-alpha-D-Glucose.svg) | |
| Tanımlayıcılar | |
|---|---|
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.029.693 |
| E numaraları | E1400(ilave kimyasallar) |
| KEGG | |
| UNII | |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | (C6H10O5)n |
| Molekül kütlesi | değişken |
| Görünüm | beyaz ya da sarı toz |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri,Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Dekstrinlernişasta[1] ya daglikojenin[2]hidrolizi ile üretilen düşük moleküler ağırlıklı birkarbonhidrat grubudur. Dekstrinler α-(1→4) ya da α-(1→6)glikosidik bağları ile bağlanmış D-glikoz birimlerininpolimer karışımlarıdır.
Dekstrinler, insan vücudundasindirim esnasında vemaltlaştırma ile,mayşeleme sırasındaamilazlar gibienzimler kullanılarak,[3] ya da asidik koşullar altında kuru ısı uygulanarak (piroliz ya dakavurma) nişastadan üretilebilir. Pişirme işlemi sırasındaekmek yüzeyi üzerinde görülen ve ekmeğin tat, renk ve gevrekliğine katkıda bulunan ikinci yöntem endüstriyel olarak kullanılmaktadır. Isıyla üretilen dekstrinlerpirodekstrinler olarak da bilinir. Asit koşul altındaki kavurma sırasında nişasta hidrolize olur ve kısa zincirli nişasta parçaları α-(1,6) bağlarla bozunmuş nişasta molekülüne kısmen bağlanarak yeniden dallanır.[4] Ayrıca bakınızMaillard reaksiyonu.
Dekstrinler kısmen ya da tamamen suda çözünür, düşükviskozitelioptikçe aktif çözeltiler veren beyaz, sarı ya da kahverengi toz halindedirler. Çoğunlukla, kırmızı bir renk vereniyot çözeltisi ile tespit edilebilir; eritrodekstrin (dekstrin kırmızı renklidir) ve akrodekstrin (renk vermez) olarak ayrılır.
Çok az asit katılırak ya da asit katılmadannişastanın kavrulmasıyla elde edilen beyaz ve sarı dekstrinlereİngiliz zamkı denir.
Sarı dekstrinler suda çözünürtutkal olarak[5] tekrar nemlendiğinde yapışkan hale gelebilen zarf yapıştırıcısı ve kâğıt boru yapımında,köpüklü yüzdürmede katkı maddesi olarak maden endüstrisinde,kuma dökümde yaş dayanç katkı maddesi olarakdöküm endüstrisinde,batikrezerve boyama içinbaskı kıvamlaştırıcısı olarak,guaj boya ve ayrıcaderi endüstrisinde bağlayıcı olarak kullanılır.
Beyaz dekstinler ise:
Yeniden dallanmış yapısı nedeniyle, dekstrinler daha az sindirilebilir; tek başına çözündüğünden dolayılif takviyelerine ve işlenmiş gıda ürünlerine eklemek için sindirilemeyen dekstrin geliştirilmiştir.[6]
Maltodekstringıda katkısı olarak kullanılan kısa zincirli birnişasta şekeridir. Maltodekstrin jelleşmiş nişastadan enzimatik hidrolizle de üretilir. Genellikle püskürtülerek kurutulan kremsi-beyazhigroskopik bir toz halinde bulunur. Maltodekstrin,glikoz gibi süratle emildiği için kolayca sindirilebilir. Bir dereceye kadartatlı olabilir ya da hemen hemen hiç tatlı olmaz.
Siklik dekstrinler, siklodekstrinler olarak bilinirler. Siklodekstrinler, örneğin,Bacillus macerans gibi bazıbakteriler tarafından nişastanınenzimatik bozunmasıyla oluşturulmaktadır. Siklodekstrinler 6-8glikoz kalıntılarıyla halka şeklinde yapı oluşturmuşlardır.
