Forbes'e göre 2021 yılındaDoğu veGüneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en yaşanabilir ili, Türkiye'nin ise en yaşanabilir 19. ili seçilmiştir.[3] Elazığlılara,Elazığ ağzında kardeş ve ağabey anlamlarına gelenGakgoş hitabı kullanılır.[4] İlin tarihi MÖ 20. yüzyıla dayanır.[5] TarihteAnadolu'yuMezopotamya'ya bağlayan kervan yolları üzerinde önemli bir yerleşim yeri olmuş, birçok kültüre ev sahipliği yapmıştır.[6]Müslüman,Rum,Ermeni veSüryani topluluklarının uzun yıllar birlikte yaşadığı bu bölgede günümüzde hâlâ farklı kültür ve medeniyetlerin kalıntıları görülmektedir.[6] Elaziz'in adı, 17 Aralık 1937 tarih ve 3785 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 10 Aralık 1937 tarihli ve 7806 sayılı kararname ile Elazığ olarak değiştirilmiştir.[7][8]
Elazığ, eskiHarput'un devamı niteliğindedir.[9] Bu nedenle Elazığ tarihi, Harput tarihiyle birlikte ele alınmaktadır. Harput, Anadolu'yu Mezopotamya'ya bağlayan kervan yolları üzerinde yer almış, birçok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır.[10] Harput'un bilinen en eski sakinleri MÖ 2000'li yıllarda Doğu Anadolu'ya yerleşmişHurriler'dir.[9] Harput, Hurriler’in ardından Hitit hâkimiyetine girmiş, çok sürmeden MÖ 9. yüzyıl itibarıyla Doğu Anadolu’da devlet kuran Urartular’ın egemenliği altına girmiştir. Harput, 1085 yılında Türklerin eline geçmiş; daha sonraİlhanlılar,Dulkadiroğulları,Akkoyunlular veSafeviler buraya hâkim olmuştur. 1516 yılında yapılanÇaldıran Muharabesi sonrasındaOsmanlı Ordusu tarafından fethedilmiştir. Sonrasında Harput'taki yaşamın, şimdikiElazığ merkez ilçesinin bulunduğu ovaya 19. yüzyıl ortalarında taşınması ve çevre ilçelerin bağlanması ile bugünkü merkez ilçe ve 10 ilçeyi kapsayan Elazığ ili sınırları oluşmuştur.[11] Esas gelişimini Cumhuriyet yıllarının başında göstermiştir.[9][12] SultanAbdulaziz'in tahta çıkmasıyla, Ahmed İzzet Paşa devrinde tayin edilen vali nin teklifiyle 1867 yılında şehreMa'mûretü'l-Azîz adı verilmiş, halk arasında telaffuz zorluğu nedeniyle kısaca Elaziz olarak söylenmiştir.[11] Elaziz ilinin adı, 17 Aralık 1937 tarihli ve 3785 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 10 Aralık 1937 tarihli ve 7806 sayılı kararname ile Elazığ olarak değiştirilmiştir.[13][14]
Hazar Gölü kıyısı(19. yüzyıl sonları - 20. yüzyıl başları)
Elazığ bölgesine ilişkin ilk yazılı tarih,Hitit tabletlerinden elde edilen bilgilerle aydınlanmıştır. Yazılı kaynaklardan elde edilen bilgilere göre yöre, İşuva adıyla anılmaktaydı.[15][16] YapılanArkeolojik kazılarla bölgedeki Hitit varlığı teyit edilmiştir. MÖ 12. ve 7. yüzyıllar arasında bölgeye kökenleriHurrilere dayananUrartu Devleti hâkim olmuştur.[15] Yazılı belgeler dışındaHarput Kalesi, Altınova Norşuntepe’de ortaya çıkarılan Urartu yerleşimi, Palu Kalesi ve İzoliçivi yazılı kitabelerine ait bulgular, Urartu hâkimiyetindeki dönemi aydınlatmaktadır. MÖ 7. yüzyıldan itibarenAsur veİskit akınları sonucunda Urartu Devleti zayıflamış, Harput ve çevresi akınları ile Urartu Devleti zayıflamış, Harput ve bölgesiMed egemenliği altına girmiştir. Kısa süren Med hâkimiyetinin ardından Pers hâkimiyetine giren bölge, MÖ 4. yüzyıldaPers İmparatorluğu’nun tarihe karışmasıyla Sofene Krallığı olarak adlandırılmıştır. SonrasındaRomalıların hâkimiyetinde kalan Elazığ bölgesi, MS 6. yüzyıla kadar sık sıkBizans ileSasani devletleri arasında el değiştirmiştir.
Elazığ bölgesi, 7. yüzyıldan itibaren ikinci kez Bizans hâkimiyetine girene kadarBizans-Arap savaşlarına sahne olmuş ve 10. yüzyıldan itibaren tam anlamıyla Bizans hâkimiyetine girmiştir.[15] 1071Malazgirt Meydan Muharebesi ile birlikte Elazığ bölgesi deTürklerin hâkimiyeti altına girmiştir. 1085 yılındaÇubuk Bey önderliğindeÇubukoğulları Beyliği kurulmuştur. Beyliğin hâkimiyeti uzun sürmemiş, bölge 1110 yılındaBelek Gazi önderliğindeArtukluların eline geçmiştir. Belek Gazi'nin ardından hükümdarlık önce Davud’a, sonra kardeşi İmâdeddin Ebû Bekir’e geçmiş; bu dönemde Harput Artukluları adıyla anılan bağımsız bir beylik kurulmuştur.[15] 1234 yılında bu beyliğe son verenAnadolu Selçuklularının hâkimiyetini, sonraki dönemlerde sırasıylaDulkadiroğulları,Kadı Burhaneddin,Timur veAkkoyunlu egemenlikleri izledi. 16. yüzyıl başlarında bir süreSafevî hâkimiyetinde kalan topraklar, 1514 yılındaOsmanlı egemenliğine girdi.[10]
Atatürk,Celal Bayar veSabiha Gökçen'in modern Elazığ'a gelişi. (17 Kasım 1937)Cumhuriyet'in ilk yıllarında; Elazığ Gazi Caddesi.
Elazığ, gelişme ve büyümeye Cumhuriyet yıllarının başında başlamıştır.[9][12] Cumhuriyetin ilk yıllarında Harput’tan, şimdikiElazığ ilçe ve şehir merkezi olan Uluova’ya yeni, modern yerleşim alanları kurulmuş; il genelinde düz arazilerde tarım yapılmaya başlanmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yaşanan olaylar ve 1925 yılındaŞeyh Said önderliğinde Ergani ilçesine bağlı Eğil bucağında başlayan isyan, Elazığ’a da sıçramış; bölgede bir ay süreyle sıkıyönetim ilan edilmiştir. Atatürk, 1937 yılında şehre bir ziyarette bulunmuştur. Elaziz'in adı, 17 Aralık 1937 tarih ve 3785 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 10 Aralık 1937 tarih ve 7806 sayılı kararname ile Elazığ olarak değiştirilmiştir.[13][14] Cumhuriyet döneminde çeşitli dönemlerde şehirde şeker ve çimento fabrikaları açılmış; bunların yanı sıra maden işletmeleri ve mermer fabrikaları da halkın bir bölümüne istihdam sağlamış ve kentin ekonomisine katkıda bulunmuştur. Cumhuriyet döneminin en önemli olaylarından biri de 2010 yılında yaşanan Elazığ depremidir. Depremde 41 kişi ölmüş,[not 4] yüzlerce kişi yaralanmıştır. Boğaziçi ÜniversitesiKandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün verilerine göre, saat 04.32’deki ilk depremin ardından bölgede büyüklükleri 3.0 ile 5.5 arasında değişen 84 sarsıntı ve toplamda 796 artçı deprem kaydedilmiştir. 24 Ocak 2020 tarihinde saat 20.55’te 6.8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş, ardından bini aşkın artçı sarsıntı olmuştur. Birçok bina yıkılmış, göçük altında onlarca kişi yaşamını yitirmiştir. Deprem sonrası Elazığ'daTOKİ destekli imar faaliyetleri başlamış ve kentin büyük bir kısmında yeni konutlar yapılmıştır.
Elazığ Doğu Anadolu Bölgesi'nin güneybatısında,Yukarı Fırat Bölümü'nde yer almaktadır. Toplam alanı 9.383 km²'yi bulan[17] ve bu alanıyla Türkiye topraklarının %1,2'sini kaplayan il sahası, 30 ile 40º 21 doğu boylamları, 38º 17 ile 39º 11 kuzey enlemleri arasında kalmaktadır. Şekil olarak kabaca birdikdörtgene benzeyen ve etrafını çevreleyen sular nedeniyle Türkiye haritasını andıran Elazığ topraklarının doğu-batı doğrultusundaki uzunluğu yaklaşık 150 km, kuzey-güney yönündeki genişliği ise yaklaşık 65 km'dir. İlin deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1.067 metredir.[18] İl, doğudanBingöl, kuzeydenTunceli, batı ve güneybatıdanMalatya, güneyden iseDiyarbakır ilinin arazileriyle çevrilidir. Aynı zamanda Elazığ ili doğu, batı ve güneyinden GüneydoğuToroslar'ın batı uzantıları ile çevrilidir. Elazığ ilinin 8.327 km²'si kara, 826 km²'si baraj ve doğal göldür. İl sınırları içindeki en önemli akarsuFırat Nehri ve onun kollarıdır. 86 km² yüzölçümü olanHazar Gölü, il merkezine 30 km mesafededir. Ayrıca Elazığ,Keban,Karakaya,Kralkızı veÖzlüce gibi önemli baraj gölleri ile çevrilidir.
Elazığ, genel olarakkarasal iklimin etkisindedir. Önceden yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise soğuk ve sert geçse de, ildeki su potansiyeli nedeniyle Elazığ çevresine yapılanbarajlar, il genelinde iklimi fazlasıyla yumuşatmıştır. Genel iklim koşullarına göre çok daha ılıman bir iklim hüküm sürmektedir.[16] En fazla kış ve ilkbahar aylarında yağış alan ilde bu iklim yapısı tarımsal ürünlerde çeşitliliği artırmıştır.[16]
Genel olarak karasal iklimin hâkim olduğu Elazığ, doğal bitki örtüsünün giderek yok olması nedeniyle bozkır (step) görünümündedir.[16] Ancak dağlarının yüksek kesimlerinde meşe ormanlarına rastlanır.[16] Ormanları genellikle bozuk baltalık denilen sağlıksız ağaç topluluklarından oluşur.[16]
İlin önemli dağları, Hacı Ali (2.517 m) Akdağlar (2.450 m), Hazarbaba (2.347 m), Mastar Dağı (2.148 m), Haşto Dağı (2.069 m), Asker Dağı (1.768 m), Hasan Dağı (2.118 m), Yaylım Dağı (2.097 m), Taşkele Dağı (1.430 m), Meryem Dağı (1.490 m) olarak sıralanabilir. Elazığ ili doğu, batı ve güney bölgelerinden Güneydoğu Toroslar'ın batı uzantıları ile çevrilidir.[20] İlin batısında Hasan Dağları (2.118 m), Bulutlu Dağı (2.004 m), Karga Dağı (1.925 m) ve Kamışlık Dağı (2.016 m), güneyinde Meryem Dağı (1.490 m) bulunmaktadır.[20]
Elazığ ilinde, Palu İlçesi'nde Keban Baraj Gölü'ne karıştığı noktaya kadar 500 km. uzunluğunda 42000 km²'lik akaçlama havzasıyla Murat Nehri bulunur.[20] Bunun yanı sıra Karasu ile Murat Nehri kollarının Keban İlçesinin kuzeyinde birleşimiyle güneybatı yönünde akan 2.800 km uzunluğu ile bilinen Fırat Nehri bulunmaktadır.[20]
Elazığ'da ilçe merkezinin kurulu olduğu Elazığ Ovası (Uluova) ile birlikte, Yarımca Ovası, Behremaz (Sivrice) Ovası ve Kuzova olmak üzere 4 ova bulunmaktadır.[16][20] Bunlardan Elazığ ve Palu ovaları,Elbistan-Malatya-Uluova-Palu-Muş çöküntü alan dizisi içinde yer almaktadır.[16] Özellikle Cumhuriyet döneminin başlarında Harput’tan Uluova’ya (Elazığ Ovası) yoğun göç gerçekleşmiş ve şimdikiElazığ yerleşkesi kurulmuştur.
Elazığ ilinde, Sivrice ilçesinde uzunluğu yaklaşık 22 km, genişliği 5–6 km olan ve il merkezine 25 km uzaklıkta bulunanHazar Gölü yer almaktadır.[20]Keban ilçesindeKeban Baraj Gölü ve Cip Baraj Gölü adlı iki adet baraj gölü bulunmaktadır.[20]
İllerde protokolde ilk sırada yer alan vali, merkezi yönetimi temsil eder ve cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, il ve ilçe belediyeleri düzeyinde yürütülür. Belediye başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Aynı seçmen, ilçe belediye meclisi için de oy kullanarak ilçe belediye meclisini oluşturur. İldeki tüm seçmenler ayrıca il genel meclisi için oy kullanarak il genel meclisinin oluşmasını sağlar.
İl Genel Meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi; belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl Genel Meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı iseD'Hondt sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23).
Merkezi yönetim, vali ve il müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Elazığ belediye başkanı, 1980 Elazığ doğumluŞahin Şerifoğulları (AK Parti), 31 Mart 2019 seçimlerinde % 40,38 oy oranıyla seçilmiştir. Elazığ Belediye meclisi ise 20 AK Partili, 4İYİ Partili ve 13 MHPl olmak üzere37 üyeden oluşur.[24]
Elazığ'da 11. yüzyıldan günümüze kadar Selçuklular, Memlükler, Çubukoğulları, Artuklular, Dulkadiroğulları, Akkoyunlular, Eretna (Kadı Burhaneddin Ahmet) Devleti, Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye Cumhuriyeti gibi Türk Devlet ve Beylikleri hüküm sürmüştür.[27]Müslümanlar,Rumlar,Ermeniler veSüryaniler uzun yıllar birlikte bu bölgede yaşamışlardır.[10]
Nüfus bakımındanDoğu Anadolu Bölgesi'ninVan,Erzurum veMalatya illeri ile beraber en büyük dört ilinden biridir. Gelişmişlik bakımından bölgenin en gelişmiş illerinden biri olarak kâbul edilir.[28] Kentteki nüfus çoğunluğunu şehrin yerli halkı oluşturmakla beraber, nüfusun geri kalanını komşu şehirlerden ve ilde bulunan üniversite dolayısıyla farklı şehir ve ülkelerden gelenler oluşmaktadır. Son zamanlarda doğum oranındaki artışın yanı sıra; batı illeri çoğunu oluşturmakla beraber, il dışına kısmi göç vermektedir. Aynı zamanda son dönemlerde yaşam ve imkân şartları dolayısıyla, kırsal bölgelerden çoğunluğu il merkezine olmak üzere ilçelere yaşanmaktadır.
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri[29])
Elazığ ilinin nüfususu 603.941'dir. Bu nüfusun % 85,50'i şehirde yaşamaktadır (2024 sonu). İlin yüzölçümü 9.383 km2'dir. İlde km2'ye 64 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkezde 205'dir.) İlde yıllık nüfus % 0,08 oranında (470 kişi) azalmıştır. Nüfus değişim oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe(% 3,45)-Maden (-% 23,55)
6 Şubat 2025TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 10 ilçe, 20 belediye, bu belediyelerde 157 mahalle ve 546 köy vardır.
2024 yılı sonunda Elazığ ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlin ekonomisisanayi,tarım veticarete dayanır.Keban Barajı'nın yapılmasından sonra tarıma elverişli toprakların bir kısmı su altında kaldığından, tarım alanlarının azalması paralelinde sanayi canlanmıştır. Gayri safi gelirinin %30'u sanayi, %10'u ticaret ve %25'i tarım sektöründen elde edilir.
Elazığ, madenciliğintarım ile yarıştığı ve hatta tarımı geçtiği bir yerdir. Topraklarındabakır,krom, simli kurşun ve betonit gibi başlıca maden kaynakları bulunmaktadır. Ergani Bakır İşletmesi'nde blister, bakır,sülfürik asit ve prit tüvenan cevher istihsal edilir. Diğer maden işletmeleri Guleman Krom İşletmesi, Ferro Krom Tesisleri ve Elazığ Betonit Fabrikası'dır. Bunun yanı sıraAlacakaya veArıcak ilçelerinde mermer çıkarılmaktadır. Kendine has özelliği bulunan Elazığ mermerini işlemek üzere son senelerde birçok mermer işleme fabrikası kurulmuştur.
Elazığ topraklarının maden bakımından zengin oluşu veTürkiye'nin en büyükhidroelektrik santrallerinden birinin bu ilde olması nedeniyle sanayi gelişmiştir. İrili ufaklı 1200 sanayi iş kolu vardır. Elazığ, sanayi alanındaDoğu Anadolu Bölgesi'nde önemli bir yere sahiptir. Özellikle Organize Sanayi Bölgesi'nin kurulması ilefabrika sayısı hızla artmıştır. 49 fabrikalık sanayi bölgesinde 20 fabrika inşaatı tamamlanarak üretime geçmiştir. Diğerlerinin inşaatı devam etmektedir.Un,deri,şeker,çimento, pamukyağı, pamuk ipliği,kiremit,yün,süt,yem,azot, süperfosfat,kireç, plastik boru, tüpgaz imalatı ve dolum,kâğıt,tekstil, meşrubat,matbaacılık,mermer, ayçiçek yağı,ayakkabı,mobilya,sabun, tıbbi malzeme fabrikaları başlıca büyük sanayi kuruluşlardır.
GeçmişteMüslümanlar,Rumlar,Ermeniler veSüryaniler'in uzun yıllar birlikte yaşadığı bu bölgede günümüzde hala farklı kültür ve medeniyetlerin izleri görülmektedir.[10] Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan bölgede tarihin çeşitli dönemlerinde çok kültürlü bir yaşayış biçimi görülmüştür. Kültürler; şehrin yemeklerine konuşma diline ve müziğine yansımış uzun tarihler boyunca canlılığını yitirmeden günümüze ulaşmıştır. Günlük hayatta duyduğumuz birçok türkü ve ağıtların doğduğu Harput Musikisi ve bununla süregelen Kürsübaşı Geleneği, şehrin önemli kültürel ve sanatsal birikimlerindendir.
Harput müziği, Elazığ mahalli müzik konusunda da Osmanlı sarayının hemen arkasında yer almıştır ve bugün hala müzik geleneği kürsübaşı denilen geleneksel etkinliklerle de icra edilmektedir. Yemen Türküsü, Mamoş, Necibem, Kar Mı Yağmış, Hüseynik'ten Çıktım Şeher Yoluna, Ahçik Türküleri Harput musikisinin sayısız eserlerinden bazılarıdır.
Eski Harput evlerinde soba biçimli bir masa etrafında bireylerin sohbet etmek, eğlenmek ve bağları güçlendirmek amacıyla bir araya geldiği gelenektir.[54] Bu toplantılarda güncel olaylar konuşulmuş ve Harput Musikisi'nden eserlere yer verilmiştir. 2010 yılı itibarıyla bu gelenek, UNESCO Dünya Kültür Mirası Temsili Listesi'ne kabul edilmiştir.[54]
Harput ağzı olarak da bilinen Elazığ ağzı,Türkiye Türkçesi ağızlarının doğu grubunda yer almaktadır. Kullanılan kelime ve telaffuzlar temelini Harput'tan alır.Git- (gitmek) fiilinin Elazığ ağzı 1.2.3. tekil ve çoğul şahıs telaffuzları şöyledir:
1. tekilde (ben) kelimenin sonuna-im eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor -um kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidim' şeklinde telaffuz edilir.
2. tekilde (sen) kelimenin sonuna-isin eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor -sun kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidisin' şeklinde telaffuz edilir.
3. tekilde (o) kelimenin sonuna-i eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidi' şeklinde telaffuz edilir.
1. çoğulda (biz) kelimenin sonuna-ik eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor -uz kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidik' şeklinde telaffuz edilir.
2. çoğulda (siz) kelimenin sonuna-isiz eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor -sun -uz kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidisiz' şeklinde telaffuz edilir.
3. çoğulda (onlar) kelimenin sonuna-iler eki getirilir.Örneğin:Gid -(i)yor -lar kelimesinde -yor eki atılarak 'Gidiler' şeklinde telaffuz edilir.
Çayda Çıra,halay türündeTürk halk oyunlarındandır. Dünyada "Mumlu Dans" olarak da bilinir.[55] Genellikle sazsız olarak, "nanay" adı verilen türküler eşliğinde oynanır. Eskiden yalnızca kadınlar oynarken, günümüzde halk oyunları toplulukları tarafından gösteri amacıyla kadınlı erkekli oynanmaktadır. GünümüzElazığ yöresi düğünlerinde oldukça yaygındır.
Elazığ mutfağında 150'ye yakın yemek ve tatlı çeşidi bulunmaktadır.[56] Bunlardan bazıları Harput köfte, peynirli ekmek, orcik, içli köfte, gömme, dolanger, ekmek tatlısı ve patiladır.[56][57] Yöre yemeklerinin tarihi Harput'a dayanmakta ve Türk yemek kültürü ile benzerlikler göstermektedir. Yörede yaygın olarak yapılan tatlılarından biri yöreyle özdeşleşen ve halk arasındacevizli sucuk olarak da bilinenorciktir. Orcik,üzüm ya dadutşırası veceviz kullanılarak yapılmaktadır. Bunun yanı sıra Elazığ ovasında Sürsürü bağlarında, "Sürsürü Üzümü" olarak da bilinenÖküzgözü Üzümü yetişmekte; yapılı, kalıcı, kırmızı meyvemsi, dolgun ve hafif taneli oluşuyla ve yıllandırılmaya uygunluğuyla şarap yapımında kullanılmaktadır.
İlk olarak 24 Ekim 2008 tarihinde tertiplenen; Türk sinema ve tiyatro sanatçılarının katılımlarıyla, film gösterimleri ve etkinliklerin Elazığ'da yapıldığı film ve sanat festivalidir.[58] Her yıl festivale katılan sanatçı konuklara bir de Çayda Çıra Onur Ödülü ve Çayda Çıra Özel Ödülü verilmektedir. 2013 yılı itibarıyla uluslararası statü kazanan, 2008'den bugüne tertiplenmekte olan festivaleTürkan Şoray,Oya Aydoğan,Fatma Girik,Nuri Alço,Ediz Hun,Ata Demirer gibi Türk sinema ve tiyatro sanatçılarından önemli isimler katılmıştır.[59][60][61][62][63]
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Elazığ Valiliği, Ankara Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfının tertiplediği; Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası ve mahallî Elazığ sanatçılarının ortak çalışması ile şefliğiniBujor Hoinic'in yaptığıHarput Senfonisi organizasyonu, ilk olarak 31 Mayıs 2013 tarihindeElazığ'da icra edilmiş; daha sonra 26 Mayıs 2014 tarihindeAnkara TRT Stüdyolarında, 26 Aralık 2015 tarihindeİstanbulCemal Reşit Rey Konser Salonunda düzenlenmiştir. Organizasyonlarda Elazığ -Harput musikisinden eserler yer almıştır. Ayrıca organizasyon 2013-2014 yıllarındaTRT Müzik, 2015 yılında Kanal 23'ten canlı yayımlanmıştır.[64]
Elazığ Valiliği tarafından tertiplenen ve Fırat Şiir Akşamları adıyla başlayıp 1992 yılından bu güne düzenlenen (1994 ve 2015 yılları hariç[65]) uluslararası şiir festivalidir.[66] İlk olarak 5 Aralık 1992 tarihinde Fırat Şiir Akşamları adıyla düzenlenmiş; alınan kararlarla 22 Eylül 1995 tarihi itibarıyla Hazar Şiir Akşamları, 26 Haziran 1998 tarihi itibarıyla Hazar Şiir ve Musiki Akşamları, 13 Haziran 2000 tarihinden günümüze Uluslararası Hazar Şiir Akşamları adıyla tertiplenmiştir.[65]
Kentin futbol takımlarındanElazığspor,2013-14 sezonundaSüper Lig'i on altıncı olarak bitirmiş ve1. Lig'e düşmüştür. 2020-2021 sezonunda Spor Toto2. Lig Kırmızı Grup'ta ligi 18. tamamlayarak 3. Lig'e düşmüştür.23 Elazığ FK ise halen Spor Toto 3. Lig'de mücadele etmektedir. Elazığspor en büyük başarısını 2002-2004 yılında Süper Lig'de oynayarak elde etti. Kentte Elazığspor, 23 Elazığ FK ve birçok amatör takım bulunmaktadır. Elazığspor'un forma rengi bordo-beyazdır ve maçlarını geçici olarakElazığ Doğukent Stadyumu'nda oynamaktadır. 2019-2020 sezonunda Elazığspor'un, 6.8 büyüklüğündeki depremin ardından Türkiye Futbol Federasyonu'na (TFF) yaptığı ligden çekilme talebi kabul edildi ve ligden çekildi. Daha sonra 2020-2021 sezonunda ligi 18. tamamlayıp 3. Lig'e düştü.[69]
İlin Türkiye Erkek Sağırlar 1. Lig'indeElazığ Belediyesi destekli Elazığ Belediyesi İşitme Engelliler Futbol Takımı adında bir futbol takımı vardır.
Türkiye Kadınlar Voleybol 1. Liginde Tiffany & Tomato Bordo Spor adında bir spor kulübü vardır.
Ayrıca basketbol dalındaElazığ İl Özel İdarespor adında kadın basketbol takımı bulunmaktadır. 2020-2021 sezonunda Avrupa'daEuroLeague'de Elazığ ve Türkiye'yi temsil etmiş, çeyrek finale çıkma başarısı elde etmiştir.
Önemli spor tesisleri:Elazığ Atatürk Stadyumu (18.423), Fırat Üniversitesi Spor Salonu (5.000), Ahmet Aytar Spor Salonu (2,500), Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu (1.000), Elazığ Hipodromu (2.500),Elazığ Doğukent Butik Stadyumu (2.500), 15 Temmuz Şehitleri Spor Salonu (1.000).
Elazığ'da her 100.000 kişiye 502 hastane yatağı düşmektedir. Bu oran, 262 olan Türkiye ortalamasının iki katından fazladır. Elazığ'da 2002-2006 yılları arasında toplam hekim sayısı %15,4; diş hekimi sayısı %26,15; diğer sağlık personelinin sayısı ise %13,64 artmıştır. Elazığ,Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 2003 yılında yapılan sağlık sektörü gelişmişlik sıralamasında sağlık sektöründe en gelişmiş iller bazında 12. sıradır. Fırat Üniversitesinin tıp fakültesi bünyesinde bulunan araştırma hastanesi, TRB1 bölgesi ve bölge dışına hizmet veren önemli hastanelerden biridir.[70] Elazığ sağlık sektöründe epey gelişmiş bir il olupCNBC-e Business dergisinin yaptığı araştırmalara göreTürkiye'nin en iyi sağlık altyapısına sahip ikinci şehridir.
Elazığ ili,Doğu Anadolu Bölgesi'nin geçiş merkezi konumundadır. Elazığ, Türkiye'nin dört bir yanına ana yollarıyla bağlı olup ayrıcademir yolu vehava yolu ulaşımına da sahiptir.Keban Barajı'nın yapımıyla Elazığ'ın bazı ilçeleri ve komşu illere bağlı ilçeleriyleKeban Baraj Gölü'nden feribotla yapılmaktadır.
İlin en önemlikara yolu bağlantısı; [Ankara]-[Kayseri] -[Malatya] üzerinden gelerekTunceli veErzurum'a giden devlet yoludur. Bu kara yolunun 156 km'si Elazığ İl sınırları içindedir. Yolun Elazığ-Palu kesiminin 87. km sindekiKovancılar yöresinden kuzeydoğuya ayrılan bir kol;Bingöl veMuş üzerindenVan'a kadar ulaşmaktadır.
Kara ve demir yollarının yanında Elazığ'a hava yolu ile de ulaşmak mümkündür. Elazığ'aTürkiye'nin bütün illerinden her gün Ankara ve İstanbul bağlantılı olarak ve diğer bazı illerden direkt uçuş ile ulaşım imkânı mevcuttur. Elazığ Hava Meydanı'nın yapımına 1938 yılında başlanmış, 1940 yılında hizmete sunulmuştur. Meydanın, 1720 x 30 m ebadında, 13/31 numaralı 1 adet pisti, 120 x 18 m ebadında taksirut ve 200 x 42 m ebadında 1 adet uçak park apronu mevcuttur. Yüzeyi asfalt kaplama olan pistin özel aydınlatma sistemi 1996 yılında yapılarak hizmete sunulmasıyla meydandan gece uçuşları da gerçekleştirilebilmektedir. Meydana bağlıHarput VOR istasyonu, yurt içi ve yurt dışına sefer yapan hava araçlarına (transit uçuşlara) hizmet veren VOR / DME cihazlarıyla meydan içerisi de NDB cihazıyla donatılmıştır. 2006 yılında temeli atılan yeni pist, 15 Mart 2009 tarihinde açılmıştır. Ağustos 2010'da temeli atılan hava alanı üst yapı ve terminal binası 20 Ekim 2012'de hizmete hazır hale getirilmiştir. Meydanın şehirden uzaklığı 12 km olup, ulaşım otobüs ve taksi işletmeciliği ile sağlanmaktadır. Meydanda, otopark, kafeterya, VIP / CIP salonları da bulunmaktadır. Ayrıca yeni yapılan pistle bölgede en büyük hava alanı konumunda bulunmaktadır.
Elazığ il merkeziYolçatı - Tatvan demiryolu'nun Yolçatı - Elazığ bölümünün 1934'te hizmete girmesiyle birlikte ulusal demiryolu ağına bağlanmıştır.Elazığ Garı, her gün 1 sefer düzenlenenElazığ - Tatvan Bölgesel Treni'ne; Salı ve PazarAnkara'dan Tatvan'a 1 sefer, Salı ve PerşembeTatvan'dan Ankara'ya 1 sefer düzenlenenVan Gölü Ekspresi'ne hizmet vermektedir. İl sınırları içerisindeki toplam demiryolu hattı uzunluğu 279 km.dir.
Keban Baraj Gölü üzerinde Elazığ -Pertek, Elazığ -Çemişgezek, Elazığ -Ağın veBaskil -Malatya arasında ulaşım feribotlarla sağlanmaktadır. Ayrıca Elazığ'da turizm sektöründe son yıllarda gelişmeye başlamıştır. Mavi bayraklı Sivrice gölü kıyısındaki turistik tesisleri ayrıca kış turizminin bölgedeki en güzel örneği olan Hazarbaba kayak merkezi göl manzarasına sahip bir kayak merkezidir. Özellikle Harput'taki yazın serin kışın ise sıcak olma özelliğine sahip Buzluk Mağaraları, Keban Barajı, gezilip görülmesi gereken yerler arasında yer alır.
Elazığ, eğitim alanında tarih boyunca çevre il ve bölgelerin merkezi konumu olmuş; eski Harput'a Amerikan kolejleri ve diğer yabancı kolejler, Kur'an ve ilim eğitiminin verildiği medreseler kurulmuştur. TÜİK'in 2014 verilerine göre ilin okuryazar oranı %96'dır (401.954 kişi).[71]
Fırat Üniversitesi, ilk olarak 1967 yılında Elazığ Yüksek Teknik Okulu olarak açılmıştır. Aynı yıl içinde Ankara Üniversitesi Senatosunun Elazığ Veteriner Fakültesi'nin kurulmasını öngören kararı Millî Eğitim Bakanlığınca onaylanmıştır. Teknik Yüksek Okul, 1184 Sayılı Kanunla 1969 yılında Elazığ Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisine (EDMMA) dönüşmüş, Veteriner Fakültesi de 1970 yılında Ankara Üniversitesine bağlı olarak öğretime açılmıştır. Kuruluşu 11 Nisan 1975 tarih ve 1873 Sayılı Kanunla gerçekleşen Fırat Üniversitesi'nin çekirdeğiniFırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi oluşturmuştur. 1975-1976 eğitim-öğretim yılında fen ve edebiyat fakültelerinin ilavesiyle üniversite, eğitim ve öğretime üç fakülte ile başlamıştır. EDMMA (Elazığ Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi) ise Mühendislik Fakültesine dönüştürülerek üniversite bünyesinde yer almıştır.
Ağın'ın tarihinin MÖ 16.-17. yüzyıllarda yöreye yerleşenHurrilere kadar uzandığı bilinmektedir. Yörede hakimiyet kuran çeşitli kavimlerin egemenliğinde kalan Ağın, 1071 yılından sonra Türklerin Anadolu'ya girmesiyle 1115-1234'e kadarArtukoğulları yönetiminde kalmış, 1514Çaldıran Muharebesi'nden sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1954 yılındaElazığ'a bağlı olarak bir ilçe olmuştur. Elazığ ilinin Kuzeybatısında bulunup İl'e uzaklığı 77 km'dir. Ağın doğudanÇemişgezek, batıdanArapgir, güneydenKeban, kuzeyden yineArapgir veKemaliye ile çevrilidir. Yüzölçümü 526 metrekare olup kuzey yönünde Hekemat Tepesi, güney yönünde Osman Tepesi, batı yönünde ise Aliuşağı tepelerinin arasında küçüklü büyüklü dereler arasına yerleşmiştir. Dereleri sulak olduğundan yeşilin her rengine rastlamak mümkündür. Elazığ'dan 77 km uzaklıkta olan Ağın'a ulaşım karayolu ile yapılmakta olup, Keban Baraj gölü üzerinden de feribotla sağlanmaktadır.
Alacakaya, 1991 yılında kurulmuştur.[72] DoğudaArıcak, batıdaMaden, güneydeErgani veDicle, kuzeyde isePalu ilçeleri yer almaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1.150 m olup, yüzölçümü 318 km²'dir. İlçe merkezi bir tepe üzerine kurulmuştur. Karasal iklimin hüküm sürdüğü bölgededir. Kışları karlı ve soğuk, yazları kurak ve sıcak geçer. İlçe bölgede bulunankrom madeni ile adınıTürkiye'ye duyurmuştur. 1915 yılına rastlayan bu olayı Maden Yüksek Mühendisi Abdullah Hüsrev gerçekleştirmiştir.
1936 yılında ilçe olmuştur. İlçenin bugün itibarıyla 1 beldesi, 2 bucağı, 88 köyü, 5 mezrası bulunmaktadır. Karakoçan'a bağlı tek belde olan yerleşim yeri Sarıcan adını taşımaktadır. Sarıcan Beldesi iki mahalleden oluşmaktadır. Bunun dışındaÇan ve Başyurt adıyla iki adet bucağı bulunmaktadır. Karakoçan, merkezinde tarihi yönden önem taşıyan herhangi bir yerleşim birimi olmamasına karşın; yakın köylerinde ve civarında tarihi yönden önem taşıyan birçok yerleşim birimi bulunmaktadır. Bunların başında Karakoçan ilçesi ile Mazgirt ilçesi (Tunceli) sınırını teşkil eden Peri çayı üzerinde yapılmış olan ve ilçeye 12 km uzaklıkta bulunan Bağin Kalesi gösterilebilir. Ayrıca ilçeye bağlı birçok köyde bulunan tarihi kiliselerde diğer eserler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. İlçede, Peri Çayı kenarında bulunan Golan kaplıcalarını her yıl binlerce kişi sağlık amacıyla ziyaret etmektedir. Yine ilçe merkezindeKalecik Barajı Çamlığı, Beyaz Çeşme Mesire Yeri, Güzelbaba Ormanı yaz aylarında halkın rağbet ettiği dinlenme yerleridir.
Keban, Elazığ'ın batısında ve merkez ilçeye 46 km uzaklıktadır. İlçenin doğusunda Elazığ, batısındaMalatya'nınArapgir ilçesi, kuzeyindeTunceli'ninÇemişgezek'i, kuzeybatısındaAğın, güneyde iseBaskil ilçesi vardır. İlçenin yüzölçümü 548 km²'dir. İlçede bulunan Keban Barajı, Elazığ ilininKeban ilçesinde,Fırat Nehri üzerinde, 1965-1975 yılları arasında inşa edilmiş olanelektrik enerjisi üretimi amaçlı barajdır. Beton ağırlık ve kaya dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 16.679.000m³, akarsu yatağından yüksekliği 210,00 m, normal su kotunda göl hacmi 31.000,00 hm³ normal su kotunda göl alanı 675,00 km²'dir.
Kovancılar, Elazığ ilinin en büyük ilçesidir. Yörenin tarihi milattan önceki yıllara dayanır. 1934 yılında Romanya ile Türkiye arasında yapılan mübadele anlaşması çerçevesinde orada bulunan Türk Ahaliden 300 hanelik bir kafile yerleştirilmek üzere Elazığ iline nakledilmiştir. Mevsimin kış olması nedeniyle önce civar köylerde geçici iskana tabi tutulan Göçmenler daha sonra şimdiki İlçe Merkezine yerleştirilmiştir. 1935 yılının İlkbahar ayında 300 hanelik köyün temeli atılmıştır. Zamanın şartlarına göre duvarları kerpiçten ve çatıları kargirden yapılan evlerin inşaatları kısa zamanda tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilmiştir. Söz konusu bu yeni yerleşim yerine Göçmenlerin Romanya'da ikamet ettikleri köy olan Kovancılar'ın adı verilmiştir. 1935 yılında tamamen boş bir arazi üzerine kurulmuş bulunan Kovancılar'ın imar planı zamanın imkânları ile en iyi şekilde hazırlanmış olup, Elazığ İlinin örnek bir yerleşim alanı olmuştur. 1968 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuş olup, daha sonra19.06.1987 tarih ve3392 Sayılı Kanun ile ilçe Statüsüne kavuşmuştur.
Palu, ikisi kasaba diğeri merkez olmak üzere 3 belediye, 35 köy ve onlara bağlı 30 mezradan oluşmaktadır. GüneydeArıcak veAlacakayaElazığ il merkezi, kuzeydeKovancılar ilçesi ile komşudur. Tarihi milattan önceki yıllara dayanır. Bölgede bilinen en eski kavimlerHurriler,Hititler veUrartulardır. ÖzellikleTuşba (bugünküVan) şehri olan Uratula'da Urartu Kralı Menaus'a ait taş kitabe vardır. Bu kitabeden Palu'ya Sebitaruas, Harput çevresinine de Surani adı verildiği öğrenilmektedir. Sophene Krallığının başkentliğini yapan ilçe, Sophene Krallığından MÖ 300 yıllarda yazılmış olan ve hâlen İranın kuzeyinde bulunan Darius kitabelerinde de bahsedilmektedir. Tarihi kalıntılarından bir tanesi Palu Kalesi'dir.
Sivrice, 1936 yılı Şubat ayı içerisinde Dedeyolu köyünde kurulmuştur. 1938 tarihinde şimdiki yeri olanHazar Gölü sahiline nakledilmiştir. İlçenin kuruluş tarihi çok eski olmamakla birlikte göl içinde bulunan adacıkta ve devamında eski bir yerleşim yeri mevcuttur. Hangi tarihte kimlerin yaşadığı kesin olarak tespit edilememiştir. Adacıkta yıkılmış halde bir manastır, devamında da su içinde büyük bölümü sağlam halde evler ve diğer yapıların kalıntıları vardır. Son yıllarda çevre illerin önemli bir turizm merkezi olan ve olma yolunda gelişmeler kaydeden Sivrice ilçesinde yaz aylarında halkın günü birlik olarak tatil yapabileceği mesire yerleri ve çadır kent yerleri mevcuttur.
ŞimdikiHarput Mahallesi sınırlarında bulunanHarput Antik Kenti,Elazığ'ın ilk yerleşim yeridir. Mevcut tarihi kaynaklara göre Harput'un en eski sakinleri MÖ 2000'li yıllarından itibaren Doğu Anadolu'ya yerleşen Hurriler'dir. Hurriler'den sonra bölge Hitit hakimiyeti altına girmiştir. Çok uzun sürmeyen Hitit hakimiyetinden sonra MÖ 9. yüzyıldan itibaren Doğu Anadolu'da devlet kuran Urartular Harput'ta uzun süre hüküm sürmüştür. Günümüzde antik kentte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış tarihi kalıntı ve doğal yapılar bulunmaktadır.
Urartular tarafından dikdörtgen bir plan üzerine kurularak yapılmış olan mimari yapıdır.[73] Şu ankiElazığ il sınırları içerisindeki tarihiHarput Mahallesinde bulunmaktadır. Kale, iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.[73] Rivayete göre yapımında kullanılan harca su yerine süt eklenmiştir bu nedenleSüt Kalesi olarak da adlandırılır.[73] Yine bir rivayete göre, Süt Kalesi harcında su yerine süt kullanılma sebebi dönemde yaşanan su kıtlığı olduğu söylenir. Kale, MÖ 8. yüzyıldaUrartu Krallığı tarafından inşa edilmiştir. MÖ 6. yüzyıldan itibarenPers hakimiyeti altına girmiştir.[73][74] MÖ 1. yüzyıl ile MS 11. yüzyıl arasında Part, Roma, Sasani,Bizans veAbbasiler ve 11. yüzyılın sonuna kadarBizans hakimiyeti altında devam etmiştir.[73][74] 1085 yılında Çubukoğulları, 1112 yılında Artukoğulları, 1234 yılında Selçukluların egemenliği altında kalmıştır.[73][74] Kale, Artuklu BeyiBelek Gazi'nin veSelçuklu BeyiAlaeddin Keykubad'ın hükûmet merkezi olmuş, 1366 yılındaDulkadiroğulları veAkkoyunlu Devletleri arasında mücadelelerden dolayı sık sık hakimiyet değişikliği yaşanmıştır.[73] Kale 1465 yılındaAkkoyunlu hükümdarı Hasan Bahadır Han tarafından ele geçirilerek Akkoyunlu idaresine alınmıştır. Harput Bölgesi ve Kalesi 1515 yılındaYavuz Sultan Selim tarafındanOsmanlı İmparatorluğu'nun idaresine alınmıştır. İç kale ve dış surlar olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Dörtgen planlı kalenin girişi, doğuda Harput yönündedir. Konumu itibarıyla Elazığ Ovası'na hakim bir bölgede inşa edilmiştir. Günümüzde yapılan kazı çalışmalarında içinde çeşitli zindanlar, yaşam ve tedavi alanları bulunmuştur.[73]
İki giriş kapısı olan soyunma, ılıklık ve yıkanma bölmelerinden oluşmuş Harput'ta bulunan kubbeli tipik Osmanlı hamamlarındandır.[75]
Cimşit Bey Hamamı
Harput'ta tarihi Sarahatun Camii yanında bulunan Yavuz Sultan Selim dönemi sipahisi Cimşit Bey tarafından 16. yüzyılda yaptırılmış kare planlı soyunma ve kubbe örtülü yıkanma bölmesi bulunan Osmanlı Mimarisi'nin görüldüğü tarihi hamamlardandır.[76]
Kolan Kaplıcası
Kolan (Golan) Kaplıcası, Elazığ'ınKarakoçan ilçesine 18 km uzaklıktaki Kolan'da bulunmaktadır. Mide, karaciğer, kadın ve cilt hastalıklarına olumlu etkisi olduğu bilinmektedir.[77]
Dabakhane Kaplıcası
Hatput Kalesi'nin kuzeyinde yer alan 410 mg iletkenliğe, 7.9 PH ve 50 santigrat derece sıcaklık değerlerine sahip suyu ile mide, bağırsak, karaciğer hastalıklarına ve ruh ve sinir hastalarına olumlu etkisi olduğu bilinen kaplıcadır.[77][78]
Harput'taArtuklu Hükümdarı Fahrettin Karaaslan tarafından H. 551 (M. 1156-1157) yılında yaptırılan camii,Anadolu'daki en eski ve en önemli yapılardan birisidir. Cami; dikdörtgen planlı, dışa kapalı görünümlü olup, minaresinin eğri durumda oluşu ve tuğlalarının süsleme öğesi olarak kullanılması bakımından ilgi çekicidir. Harim son cemaat ve avlu olmak üzere üç bölümden yapılmıştır. Caminin iç duvarları kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Cami hâlen ibadete açıktır.caminin minaresi yaptırılmasına rağmen eğri duruma geri dönmüştür.
Sarahatun (Sarayhatun) Camii
Akkoyunlu devrine ait cami, Akkoyunlu Hükümdarı Bahadır Han'ın (Uzun Hasan) annesi Sara Hatun tarafından 1465 yılında mescit olarak yaptırılmıştır. 1585 yılında tamir edilmiş, 1843 yılında da yapılan onarımla bugünkü halini almıştır. Cami, kare planlı olup orta kısmının üzeri dört kalın sütuna dayanan kubbe ile kenarları ise tonozla örtülüdür.Mihrap sade bir iniş halindedir. Minberi, taş işçiliğinin güzel örneklerindendir. Minaresi iki renk kesme taştan yapılmıştır.
Kurşunlu Camii
Harput'ta Osmanlı devri camilerinin en güzel örneklerinden biridir. 1738-1739 yıllarında yapılmıştır. Cami, kare yapılı, üzeri büyük bir kubbe ile örtülü ve kubbeye giriş trompludur. Kubbe kasnağında dört penceresi olup, mihrabı sade bir niş biçimindedir. Son cemaat mahalli üç kubbelidir. Kubbelerin üzeri kurşunla kaplıdır. Harim kapısı yonca şeklinde olup, minaresi kesme taştan yapılmıştır.
Alacalı Camii
Harput'ta Kitapçıgil parkının girişinde bulunan camide çeşitli yapı devirlerinin izleri görülmektedir. Küçük ebatta ve dikdörtgen planlıdır. Artukoğulları döneminde yapılmasına karşılık, 19. yüzyılda büyük bir onarım görmüştür. Tavandaki ahşap işçiliği, bu devrin onarımına aittir. Caminin kapısı batıda yer almakta olup, bir yonca yaprağı şeklindedir. Kapı üzerinde merdiven ve minare bulunmaktadır. Minare, şerefeye kadar sıra ile siyah-beyaz taşla, şerefe ise dama şeklinde, siyah-beyaz kesme taşla örülüdür.
Ağa Camii
Harput'a girişte ana yolun solunda yer alan caminin kubbesi çökmüş olup, yalnızca zarif minaresi ayaktadır. Minare kare kaideli ve sekizgen gövdelidir. Harput Müzesindeki kitabesine göre 967 H. (1559 M.) yılında Pervane Ağa tarafından inşa edilmiştir. Cami aslına uygun olarak restore edilerek ibadete açılmıştır.
Merkez Camii
Palu ilçesindedir. Dikdörtgen planlı ve düz damlıdır. İçten sütunlarla ve payelerle üç nefe ayrılmıştır. Mihrap taş işçiliği yönünden ilgi çekicidir. Yeşil sırlı tuğla ile örülmüştür. Palu kalesi özelliğini kaybetmeden günümüze gelmiş ender kalelerden biridir.
Arap Baba Mescidi ve Türbesi
Selçuklu hükümdarlarındanIV. Kılıç Arslan'ın oğlu,III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında H. 678 yılında inşa edilmiştir. Minaresi dıştan türbe ile mescidin tam orta kısmına gelen bölümde yapılmıştır. Kapısı mescidin içindedir. Kaidesi alttan beş sıra taş üstünde alçı ve sıva izi görülen ve hemen hiçbir Selçuklu Mescidinde bulunmayan, emsalsiz sırça bordürlüdür. Mescit kare planlıdır. Selçuk üçgenleri ile kubbeye geçilir. Kubbe içininkornişlerinin çinili olduğu bilinmektedir. Korniş ve çinilerle düzenlenen mihrabın üst kısmı, beş dişlidir. Büyük kemeri vardır. Arabesk plament ve su yolludur.
Fetih Ahmet Baba Türbesi
Harput'a 2 km uzaklıkta olup, kaya üzerine inşa edilmiş türbenin yanında mescidi bulunmaktadır. Türbe altıgen planlı, üst kısmı sonradan yapılmış, yalnız cenazelik kısmı mevcuttur. İçinde büyük bir sanduka bulunmaktadır.
Mansur Baba Türbesi
Harput'ta kaleye giden yolun solunda bulunan türbe, sekizgen planlı olup, kesme taşlardan yapılmış kaide kısmı vardır. İki katlı anıtsal bir yapı olduğu bilinen türbenin üst örtü sistemi sonradan yapılmıştır. İçerisinde Mansur Baba, zevcesi, oğlu ve kızına ait olduğu bilinen dört sanduka bulunan türbenin Artukoğulları devrine ait olduğu ihtimali kuvvetlidir. Hâlen yaşamakta olan torunu araştırmacı yazar M. Avnullah Özmansur İstanbul'da yaşamaktadır.
Elazığ'ınKeban ilçesinde bulunan, 1964 yılında inşaatına başlanmış, 1974 yılında dört ünite ile üretime başlayan ve 1981 yılı itibarıyla tam kapasite elektrik üretimine başlamış olanFırat Nehri üzerine kurulmuş Cumhuriyet Tarihi'nin ilk ve önemli barajlarındandır.[79]
Cip Çayı üzerine, 1965 yılında sulama amacı ile inşa edilen; toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 446.000m³, akarsu yatağından yüksekliği 23,00 metredir. Normal su kotunda göl hacmi 7,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 1,10km²'dir. 1.100hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Elazığ'ınSivrice ilçesinde, Hazar Gölü kıyısında bulunan 2.347 metre yükseklikteki Hazarbaba Dağı'na kurulu kayak merkezidir.[80] 6 km stabilize dağ yolu ile ulaşım sağlanmaktadır.[80]
Elazığ'da, batıdaElazığ Atatürk Stadyumu, doğuda şehir merkezi, kuzeydeFırat Üniversitesi, güneyde Sürsürü ve Olgunlar mahallelerinin bulunduğu 170.000 metrekarelik alana kurulu sosyal eğlence alanıdır. 170.000 metrekarelik toplam alanın; %61.8'ini yeşil alan, yüzde 24.7'si gezi alanı, çocuk parkları, bisiklet sürüş alanları, servis yolları ve otopark, %10'u göletlerden oluşurken; toplam alanın %3.5'lik kısmını kapsayan bir alanda çok amaçlı toplantı salonu, cami, kafeterya, kule lokanta, spor salonları, güvenlik ofisi, engelliler merkezi gibi sosyal alanlar yer almaktadır.[81] Kültür Park alanının %61.8 gibi büyük bir kısmını yeşil alan ve %10'luk kısmını göletler oluşturmaktadır. Göletler ve yeşil alanlar çevresinde seyirlik bank, oturma alanları ve köprüler yer almaktadır.[81] Alanda mini amfi, toplantı salonları yer almaktadır.
Şehirde yayın yapan 3 yerel TV kanalı vardır. Elazığ'dan yayın yapan Kanal Fırat veKanal 23, uydu aracılığı ile tüm yurtta ve Avrupa'da izlenebilmektedir. Bunun dışında birçok yerel gazete yayın hayatını sürdürmektedir. Elazığ'da 10 adet[82] yerel radyo kanalı bulunmaktadır.
Kardeş şehir, kentlerin yerel yönetimleri aracılığıyla yabancı ülke kentleri ile kurdukları resmi dostane ilişkiyi ifade etmektedir. İl Meclisince alınan karar ile kurulan kardeş kent ilişkisi, içerisinde bulunduğumuz küreselleşme sürecinde uluslararası gelişmeler açısından oldukça önemli bir olguyu ifade etmektedir. Kurulan kardeş kent ilişkileri ile sosyo-kültürel, ekonomik, eğitim, sağlık, ticaret, turizm, yerel yönetim hizmetleri ve spor gibi konularla tarafları ilgilendiren diğer alanlarda, iki kentin ilgili birimleri arasında iletişim ve koordinasyonu sağlayarak bilgi/deneyim alışverişi ve işbirliğinin geliştirilmesini amaçlamıştır. Sonuç olarak, iki şehir arasında karşılıklı anlayış, dostluk ve barışın güçlendirilmesi amacıyla; tarihi, kültürel, sosyal ve coğrafi açıdan Elazığ ile benzerlikleri olan birçok yabancı şehir ile kardeş kent antlaşmaları imzalanmıştır. Elazığ'ın toplam 7 tane kardeş şehri vardır:
^"1935 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ ."1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ ."1955 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
"Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi:13 Nisan 2016.
"Elazığ Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Elazığ Nüfusu". nufusune.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Elazığ Nüfusu". nufusubu.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
^ab"Kürsübaşı Geleneği". Elazığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 26 Şubat 2016 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
^"Halk Oyunları". Elazığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 26 Şubat 2016 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
.jpg)
_k%25C3%25B6y_g%25C3%25B6rselleri.JPG)
_-_April_2015.jpg)
