Yalıtkan (dielektrik), birelektrik akımı taşıyabilecek serbestelektronları olmayan, bir elektrik alanıyla kutuplanma özelliği taşıyan, elektrik iletkenliği sıfır veya çok zayıf olan cisim veya madde.Özdirençleri çok yüksek olduğundan, elektrik akımlarını ancak güçlükle geçirebilen maddeler için kullanılır.
Yalıtkanlarda elektronlar, birmolekülden öbürüne güçlükle geçer; eğer bir yalıtkanınatomlarından biri bir elektronu yakalarsa, bu elektron atoma bağlı kalır; oysailetken bir cisimde, bütün kütle içinde dolaşır.
Yalıtkanlar şöyle sınıflandırılabilir;
- Tabiî yalıtkanlar,
- Tabiî organik yalıtkanlar,
- Katı sentetik yalıtkanlar,
- Sıvı yalıtkanlar,
- Gaz yalıtkanlar.
- Ekolastik yalıtkanlar
Katı sentetik yalıtkanlar, tabiî reçine, sentetik reçine, kauçuk, selüloz veya silisli olabilir. Teknik elektrik birliği, elektrik makinelerinin yapımında kullanılan yalıtkanların sınıflandırılmasını standartlaştırmıştır.
- O sınıfı: Neyağ emdirilmiş ne de yağa daldırılmışpamuk,ipekkâğıt ve benzeri organik maddeleri kapsar.
- A sınıfı: Yağ emdirilmiş veya yağa batırılmış pamuk, ipek, kâğıt ve buna benzer organik maddeleri, ayrıcaemayetelin kaplamasını içerir.
- B sınıfı: İçine bir miktar topaklaştırıcı madde katılmışmika,amyant veya buna benzer organik maddeli yalıtkanları kapsar.
- C sınıfı: Topraklaştırıcı madde katılmamış mika,porselen,cam,kuvars ve benzeri maddeleri içerir.
Yalıtkan plastik maddeler, oda sıcaklığında katı halde bulunan ve plastik şekil değişimiyle istenen biçime getirilebilen organik maddeler veya kısmen organik madde karışımlarıdır.
Isıyla sertleşen plastik maddeler şunlardır; fenoplastlar (birfenol ile biraldehitin yoğunlaşmasından meydana gelen sentetik reçineler) ve aminoplastlar (bir, iki veya daha çokamin veya amin fonksiyonu kapsayan organik birbileşikle bir aldehitin yoğunlaşmasından meydana gelen sentetik reçineler üre-formol ve anilin formol reçineleri).
Isıyla yumuşayan plastik maddeler arasında da şunlar sayılabilir; selüloz esterleri (nitroselüloz ve selüloz asetat); kimyasal sentezle elde edilenetilen türevi reçineler (akrilik ve metakrilik reçineler, vinilik ve polivinilik reçineler, polistirol reçineler).
"Yalıtkan" kavramının uluslararası terminolojideki karşılığı "dielektrik" veya "izolatör" (İngilizce'deinsulator) şeklindedir. "İzolasyon" kavramı ısı ve diğer dış faktörler için de yaygın olarak kullanıldığından, elektrik,manyetik veelektromanyetik alanında genelde ilk tanım tercih edilir. İngilizcede elektrik akımını geçirmeme anlamında "non-conductor" terimi de kullanılabilmektedir. Ayrıca elektrik akımı ile yalıtkan madde arasındaki mesafeye bağlıelektrostatik fonksiyonlar 1991'de Solmajer ve Mehler tarafından incelenmiştir.[1]
- ^Michael Schaefer, Christian Bartels and Martin Karplus (Şubat 1999).Solution conformations of structured peptides: continuum electrostatics versus distance-dependent dielectric functions;Theoretical Chemistry Accounts: Theory, Computation, and Modeling (Theoretica Chimica Acta); Volume 101, Sayı 1-3; ISSN 1432-881X (Print) 1432-2234 (Online) (İngilizce). SpringerBerlin /Heidelberg.
