1952'de Eisenhower, NATO'ya karşı çıkan Senatör Robert A. Taft'ın izolasyonist dış politikalarını engellemek içinCumhuriyetçi Parti'den başkanlık yarışına girdi. Eisenhower, hem1952 hem de1956 seçimleriniAdlai Stevenson II'yi büyük farkla yenerek kazandı. Görevdeki ana hedefleri,komünizmin yayılmasını engellemek ve federal bütçe açıklarını azaltmaktı. 1953'te,Kore Savaşı'nı sona erdirmek içinnükleer silah kullanmayı düşündü ve ateşkes hızla sağlanmazsaÇin'inükleer saldırı ile tehdit etti. Çin bunu kabul etti ve halen yürürlükte olanPanmunjom Ateşkes Antlaşması imzalandı. Nükleer caydırıcılığı öncelik haline getiren Yeni Bakış politikası, "daha düşük maliyetli" nükleer silahlara öncelik verip pahalı Ordu birliklerine ayrılan fonları azalttı.Harry S. Truman'ınTayvan'ı Çin'in meşru hükûmeti olarak tanıma politikasını sürdürdü ve Formosa Kararı'nınKongre'de onaylanmasını sağladı. Yönetimi,Birinci Çinhindi Savaşı'nda Fransızların Vietnamlı Komünistlerle savaşmasına yardımcı olmak için büyük yardım sağladı. Fransızlar ayrıldıktan sonra, yeniGüney Vietnam devletine güçlü mali destek verdi.İran veGuatemala'da kendi yönetimi tarafından düzenlenen ve rejimi değiştiren askeri darbeleri destekledi. 1956'dakiSüveyş Krizi sırasındaİsrail, İngiltere ve Fransa'nın Mısır'ı işgalini kınadı ve onları geri çekilmeye zorladı. Ayrıca1956 Macar Devrimi sırasında Sovyet işgalini de kınadı ancak hiçbir eylemde bulunmadı. 1958 Lübnan krizi sırasında 15,000 asker görevlendirdi. Görev süresinin sonuna doğru,Sovyetler Birliği üzerinde birABD casus uçağının düşürülmesi üzerine Sovyet lideriNikita Kruşçev ile yapacağı zirve toplantısı iptal edildi. Eisenhower,Domuzlar Körfezi Çıkarması'nı onayladı; bu operasyonuJohn F. Kennedy devralıp uyguladı.
İç politikada Eisenhower,New Deal kurumlarını devam ettiren ve Sosyal Güvenliği genişletenılımlı bir muhafazakâr profili çizdi. GizliceJoseph McCarthy'ye karşı çıktı ve yürütme ayrıcalığını açıkça kullanarakMcCarthycilik'in sona ermesine katkı sağladı. 1957 tarihli Medeni Haklar Yasası'nı imzaladı veLittle Rock, Arkansas’taki okulları birleştiren federal mahkeme emirlerini uygulamak için Ordu birliklerini gönderdi. Yönetimi, Amerikan tarihinin en büyük karayolu inşaatı olanEyaletlerarası Karayolu Sistemi'nin geliştirilmesi ve inşasını üstlendi. 1957 yılında SovyetlerinSputnik'i fırlatmasının ardından Eisenhower,NASA'nın kurulması ve Ulusal Savunma Eğitim Yasası aracılığıyla daha güçlü, bilim temelli bir eğitimin oluşturulmasını içeren Amerikan tepkisine öncülük etti. Sovyetler Birliği,kendi uzay programını güçlendirmeye başlayarakUzay Yarışı'nı kızıştırdı. Onun iki dönemi, 1958'deki küçük bir durgunluk dışında eşi benzeri görülmemiş bir ekonomik refaha sahne oldu. Veda konuşmasında, özellikle bütçe açığı harcamaları ve “askeri-endüstriyel kompleks” olarak adlandırdığı özel askeri üreticilerle yapılan hükûmet sözleşmeleri olmak üzere büyük askeri harcamaların tehlikelerine ilişkin endişelerini dile getirdi. Başkanlığına ilişkin tarihsel değerlendirmeler onuAmerikan başkanları arasında üst sıralara yerleştirmektedir.
Dwight Eisenhower, yoksul bir ailenin yedi oğlundan üçüncüsüydü.Alman asıllı ailesi 18. yüzyılın ortalarındaKuzey Amerika'ya göç etmiş, ilk öncePensilvanya'ya daha sonraKansas'a yerleşmişti. Eisenhauer olan asıl adları Eisenhower olarak İngilizceleşti. Güçlü bir dinsel gelenek içinde yetişti ve küçük yaşta çalışmaya başladı. Eisenhower, ortaöğrenimini 1909'da tamamladıktan sonraWest Point'teki ABD Askerî Akademisi'ne girdi (1911). Ailesi militarizme karşı olmasına rağmen, Eisenhower'ın West Point'i tercih etmesine karşı çıkmayıp destekledi. Güçlü bir atlet olarak girdiği yarışmalarda ödüller aldı, ancak dizindeki sakatlık nedeniyle spor kariyeri sona erdi. İyi bir dereceyle olmasa da 1915'te akademiyi bitirdi; 1918'e kadarTeksas veGeorgia'daki çeşitli kamplarda piyade olarak hizmet etti. Teğmen olarak atandığıSan Antonio'da bir et toptancısının kızı olan Mamie Geneva Doud ile evlendi (1 Nisan 1916). Çiftin iki oğlundan ilki üç yaşındakızıl hastalığından öldü. İkinci oğlu olan John Sheldon Doud Eisenhower 3 Ağustos 1922'de doğdu. John Amerikan ordusunda hizmet verdikten sonra Tuğgeneral olarak emekli oldu. Daha sonrasında yazar olan John, 1969 ve 1971 yılları arasında Amerika'nın Belçika Elçiliği görevinde bulundu. John rastlantı eseriD-Day gününde, 6 Haziran 1944'te West Point'ten mezun oldu.
I. Dünya Savaşı sırasında birtank eğitim merkezine komuta etti. Burada yüzbaşı rütbesine yükseldi ve Üstün Hizmet Madalyası aldı. 1922-1924 yılları arasındaPanama Kanal Bölgesi'nde görev yaptı. 1926 yılında Kara Kuvvetleri Komuta ve Kurmay Okulu'ndan birincilikle mezun olduktan sonra Kara Kuvvetleri Savaş Akademisi'ni bitirdi.Fransa veWashington'daki hizmetlerinin ardından 1933'te Genelkurmay Başkanı GeneralDouglas MacArthur'un yaverliğine getirildi. İki yıl sonra MacArthur ile birlikteFilipinler'e giderek, yerel ordunun düzenlenmesine yardımcı oldu.
II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden kısa bir süre sonra ABD'ye döndü ve Haziran 1941'de Albay rütbesiyle 3. Ordu kurmay başkanı oldu. ABD savaşa girince, Kara Kuvvetleri kurmay başkanı olanGeorge C. Marshall tarafından savaş planları dairesine atandı. Kısa süre içinde 3 Ekim 1941'de Tuğgeneral[2] rütbesine terfi etti. Haziran 1942'de kendinden yüksek rütbeli 366 subay arasındanAvrupa'daki ABD kuvvetlerinin komutanlığına seçildi. Silik sayılabilecek bir meslek yaşamının ardından böylesine hızlı yükselmesini askerî strateji ve örgütleme konusundaki bilgi ve yeteneğinin yanı sıra, ikna etme, ara bulma ve uyumlu davranmasına borçluydu.
Temmuz 1942'de Korgeneral rütbesine terfi etti veMüttefiklerinKuzey Afrika'ya yönelikMeşale Harekatı'nı yönetmekle görevlendirildi. Müttefiklerin 8 Kasım 1942'de başlayan bu ilk önemli saldırısını Mayıs 1943'te başarıyla sonuçlandırdı. Şubat 1943'te Orgeneral rütbesine terfi etti veSicilya ileİtalya ana karasına yönelikamfibi harekâtı yönetti.
24 Aralık 1943 tarihinde Müttefik Sefer Kuvvetleri başkomutanlığına atandıktan sonra,Manş Denizi'ni aşarak Avrupa'da toplu bir saldırıya girişmeyi öngören harekâtın hazırlıklarını yürütmek üzereLondra'ya gitti. 6 Haziran 1944 tarihinde fırtınanın bir ara dinmesinden yararlanıp tehlikeyi göze alarak Manş'ı geçme emrini verdi. Yaklaşık 4 bin gemiyleNormandiya'ya çıkan bir milyona yakın asker, Fransa'yı işgalden kurtardıktan sonraArdennes'tekiAlman karşı saldırısını alt etti ve Mart 1945'teRen Nehrini geçti. 7 Mayıs'taAlmanya teslim oldu ve Avrupa'da savaş sona erdi.
EisenhowerNormandiya Çıkarması'ndan iki gün önce ABD Kara Kuvvetleri 101. Hava İndirme Tümeni 502. Hava İndirme Alayı'na bağlı paraşütçülere konuşma yaparken
ABD'de bir kahraman gibi karşılanan Eisenhower, BaşkanHarry S. Truman tarafından Kara Kuvvetleri kurmay başkanlığına atanınca emeklilik tasarısını erteledi. İki yıl kadar savaş ordusunun terhisi ve askeri hizmetlerin merkezi bir komuta altında birleştirilmesiyle uğraştı. Mayıs 1948'de ABD'nin en ünlü ve saygın askeri olarak görevden çekildi veColumbia Üniversitesi mütevelli heyeti başkanı oldu. Aynı yıl yayımlananCrusade in Europe (Avrupa'daki Savaşımız, 1949) adlı yapıtından büyük bir servet edindi. Üniversite yönetiminde pek başarılı olamayan Eisenhower, 1950 sonbaharında Başkan Truman'ın isteğine uyarakNATO başkomutanlığını kabul etti ve 1951 başındaParis'e gitti.
Daha 1943 başlarında başkan adaylığından söz edilen Eisenhower'ın kişisel özellikleri ve askeri ünü her iki partinin de onu kazanmaya çalışmasına yol açtı. 1952 yılındaCumhuriyetçi olduğunu açıklayarak partinin ön seçimlerindeOhio senatörüRobert A. Taft'ın karşısına çıktı. Haziran 1952'de ordudan ayrıldı ve Taft yandaşlarıyla kıyasıya bir çekişmenin ardından ilk turda Cumhuriyetçi başkan adaylığını kazandı. Başkan yardımcısı adaylığınaKaliforniya senatörüRichard M. Nixon'ı seçti. İleri yaşına karşın Demokrat Parti adayıAdlai E. Stevenson karşısında etkili bir kampanya yürüttü. Eisenhower-Nixon ikilisi 39 eyaletin desteğini alarak başkanlık seçimini kolayca kazandı. Cumhuriyetçi Parti az bir farklaKongre'de de çoğunluğu ele geçirdi; ama iki yıl sonra her iki mecliste de azınlığa düştü.
Franklin D. Roosevelt veHarry Truman gibiDemokrat başkanların tersine, federal yönetimde yürütmenin güçlü olmasından yana değildi. Askerlikteki yetişme biçiminin ve yönetim konusundaki bilgi yetersizliğinin de etkisiyle, danışman ve kabine üyelerine yetki vererek ayrıntılarla ilgilenmemeyi yeğledi.
İlk başkanlık dönemindeDemokratlardan çok, kendi partisinin sağ kanadıyla anlaşmazlığa düştü. Biraz da partinin birliğini koruma kaygısıyla, yönetimikomünist etkisinde kalmakla suçlayan SenatörJoseph R. McCarthy'yi açıkça kınamaktan kaçındı. Bazı özel konuşmalarında McCarthy'den hoşlanmadığını dile getirmekle birlikte, zaman zaman McCarthy yanlılarının saldırılarını destekler bir tutum takındı. Geliştirdiği bağlılık-güvenlik programı uyarınca yüzlerce federal yönetim görevlisi işten atıldı. Onayladığı bir yasayla Kongre,Amerikan Komünist Partisi'ni yasa dışı ilan etti. 1954 sonbaharında McCarthy'nin askeri ve sivil görevlilere yönelik suçlamalarının beş hafta boyunca televizyonda yayınlanması, ülke çapında sansasyon yarattı. Bu olaydan sonra McCarthy saygınlığını yitirirken,antikomünist çılgınlık da yatıştı.
Daha çok dış ilişkilerle ilgilendi. Dışişleri bakanıJohn Foster Dulles'la birlikte,komünizmin yayılmasını durdurmaya yönelik ortak savunma anlaşmalarına büyük büyük çaba harcadı. Resmen göreve başladıktan kısa bir süre sonraKore'yi ziyaret etti veJosef Stalin'in ölümünün sağladığı elverişli ortamdan yararlanarak Temmuz 1953'teKore Savaşı'nı sonlandıran ateşkes görüşmelerini başlatmayı başardı. Aralıkta da bütün dünya ülkelerinin nükleer bilgi ve malzeme birikimlerini uluslararası bir kuruluşun gözetimi altında birleştirilmelerini önerdi. Bu düşünce 1957 yılında 62 ülkeninUluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı (IAEA) kurmasına yol açtı.
Temmuz 1955'teCenevre'deki zirve konferansındaBritanya,Fransa veSovyetler Birliği liderleriyle buluştu. ABD ve SSCB'nin birbirlerinin askeri üslerini havadan sürekli gözetleyebilmelerine yönelik göklerde serbestlik önerisi, dünya kamuoyunda olumlu karşılanmakla birlikte SSCB tarafından reddedildi. Eylül 1954'te yörede komünizmin yayılmasını önlemek üzereGüneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı'nın (SEATO) kurulmasını sağladı. NATO'nun gücü de 1955'teBatı Almanya'nın katılmasıyla arttı.
Yönetimi dış ilişkilerde tutarsız davrandığı gerekçesiyle çeşitli eleştirilere hedef oldu. Bir yandanÇin'e karşıTayvan'ın lideriÇan Kay-şek'in iplerini bırakma tehdidi savrulurken, Nisan 1954'te Tayvan ile, Çan Kay-şek'i Çin'e saldırmaktan alıkoyan bir savunma antlaşması imzalandı. Komünist saldırılarına karşıDulles'un misilleme vaadine karşın, Fransa veVietnamlı gerillalar arasında süregelenÇinhindi Krizi'nde ABD'nin rolünü mali ve askeri yardımıyla sınırlı tutma yolunu seçti.
1955 yılında birkalp krizi ve 1956 yılında bir bağırsak ameliyatı geçirmesine karşın kısa sürede toparlandı.Cumhuriyetçi Parti tarafından oy birliğiyle yeniden başkanlığa aday gösterildi. İkinci kez karşısına çıkan Demokrat aday Stevenson'ı büyük bir yenilgiye uğrattı. AmaDemokratlar iki mecliste de yeniden çoğunluğu kazandılar ve 1958 yılında aynı başarıyı gösterdiler. Muhalefet partisinin egemen olduğu üç Kongre ile çalışan ilk başkan oldu.
Eisenhower,SSCB lideriKruşçev ve eşleri onurlarına verilen akşam yemeğinde
Seçim kampanyası sırasındaMısır'ınSüveyş Kanalına el koymasıyla patlak verenSüveyş Krizi Britanya, Fransa veİsrail'in Mısır'a saldırması ve Sovyetler Birliği'nin Mısır'ın yanında yer almasıyla tırmanışa geçti. Bunun üzerine EisenhowerKongre'den,komünist saldırısına karşı yardım isteyenOrta Doğu ülkelerine ABD silahlı kuvvetlerini gönderme yetkisi istedi. ABD'nin üstlendiği bu yükümlülük sonradanEisenhower Doktrini adıyla anıldı.
ABD Yüksek Mahkemesi'nin 1954 yılında resmi okullardaırk ayrımcılığının anayasaya aykırı olduğunu açıklamasından sonra, özelliklegüney eyaletlerinde çekişmeler ve şiddet hareketleri baş gösterdi.Arkansas eyaletindekiLittle Rock'ta federal mahkemenin bir lise için aldığı öğrenim birliği kararının engellenmek istenmesi üzerine, eyalet valisinin başını çektiği girişimi bastırmak amacıyla bin kişilik bir federal kuvvet gönderdi. Birçok kez ırk ayrımından hoşlanmadığını belirtmekle birlikte, ırkların toplumsal kaynaşmasının zamanla gerçekleşebileceği kanısındaydı.1957 Medeni Haklar Yasası 1875'ten sonra bu yönde atılan ilk yasal adım oldu.
ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower 1959 yılında Türkiye'yi ziyaret etmişti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes ile Çankaya'daki Cumhurbaşkanlığı Köşkü'nde bir araya gelmişti (Aralık 1959)
Sovyetler Birliği'nin 1957 yılındaSputnik I adlı ilk insan yapımı uyduyu yer çevresinde yörüngeye oturtması Amerikalıları derinden sarstı. Birçok kimse Eisenhower'ı askeri harcamaları kısıtlamak ve bir uzay programı geliştirememekle suçladı. Uzay araştırmalarını desteklemek ve bilimsel inceleme fonlarını artırmak için önlemler alındı. Temmuz 1958'deUlusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) kuruldu. 1957 sonbaharında başlayıp 1958 yazına değin süren ekonomik durgunluk nedeniyle yeniden eleştirilere neden oldu.Enflasyonu tırmandırmaktan çekindi. Piyasayı canlandırmak için vergileri düşürmeyi ya da kamu harcamalarını artırmayı reddetti.
Dulles'ın 1959 sonbaharında ölümünden sonra, dış politikada daha doğrudan bir rol üstlendi.Avrupa,Afrika,Asya veGüney Amerika'da gezilere çıktı. Gezi kapsamında ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower 1959 yılında Türkiye'yi de ziyaret etti.[3] Bu ziyaret, Soğuk Savaş'ın kritik dönemlerinde ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik önemli bir diplomatik temas olarak kayıtlara geçti.[4] Eisenhower'ın ziyareti sırasında özellikle ikili ilişkilerin geliştirilmesi, askeri ve ekonomik konularda işbirliğinin artırılması gibi konular ele alınmıştır. Türkiye, o dönemde NATO üyesi olarak ABD ile yakın ilişkiler sürdürmekteydi ve Eisenhower'ın ziyareti bu bağları güçlendiren önemli bir adım olarak görülmüştü.[5] SSCB ile ilişkileri geliştirmek amacıylaNikita Kruşçev'iABD'ye davete edip özel görüşmeler yaptı. Planlanan ikinci zirve toplantısı, birLockheed U-2 keşif uçağının SSCB toprakları üzerinde düşürülmesi yüzünden suya düştü. Keşif uçuşlarının dört yıldan beri yapıldığını itiraf ederek bu zamansız olayın sorumluluğunu üstlendi. Yönetiminin sonlarına yaklaştığı Ocak 1961 yılındaKüba ile diplomatik ilişkileri kesti.
Her iki yönetim döneminde de birçok eleştiriye uğramakla birlikte, halkın sevgisini yitirmedi. Görevden ayrılınca,Kongre'nin kararıyla yenidengeneral rütbesini aldı.Pensilvanya'daGettysburg'daki çiftliğine çekilip zamanının çoğunu anılarını yazmaya verdi.
1943 yılındakiİkinci Kahire Konferansı'ndaTürkiye'nin savaşa girmemesi hemen hemen kesinleşince yaşadığı hayal kırıklığını şu sözleri ile ifade etmiştir:
"Tarihi başarılarla dolu Türk ordusunu Almanlara karşı seyretmek isterdim."
.svg)
