerinden gösterilmektedir.
Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazanmak, şarkıcılara daha iyi tanınması ve kariyerlerini ilerletmeleri gibi şanslar sağlar. 1958 yılında "Nel blu dipinto di blu" (yaygın olarak kullanılan ismi "Volare") isimli şarkı ile üçüncü gelen İtalyanDomenico Modugno; 1974 yarışmasını "Waterloo" isimli şarkı ile İsveç adına kazanan müzik grubuABBA; 1988 yarışmasını İsviçre adına "Ne partez pas sans moi" isimli Fransızca şarkı ile kazanan KanadalıCéline Dion; eserleri dünya çapında 300 milyonun üzerinde satan İspanyolJulio Iglesias, 1981 yarışmasını "Making Your Mind Up" isimli şarkı ile Birleşik Krallık adına kazanan müzik grubuBucks Fizz ve 2021 yarışmasını "Zitti e buoni" şarkısı ile İtalya adına kazanan müzik grubuMåneskin yarışmaya katılımlarının ardından uluslararası başarılar kazanan şarkıcılar arasında gösterilebilirler.
1950'li yıllardaII. Dünya Savaşı'nın ardından kendini yeniden inşa etmeye başlayan Avrupa'da birad hoc komite önderliğinde halkları "ışıltılı bir eğlence programı" aracılığıyla bir araya getirmek amacıylaAvrupa Yayın Birliği (AYB),İsviçre'de kuruldu. Söz konusu komite 1955 yılının Ocak ayındaMonako'da bir araya geldiğinde komiteye başkanlık eden İsviçre televizyonu genel müdürüMarcel Bezençon, birliğe üye olan tüm ülkelerin devlet kanallarının aynı andatelevizyonda göstereceği bir şarkı yarışması fikrini ortaya attı. İtalya'da gerçekleştirilenSanremo Müzik Festivali, yarışmaya esin kaynağı oldu.
Eurovision Şarkı Yarışması, her yıl bir önceki yıl kazanan ülkede gerçekleştirilir. Şu ana kadar Eurovision'a ev sahipliği yapmış en büyük yer,Düsseldorf'takiEsprit Arena'dır. Eurovision'a en çok ev sahipliği yapmış olan ülke iseBirleşik Krallık'tır.[1]Birleşik Krallık Eurovision'a tam 8 defa ev sahipliği yapmıştır.
Eurovision Şarkı Yarışması 2007, 2006 birincisi olan Fin grubu Lordi, 'Hard Rock Hallelujah' şarkısını seslendiriyor.
Eurovision Şarkı Yarışması'nda oylama, %50 halk ve %50 jüri oyu ile yapılır.[2] Her ülke en beğendiği 10 şarkıyı 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 ve 12 puanla ödüllendirir. Bunlar jüri oylarından olur.[3] Daha sonra halk oyları havuzda toplanarak teker teker ülkelere dağıtılır.
Eurovision Şarkı Yarışması'nın uzun, teknik kuralları vardır ve her geçen gün değişmektedir. Kuralların çoğu kendi televizyon yayınını kapsamaktadır. Ancak daha önemli, yarışmanın sonuçlarını etkileyen kurallar vardır.
Eurovision Şarkı Yarışması'na her ülke sadece bir şarkıyla katılabilir.
Yarışmanın finalinde yaklaşık 26 şarkı yarışır.
Sonra şunlar uygulanır:
Buradaki "5 büyük" ülke (İtalya,Birleşik Krallık,Fransa,Almanya veİspanya) yarışma için 5 büyük ekonomik katkı kaynağı sağlamaktadır ve finalde otomatik olarak ödüllendirilmektedirler.
Salı günü yarışma öncesi 1. Yarı final'de 10 eleme yapılır.
Perşembe günü yarışma öncesi 2. Yarı final'de 10 eleme yapılır.
İlk yarışmasında, her ülkenin üç dakika süresi vardır ve en fazla iki şarkı için izin verilir. Günümüzde hâlâ şarkıların üç dakikayı geçmemesi gerekir, birçok sanatçının şarkı kaydı daha uzun olsa da, yarışmada kısaltılmış sürümüyle performans göstermek zorundadır.
Katılımcı ülkelerin sayısı yarışma tarihi boyunca büyüdü ve 1993 yılından bu yanaSovyet veYugoslav cumhuriyetleri,Varşova Paktı ülkeleri ve diğerlerinin yarışmaya katılabilmesi için kurallarda değişiklikler yapıldı.
Yarışmada başka sanatçılara ait veya daha önceden yayınlanmış şarkıların katılmasına izin verilmiyor.
Tüm şarkılar söz ve enstrümantasyonlar açısından tamamen özgün olmalıdır ve kamuya 1 Ekim tarihinden önce duyurulmamalıdır.
1956 ve 1965 yılları arasında ilk yarışmadan bu yana ve yine 1973'ten 1976'ya kadar olan süre itibarıyla diller üzerinde hiçbir kısıtlama olmadı. 1966'dan 1972'ye kadar ve 1978'den 1998'e kadar olan sürede şarkıların ulusal dilde söylenmesine karar verildi. Ulusal dilde söyleme kuralı aslında 1977 yılından kısa bir süre önce uygulamaya konuldu, ancak bazı ülkelerde ulusal dilde söylenmeyen şarkılar seçildiği için o ülkelere izin verildi.
1997 yılındaki yarışmada, kısıtlama tekrar kaldırıldı ve şarkılar herhangi bir dilde gerçekleştirilebildi. 1997 yılındaki yarışmayaTürkiye,Şebnem Paker - Dinle şarkısı ile katılmış ve üçüncü olmuştur.
Sonuç olarak, şarkıların bir kısmını veya tamamını İngilizce olarak söyleyen ülkeler de oldu. 2003 yılında Belçika sözde serbest bir dil olan sadece şarkı için oluşturulmuş yapay bir dilleUrban Trad tarafından söylenenSanomi ile yarışmaya katıldı. Aynı taktiği 2006 yılında Hollanda kısmen yapay bir dille uyguladı ve yine Belçika tarafından 2008 yılında Julissi ile aynı taktik gerçekleştirildi.Türkiye'de 2007 yılındaKenan Doğulu'nun Eurovision şarkısının nakaratındaTürkçe bir kelime kullanmıştır.
Katılımcıların hiçbiri on altı yaşından küçük olmamalıdır. 1989 yılındaki yarışmaya Fransa'danNathalie Pâque ve İsrail'denGili & Galit'in içindeki Gili olmak üzere iki tane 16 yaşın altında şarkıcı katılmıştır. 1986 yılındaki yarışmayı daSandra Kim 13 yaşındayken kazanmıştır.[4]
Ama 1990 yılında bugünkü Hırvatistan sınırları içinde bulunan Zagreb'de yapılan 1990 Eurovision Şarkı Yarışması'nda ve ondan sonraki yarışmalarda 16 yaşından küçüklerin katılması yasaklanmıştır.
^İki birinciliği bulunmasına rağmenAlmanya bir bütün olarak yarışmayı 2010 yılında olmak üzere yalnızca bir defa kazanmıştır.Almanya'nın yeniden birleşmesinden önce, Almanya Federal Cumhuriyeti (Batı Almanya olarak da bilinir) da yarışmayı 1982 yılında olmak üzere bir defa kazanmıştı. Batı Almanya ve Yugoslavya gibi eski ülkelerin birincilikleri sağ üst köşede ifade edilmiştir.