Bu maddedekibilgilerindoğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfengüvenilir kaynaklar ekleyerekmaddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir vekaldırılabilir. Kaynak ara: "Dengbejlik" – haber ·gazete ·kitap ·akademik ·JSTOR(Ağustos 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Dengbejlik (Kürtçe: Dengbêjî دەنگبێژی),Kürt sözlü edebiyatındakilam vestran söyleme sanatıdır.[1][2][3] KürtçedeDengbêj sözcüğü ‘ses’ anlamına gelendeng ve ‘söyle, ses ver' anlamina gelenbêj sözcüklerinin birleşmesiyle oluşur.[4] Bu kelime, sözün ahenkle icra edilmesini sağlayan kişi anlamında kullanılmıştır. Dengbejler genellikle köyden köye dolaşarak, hayatlarını söyledikleri destanlar, kılamlar, ilahiler ve hikayeler ile sürdürmektedirler. Bazıları erbane (tef), bılur (kaval) gibi çalgılarla söyleseler de, dengbejlerin çoğu herhangi bir çalgı aleti kullanmadan, gırtlak gücüne dayanarak sanatlarını icra ederlerdi. Kahramanlıkların anlatıldığı ve ‘şer’ denilen stranlardan (şarkı) avcılığa, baharın güzelliği ‘kılam'lardan, düğün ve eğlencedeki mutluluktan, zaferlerin heyecanına kadar, hastalıktan kaynaklı acılardan, haksızlık ve birçok konu, değişik şekillerde sanatsal olarak sözlü Kürt edebiyatında yerini almıştır. Dengbejlerin seslerini kullanarak yarattıkları yapıtlara lawik vekilam denir.Doğu Anadolu veGüneydoğu Anadolu'da gelenekselleşmiş olan dengbejlik özellikleSerhat Bölgesi diye anılanVan,Kars,Erzurum,Ağrı,Muş gibi yerleşim yeri köylerinde hala sürdürülmektedir.
Deng Kürtçede 'ses' anlamına geldiği gibi 'haber' anlamında da kullanılmaktadır. Özellikle deyimlerde birçok örneğine rastlamak mümkündür:dengeke ji wan nehat gibi... Dengbejlik dil aracılığıyla tarihi, sosyal ve kültürel içeriğe sahip bir gelenektir. Bu manada dengbej, vak'alardan ibaret bir tarihi bildirendir.
![]() | Edebiyat ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
![]() | Müzik ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |