De Administrando Imperio (İmparatorluğun Yönetişimi Üzerine), 10. yüzyıl,Bizans İmparatoruVII. Konstantinos (905-959) tarafından yazılmış eserinLatince başlığı. ÇalışmanınGrekçe orijinal adıGrekçe: Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ρωμανόν, Pros ton idion yion Romanon ("Oğlumuz olan Romanos'a"). Bu eser Konstantinos'un oğlu ve halefi,II. Romanos için yazılmış bir iç ve dış politika kılavuzudur. Eserin bulunan en eski el yazması geç 11. asırdan kalmadır. Kitabın şimdiki Latince başlığı ilk defa Hollandalı bilginJohannes Meursius tarafından 1611'de eserin tercümesinde kullanılmıştır ve sonradan eserin evrensel adı olmuştur.
Konstantinos, Doğu Roma İmparatorluğu'nda eğitim ve öğrenmeyi teşvik etmeye çalışan bir âlim imparatordu. BüyükbabasıI. Basileios'un saltanatını ve kazanımlarını anlatanVita Basilii (Grekçe: Βίος Βασιλείου), saray Seremonilerini anlatanDe Ceremoniis (Grekçe: Περί τῆς Βασιλείου Τάξεως) da dahil olmak üzere 948 ile 952 yılları arasında birçok esere imza attı.[1][2] Etnik açıdan karma imparatorluğu yönetmenin yanında yabancı düşmanlarla savaşmak hakkında tavsiyelerde bulunur. Çalışma, Konstantinos'unTürkler,Peçenekler,Kiev Rusları,Güney Slavları,Araplar,Lombardlar,Ermeniler veGürcüler dahil olmak üzere İmparatorluğa komşu olan ulusların tarih ve karakterleriyle ilgili olarak “Devletin ve Çeşitli Ulusların Yönetişimi Üzerine” ile imparatorluk eyaletlerindeki son olaylarla ilgili olarak "Doğu ve BatıThemaları Üzerine" (De Thematibus olarak Latince olarak bilinenGrekçe: Περί θεμάτων Άνατολῆς καί Δύσεως) isimli daha önceki iki çalışmasının kombinasyonudur. Bu kombinasyona Konstantinos'un kendi oğlu Romanos'a politik talimatlar eklenmiştir.
Kitap içeriği önsözüne göre dört bölüme ayrılmıştır:[3]
Genellikle kafa karıştırıcı ve efsanelerle dolu olan tarihsel ve coğrafi bilgiler açısından, bu bilgi özünde güvenilirdir.[3] İmparator'un 940'larda derlediği tarihi ve kadim eser, 12-40. bölümlerde yer almaktadır. Bu eser, İmparatorluğu çevreleyen toprakların imparatorun zamanında içinde yaşayan insanlar tarafından işgal edilmek için geçmişte nasıl geldiğine dair geleneksel ve efsanevi hikâyeler içerir (Sarazenler,Lombardlar,Veneti,Sırplar,Hırvatlar,Magyarlar,Peçenekler). 1-8, 10-12 bölümler,Türkler vePeçeneklere karşı imparatorluk politikasını açıklar.
13. Bölüm, İmparatortan gelen dış politika hakkında genel bir direktiftir. 43-46. bölümler kuzeydoğudaki dönemin politikası hakkındadır (Ermenistan veGürcistan). Yeni imparatorluk eyaletleri ile sivil ve deniz idaresinin bazı bölümlerinin kurulması ve vergilendirilmesi için rehberler, 49-52. bölümlerde yer alır. Bu daha sonraki bölümler (ve bölüm 53), imparator II. Romanos'a pratik talimatlar vermek için tasarlanmıştı ve muhtemelen II. Romanos'un on dördüncü doğum gününü (952) işaretlemek için 951-52 yıllarında eklenmişti.
De Administrando Imperio, Balkanların Orta Çağ tarihini anlatan nadir kaynaklardan biri olduğu için, metin, tarihçiler tarafından yoğun bir şekilde analiz edildi, bazen sadece birkaç cümleye odaklanıldı.[4]
Tarihçiler 1906'daJ. B. Bury, 1910'da Gavro Manojlović ve 1931'den 1942'ye Ljudmil Hauptmann,De Administrando Imperio'nun bütününün kapsamlı analizlerini yayınladılar. Bu analizler, eserin her biri farklı zaman aralıklarına dayanan farklı konulara odaklanan bir dizi dosya olarak yazıldığını, daha sonra birkaç kez eserin redakte edildiğini gösterirken, sonuçta ortaya çıkan metnin yorumlanmasının önemli ölçüde değişmesine neden oldu.[5]
Kitabın, Hırvatların gelişine ait benzer fakat farklı üç anlatımı, 19. yüzyıldan beri çok sayıda tarihçiyi şaşırtmıştır.[6]
Tarihçi Barbara M. Kreutz,De Administrando Imperio'da bulunan raporu, muhtemel bir tertip olarak BizanslılarınBari Emirliği'nin 871 düşüşünde ana rol oynadıklarını tanımlar.[7]
En eski yaşayan kopya, (P=codex Parisinus gr. 2009)İoannis Dukas'ın özel sekreteri Mihail tarafından 11. yüzyıl sonlarında yapılmıştır. Bu el yazması 1509 yılında Antony Eparchus tarafından kopyalanmıştır; bu kopyaV=codex Vaticanus-Palatinus gr. 126 olarak bilinmekte ve sonraki okuyucular için Yunanca ve Latince birçok not içermektedir.F=codex Parisinus gr.2967 olarak bilinen üçüncü tam bir kopya Eparchus tarafından başlanmış ve Mihail Damascene tarafından tamamlanmıştır;V tarihsizdir.M=codex Mutinensis gr. 179 bilinen dördüncü de mevcuttur ama tamam değildir, 1560 ile 1586 arası Andrea Darmari tarafındanP kopyası olarak yapılmıştır. İki el yazması (P veF), günümüzdeParis'teFransa Millî Kütüphanesi'nde, üçüncü (V) iseVatikan Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Kısmi el yazması (M),Modena'da bulunmaktadır.
Yunanca metin bütün olarak yedi kez basılmıştır.V kullanılarak hazırlanmışeditio princeps (daha önce sadece el yazması olan eserin ilk basılmış versiyonuna verilen Latince ad; "ilk basım") 1611 yılındaİmparatorluğun Yönetişimi Üzerine anlamına gelen bugün evrensel olarak bilinen Latince başlığı verenJohannes Meursius tarafından basılmıştır. Bu baskı altı yıl sonra bir değişiklik yapılmadan tekrar basılmıştır. Sonraki baskı,P el yazmasının ilk kopyasını kullananragusanAnselmo Banduri'ye (1711) aittir. Banduri'nin baskısı iki kere daha basıldı: Bizans Tarihçilerinin Venedik koleksiyonunda 1729 yılında ve 1864'te Migne birkaç düzeltme ile Banduri'nin baskısını tekrar bastı.
Konstantinos'un kendisi çalışmasına bir isim vermemiştir, metnin standart resmi selamlama ile başlamasını tercih etmek yerine: "Konstantinos, Mesih Ebedi Egemen, Romalıların İmparatoru, [onun] kendi oğlu Tanrı'nın taçlandırdığı ve Mor odada doğan Romanos'a".
Konstantinos'un kullandığı dil, oldukça basit bir Orta Çağ Yunancasıdır, Kanonikİncillerden biraz daha ayrıntılı ve eğitimli modern Yunan tarafından kolayca anlaşılabilir. Tek zorluk, o zamanlar standart kullanımda olan, modern bir okuyucuyaprima facie zorlukları sunabilen teknik terimlerin düzenli kullanımıdır. Örneğin, Konstantinos müzakereler için uzak topraklarabasilikoí (sözlük anlamı "kraliyet") göndermenin düzenli uygulamasından söz eder - bu durumda sadece "kraliyet adamlarının", yani imparatorluk heyetlerinin belirli bir göreveelçi olarak gönderildikleri anlamına gelir. Önsözde, imparator, her şeyi oğlu için "ortak, gündelik konuşmaya vurgu yaparak düz bir hale getirecek" ve onunla birlikte daha sonra çalışmayı paylaşmayı seçebilecek üst düzey yetkililer için her şeyi yapmalarını amaçlayarak, kıvrımlı ifadeleri ve "yüceAttisizm" amaçsız kılınmıştır. Muhtemelen 10. yüzyıla ait Konstantinopolis'teki İmparatorluk Saray bürokrasisinin istihdam ettiği en yakın yazılı metindir.
1892 yılında, R. Vari, bu çalışmanın yeni önemli bir baskısını çıkarmayı planladı veJ. B. Bury sonra Bizans Metinleri koleksiyonuna eklemeyi önerdi. Bir baskı için planı terk etti, onu 1925 yılındaGyula Moravcsik'e teslim etti. Yunanca metnin (Gy. Moravscik tarafından) ilk modern baskısı ve İngilizce tercümesi (R. J. H. Jenkins tarafından) 1949 yılında Budapeşte'de görülür. Sonraki baskılar 1962 (Athlone, Londra) sonra 1967 ve 1993 (Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington D.C.) olarak görülür.
Problem se u suštini svodi, što i nije rijetkost u povijesti hrvatskog ranosrednjovjekovlja, tek na usamljen navod iz literarnog vrela. U ovom slučaju to su dvije rečenice iz glasovita spisa koji je sredinom 10. stoljeća sastavio bizantski car Konstantin VII. Porfirogenet [...]
