Bir gezegen genellikle yörüngesindeki doğal uyduların en az 10.000 katı kütleye ve buna bağlı olarak çok daha büyük bir çapa sahiptir.[1]Dünya-Ay sistemi, Güneş Sistemi'nde benzersiz bir istisnadır; 3.474 kilometre (2.158 mil) genişliğindeki Ay, Dünya'nın çapının 0,273 katı ve kütlesinin yaklaşık1⁄80'i kadardır.[2] Sonraki en büyük oranlar 0,055 ileNeptün-Triton sistemi, 0,044 ileSatürn-Titan sistemi, 0,038 ileJüpiter-Ganymede sistemi ve 0,031 ileUranüs-Titania sistemidir. Cüce gezegenler kategorisindeCharon,Plüton'un çapının 0,52'si ve kütlesinin %12,2'si ile en büyük orana sahiptir.
Dünya'nın uydusu Ay'ın dolunay halindeki bir fotoğrafı
Gezegene nispeten yakın, eğik olmayandairesel yörüngelerde dolanan doğal uyduların (düzenli uydular), genellikle birincil gezegeni oluşturanön gezegen diskinin aynı çökme bölgesinden oluştuğu düşünülmektedir.[3][4] Buna karşılık,düzensiz uyduların (genellikle uzak,eğimli,eksantrik ve/veyaretrograd yörüngelerde dolanan) muhtemelençarpışmalarla daha da parçalanmış asteroitler olduğu düşünülmektedir.Güneş Sistemi'nin büyük doğal uydularının çoğu düzenli yörüngelere sahipken, küçük doğal uyduların çoğu düzensiz yörüngelere sahiptir.[5]Ay vePlüton'un uyduları büyük cisimler arasında istisnadır, çünkü Güneş Sistemi tarihinin başlarında iki büyükprotogezegensel cismin çarpışmasından kaynaklandıkları düşünülmektedir.[6][7]
Merkezi cismin etrafındaki yörüngeye yerleştirilen malzemenin, yörüngede dönen bir veya daha fazla doğal uyduyu meydana getirmek üzere yeniden birleştiği tahmin edilmektedir.Gezegen büyüklüğündeki cisimlerin aksine,asteroit uydularının genellikle bu süreçle oluştuğu düşünülmektedir.Triton bir başka istisnadır; büyük çaplı ve ana cisme yakın, dairesel bir yörüngede olmasına rağmen, hareketigeriye doğrudur ve yakalanmış bircüce gezegen olduğu düşünülmektedir.
Güneş Sistemi'ndehidrostatik dengede olduğu bilinen yirmi doğal uydudan birkaçı bugün jeolojik olarak aktiftir.İo, Güneş Sistemi'ndeki volkanik olarak en aktif cisimdir;Europa,Enceladus,Titan veTriton ise devam edentektonik aktivite ve kriyovolkanizma kanıtları sergilemektedir. İlk üç durumda jeolojik aktivite, dev gezegen primerlerine yakıneksantrik yörüngelere sahip olmalarından kaynaklanangelgit ısınmasından güç almaktadır. Dünya'nın Ay'ı,Ganymede,Tethys veMiranda gibi diğer birçok doğal uydu,ilkelradyoizotoplarınınbozunması, daha büyük geçmişyörünge eksantriklikleri (bazı durumlarda geçmişyörünge rezonansları nedeniyle) veyaiçlerinin farklılaşması veya donması gibi enerji kaynaklarından kaynaklanan geçmiş jeolojik aktivitenin kanıtlarını göstermektedir. Enceladus ve Triton'un her ikisi degayzerlere benzeyen aktif özelliklere sahiptir, ancak Triton örneğinde enerjiyi güneş ısıtması sağlıyor gibi görünmektedir. Titan ve Triton'un önemli atmosferleri vardır; Titan ayrıca hidrokarbon göllerine sahiptir.Galilei uydularının dördünün de atmosferi vardır,[12][13] ancak bunlar son derece incedir. En büyük doğal uydulardan dördünün,Europa,Ganymede,Callisto veTitan'ın, yüzey altı sıvı su okyanuslarına sahip olduğu düşünülürken, daha küçük olanEnceladus'un da küresel bir yüzey altı sıvı su okyanusunu desteklediği düşünülmektedir.
Ana gezegenleri ve cüce gezegenleriyle ölçeklendirilmiş en büyük uydular.
Gezegenler ve cüce gezegenlerin yanı sıra Güneş Sistemimizde doğal uydusu olduğu bilinen nesneler,asteroit kuşağında 76 (beşinin ikişer uydusu vardır), 4Jüpiter truvalısı, 39Dünya'ya yakın nesne (ikisinin ikişer uydusu vardır) ve 14Mars geçicisidir. AyrıcaNeptün ötesi cisimlerin bilinen 84 doğal uydusu vardır.Satürn'ün halkaları içinde 150 kadar küçük cisim daha gözlemlenmiştir, ancak bunlardan sadece birkaçı yörüngelerini belirleyecek kadar uzun süre takip edilebilmiştir. Diğer yıldızların etrafındakiöte gezegenlerin deöte uyduları olması muhtemeldir ve bugüne kadar çok sayıda aday tespit edilmiş olsa da henüz hiçbiri doğrulanmamıştır.
İç gezegenlerdenMerkür veVenüs'ün doğal uyduları yoktur;Dünya'nınAy olarak bilinen büyük bir doğal uydusu vardır; veMars'ınPhobos veDeimos adında iki küçük doğal uydusu vardır.Dev gezegenler, boyutları Dünya'nın Ay'ı ile kıyaslanabilecek yarım düzine uydu da dahil olmak üzere geniş doğal uydu sistemlerine sahiptir. Bunlar; dörtGalilei uydusu,Satürn'ünTitan'ı veNeptün'ünTriton'u. Satürn'ün hidrostatik dengeye ulaşacak kadar büyük olan altı orta büyüklükte doğal uydusu,Uranüs'ün ise beş uydusu vardır. Bazı uyduların potansiyel olarakyaşam barındırabileceği öne sürülmektedir.[14]
Hidrostatik dengeye ulaşacak kadar büyük olan on dokuz cisim,tabloda kalın harflerle gösterilmiştir. Hidrostatik bir dengeye ulaştığından şüphelenilen ancak kanıtlanmamış küçük gezegenler ve uydular tablodaitalik olarak gösterilmiştir.
^Canup, Robin M.; Ward, William R. (2008).Origin of Europa and the Galilean Satellites. University of Arizona Press. s. 59.ISBN978-0-8165-2844-8.
^D'Angelo, G.; Podolak, M. (2015). "Capture and Evolution of Planetesimals in Circumjovian Disks".The Astrophysical Journal.806 (1): 29-.arXiv:1504.04364 $2.doi:10.1088/0004-637X/806/2/203.
^Encyclopedia of the Solar System, page 366, Academic Press, 2007, Lucy-Ann Adams McFadden, Paul Robert Weissman, Torrence V. Johnson
^Camille M. Carlisle (30 Aralık 2011). "Pseudo-moons Orbit Earth".Sky & Telescope.
^Fedorets, Grigori; Granvik, Mikael; Jedicke, Robert (15 Mart 2017). "Orbit and size distributions for asteroids temporarily captured by the Earth-Moon system".Icarus.285: 83-94.doi:10.1016/j.icarus.2016.12.022.
.png)
