Epitel doku,Epitelyum ya daÖrtü doku, vücudun iç ve dış yüzeyini örten, araları çok sıkı olanepitel hücrelerinden oluşmuş, altlarındabazal lamina denilen bir tabaka bulunduran, özelleşmiş birdokudur.
Epitel terimiYunanca ἐπίepi (üstte, üzerinde) vetheleos (örtü) sözcüklerinden oluşmuştur.Epitel dokuyu oluşturan hücrelereepitel hücreleri denir. Epitel hücreleri, gelişmekte olanembriyonun üç germinatif tabakası olanektoderm,endoderm vemezodermden köken alır ve epitel hücrelerde mitoz bölünme görülür.
Epitelhücrelerinin şekil ve boyutları çeşitlidir. Yüksek prizmatikten kübik epitele ve alçak yassı epitele değişirken bütün ara formları da değişir. Hücreçekirdeklerinin şekli, kabaca hücre şekline uyar. Kübik hücreler yuvarlak çekirdeklere, yassı hücreler düzleşmiş eliptik çekirdeklere sahiptirler. Çekirdeğin uzun ekseni daima hücrenin esas eksenine paraleldir.
Epitel doku,organizmada yaygın bir dağılış gösterir. Vücudun tüm yüzeylerinin içini ve dışını döşer,salgı bezlerinin büyük çoğunluğunu oluşturur.
Ektoderm veendoderm, epitel özelliktedir ve vücudun epitel kökenli organlarının çoğu da bu tabakadan köken alır. Örneğin, vücudun her tarafını örten derininepidermisi vekornea epiteli ektodermden gelişir. Epitelin içeri çöküp (invaginasyon) çoğalmasıyla (proliferasyon) derinin bez yapıları (terbezi, yağbezi, sütbezi) oluşur. Sindirim kanalı,karaciğer,pankreas,mide bezleri vebağırsak bezleri,embriyoda invaginasyon, proliferasyon ve ilkin bağırsak örtüsünün epitel çıkıntılarının özelleşmesiyle oluşur. Erginlerdeki her birekzokrin bez bir iç boşluk veya dış yüzeyle, embriyonik yaşam sırasında oluştuğu dış ve iç yüzey tabakanın epiteline açılan kanallar yoluyla ilişki kurar.Endokrin bezler ise, köken aldıkları yüzey epiteli ile ilişkilerini çoğu zaman kaybederler. Mezodermden köken alan epitelden oluşmuş organlar;böbrek, erkek ve dişi üreme kanallarının örtüsüdür.Periton,pleura,perikart boşluklarının örtüsü,kan velenf damarlarının örtüsü de mezoderm kökenlidir. Bu tipik epitellerden kan ve lenf damarlarının örtüsüneendotel(yum), seröz boşlukların (periton, pleura, perikart) örtülerine ise;mezotel(yum) denir.
Epitel doku birbirine bitişik hücrelerden yapılmıştır ve hücreler arasında çok az madde vardır. Bu doku mitoz yeteneği ile çoğalabilir. Kan damarı bulundurmaz, bu yüzdendifüzyon aracılığıyla beslenir.
