Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Cavi alfabesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jawi alfabesi

Cavi alfabesi (Cavi:توليسن جاوي;Tulisān Jāwī),Arap alfabesininGüneydoğu Asya dillerinde uyarlanmış şeklidir.Malayca,Açece,Tayca,Banjar dili,Minangkabau dili,Tausug dili ve daha birçok Güneydoğu Asya dili bu alfabe ile yazılır. Cavi alfabesiBrunei'de resmi alfabedir.Malezya'da ise alternatif alfabe olarak kullanılır.Endonezya,Singapur, Filipinler'in güneyindekiMüslüman Mindanao Özerk Bölgesi veTayland'ta Müslümanların çoğunlukta olduğuPattani'de ise dini işler için kullanılır.

Etimolojisi

[değiştir |kaynağı değiştir]

"Cavi kelimesi,ArapçaCava adası ve çevresini ifade etmek için kullanılan "Jāwah kelimesinden türetilmiştir. "Cavi ise bu adalarda yaşayan insanları ifade etmek için kullanılır.

Tarihi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Güneydoğu Asya'nın İslamlaşmasından önce bölgedeki dillerGrantha alfabesi veVatteluttu alfabeleri ile yazılıyordu. Bölgenin İslamlaşmasından sonra bu alfabelerin yerine Cavi alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Cavi alfabesiMalakka Sultanlığı,Açe Sultanlığı,Johor Sultanlığı,Sulu Sultanlığı,Pattani Sultanlığı,Ternate Sultanlığı gibi tarihte bölgede hüküm sürmüş Müslüman devletler tarafından kullanılmıştır.

Bugünkü Cavi alfabesi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Cavi alfabesi bugün resmi olarak sadeceBrunei veMalezya'da kullanılır ve bölgedeki Müslümanlarca dini işlerde kullanılır. AyrıcaMalezya ringgitsi veBrunei doları banknotlarının arka yüzlerinde de kullanılır.Malay dili bu ülkelerdeRumi adı verilenLatin alfabesinden uyarlanmış diğer bir alfabeyle de yazılır.

Harfler

[değiştir |kaynağı değiştir]
Tek başınaSözcük sonundaSözcük ortasındaSözcük başındaAdıRumi
—alifa, e- (ĕ)
bab
tat
—ta marbutah-t, -h
sa (tha)s
jimj
cac
hah
kha (khO)kh
—dald
—zalz
—ra (rO)r
—zaiz
sins
syinsy, sh
sad (sOd)s
dad (dOd)d
ta (tO)t
za (zO)z
aina, i, u, -k
ghaingh
ngang
faf
pap
qafq, k
kafk
gag
laml
mimm
nunn
—wauw, u, o
—vav
hah
—hamzah-
yay, i, e (é)
—ye-e (ĕ), a
nyany

Cavi ve Rumi (Latin) alfabeleriyle yazılmış örnek bir Malayca metin

[değiştir |kaynağı değiştir]
Malayca (Cavi)Malayca (Rumi)
⹁کيلاون اينتن برکليڤ-کليڤ دلاڠيت تيڠݢي

⹁دان چهاي مناري-ناري دلاڠيت بيرو

⹁تيدقله داڤت مننڠکن ڤراسانکو

.يڠ ريندوکن کحاضيرن کاسيه

⹁ݢمرسيق ايراما مردو بولوه ڤريندو

⹁دان ڽاڽين ڤاري٢ دري کايڠن

⹁تيدقله داڤت تنترمکن صنوباري

.يڠ مندمباکن کڤستين کاسيهمو

Kilauan intan berkelip-kelip di langit tinggi,

Dan cahaya menari-nari di langit biru,

Tidaklah dapat menenangkan perasaanku,

Yang rindukan kehadiran kasih.

Gemersik irama merdu buluh perindu,

Dan nyanyian pari-pari dari kayangan,

Tidaklah dapat tenteramkan sanubari,

Yang mendambakan kepastian kasihmu.

  • Kelantan Mozole'sinde Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca bir yazı (yazıda Makam Diraja Langgar yazıyor)
    Kelantan Mozole'sinde Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca bir yazı (yazıdaMakam Diraja Langgar yazıyor)
  • Selangor devletinin arması (armada Allah'ın himayesi altında yazıyor)
    Selangor devletinin arması (armadaAllah'ın himayesi altında yazıyor)
  • Malezya Federasyonu'nun 1948-1963 yılları arasında kullandığı devlet arması (armada Birlikten güç doğar yazıyor)
    Malezya Federasyonu'nun 1948-1963 yılları arasında kullandığı devlet arması (armadaBirlikten güç doğar yazıyor)
  • Malakka'da Cavi, Çin ve Latin alfabeleriyle yazılmış eski bir tabela
    Malakka'da Cavi, Çin ve Latin alfabeleriyle yazılmış eski bir tabela
  • Hikayat Merong Mahawangsa (Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca anallar)
    Hikayat Merong Mahawangsa (Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca anallar)

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cavi_alfabesi&oldid=35789187" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategori:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp