| Chengdu J-10 | |
|---|---|
 | |
| Türü | Çok rollü savaş uçağı |
| Ulusal köken |  Çin |
| Üretici | Chengdu Uçak Sanayi Grubu |
| Tasarımcı | Chengdu Uçak Tasarım Enstitüsü |
| İlk uçuş | 23 Mart 1998[1] |
| Hizmete giriş | 2005[2] |
| Durumu | Hizmette |
| Ana kullanıcı | Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri Çin Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Hava Kuvvetleri Pakistan Hava Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 2002-günümüz[3] |
| Üretim sayısı | 548+ (2021)[4] |
Chengdu J-10 (Çince (basitleştirilmiş):歼-10;Çince (geleneksel):殲-10;pinyin:Jiān shí;NATO rapor adı:Firebird),Chengdu Aircraft Industry Group tarafından üretilenÇin yapımıçok rollüavcı uçağıdır. İlk uçuşunu 23 Mart 1998 tarihinde gerçekleştirmiş[1] olup 2005 yılında hizmete girmiştir. Uçak, tek motorlu olupdelta kanat vekanart tasarıma[5] vefly-by-wire uçuş sistemine sahiptir.
J-10'un gövdesi, kanat ve kuyruk yüzeylerinde kullanılan bazı kompozit malzemelerle birlikte esas olarakalüminyum alaşımlardan yapılmıştır. Hafif ve çevik olmasının yanı sıra yüksek hızlı uçuş ve yoğun muharebe streslerine dayanabilecek şekilde tasarlanmıştır.
J-10, dijital birfly-by-wire sistemi ve 10 hedefi izleyebilen ve bunlardan 2 tanesini aynı anda yarı aktif radar güdümlü füzelerle ya da 4 tanesini aktif radar güdümlü füzelerle vurabilen, mekanik taramalı çok modlu bir atış kontrol radarı ile donatılmıştır. J-10B varyantı,aktif faz dizili hava radarı (AESA) barındırmak için yükseltilmiş bir burun konisine sahiptir. Geliştirilmesi 8 yıl süren ve 2008 yılında tamamlanan bu AESA radarı,pasif faz dizili radar aşamasını atlayıp doğrudanAESA'ya geçerekÇin savaş radarlarında önemli bir ilerlemeye işaret etti.[6]
J-10, tek birturbofan motorla güçlendirilmiştir. Orijinal varyant olan J-10A, maksimum 123 kN statik itiş gücü üreten RusSalyut AL-31FN motoruyla donatılmıştır. 2013 yılında, AL-31FN'nin Seri 3 olarak bilinen yükseltilmiş bir versiyonu, J-10B'de kullanılmak üzere test edildi ve daha uzun bir kullanım ömrüne ve daha fazla itme gücüne sahip oldu. Bununla birlikte, J-10 için tasarlanan motor ÇinliShenyang WS-10'dur. WS-10 geliştirme zorlukları ile karşılaşmış ve J-10A yerine Salyut AL-31FN ile donatılmıştır. Üretim öncesi bir J-10C, 2018 Çin UluslararasıHavacılık ve Uzay Fuarı'nda bir WS-10 ile donatılmıştı ve 2020'de bir videoda WS-10B ile donatılmış PLAAF logolu bir J-10C gösterildi. Kasım 2021 itibarıyla,WS-10B ile çalışan J-10C'lerPLAAF'ın hizmetindeydi.[6]
J-10,Gryazev-Shipunov GSh-23 çift namlulu top ile donatılmıştır ve çeşitli silah ve teçhizatı monte etmek için 11 silah istasyonuna sahiptir.PL-8 vePL-10 gibi kısa menzilli havadan havaya füzeler,PL-12 vePL-15 gibi orta menzilli radar güdümlü havadan havaya füzeler,lazer güdümlü bombalar gibi güdümsüz ve hassas güdümlü mühimmatlar,KD-88 gibi havadan karaya füzeler,YJ-91A gibi gemisavar füzeler veYJ-9 gibi radyasyon önleyici füzeler taşıyabilir.J-10 ayrıca yakıt veaviyonik podlar içeren drop-tank'lar da taşıyabilmektedir. Yaklaşık 5,600 kg maksimum faydalı yük kapasitesine sahiptir.[6]
Chengdu J-10, Çin hizmetinde olupPakistan[7][8] veİran[9] tarafından da satın alınması düşünülmektedir.
2021'dePakistan,Pakistan Hava Kuvvetleri için 25 J-10 uçağının J-10CE modelini sipariş etmiş olup 6'sı teslim edilmiş ve 19'u halen sipariştedir.[10][11]
J-10A: Bu, 2006 yılında hizmete giren J-10'un orijinal varyantıdır. Shenyang WS-10A turbofan motoru ile güçlendirilmiştir ve çok modlu bir radar ve füzeler ve 30 mm top dahil olmak üzere çeşitli silahlarla donatılmıştır.
J-10B: J-10B, 2011 yılında hizmete giren J-10A'nın yükseltilmiş bir versiyonudur. Geliştirilmiş bir radar ve elektronik harp paketi ve daha fazla silah ve harici yük taşıma yeteneği de dahil olmak üzere bir dizi geliştirmeye sahiptir.
J-10C:Radar kesiti azaltılmış daha gizlilik odaklı bir tasarıma sahiptir veaktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarı ile donatılmıştır. Ayrıca yükseltilmiş bir motor olan WS-10B ile güçlendirilmiştir.
J-10D: J-10'un yakın gelecekte hizmete girmesi beklenen bir başka yükseltilmiş varyantıdır. Daha gelişmiş bir radar ve elektronik harp paketi ve daha fazla silah ve harici yük taşıma kabiliyeti de dahil olmak üzere bir dizi geliştirmeye sahip olduğuna inanılmaktadır.
Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri: 220 J-10A, 55 J-10B, 180+ J-10C, 70 J-10S
Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Hava Kuvvetleri: 2021 itibarıyla 16 J-10AH, 7 J-10SH
Pakistan Hava Kuvvetleri: 36 J-10C (12'si teslim edildi, 24'ü sipariş edildi)[13]
PL-10 (J-10C)
PL-15 (J-10C)
Lazer güdümlü bombalar: (LT-2)
Süzülme bombaları: (LS-6,GB3,GB2A,GB3A)
Uydu güdümlü bombalar: (FT-1)
Güdümsüz bombalar: 250 kg, 500 kg
Daha uzun menzil ve seyir süresi için 3 adede kadar harici yakıt bırakma tankı (1× gövde altı, 2× kanat altı)
K/JDC01A hedefleme podu (J-10A üzerinde)
Type Hongguang-Ikızılötesi arama ve takip podu (J-10A üzerinde)
KD-88 ve YJ-91 içinCM-802AKG hedefleme podu (J-10C üzerinde)
KG600 elektronik karşı tedbir podu
Blue Sky navigasyon/saldırı podu
General Dynamics F-16 Fighting FalconBoeing F/A-18 Hornet
CAC/PAC JF-17 Thunder
Mikoyan-Gureviç MiG-29
Dassault Rafale
Eurofighter Typhoon
Mitsubishi F-2
HAL Tejas
Saab JAS 39 Gripen
AIDC F-CK-1 Ching-kuo
 | Hava taşıtı ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Çin ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
