Drakon | |
|---|---|
| Doğum | Atina |
| Ölüm | Egine |
| Milliyet | Yunan |
| Meslek | kanun koyucu |
Drakon (Grekçe: Δράκων,Drakōn; MÖ 7. yüzyıl civarları),Antik Yunanistan'dakiAtinaşehir devletinin ilk kayıtlara geçmiş kanun koyucusuydu. Döneminin mevcutkan davası sistemlerinin yerine sadece birmahkemenin uygulayabildiğiyazılı hukuk kurallarını getirdi. Drakon, Atina vatandaşlarınca demokratik yöntemlerle kanun koyuculuk görevine seçilen ilk kişiydi, ama vatandaşlar Drakon'un böylesine katılığıyla meşhur kanunlar çıkaracağını ummamıştı.[1] 19. yüzyıldan itibaren Drakon'un adıİngilizce (draconian),Yunanca (δρακόντειος,drakónteios) ve diğer Batı dillerinde benzer şekilde katı ve acımasız kuralları ya da kanunları tanımlamak için kullanılan sıfatların kökeni olmuştur.
39. Olympiad'da, yani MÖ 622 ya da 621'de Drakon adıyla anılan kanunları çıkarttı.
Drakon'un yaşamıyla ilgili az şey bilinir. 10. asırBizans ansiklopedisiSuda'da söylendiği gibi Yunanistan'ınYedi Bilge döneminden önceAttikalı soylu bir aileden gelmiş olabilirdi. Suda, onunEgine tiyatrosundaki ölümüyle ilgili şu halk hikâyesini aktarır:[2] bir geleneksel Antik Yunan kabul gösterisinde destekçileri başına o kadar çok şapka, gömlek ve pelerin fırlatmıştı ki Drakon, hepsinin altında boğulmuştu ve aynı tiyatroda gömülmüştü.[3] Ölümü hakkındaki gerçek halen belirsizdir, ancak Drakon'un Atina'dan Atinalılarca yakındakiEgine adasına sürüldüğü ve yaşamının kalanını orada geçirdiği bilinir.[4]
Drakon'un çıkarttığı kanunlar (Grekçe: θεσμοί -thesmoi) Atina'nın ilk yazılıanayasasıydı. Kimse bunlardan habersiz kalmasın diye kanunlar tahta tabletlere (Grekçe: ἄξονες -axones) asılmış ve neredeyse iki yüzyıl boyuncadört yüzlü piramit şeklindekistellerin (Grekçe: κύρβεις -kyrbeis) üzerinde korunmuştu.[5] Tabletlereaxones deniyordu, çünkü herhangi bir yüzünün okunabilmesi için bu tabletler piramidin ekseni (axis) boyunca herhangi bir yöne çevrilebiliyordu.
Anayasa, birkaç büyük icat içeriyordu:
Kanunlar özellikle acımasızdı. Örneğin, statüsü alacaklısından düşük olan herborçluköleliğe zorlanıyordu.[8] Cezalar daha alt sınıftan birisinin borçlusuna karşı daha hoşgörülüydü. Lahana çalmak gibi küçüksuçların cezası bileidamdı.[9] Drakon kanunlarında idamın cömertçe kullanılmasıyla ilgiliPlutarkhos "Drakon'un kendisine niye çoğu suça idam cezası koyduğu sorulunca o, bu küçük suçların idamı hak ettiğini düşündüğünü, daha önemli suçlaraysa daha büyük ceza bulamadığını söylemiş deniyor" demiştir.[10] Ayrıca Plutarkhos, "Drakon'un kanunu mürekkeple değil kanla yazılmıştır", demiştir.
Drakon'un cinayet kanunu hariç tüm kanunları MÖ 6. yüzhıl başlarındaSolon tarafından kaldırıldı.
Uzun müzakereler sonucunda Atinalılar, MÖ 409'da cinayet kanunu dahil tüm kanunları tekrar gözden geçirmeye karar verdi.[11] Cinayet kanunu fazlasıyla bölük pörçük bir yazmaydı, ama katilin cezalandırılmasının maktulün akrabalarının kararı olduğunu belirtiyordu. Yazmanın korunan parçasına göre amaçlanmayan insan öldürmelersürgün cezası alıyordu.
Drakon'un kanununun amaçlanmış insan öldürme için ceza belirleyip belirlemediği açık değildir. MÖ 409'da amaçlanmış insan öldürmenin cezası idamdı, ancak Drakon'un kanunu, 'καὶ ἐὰμ μὲ ‘κ [π]ρονοί[α]ς [κ]τ[ένει τίς τινα, φεύγ]ε[ν]' cümlesiyle başlar, ki bu da muğlak ve çevirisi zor bir cümledir. Bir olası çeviriye göre bu cümlede "Bir adam diğerini amaçlamadan öldürürse bile sürülür" denir.[12]
Drakon,Areopagus'tan ayrı, dört yüz üyesi kurayla seçilen Dört Yüzler Konsülü'nü kurdu.[13] Daha sonraki anayasalarda bu konsül,Atina demokrasisi çerçevesinde büyük rol oynayacaktı.Aristoteles'e göre Drakon, kanunları yazarken zaten mevcut, yazısız bir anayasa için sadece yasama yapmıştı.[14] Makama uygunluk için kesin nitelikler belirlemesi örnek gösterilebilir.
Drakon,oy hakkını zırh ve silah kuşanabilen bütün özgür erkeklere sundu. Dört Yüzler Konseyi'nin dokuzarkhon'unu ve hazinedarlarını, bu kişiler arasından onmina'lık borçsuz mal varlığı olan kişiler, komutanlar (strategoi) ve atlıların kumandanları (hipparchoi) arasından yüzmina'nın altında olmamak üzere borçsuz malvarlığına ve hukuki evlilik bağları içerisinde çocuklarının doğmuş olduğuna kanıt sunabileceklerden seçtiler. Bu sayede ölmeleri durumunda servetleri ehil bir vasiye geçebilecekti. Bu memurlar, geçen yılınprytanes (konsey üyeleri),strategoi (komutanlar) vehipparchoi (atlı kumandanları) kademesindeki kişilerinden, hesapları denetlenene de sorumlu tutulmalılardı. "Areopagus Konsülü, kanunların bekçisiydi ve yargıçları, makamlarını kanuna uygun idare edip etmediklerini görmek amacıyla denetlerdi. Kendisine yanlış yapıldığını hisseden her kimse, kendisine yapılan yanlışla hangi kanunun çiğnendiğinin ilan edilebilmesi için Aeropagus Konsülü'nün önüne bilgi sunabilirdi. Ama, daha önce de söylendiği üzere, borçlar için teminat, borçluların kendileriydi, toprak da az kişinin elindeydi."[15]
|soyadı1= (yardım)