Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Bizans imparatorları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Bizans imparatoru sayfasından yönlendirildi)
Bizans imparatorları
Eski Monarşi
Son imparator:XI. Konstantinos
İlk hükümdarI. Konstantin
Son hükümdarXI. Konstantinos
Resmi konumBüyük Saray,Blaherne Sarayı
Monarşi başlangıcı11 Mayıs 330
Monarşi sonu29 Mayıs 1453

Bizans imparatorları listesi,Bizans İmparatorluğu'nunimparatorları hakkında kısa ayrıntılar sağlayan ve bu uzun (330'dan 1453'e kadar) süren imparatorluğun başına geçmiş olan kişileri hepsini bir arada gösteren bir bilgi kaynağıdır. Bu genel olarak, tek başına imparatorluk yapmayan ya da kıdemli imparator unvanını hiçbir zaman taşımayan birçok Bizans hükümdarlarının isimlerini kapsamamaktadır.

ListeKonstantinopolis (şimdikiİstanbul) başkenti olarak hüküm süren ilk HristiyanRoma imparatoruBüyük Konstantin ile başlamaktadır. Ondan önceki Roma İmparatorlarından olanDiokletian,Nikomedya'yı başkent olacak şekilde imparatorluk yapmış ve bu sırada İmparatorluk görevine bağlı olan eski klasik cumhuriyetci Roma kalıntılarının hepsini bir tarafa atmış ve tam birotokrat olarak hüküm sürmeye başlamıştır. Bütün Bizans İmparatorları kendilerini Roma İmparatoru olarak görüp nitelendirmişlerdir.[1]

İmparatorHerakleios (610-641) orduda kullanılan dilin Latince yerine eski Yunanca olmasına karar vermiş ve İmparatorluğun yöresel idare birimlerinithemalar halinde sokmaya başlamıştır. Doğu Roma İmparatorluğunda eski Yunanca yüzyıllardır hakim konuşma dili olmasıyla beraber, bu değişiklik, resmî olarak Bizans İmparatorluğu'nun Latince dilini ve alışılagelmiş Roma devleti gelenek ve göreneklerini bir tarafa bırakması anlamına gelmiştir. Gerçekten M.S. 800'den sonra batı Avrupa'daPapalık ve Frankların hükümdarlığı olanKutsal Roma Cermen İmparatorluğu Konstantinopolis'ta bulunan bir Roma İmparatorluğu'nun otoritesini kısmen bu nedenle reddetmeye başlamışlardır.

Aşağıda sunulan bu listede bulunan imparatorların resmî unvanları Herakleios'tan önceAugustus idi amaDominus (Hakim) adı da kullanılmakta idi. Resmî olarak, imparatorların adları

İmparator+Sezar+taht ismi+Augustus

olarak ifade edilmekte idi.Herakleiostan sonra resmî isim eski Yunanca

Basileus (Gr. Βασιλεύς)+taht ismi

olarak ifade edilmeye başlandı.Basileus sözcüğü eskidenkral,hükümdar anlamına gelmekteydi, ama bu tarihten sonraİmparator anlamını aldı. Bundan sonra eski Yunancada diğer krallar için Regas (Lat. "Rex" sözcüğünden geliştirilmiş Gr. Ρήγας) veya Archon (Gr. Άρχων, "hükümdar") sözcüğü kullanılmaya başlanmıştır. Bizans İmparatorları için çok kullanılan diğer unvanlarOtokrat (Gr. Αυτοκράτωρ) ve daha aşırı olarakDünya hakimiKosmokrator (Gr. Κοσμοκράτωρ) veZaman hakimi "Kronokrator" (Gr. Χρονοκράτωρ) olmuştur. Diğer taraftan yüzyıllar sonra kendilerini hâlaRoma İmparatoru olarak invan taşıyan Bizans İmparatorları, Katolik batı Avrupa Hristiyanları tarafındanYunanların İmparatoru olarak isimlendirilmeye başlanmıştır.

Konstantin hanedanı (306-363)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator
olma tarihi
İmparatorluğunun
sonu
ÖlümNotlar
I. Konstantin -Büyük Konstantin
(Gaius Flavius Valerius Aurelius Constantinus)
AugustusI. Constantius'un oğlu27 Şubat y.28025 Temmuz 306
I. Constantius ölümü üzerine ordusu tarafından "Augustus" olarak ilan edilmiştir.
22 Mayıs 337*Constantius Chlorus ölümü üzerine Eboracam'de (şimdiki York, İngiltere'de) kendinin "Augutus" olduğunu ilan etmiştir.
*Uzun süren bir iç savaş sonucunda tek İmparator olmuştur.
*Hristiyanlığı kabul ettiğini açıklayıp bu dine imparatorluk onayını vermiştir.
* Konstantinopolis (İstanbul)'u baştanbaşa imar ettirip bu şehri İmparatorluk'un başkenti yapmıştır.
*Ölmeden önce İmparatorluğu üç oğlu arasında bölüştürmüştür.
* Sonradan Hristiyanlar tarafından Azizlik unvanı verilmiştir.
II. Constantius
(Flavius Iulius Constantius)
I. Konstantin'in ikinci oğlu7 Ağustos 31722 Mayis 337
Babasının ölümü üzerine üçe bölünen Roma İmparatorluğu'nun en doğu parçasını miras olarak almıştır.
5 Ekim 361
Bir askerî seferde iken hastalıktan ölmüştür.
* Miras yolu ile İmparatorluğun en doğuda bulunan parçasının hükümdarlığını almış; diğer iki parçasını idare eden iki kardeşi ölünce tek Roma İmparatoru olmuştur.
* Babasının ölümü üzerine yakın aile mensuplarını öldürtmüş ve diğer rakip olabilecek aile üyelerini elimine etmek için çabalar göstermiştir.
*II. Konstantius'un son saltanat yıllarına hayatta kalan en son kuzeni olanJulianus, imparatorluk idaresine başkaldırmıştır.
JulianusApostatata - Dönme
(Flavius Claudius Iulianus)
Konstantius Chlorus'un torunu;
II.Constantius'un kuzeni.
Mayıs 3325 Ekim 361
Galya'da ordusu tarafından imparator ilan edilmiştir;II. Konstantius'un âni ölümü ile meşru imparator olmuştur.
28 Haziran 363
Savaş sırasında aldığı yaralardan ölmüştür.
*I. Konstantin'in oğlu olanJulius Konstantius'un babası-değişik-annesi-bir erkek kardeşi. Annesinin doğum sırasında ölümü ve babasınınI. Konstantin'in oğulları tarafından öldürülmesi ile yetim kalmış veII. Konstantius tarafından evlatlık olarak yetiştirilmiştir.
*Sezar unvanı ile Galya'ya gönderilmiş; bu eyaleti iç isyan ve dış hücumlardan koruyarak iyi idare etmiştir.
*SonundaII. Konstantius aleyhine başkaldırmış; ordusu tarafındanAugustus olarak ilan edilmiş ve İtalya'nın kontrolünü eline geçirmiştir.
*II. Konstantius'un bir seferde iken beklenmedik bir hastalıktan ölümü üzerine tüm İmıparatorluk idaresi eline geçmiştir.
* İranlı Sasanilere karşı bir savaşta aldığı yaralar nedeniyle ölmüştür.
* Hristiyanlığı bırakıp tekrar Roma putperestliğini ve tanrılarını kabul etmesi dolayısıyla Hristiyanlar tarafındanDönme Julianus adı verilmiş ve Avrupa tarih eserlerinde yerilmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator
olma tarihi
İmparatorluğun
sonu
ÖlümNotlar

Hanedansız (363-364)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
Jovian
( Flavius Claudius Iovianus)
Julian'ın Doğu ordusu içinde bulunanMuhafızlar komutanıc.33228 Haziran 363
Julianus'un ölümü üzerine ordusu tarafından İmparator seçilmiştir.
17 Şubat 364
Konstantinopolis'a dönüş yolculuğu sırasında ölmüştür.
*Julianus'un bir vasiyet bırakmadan ölmesi üzerine ordusu tarafından seçilmiş daha önce pek önemi olmayan bir kişidir.
* İmparator olarak yaptığı en önemli icraat Sasani'lerle bir barış antlaşması imzalayarak Roma ordusunun başkente dönmesini sağlamak olmuştur. Bu anlaşma ile Roma idaresindeki en doğu eyaletler Sasani'lere bırakılmıştır.
* Orduyla başkente dönüş sırasında Konstantinopolis'a varmadanJovian ölmüştür.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Valentinianus-Theodosius hanedanı (364-457)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. Valentinianus
(Flavius Valentinianus)
Julianus veJovian emri altında bir subay32126 Şubat 364
Jovian'ın ölümünden sonra askerler tarafından seçilmiştir.
17 Kasım 375
Beyin kanamasından ölmüştür.
*İmparatorluk tahtına çıkışından hemen sonra kardeşiValens'in ortak imparator olarak hüküm sürmesine karar vermiş ve Roma İmparatorluğu'nu aralarında ikiye bölmüşlerdir.
*Ondan sonraValentinianus yalnız Batı Roma'da saltanat sürmüştür.
*İmparatorluğu sırasında Roma ülkesi defalarca Barbar kavimler tarafından hücuma ve talana uğramıştır.
*Kuadi kavminin Roma topraklarını işgal etmesine kızgınlığı ölümüne yol açan beyin kanaması geçirmesine neden olmuştur.
Valens
( Flavius Iulius Valens)
Roma ordusunda küçük rütbeli bir subay;I.Valentinianus'un erkek kardeşi32828 Mart 364
Kardeşi tarafından atanmıştır
9 Ağustos 378
(ŞimdikiEdirne)Hadrianapolis (Edirne) Muharebesi'nda öldürülmüştür.
*En son gerçek Romalı olarak adlandırılmıştır. KardeşiI. Valentinianus tarafından Doğu İmparatorluğu'nu idare etmek için seçilmiştir.
*Saltanat döneminde pek etkisiz kalmıştır; hatta imparatorluk iddiası güdenProcopius adlı bir isyancının kendini imparator ilan etmesini takiben tahtını bırakıp intihar etmeye kalkmış, ancak halkın müdahalesi üzerine intihardan vazgeçmiş ve tahta geri dönmüştür.
*Romalılar için tam bir felaket olanHadrianapolis (Edirne) Muharebesi'nda öldürülmüş ve ordularının hemen tümü Got kavmi istilacıları tarafından imha edilmiştir.
Gratianus
( Flavius Gratianus)
I.Valentinianus'in oğlu;Valens'in yeğeni18 Nisan/23 Mayıs 3599 Ağustos 378
Valens'in ölümü üzerine Doğu İmparatorluğu kendine miras kalmıştır.
19 Ocak 379
I. Theodosius'u Doğu İmparatoru olarak atamıştır
25 Ağustos 383
Magus Maksimus isyanı sırasında bir suikasta maruz kalıp öldürülmüştür.
*Valens'in ölümü üzerine Doğu İmparatorluğu kendine miras kalmıştır.
*Ertesi yıl generallerinden biri olanTheodosius'u Doğu İmparatoru olarak atamıştır.
*375-383 yılları arasındaII.Valentianus'la ortak imparator olarak Batı İmparatorluğu yapmıştır.
I. Theodosius
( Flavius Theodosius)
Aristokrat ve ordu komutanı;Gratianus'un kayınbiraderi11 Ocak34719 Ocak 379
Gratianus tarafından atanmıştır.
17 Ocak 395
*Hadrianapolis (Edirne) Muharebesi felaketinin etkileri ile uğraşacak bir sadık bir müttefik isteyenGratianus tarafından Doğu İmparatoru olarak atanmıştır.
*Barbar asıllı paralı askerleri Roma ordusuna alarak Doğu ordularını yenilemiştir.
*Gratianus veII. Valentinianusin ölmeleri üzerine Batı İmparatorluğunu da üzerine almıştır.
*De facto olarak tüm Roma İmparatorluğunu idare eden son İmparator olmuştur.
*Hristiyanlığı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini olarak kabul etmiştir.
Arcadius
( Flavius
Arcadius
)
I. Theodosius'un oğlu377/37817 Ocak 395
I. Theodosius ölümü üzerine
1 Mayıs 408*KarısıAelia Eudoksia ile yüksek devlet memurlarının elinde kukla olan zayıf bir İmparatordur.
*Batı İmparatoru olanHonoriusun erkek kardeşidir.
II. Theodosius
( Flavius Theodosius)
Arcadius'un oğlu10 Nisan 4011 Mayıs 408
Arkadius'un ölümü üzerine
28 Temmuz 450
Attan düşme kazası
*Kız kardeşiPulcheria'nin devamlı etkisi altında kalmıştır.
*414'tePulcheria kendini "Augusta" olarak ilan etmiştir.
*Kız kardeşinin koyu Hristiyan inancı yüzünden İmparatorluk içinde yaşayan gayri-Hristiyan ahali devamlı baskı ve eziyet altında kalmışlardır.
*Saltanat yıllarında Konstantinopolis şehri surlarını geçilmez şekilde yenilenmiş ve bu surlaraTheodosius surları adı verilmiştir. 425'te Konstantinopolis'te yeni bir üniversite açmıştır.
*Yeni bir hukuk ve kanun kodeksi (Theodesius kodeksi) hazırlatmıştır.
*450'de attan düşerek ölmüş ölmüş ve imparatorluğu kız kardeşine miras bırakmıştır.
Pulcheria
(Aelia Pulcheria)
Arcadius'un kızı;II. Theodosius'un kız kardeşi19 Ocak 39928 Temmuz 450
II. Theodosius'un ölümü üzerine
Temmuz 453* BabasıArcadiusun ölümü üzerinePulcheria çok büyük siyasi güç kazanmıştır. Barbar asıllı olanAsparin Doğu İmparatorluğu "Askerlerin Komutanı" olarak atanmasından sorumludur;Aspar bu güçlü görevini sadece kendi menfaatleri için kullanmıştır.
* Çok koyu bir Hristiyan inancı olduğu için kardeşini Hristiyan değerlere göre İmparatorluk yapmaya zorlamıştır.
* 441'de saraydan zorla ayrılması gerekince bir manastıra çekilip rahibe olmuştur.
*Ancak kardeşinin ölümü üzerine tekrar saraya dönüp siyasi gücü eline geçirmiştir.
*SonraMarcianus ile evlenmiştir ve bir çift olarak 453'e kadar Doğu İmparatorluğu'nu idare etmişlerdir.
*Ölümünden sonra Doğu Hristiyan Ortodoks Kilisesi tarafından Azize olduğu ilan edilmiştir.
Marcianus
( Flavius Marcianus)
Asker, siyaset adamı,Pulcheria'nın kocası396450
Pulcheria ile evlenmesi üzerine
Ocak 457
Bir seyahatte iken kangrenden ölmüştür.
*Pulcheria ile evlenmesi üzerine İmparatorluk tahtına yükseltilmiştir.
*Gerçek siyasi güç olanAspar tarafından da tutulmuştur.
*Hükümdarlığı sırasında Doğu İmparatorluğu'nun son 75 yıllık siyasi ve askerî sorunlarını çözmüş ve Hun KralıAtillaya engel olabilmiştir.
*Fakat Batı İmparatorluğu'nu kendi haline bırakmıştır.
*Ölümünden sonra Doğu Hristiyan Ortodoks Kilisesi tarafından Aziz olarak kabul edilmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Leo hanedanı (457-518)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. Leo
Trakyalı
(Flavius Valerius Leo)
Asker4017 Şubat 457
Ordunun başkomutanı olanAspar tarafından seçilmiştir.
18 Ocak 474
Dizanteriden ölmüştür
*Aspar tarafından bir kukla hükümdar olması için seçilmiştir. FakatI. Leo buna karşı çıkmış ve Aspar'in gücünü kırmıştır.
* Bunun için İsauryalı kavimlerle anlaşmış ve onların lideri olan Tarasicodiska,I. Leo'nun kızı olanAriadne ile evlenmiş ve ismini bir Romalı ismineZeno olarak değiştirmiştir.
* ZamanındaKartaca, Tunus'taki Vandal Kralığına karşı yapılan başarısız çok büyük deniz/kara seferi imparatorluk için çok büyük kayıplara neden olmuştur.
*I. LeoBüyük Teoderik'i sarayında yetiştirmiştir.
* Konstantinopolis Patriği tarafından taç giydirilen ilk Roma İmparatoru'dur.
II. Leo
( Flavius Leo)
I. Leo'nun torunu46718 Ocak 474
DedesiI. Leo'nun yerini almıştır.
17 Kasım 474
Bilinmeyen bir hastalıktan ölmüştür. Zehirlendiği de söylenmiştir.
*BabasıZeno, annesi (I. Leo'nun kızı olan) Ariadne idi. Büyükbabasının ölümü üzerine İmparatorluk tahtına çıkmıştır.
* Söylentilere göre annesi tarafından zehirlenerek babası olanZeno'nun tahta çıkması sağlanmıştır.
Zeno
(Flavius Zeno)
(Doğum adıTarasicodissa)
İsaurialı bir kavim asıllı bir Romalı general;
'I. Leo'nun damadı;
II.Leo'nun babası
y.425Ortak İmparator: 9 Şubat 474
OğluII. Leo tarafından atanmıştır.
Tek başına İmparator: 17 Kasım 474
II. Leo'nun ölümü üzerine onun yerine geçmiştir.
9 Ocak 475
I. Leo'nun kayınbiraderi olanBasiliscus tarafından tahttan indirilmiştir.
9 Nisan 491*İsauriali kavimlerin başkanlarından biridir ve Aspar'in gücünü kırmadaI. Leo'ya destek sağlamıştır.
*Buna desteğe karşılık olarakI. Leo'nun kızı olanAriadne evlenmesine izin verilmiş ve bu evlikten, sonradanII. Leo olan, bir oğulları olmuştur.
*II. Leo'nun ölümü üzerine tahta çıkmıştır. Bir barbar kavimi asıllı olduğu için, halk tarafından tutulmamıştır.
* KayınvalidesiVerina ve onun erkek kardeşiBasiliscus tarafından tahtından indirilmiştir.
Basiliscus
( Flavius Basiliscus)
Ordu generali;I. Leonun kayınbiraderi9 Ocak 475
Zeno'dan iktidarı gasbetmiştir.
Ağustos 476
Zeno tarafından tahttan indirilmiştir
476/477*I.Leo'nun karısı olanVerina'nin erkek kardeşidir.
*I. Leo tarafından yardım görmüş ve Kartaca'daki Vandal Krallığı üzerine gönderilen bir büyük askerî seferin komutanlığına atanmış ama yeteneksizliği nedeniyle bu büyük bir yenilgi olmuştur.
* Saltanatının başında halkça tutulanBasiliscus kendini tutanların ve Konstantinopolis halkının desteğini zamanla kaybetmiştir.
* Bunda, bir bakımdan aksi sanş önemli olmakla beraber, bağışıklarına gösterdiği duygusuz davranışları ve birçok kişi tarafından reddedilen dinsel Monofizit (İsa'nin tek karakterli oluşu) görüşleri olması da önemli rol oynamıştır.
*Bağdaşıkları tarafından terk edilmiş; şehre bir ordu ile geri dönenZeno ile yaptığı savaşı kaybetmiştir.
* Hapiste aç bırakılıp açlıktan ölmüştür.
Zeno,
ikinci defa tahta geçmesi
(Flavius Zeno)
(Doğum adıTarasicodissa)
İsaurialı bir kavim asıllı bir Romalı general;
I.Leo'nun damadı;
II. Leo'nun babası
y.425Ağustos 476
Tekrar tahtı eline geçirmiştir.
Basiliscus'u tahtından indirmiştir.
9 Nisan 491*Orduyu kendi etrafında topladıktan sonra İmparatorluk tahtına zorla geçmiştir.
*Kısa bir zaman sonra, zaten Batı gerçekte Barbarların idaresinde iken ve Batı Roma İmparatoruRomulus Augustulus'un otoritesi nerede ise hiç ikenRomulus Austustulus'u resmen tahtından indirerek güya Roma İmparatorluğunu tekrar birleştirmiştir.
*Fakat saltanat idaresi çok zayıf kalmıştır; buna rağmen Doğu Roma'yı önceki imparatorların idaresi altındaki durumundan daha güçlü yapmıştır.
Anastasius
( Flavius Anastasios)
("Silentiarius") görevli saray memuru;
I. Leonun damadı
y.43011 Nisan 491
Zeno'nun dul kalmış karısıAriadne tarafından seçilmiştir.
9 Temmuz 518* İyi bir namı olan bir saray memuru ikenI. Leo'nun kızı veZeno'nun dul kalmış karısı tarafından İmparator adayı olarak seçilmiş ve sonra onunla evlenmiştir. Vergileri indirdiği için önce halk tarafından tutulmuştur.
*Fakat hayatının son yıllarında dinsel Monofizit (İsa'nin tek karakterli oluşu) görüşleri olup aynı inançda olanları kayırması dolayısıyla halkın güvenini kaybetmiştir.
*Saltanatı sırasında askeri liderlik gösterememesi doğuda İranlı Sasani'ler ve Romalı'lar arasında çok yıpratıcı ve hiç kazanç sağlamayan bir savaşın devamına ve batı'da ise Balkanların, İslav ve Bulgar kavimleri tarafından talan edilmesine neden olmuştur.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Jüstinyen Hanedanı (518-602)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. Justinus
(Flavius
Iustinus
)
I. Anastasius zamanında general ve Şehir Muhafızları komutanıy.450Temmuz 518
I. Anastasius'un ölümü üzerine ordu ve halk tarafından seçilmiştir.
1 Ağustos 527* Okuma yazma bilmez bir İlirya'li köylü asıllı olup Şehir Muhafızları askerî birliği içinde yükselmiş ve bu birliğin komutanı olmuştur.
*I. Anastasiusun ölümü üzerine bu mevki ve cömertce verdiği rüşvetler dolayısıyla İmparatorluk tahtını eline geçirmeyi başarmıştır.
* Hükümdarlığı döneminin en önemli olayları Ostrogotlar ve İranlı Sasaniler ile yapılan devamlı çatışmalardır.
I. Justinianus
(Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus)
I. Justinus'un yeğeni ve mirascısı482/4831 Agustos 527
I. Justinus ölümü üzerine İmparatorluk tahtı miras olarak kalmıştır.
13/14 Kasım 565*I. Justinus'un kızkardeşi, Vigilantia'nin oğlu olup o zamanlar orduda rütbesi yükselen amcası tarafından evlat edinilerek Konstantinopolis'e getirilmiştir.
* Burada çok iyi bir eğitimden geçmiştir.
* 525'te çok kurnaz ve üstün yetenekli bir 'demimod' olanTheodora ile evlenmiş ve karısı, hayatta bulunduğu müddetçe, tahtın arkasında bulunan güç olarak hareket etmiştir.
* Justinianus İtalya, Adriyatik Denizi kıyıları, Kuzey Afrika ve İspanya'ya da büyük bölgeleri tekrar İmparatorluk idaresine aldığı için çok kere "en son Romalı" imparator olarak da anılmaktadır. Ancak bu tekrar zapt etme süreci içinde idaresi altına giren bölgelerde büyük maddi hasarlara sebep olmuştur.
* 532'de Konstantinopolis Ortodoks Patriklik basilikası olarakAyasofya nın yapılmasını emretmiştir.
* Bu "Roma İmparatorluğun Yenilenmesi" süreci Avrupa'nın büyük bir kısmınaJustinianus Veba Salgını adı verilen büyük bir veba salgının yayılması ve İmparatorluk nüfusunun çok büyük bir oranının ölmesi ve hayatta kalanların maddi güçlerini yitirmeleri ile son bulumuştur.
* I. Justinianus'un bir diğer ölmez eseri Roma hukukunu bir araya toplayan ve bundan sonra yüzyıllarca Avrupa hukukuna temel olan "Corpus Juris Civilis" adlı hazırlattığı kodekstir.
*I. Justinianus'un her ne kadar batının büyük bir kısmında Romalı idaresinin tekrar yenilenmesi ve Roma hukukunun temel eserinin sağlanması için övülmesi gerekmekte ise de halefi olanII. Justinus'a çok kötü bir miras bıraktığı unutulmamalıdır. Genişleme nedeni ile İmparatorluk kaynakları çok büyük alanlara aşırı olarak yayılmış; ordunun gücü aynı oranda gelişmediği için zayıflamış ve imparatorluk ekonomisi sakatlanmıştır.
II. Justinus
(Flavius Iustinus Iunior)
I. Justinianus'un yeğeni ve varisiy.52014 Kasım 565
'I. Justinianus'un ölümü üzerine İmparatorluk tahtı miras olarak kalmıştır.
5 Ekim 578*I. Justinianus'un kız kardeşi Vigilantia'nın oğlu olup amcasının ölümü ile onun vârisi olarak İmparatorluk tahtına geçmiştir.
* 568'de İtalya barbar bir kavim olan Lombardlar tarafından baştanbaşa işgal edilmiştir.
* Suriye İranlı Sasanilerin eline geçmiştir.
* Avarlara haraç vermeyi kabul etmediği için onlar üzerine çok yorucu ve masraflı bir sıra askerî sefer yapma gerekmiş ve bunlardan hiçbiri de kesin sonuç doğurmamıştır.
* En sonunda İmparatorluk görevlerinin doğurduğu stres kendini o kadar fazla bunaltmıştır ki arkadaşı general Tiberius'u ortak imparator olarak atamıştır ve en sonunda aklını kaybetmiştir.
*I. Justinianus'un parlak saltanatıyla karşılaştırıncaII. Justinus pek iç karartıcı bir halef olarak görülür.
II. Tiberius
(Flavius Tiberius Constantinus)
"comes excubitorum" (yani İmparatorluk Muhafızlar Birliği'nin Kontu)
;
II. Justinus'un arkadaşı ve resmen evlatlığı
y.5205 Ekim 578
II. Justinus'un ölümü ile İmparator olmuştur.
14 Ağustos 582
Mauriciustarafından zehirlenip öldürüldüğü söylenmiştir.
*II. Justinus'un bir arkadaşı olup imparator stresden aklını kaybetmekte iken 574'te II. Justinus'un karısı olanİmparatoriçe Sophia'nın resmî tavsiyesi üzerine ortak imparator olarak atanmıştır. 578'de II. Justinus'un ölümüne kadar gerçekte imparatorluk görevleri Sophia ve Tiberius tarafından yürütülmüştür.
* 578'de tam yetkilerle İmparator olmuştur.
* Ermenistan'da Sasani'leri yenilgiye uğratmıştır.
* İspanya ve Kuzey Afrika'da Doğu Roma idaresinde bulunan bölgelerin korunmasını sağlanmıştır.
* Balkanlarda ise İslav kavimlerinin devamlı hücumlarını ve talanlarını önlemekte başarısız kalmıştır.
* 582'de hastalandığı zaman damadı olanMauricius'u varisi olarak ilan etmiştir. Bundan hemen sonra ölmesi şüpheli görülmüş ve varisi tarafından zehirlenip öldürüldüğü söylentileri ortalığa yayılmıştır.
AMauricius
(Flavius Mauricius Tiberius)
(Mauricius)
Kapadokya asıllı orduların başkomutanı;II. Tiberius'un damadı53914 Ağustos 582
KayınpederiII. Tiberius'un ölmesi üzerine onun varisi olarak İmparatorluk tahtına geçmiştir.
Kasım 602
Phokas tarafından tahtından feragat etmeye zorlanmıştır.
27 Kasım 602
Phokas tarafından idam edilmiştir.
* Doğu Roma İmparatorluğu'nun üstün başarılı generallerinin başında gelir.
* 581'de İranli Sasani'leri büyük bir yenilgiye uğratmıştır.
*582'deII. Tiberius'un kızı olanKonstantina ile evlenmiş ve aynı yılII. Tiberius'un ölümü nedeni ile İmparator olmuştur.
* Sasanilere karşı olan savaşları 591'e kadar devam ettirmiş ve o tarihte Sasani tahtına Bizans'ta sürgünde bulunanII. Hüsrev'in geçmesini sağlayarak Sasani'lerle barış anlaşması imzalanmıştır.
* Balkanlarda Avar ve İslav kavimlere karşı askerî seferler yapmış ve bu istilacılara karşı başarılı sonuçlar elde etmiştir.
* İtalya'da ve Kuzey Afrika'da, sivil ve askeri idareyi birleştiren olağanüstü otonom valilik şeklindeEksarhlık idareleri kurmuş ve böylelikle bu bölgelerde Doğu Romalı idaresinin daha etkili olarak bölgeleri korumasına imkân sağlamıştır.
* İmparatorluk dönemi Doğu Roma gücünün en son parlaklık sağladığı dönem olmuştur; fakat aynı zamanda hem Doğu Roma İmparatorluğu hem de Sasani İran zayıflama emareleri göstermeye başlamıştır.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Hanedansız (602-610)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
Phocas
(Flavius Phocas)
Balkan ordusunda bir gedikli subay olup İmparatorMauricius aleyhine bir isyanın elebaşığını yapmış ve İmparatoru tahtından indirmiştir.?Kasım 602
Mauricius'e karşı isyandan sonra tahtı eline geçirmiştir.
610
Herakleios tarafından idam edilmiştir.
Roma ordusunda düşük rütbeli bir subay iken, İmparatorMauricius tarafından yorgun olan ordunun Tuna'nın Roma'ya ait olmayan ve korunmayan tarafında kışı geçirmesine emir verilmesi ve bir kış seferinin planlanması üzerine ordununMauricius aleyhine isyana geçmesine elebaşılık etmiştir. Bu isyan üzerineMauricius İmparatorluk tahtından çekilmiş vePhocas kendini İmparator seçtirmiştir. İlk icraatı eski imparatoru ve çocuklarını idam ettirmek olmuştur. Başlangıçta vergileri indirdiği ve bir sıra reform uyguladığı için halk tarafından tutulmuştur. Fakat saltanatı sırasında doğuda geleneksel Roma sınırları gerilemeye başlamış; Sasani'ler Roma doğu sınır eyaletlerinde isyanlara destek vererek Roma aleyhine batıya doğru sınırlarını genişletmeye başlamışlardır. SonundaPhocas otoritesini kaybetmiş;Herakleios kendini Roma İmparatoru olarak ilan etmiş vePhocas'ı idam ettirmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Herakleios hanedanı (610-711)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
Herakleios
(Ηράκλειος,Hērakleios)Herakleios (Flavius Heraclius)
KartacaAfrika Eksarhlığı valisi olanYaşlı Herakleios ilePhocas'ı tahttan indirmiştir.y.5755 Ekim 610
Phocas aleyhinde bir isyan sonucu imparatorluğu eline geçirmiştir.
11 Şubat 641*İmparatorluğaPhocas'a karşı hazırladığı başarılı isyandan sonra geçmiştir.
*Sasani'ler ve Avar'larla yaptığı uzun savaşlardan rakiplerini çok zayıflatarak galip olarak çıkmıştır.
*Ama imparatorluk döneminin sonunda Suriye, Filistin ve Mısır'ın yeni ortaya çıkanİslam Halifeleri tarafından zaptedilmelerini önleyememiştir.
*İmparatorluk arazisini korumak içinthema adı verilen yöresel idare sistemini organize eden imparatordur.
*İmparatorluğun resmî dili olan Latincenin bırakılıpEski Yunanca'nın imparatorluk resmî dili olması kabul edilmesi de onun saltanatına rastlar.
*İmparatorluğun ortak imparator olarak iki oğlu olanIII. Konstantinos veHeraklonas tarafından idare edilmesini vesayet etmiştir.
III. Konstantinos
(Ηράκλειος (νέος) Κωνσταντίνος,Herakleios Novos Kōnstantinos)
(Heraclius Novus Constantinus)
Herakleios'un en büyük oğlu3 Mayıs 61211 Şubat 641
Herakleiosun ölümü üzerineHeraklonas ile birlikte ortak imparator olarak tahta geçmiştir.
24/26 Mayıs 641
Martina tarafından zehirlenerek öldürüldüğü söylentisi yayılmıştır.
*613'te babası tarafından ortak İmparator olarak atanmıştır; ama tam yetkilerle imparatorluk görevi ancak babasının ölümünden sonra eline geçmiştir.
*Tahta geçişinden hemen sonra ölmüştür.
*İmparator olarak başardığı tek önemli iş oğlu olanII. Konstansın imparatorluk haklarının korunmasını orduya rüşvet vererek sağlaması olmuştur.
*Üvey annesi olanMartina'nınIII. Konstantin'u zehirlediği söylentilerinin yayılmasıMartinanın ve onun oğlu olanHeraklonasın iktidarı kaybetmelerine yol açmıştır.
Heraklonas
(Κωνσταντίνος Ηράκλειος, Kōnstantinos Herakleios)Heraclianus (Constantinus Heraclius)
Herakleiosun en küçük oğlu62611 Şubat 641
Herakleiosun ölmesi üzerineIII. Konstantinos ile birlikte ortak imparator olarak tahta geçmiştir.
Eylül 641
Senato tarafından tahttan indirilmiştir.
y.641
Sürgünde ölmüş olduğu sanılmaktadır.
*638'de babası tarafından ortak imparator olarak atanmıştır; fakat imparatorluk yetkilerini babasının ölümüne kadar yüklenmemiştir.
*Kardeşinin ölümüne kadar ortak imparator olarak görev yapmış; sonra kısa süre için tek İmparator olmuştur.
*Bir ordu isyanını bastırmak için yeğeniIII.Konstans'ı ortak imparator atamıştır.
*Ancak Konstantinopolis halkı, annesiMartina ile birlikte kardeşini elimine ettiklerine inanmakta ve kendisine güvenmemekteydi.
*Eylül'de Senato kendisini ve annesini görevlerinden atmış; her ikisine de dinsel törenle ağır cezalar uygulanmasına karar vermiş,Heraklonas'ın burnu,Martina'nın dili kesilmiş ve her ikisi de Rodos adasına sürgüne gönderilmişlerdir.
II. Konstans
(Κώνστας Β',II. Kōnstas);
doğuşta Herakleios Constantine
(Ηράκλειος Κωνσταντίνος, (Herakleios Kōnstantinos);
sonra "Sakallı Konstantin" (Κωνσταντίνος Πωγωνάτος,Kōnstantinos Pogonatos)
Herakleios Constantine; Herakleios Constantinus
III. Konstantinos'un oğlu7 Kasım 630641
Hereklonas tarafından ortak İmparator yapılmış; sonra aynı yıl içinde tek başına İmparator olmuştur.
15 Eylül 668
Büyük bir olasılıkla isyancıMizizios'un emirleriyle bir suikast sonucu öldürülmüştür.
*Bir askeri isyanı bastırmak için amcasıHeraklonas tarafından ortak imparator olarak atanmıştır; buna rağmenHeraklonas imparatorluk tahtından indirilene kadar isyan devam etmiştir.
*Bundan sonraII. Konstans tek imparator olarak tahtta kalmıştır.
*İmparatorluğu sırasında Mısır tümüyle Arapların eline geçip kaybedilmiş ve Kartaca ise geçici bir zaman için kaybedilmiştir.
*Balkanlar'da İmparatorluk sınırlarını stabilize etmiştir.
*Kardeşi olan Theodosius'u idam ettirdikten sonra, Konstantinopolis halkı tarafından en çok nefret edilen kişi olmuştur.
*Bu nedenleII. Konstans şehri terk edip Sicilya'da Sirakoza kentine gitmiş ve hayatının sonuna kadar orada yaşamıştır.
*Sirokoza'yı imparatorluğunun başkenti yapmak istediği söylentileri yayılmaya başlayınca, bir gün hamamda iken bir suikasta maruz kalıp öldürülmüştür.
*Sarayında bulunan bir soylu olanMizizios Sicilya'da birkaç ay süren bir askeri imparatorluk idaresi kurmuştur.
MiziziosDüzmece İmparatorBilinmiyor.668669*Gnuni sülalesi mensubu.
*Sicilya'da imparator olarak ilan edilmiş ve orada birkaç ay hüküm sürmüştür.
*IV. Konstantinos ile çatışma sonucu öldürülmüştür.
IV. Konstantinos
(Κωνσταντίνος,Kōnstantinos)Konstantin
(Konstantinos)
II. Konstansin oğlu65215 Eylul 668
II.Constans 'ın katilinden sonra tahta geçmiştir.
Eylul 685
Dizanteriden ölmüştür.
*Babasının katilini takiben İmparator olmuş ve hemen hiçbir hakkı olmadan imparatorluk iddia edenMizizios'un Sicilya'da çıkarttığı isyanı bastırması gerekmiştir.
*İmparatorluk döneminde, 672 ve 678'de, Konstantinopolis iki defa Arap donanmalarının hücumuna uğramıştır ve bu düşman donanmalarıRum Ateşi kullanılarak geri püskütülmüşlerdir.
*Ancak, Symrna (şimdiki İzmir) ve Cyzicus (şimdiki Erdek yakını) gibi, bazı sahil şehirleri Arapların işgaline uğramışlardır.
*Bu durumdan faydalanan Bulgarlar Meosia'da bir devlet kurmayı başarmışlar veIV. Konstantinos bu yeni devlete haraç vermeye başlamak zorunda kalmıştır.
*İmparatorluk döneminde toplanan[[Üçüncü Konstantinopolis Konsili|Altıncı Ekümenik Konsil kararları ile Hristiyan kilise hierarşisi resmenmonetelitizm (İsa'nin tek iradesi olması inancı) doktrinini kınamış ve yasaklamıştır .
II. JustinianosIV. Konstantinos'in oğlu669681de ortak imparator
; 685de tek İmparator.
695
Bir askerî isyan sonu tahttan indirilmiştir.
*Aralık 711Emevi halifeliğine verilen yıllık haracı artırarak Kıbrıs'ta bir Arap halifeliği ile Bizans devletikondomininyum'u idaresi başlamıştır.
*Makedonya bölgesindeki İslav kabilelerin isyanlarını bastırıp kabile mensuplarınıAnadoluya yerleştirmiştir.
*Emevilere karşı tekrar bir savaş başlatıp, onların işgali altında bulunan Ermenistan'i kaybetmelerine neden olmuştur.
*KafkaslardakiRoma İberyası eyaletlerinden gelen gelirler iki devlet arasında (Ermenistan ile Bizans arasında) bölüştürülmeye başlanmıştır.
*Bundan kısa bir zaman sonra İmparatorluk tahtından indirilmiştir.
LeontiosDüzmece İmparatorBilinmiyor.695698
Bir askerî isyanla tahttan indirilmiştir.
705*İsauriya asıllı vestrategos rütbesinde bir idareci. Heladik Theması'nın ordusunuII. Justinianos'ı tahtından indirmek için kullanmıştır.
*Kartaca şehrini Emevi halifesiAbdülmelik'e terk etmiştir.
*Şehrin idaresini kısa bir müddet sonra tekrar eline geçirildiyse de 698'dekiKartaca Savaşı'nı kazanan Emeviler Bizans'ın KartacaAfrika Eksarhlığı idaresine son vermişlerdir.
*Savaşı kaybetmiş olanBizans donanması ve sefer ordusunun kalanlarıLeontias aleyhine isyan çıkartıp onu tahtından indirmişlerdir.
*705'teII. Justinianos tarafından idam ettirilmiştir.
III. TiberiusDüzmece İmparatorBilinmiyor.698705
Bulgarlar tarafından desteklenen bir isyan sonucu tahttan indirilmiştir.
705*Alman asıllı bir donanma subayı olup Kartaca'ya gönderilen bir sefer ordusunun kalıntılarının başarı kazanan isyanının elebaşısı idi.
*Abdülmelik ile savaş her iki tarafın da bazen başarılar, bazen kayıplar vermeleri ile sonuçsuz olarak devam etmiştir.
*Bulgar kralıTervel'in askerî desteğini kazanmış olanII. Justinianos tarafından tahttan indirilmiş ve kısa bir dönem sonra idam edilmiştir.
II. JustinianosIV. Konstantinos'in oğlu669705711
Askerî isyan sonucu tahttan indirilmiştir.
Aralık 711*İmparatorluk tahtını yeniden Bulgar kralıTervel'in askerî desteği ile eline geçirmiştir. Tervel'e yardımından dolayı Balkanlarda bulunan bazı bölgeleri vermiştir.
*798'de ise Tervel'e bir askeri seferle hücum ederek bu elinden çıkardığı bölgeleri geri almaya girişmişse de sefer başarısız kalmış ve yeni bir barış düzenlenmiştir.
*EmevilerKilikya'yı ellerine geçirmişler taKapadokya'ya kadar sızan akınlar yapmışlardır.
*IV. Konstantinos birkaç yıl sürgün olarak kalmış olduğuCherson şehrine çok ağır cezalar uygulamaya başlamış; Cherson'da bulunan askerî birlikler bu nedenle isyan etmişlerdir.
*II. Justinianos isyanı bastırmak için kendi birlikleri ile isyancılar üzerine hücum etmiş; fakat kendisi isyancıların eline esir düşmüş ve onlar tarafından hemen idam edilmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Hanedansız (711-717)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
Filippikos Ermeni asıllı bir general;II.Justinian'ı tahttan indirmiştir.Bilinmiyor. |Aralık 7113 Haziran 713
Bir askerî isyanla tahttan indirilmiştir.
8. yüzyıl sonlarında*Monotelit (yani İsa'nin tek bir iradesi olduğuna inanır).
*II. Justinian'a karşı Cherson Thema'lı askerlerin çıkardıkları başarılı bir isyanın elebaşısı olmuştur.
*Üçüncü Konstantinopolis Konsili'nin kabul ettiği kilise kanunlarını iptal etmiştir.
*Hem Bulgar KralıTervel hem de Emevî HalifesiI. Velid karşısında askerî yenilgilere uğramıştır.
*Trakya Opsidian Theması askerleri tarafından bir isyan sonunda tahtını kaybetmiştir. Tahttan indirildikten sonra gözleri kör edilmiştir.
II. Anastasios Bürokrat; Filippikos'un imparatorluk katibiBilinmiyorHaziran 713Kasım 715
Bir askerî isyan sonunda tahttan indirilmiştir.
718*Üçüncü Konstantinopolis Konsili'nin kabul etmiş olduğu kilise kanunlarını tekrar geri getirmiştir.
*Orduya disiplin uygulama girişiminde bulunmuş ve daha önceki ordu isyanlarını çıkartan subayları idam ettirmiştir. Bu sefer tekrar Trakya Opsidikan Theması askerleri isyan etmiş ve onu tahttan indirmişlerdir.
* Bir zamanlar keşiş olarak birSelanik'te bir manastıra çekilmiştir.
* 718'eIII.Leo aleyhine Bulgarlar tarafından desteklenen bir isyana liderlik etmiştir.III.Leo taraftarı askerler tarafından yakalanmış ve idam edilmiştir.
III. Theodosios Bir yüksek maliye memuru
Trakya Opsikian Thema'sı için vergi memuru
Bilinmiyor.Mayıs 71525 Mart 717
Bir askerî isyan ile tahttan indirilmiştir..
8. yüzyıl sonlarında*Aslı bilinmemekte fakat II. Tiberius'un bir akrabası olması mümkün görülmektedir.
*Mayıs ile Kasım 715'te başkent Konstantinopolis'i kuşatmış ve şehre girdikten sonra III. Anastasios'u tahttan indirmiştir.
* İmparatorluk, döneminde devamlı olarak Emevî tehditleri altında bulunmuştur.
*Bulgar kıralıKormesiy ile bir askerî ittifak kurmak niyetiyle bir barış anlaşması imzalamıştır.
*Anatolik Theması valisi generalLeo ve Ermeni Theması valisi generalArtabasdus'un birlikte başkaldırmaları sonucu tahttan indirilmiştir. Yine kendi adını taşıyan oğlu isyancılar tarafından esir alınınca tahtından feragat etmiştir. Baba ve oğul rahip olarak bir manastıra girmişlerdir.
*Yaklaşık 729-754 arasındaEfes başpiskoposu olan bir Theodosios ya bu eski imparator ya da oğludur.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

İsaurya Hanedanı (717-802)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
III. Leon Germanikeia (şimdikiKahramanmaraş)Commagene bölgesinden bir generaly.685 |25 Mart 71718 Haziran 741*Anatolikon Theması valisi (strategos).III. Theodosios'u tahttan indirmeyi başarmıştır.
* 717-718'de Arap generaliMesleme tarafından Konstantinopolis'in kuşatılmasında şehri savunmada başarı kazanmıştır. Bizanslılar Bulgar HanıTervel ve askerî birlikleri tarafından desteklenmiştir. Mesleme ve ordusu geri çekilmiş ve Araplar HalifeÖmer bin Abdülaziz zamanında bir daha Konstantinopolis'e hücum etmemişlerdir.
* Fakat sonradan yeni halifeHişam bin Abdülmelik'in emri altında bulunan Arap orduları hücumları tekrar başlamış ise deII. Leo bunlara başarı ile karşı koymuştur.
* Toprağa bağlı kul olanserflerin serbest bırakılıp bir serbest çiftçi/köylü sınıfının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
* BirinciPutkırıcıİkonoklast İmparator'dur .
V. KonstantinosIII. Leon'nun oğluTemmuz 718720de ortak imparator
; 741de kidemli İmparator.
14 Eylül 775* İkinciPutkırıcıİkonoklast İmparatordur.
* Tahta geçer geçmez kayınbiraderi olanArtabasdos imparatorluğa göz diken isyanı ile karşılaşmış ve 741-743 arası bir iç savaş ile geçmiştir. SonundaV. Konstantinos galip gelmiştir.
* Azizlerden andaç kalıntılara tapmanın ve sırf azizler anısına söylenen duaların dinsizlik olduğunu ilan etmiştir.
*Bizans ordusunu tekrar düzenlemiş ve ordununtegma adını verdiği birliklerle bir profesyonel çekirdek subay ve erat grubu etrafında kurulmasını uygulamıştır.
* Emevi HalifeliğininII. Mervan'ın hükümdarlığı sırasında zayıfladığını görmüş onlar aleyhine Bizans sınırlarını genişletme politikası uygulamaya başlamıştır. İlkAbbasi halifesi olanSeffah'a karşı da aynı stratejiyi uygulamaya devam etmiştir.
* Araplara karşı olan bu seferleri ile birçok eskiden Arap idaresinde bulunan Hristiyanları Balkanlara göç ettirmiştir.
*Birinci Bulgar Devleti'ne karşı çok saldırgan askerî seferler düzenlenleyerek sınırlarını genişletmeye hedeflenmiştir.
*V. Konstanin'in imparatorluk dönemi, Bizans askerî stratejisinin savunucu faaliyetlerden saldırıcı harekâtlara yönelmesi ile tanımlanabilir.
ArtabasdosIII. Leon'nun damadı;
V. Konstantinos'in kayınbiraderi
Bilinmiyor.Haziran 741/42den itibaren rakip imparator2 Kasım 7438. yüzyıl sonlarında* Armeniak theması valisi (strategos) rütbeli olanArtabasdosIII. Leonun tahtı eline geçirmesine destek sağlamıştır. Bu yardımıIII. Leon'un kızı olanAnna ile evlenmesi ve Opsidikon themasına valilik verilme ile taltif edilmiştir.
*III. Leon'nun ölümünden sonra onun oğlu ve kendi kayınbiraderi olanV. Konstantinos'in tahta olan hakkını kabul etmemiş ve kendini rakip imparator ilan etmiştir.
* Çıkan iç savaştaArtabasdosPutseverler kliği tarafından tutulmuş ve başkent Konstantinopolis'ta yerleşik kalmıştır.
* Ancak savaşlarda yenik düşmüş; gözleri kör edilmiş ve bir manastıra keşiş olarak gönderilmiştir.
* Ne zaman öldüğü tam olarak bilinmemekle beraber. 772'de yazılmış bir kitapta kemiklerinden bahsedilmektedir.
IV. LeonV. Konstantinos'in oğlu25 Ocak 750751de ortak imparator;
775de kidemli İmparator
8 Eylul, 780* ÜçüncüPutkırıcıİkonoklast İmparatordur.
* Annesi birHazar prensesi olanÇiçek'tir.
* BabasıV. Konstantinos'in diğer karısı olanEudokia'nın oğulları olan yarı kardeşi Nikiforos ve diğer yarı kardeşlerinin isyanları ile uğraşmak zorunda kalmıştır.
* Abbasi halifesiMehdi ile olan savaşlarda Bizans orduları Suriye içlerine kadar hücumlarda bulunmuş; Abbasi ordularının hücumları da Anadolu içerilerine girmiştir.
* Ölümünden hemen önce Bulgar kralıKardam'a yönelik bir askerî sefer hazırlıkları içinde bulunmaktaydı.
VI. KonstantinosIV.Leon ve İrini'nin oğlu771776de ortak imparator;
780de tek İmparator. |
Ağustos 797y.797. Bu konuda kaynaklar çok farklı bilgi vermektedirler.* Babasının ölümü uzerine tahta çıktığı zaman yaşı küçük olup annesi taht naipliği yapmaya başlamıştır.
* 782'de Frankların imparatoruŞarlmanin kızı olanRotrude ile nişanlanmıştır ama 788'de bu nişan bozulmuştur.
* İkonlara tapmanın uygun olacağına karar verenİkinci İznik Konsili dinsel hükümlerine imzasını koymuştur; ama bu daha çok kendisinin değil annesinin dinsel inançlarına uygun olduğu yaygın olarak bilinmekteydi.
* 790'da tam imparatorluk yetkilerini yüklenmiştir ama iktidar dönemi içinde hemPutseverler hem dePutkırıcılar kliklerini kendine düşman yapmıştır.
* Birinci karısı olanMaria'dan ayrılıp sevgilisi olanTheodote ile evlenmesi Kilise çevrelerincezina olarak görülerek büyük itirazlara yol açmış ve bu anlaşmazlıklara (zina yapan anlamına gelen ve Rumcamoichoszina sözcüğünden geliştirilme)Moechia Uyuşmazlığı adı verilmiştir.
* 797'de annesi tarafından tahtından indirilmiş ve gözleri kör edilmiştir.
* Tahttan ayrılmasından sonra kaç yıl yaşadığı hakkında birincil kaynaklar (10 günden 10 yıla kadar değişen) gayet farklı bilgi vermektedirler.
İriniIV. Leon'un karısı;
VI. Konstantinos'un annesi
y.752Agustos, 79731 Ekim 8029 Ağustos 803*Atinalı Sarantapechos sülalesinin bir mensubu.IV. Leon'un karısı.
* 780'den 790'a kadar taht naibi olmuş ve sonra da yürütme yetkilerinin bazılarını elinde tutmuştur.
* Çok ateşliPutsever olupİkinci İznik Konsili ve kararlarından şahsen sorumludur.
* 797'de oğlunu tahttan indirmiş ve onun yerine tahta geçmiştir.
* 880'deŞarlman'ın Roma'da Papa tarafındanRoma İmparatoru olarak taç giydirilmesine şiddetle itiraz etmiştir.
* 802'de bir soylular komplosu sonucu tahttan indirilmiş;Midilli adasına sürgüne yollanmış ve bir yıl sonra orada ölmüştür.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Nikiforos Hanedanı (802-813)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. NikiforosBizans saray bürokratı, maliye işler için saray nazırı (Logothetis tu geniku)Bilinmiyor.31 Ekim 80226 Temmuz 811* Asiller ve hadım saray bürokratları ile birlikte bir komplo ile İmporatoriçeİrini'yi tahttan indirmiştir.
* Balkanlarda yeni themalar kurarak Anadolu'dan getirilen muhacirleri bu yeni themalara yerleştirmiştir.
*Şarlman ile bir barış antlaşması,Pax Nicephori, imzalamıştır; ama bununlaVenetia bölgesinin kime bağlı olacağı sorunu üzerindeki anlaşmazlıklar çözülememiştir.
* İmparatoriçeİrini döneminde yapılan bir anlaşmaya göre Bizans'ınHarun Reşit'e vermesi gereken yıllık haracı, önceden ödemeyi reddetmiştir; fakat oraya çıkan savaşta askerî yenilgilere uğrayınca daha büyük bir meblağı yıllık haraç olarak ödemek zorunda kalmıştır.
* Bulgar HanıKrum üzerine bir askeri sefere çıkmış; Bulgarlar ile yapılanPliska Muharebesi'ni kaybederek ordusunun büyük bir kismı ile birlikte bu savaşta öldürülmüştür. Bulgar HanıKrum,I. Nikiforos'un kafatasından bir içki kadehi yaptırmıştır.
StavrakiosI. Nikiforos'un oğluBilinmiyor.803de ortak imparator;
811de tek İmparator.
2 Ekim 81111 Ocak 812* Eski İmparotoriçeİrini'nin bir akrabası olanTheofano ile evlenmiştir.Pliska Savaşı'na katılmış ve ensesine inen bir kılıç darbesi ile felce uğramıştır. İmparatorluk Muhafızları birlikleri tarafından savaş alanından sedye ile geri getirilmiştir.
* Bu savaşta ölen babasından miras kalan tahtından karısı lehine feragat etmesi beklenirken, tahtını kayınbiraderi olanI. Mihail'e bırakmaya zorlanmıştır.
* Sonra bir manastıra çekilmiş ve savaştan aldığı iyileşmeyen yaralar yüzünden bir ay içinde bu manastırda ölmüştür.
I. MihailI. Nikiforos'un damadı;
Stavrakios'un kayınbiraderi.
Bilinmiyor.2 Ekim 81111 Temmuz 81311 Ocak 844* Tahta çıkmadan önce saray nazırı olanI. Nikiforos'un kızıProkopia ile evlenmiştir.
* Çok tutkulu bir putsevici olarak putkırıcılara baskı ve eziyet yapmıştır.
* Çok tanınmış ve sonradan Ortodoks Kilisesi tarafından aziz yapılmış olan Studios Manastırı BaşrahibiStudioslu Theodore'un hamiliğini yapmıştır.
*Papa tarafından Roma imparatoru olarak taç giydirilenŞarlmanbasileus olarak kabul etmiş ancak Roma İmparatoru olduğunu reddetmekte devam etmiştir.
* Bulgar Hanı Krum'la savaşa devam etmiş ve yaptığı savaşların hepsini kaybetmiştir.
*V. Leon lehine tahtından feragat etmiştir. Geri kalan hayatını bir manastırda keşiş olarak geçirmiştir. Taht iddialarının olmamasını sağlamak nedeniyle oğulları da hadım edilmişlerdir. Fakat sonradan bunlardan birisiKonstantinopolis Patriği I. İgnatios Ortodoks Hristiyan Kilisesi Patriği olarak seçilmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Hanedansız (813-820)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
V. Leon Anatolikon Theması'sının valisi (Strategos)y.77511 Temmuz 81325 Aralık 820* Abbasilere karşı savaşlarda komuta gücünü göstermiştir.
* Fakat Bulgar HanıKrum karşısındaVersinikia Muharebesi'nde harp meydanından kaçmıştır.
*I. Mihail onun lehine İmparatorluk tahtından ayrılmıştır.
* Krum'a karşı savaşlar devam etmiş ve BulgarlarHadrianapolis veArkadiapolis şehirlerini ellerine geçirmişlerdir. 814'te Bulgar HanıKrum ölmüş ve halefi BulgarOmurtag HanV. Leon tarafından savaşta yenilgiye uğratılmıştır. İki devlet uzun yıllar süren bir barış anlaşması imzalamışlardır.
* Putkırıcı (İkonaklast) kliği tarafından İmparatorluğa getirmiştir vePutkırıcıİkonoklast İmparatorlar'ın dördüncüsüdür.
* 820 Noel ayini için geldiğiAyasofya'da suikasta maruz kalmıştır. Kiliseye silahsız girmiş; kamalarıyla hücum eden bir grup suikastçıya karşı kendini koruyamamış ve böylece öldürülmüştür.
* Oğulları ise hadım edildikleri için varisi olamamışlardır.
* Nicholas Adontz'un bir iddiasına göreI. Basileios'un sadece adı Leon olarak bilinen büyük büyükbabası gerçekteV. Leon'dur.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Frigya Hanedanı (820-867)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluk sonuÖlümNotlar
II. Mihail
Kekeme veya Amoriyalı
(Μιχαήλ Β' ο Τραυλός ή Ψελλός)
Thema valisi (strategos) rütbeli asker;
VI. Konstantinos'in damadı
77025 Aralık 8202 Ekim 829* BeşinciPutkırıcı (İkonoklast) İmparator.VI. Konstantinos'in kızı olanEfrosini ile evlenmiştir.
Theofilos
(Θεόφιλος)
II. Mihail'in oğlu8132 Ekim 82920 Ocak 84220 Ocak 842* Altıncı ve sonPutkırıcı (İkonoklast) İmparator.
III. Mihail
Sarhoş
(Μιχαήλ Γ' ο Μέθυσος)
Theofilos'un oğlu19 Ocak 84084223 Eylül 867* Çok genç tahta çıkmış ve gençliğinde ülke naiplerce idare edilmiştir.
* Tam yetkiyi eline alınca bir sefih hayat yaşamaya devam etmiştir.
* Bir sefahat arkadaşı olan I. Basileios tarafından bir suikast sonucu öldürülmüştür.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Makedon Hanedanı (867-1056)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. Basileios Makedonyalı
(Βασίλειος Α')
II. Mihail'in dul karısı ile evlenmiştir.y.811867
2 Ağustos 886* Balkanlarda bir köylü doğumlu.
* Sefahat arkadaşı olduğu imparator III. Mihail'e bir suikast ile tahtı gasbetmiş ve yeni bir hanedan kurmuştur.
* Bir sürek avı kazasında ölmüştür.
VI. Leon Bilge
(Λέων ΣΤ' ο Σοφός)
I. Basileios Makedonyalı''nın veyaIII. Mihail'in oğlu19 Eylül 86688611 Mayıs 912* Çok iyi bir eğitimli ve bir düşünür olduğu için "Bilge" ya da "Filozof" lakapları verildi.
* Bir önceki imparator I. Basileios Makedonyalı döneminde başlayan "Makedon Rönesansı" ismi verilen kültürel yenileşme süreci, döneminde de kendi katkısı ile devam etti.
*İmparatorluk Balkanlarda Bulgarlara karşı ve Sicilya ve Ege Denizinde Arap donanmalarına karşı birkaç büyük yenilgiye uğradı.
* Dördüncü evlenmesi yüzünden Ortodoks kilisesi ile çatıştı.
Aleksandros
(Αλέξανδρος Γ' του Βυζαντίου)
I. Basileios Makedonyalı''nın oğlu. Babası I. Basileios Makedonyalı ve ağabeyi IV. Leo Bilge ile ortak imparator. Yeğeni çocukken tüm yetkili imparator870912913* Tahta çıkınca önceki imparator kardeşi VI. Leo Bilge'nin danışmanlarını ve görev verdiği yüksek memurları uzaklaştırdı.
* Doğu'da Abbasi halifesiMuktadir ordularıyla savaş yapti.
* Tahta çıkması dolayısıyla Bulgarlara geleneksel olan ödemeyi yapmaması dolayısı ile Bulgar KralıI. Simeon orduları ile savaşa girişti.
* 13 aylık hükümdarlık sonunda bir polo maçından sonra öldü.
VII. Konstantinos Porfirogennetos
(Κωνσταντίνος Ζ' ο Πορφυρογέννητος)
VI. Leo Bilge'nin oğlu. Çocukken önce Patrik Nikolaos Mistikos; sonra annesi Zoe Karbonopsina naipliği. Sonra annesinin kocası tüm yetkiliI. Romanos Lekapenos ile ortak imparator. 945'ten itibaren tüm yetkili.9 Eylül 90515 Mayıs 9089 Kasım 959* Tahta çıktğı 7 yaşından 40 yaşına kadar etkisiz kaldı.
* Askeri konularda pek başarılı olmamasına karşın, bilim ve sanata verdiği destek ve bizzat yarattığı eserlerle, Bizans kültür yaşamına yaptığı önemli katkılarla tanınmıştır. Yazdığı kitaplar Bizans İmparatorluğu ve komşularıyla ilgili en iyi kaynaklar arasındadır.
I. Romanos Lekapenos
(Ρωμανός Α' ο Λεκαπηνός)
VII. Konstantinos Porfirogennetos'un kayınpederiy.87017 Aralık 92016 Aralık 94415 Haziran 948* Oğulları tarafından tahttan indirilmiştir. Bir manastıra keşiş olarak girmiştir.
II. Romanos Porfirogennetos
(Ρωμανός Β' ο Πορφυρογέννητος)
VII. Konstantinos Porfirogennetos'un oğlu15 Mart 938Kasım 95915 Mart 963* Silik bir hükümdar olup ülkeyi karısıTheofano yönetti.
* Devlet işlerini hadımJosef Bringas'a, askeri işlerini iseNikiforos Fokas'a bıraktı.
Nikiforos Fokas
(Νικηφόρος Β' Φωκάς)
II. Romanos Porphyrogennetos'un dul karısı Theofano ile evlenmiştir. II. Basileios için taht naibi.y.91216 Ağustos 963969* Thema valisi (strategos) rütbeli ordu komutanı.
* Suikaste maruz kalıp öldürülmüştür.
I. İoannis Çimiskes
(Ιωάννης Α' Κουρκούας ο Τσιμισκής)
II. Romanus Porphyrogennetos'un kayınbiraderiy.92511 Aralık 96910 Ocak 976*Nikiforos Fokas'ın karısının sevgilisi olmakla beraber onunla evlenmesi yasak edilmiştir.
*II. Basileios için taht naibi.
* Balkanlar ve Suriye'yi egemenliği altına alarak imparatorlukta düzeni sağlamıştır.
II. Basileios Bulgar-Kıran
(Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος)
II. Romanos Porphyrogennetos'un oğlu95810 Ocak 97615 Aralık 1025* 65 yıl imparatorluk unvanı taşıması ve tam yetkilerle 49 yıl süren hükümdarlık dönemi bin yıllık Bizans tarihinde en uzun imparatorluk dönemidir.
* İleri görüşlü, dikkat çekici siyasetçi ve idare adamı.
* Bulgarlarla 30 yıl süren savaşta ilk yenilgisinden sonra devamlı savaşarak Bulgar Krallığı'nı ortadan kaldırdı.
* Suriye'de Halep emiri ve Fatimilere karşı savaşıldı.
* Kafkasya'da yaptığı savaş sonunda Güneydoğu Anadolu'dan başlayıp kuzeybatıya bir yay gibi uzanan 7 yeni Bizans theması kurdurdu.
* Hazarlara karşı savaşıp Kırım'ı ele geçirdi.
* Güney İtalya'da Alman ve Arap hücumlarına karşı çıkıp Lombard isyanını bastırıp Güney İtalya'da Bizans bölgesini koruyup güçlendirdi.
* İçişlerinde Anadolu'daki büyük toprak sahiplerinin güçlerini kırmak için reformlara girişti.
VIII. Konstantinos(Κωνσταντίνος Η')II. Romanos Porphyrogennetos'un oğlu96015 Aralık 102515 Kasım 1028*II. Basileios Bulgar-Kıran ile ortak imparator
Zoi
İmparatoriçe

(Ζωή)
VIII.Konstantinos'un kızıy. 97815 Kasım 1028Haziran 1050* Babası VIII. Konstantinos ölümünden sonra evlendiği kişileri tahta geçirtip durmuş ve arada kendisi kısa hüküm sürmüştür.
* Zoi ile evlenip imparator olarak tahta geçenlerRomanos Argyros,IV. Mihail Paflagonyalı veIX. Konstantinos Monomakos'tur.V. Mihail Kalafatcı'yı manevi evlat seçip onunla birlikte de ortak hukumdarlik yapmıştır. .
III. Romanos Argyros
(Ρωμανός Γ' ο Αργυρός)
Zoi'in birinci kocası96815 Kasım 102811 Nisan 1034* Konstantinopolis valisi (eparch).VIII. Konstantinos tarafından kızıZoi ile evlendirilmiş ve imparator olmuştur.
* Fakat Zoi ile arası bozulmuş ve Zoi ile aşığı olan Mihail Paflagonyalı tarafından sarayda banyosunda katledilmiştir.
IV. Mihail Paflagonyalı
(Μιχαήλ Δ' ο Παφλαγών)
Zoi'nin ikinci kocası101011 Nisan 103410 Aralık 1041*Zoi ileIII. Romanos Argyros aleyhinde komplo kurup onu öldürtmüş veZoi ile evlenip imparatorluk tahtına geçmiştir.
* Yüksek saray memuru olan ağabeyi hadımİoannis Orfanotrofos'e büyük yetkiler vermiş ve bu kişi de devletin maliyesini ve ordusunu yeniden düzene koymuştur.
* Bu reformlar zenginlere vergilerin artmasına, onların hoşnutsuzluğuna ve hepsi de bastırılan bir sıra komplo düzenlemelerine neden olmuştur.
* DoğudaEdessa tekrar alınmıştır.
* Sicilya'nın Araplardan geri alınmasına çalışılmıştır ama başarı elde edilmemiştir.
* 1040 Sırp isyanı bastırılamamıştır.
* Aynı yıl isyan eden ve Bulgar devletini yeniden kurmak isteyen Bulgarlar mağlup edilmiştir.
* 1041'de varissiz ölmüştür.
V. Mihail Kalafatcı
(Μιχαήλ Ε' ο Καλαφάτης)
IV. Mihail'in yeğeni101510 Aralık 104120 Nisan 104224 Ağustos 1042* Amcası IV. Mihail ciddi hasta olduğunda yaşlı İmparatoriçeZoi tarafından manevi evlat ve veliaht seçilmiştir. IV. Mihail ölünce İmparatoriçe Zoi ile ortak imparatorluk tacı giymiştir.
* IV. Mihail Paflagonyalı hükümdarlığında devleti idare eden yüksek saray memuru ve kendinin de amcası olanİoannis Orfanotrofos'u işinden uzaklaştırmıştır.
* Georgios Maniakes'i Normanları durdurmak için güney İtalya'ya göndermiştir.
* Nisan 1042'de İmparatoriçe Zoi'yi hükümdarlıktan azledip onu manastıra yollamıştır. Ama iki günlük tek başına idareden sonra İmparatoriçe Zoi'yi tekrar hükümdar yapmak için büyük bir halk isyanı çıkmış; Konstantinopolis büyük zarar görmüş ve isyancılar tarafından tahttan indirilmiş ve saraydan Studios Manastırı'na kaçmıştır. İsyancılar tarafıindan gözlerine mil çekilmiş ve hadım edilmiştir.
IX. Konstantinos Monomakos
(Κωνσταντίνος Θ' ο Μονομάχος)
Zoi'nin dördüncü kocasıy. 100011 Haziran 104211 Ocak 1055* 11 Haziran 1042'de Zoi'nin dördüncü kocası olarak onunla evlenip ortak imparator olarak tahta çıkartılmış; Zoi 1050'de ölünceye kadar onunla birlikte hüküm sürmüştür. 1050'den sonra 5 yıl tek başına hüküm sürmüştür.
* 1054'te Roma'daki Katolik Kilisesi ile Konstantinoplis'teki Ortodoks Kilisesi, Papa'nın Konstantinopolis Patriği'ni aforoz etmesi ile son olarak ayrılmışlardır.
* Bir tampon devlet olan Ani Ermenistan Krallığı'na hücum edip bu krallığı ortadan kaldırmış; Selçuklular ile komşu olmuş ve Anadolu'ya Türkmen göçlerinin başlamasına neden olmuştur.
* Balkanlarda Georgios Maniakes isyanı, Tornikos isyanı ile Peçenek hücumlarıyla uğraşmıştır.
* İçişlerinde Anadolu'daki büyük toprak sahiplerini ve zengin dinsel kilise ve manastırları toprak ve tarıma vergilerini düşük tutarak korumuş ve timar sistemi benzeri ile büyük toprak sahipleri yaratmıştır.
Theodora
(Θεοδώρα)
VIII. Konstantinos'un kızı984İlk defa: 20 Nisan 1042
İkinci defa:11 Ocak 1055
İlk defa: Haziran 1042
İkinci defa:31 Ağustos 1056'da* Kızkardeşi Zoi'nin birlikte hüküm sürdüğü manevi evladı V. Mihail Kalafatcı isyanla tahtan indirilince 1042'de Zoi ile birlikte hüküm sürmeye başlamış 11 Haziran 1042'de Zoi'nin IX. Konstantin Monamakos ile evlenmesine kadar hüküm sürmüştür.
* 1055'te IX. Konstantinos Monamakos ōldükten sonra tek başına imparator olarak, 31 Ağustos 1056'da ölümüne kadar hüküm sürmüştür
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Hanedansız (1056-1057)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
VI. MihailSaray bürokratı; savunma işlerine bakarBilinmiyor.Eylül 105631 Ağustos 1057y.1059* Bringas sülalesinin bir üyesi.II.Romanos imparatorluğu döneminde nüfuz kazanan Joseph Bringas'in akrabası olması mümkündür. İmparatoriçeTheodra'ya vâris olarak gösterilmiştir. Saray bürokrasisi tarafından desteklenmiştir fakat askerî bürokrasi karşı çıkmıştır.
* Haziran ile Ağustos 1057 arasındaVI.Mihail ile askerler tarafından seçilenI.İsaakios Komnenos arasında bir iç savaş patlamıştır.
* Konstantinopolis PatriğiI. Mihail Kirularios tarafından rakibi lehine tahttan feragat etmeye inandırılmış ve keşiş olarak bir manastıra çekilmiştir.
* Sonunda manastırdan ayrılıp kendi özel evine yerleşmiş ve burada huzur içinde ölmüştür.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Komninos Hanedanı (1057-1059)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. İsaakios KomnenosAnadolu'daki sahra ordusunun komutanıy.10055 Haziran 1057rakip imparator;
31 Ağustos 1057den itibaren tek İmparator.
22 Kasım 1059y.1061* II.Basilieos'un imparatorluk döneminde güç kazananKomninos Hanedanı'ndandır.
* Ordunun soylu yüksek subayları ile birlikte İmparatorIV. Mihail aleyhine bir iç savaş başlatmıştır. Yaz sonunda karşıtını tahttan feragat ettirmeyi başarmıştır.
* Kendine yardım eden asil yüksek subayları önemli görevlere atayıp yardımlarını ödüllendirmiştir; ancak bu görevlerle hepsi Konstantinopol'dan uzaklaştırılmıştır.
* İmparatorluğun pek zayıf olan devlet hazinesini kendinden önceki imparatorların ödül bağışladıkları yıllık gelir ve emeklilik tazminatlarını keserek ve zengin manastırları vergileyerek güçlendirmeye girişim yapmıştır.
* İmparator iken tek askerî seferi, ülkenin kuzey sınırlarını tehdit eden Macar KralıI.Andrew'a karşı bir savunma nedenli seferdir.
* Ölümcül bir hastalığa tutulduğunu inandığı zaman tahtından ayrılmıştır.
* Ancak bu feragatten kısa zaman sonra tutulmuş olduğu hastalıktan iyileşmiştir. Hayatının geri kalan kısmınıStudios Manastırı'nda keşiş olarak ve akademik çalışmalarda bulunarak geçirmiştir.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Dükas Hanedanı (1059-1081)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
X. Konstantinos Dukas
(Κωνσταντίνος Ι' ο Δούκας)
100624 Kasım 105922 Mayıs 1067*Mihail Psellos tarafından seçilmiştir.
VII. Mihail Dukas
Çeyrek-kısa
(Μιχαήλ Ζ' Δούκας Παραπινάκης)
X. Konstantinos Dukas'ın oğlu105022 Mayıs 106724 Mart 10781090* İki kardeşi veIV. Romanos Diogenis ile birlikte ortak imparatorluk yapmıştır.
* Tahttan indirilmiş ve bir manastıra keşiş yapılmıştır.
IV. Romanos Diogenis
(Ρωμανός Δ' Διογένης)
X. Konstantinos Dukas'ın dul karısıEudokia Makrembolitissa ile evlenmiştir.1032106710711072* Ortak İmparator.
* Selçuklulara karşıMalazgirt Meydan Muharebesi'ni kaybedip esir düşmüştür.
* Esaretten kurtarıldıktan sonra tahtından indirilmiştir.
* Uzunca süren kaçmasından sonra yakalanıp gözlerine mil çekilmiş ve bundan dolayı ölmüştür.
III. Nikiforos Botaneiates
(Νικηφόρος Γ' Βοτανειάτης)
Bir antik Roma sülalesi olanFabii'den asıl iddia eden vali (strategos) rütbeli ordu komutanı.100131 Mart 107810 Aralık 1081*VII. Mihail Dukas'ın karısı olanMaria Bagrationi ile eski karısı hayatta iken hukukî geçersiz bir evlilik yapmıştır.
* Tahtından indirilmiş ve bir manastıra zorla keşiş yapılmıştır.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Komninos Hanedanı (1081-1185)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
I. Aleksios Komnenos
(Αλέξιος Α' Κομνηνός)
Ordu komutanı olanI. İsaakios Komnenos'un yeğeni10484 Nisan 108115 Ağustos 1118* 1071Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra Bizans çöküşünü durdurdu.
*X. Konstantinos'in büyük yeğeni ile evlendi.
*Birinci Haçlı Seferi sorunlarını karşıladı. İznik'i Haçlılar yardımı ile geri aldı ama Haçlılar eline geçen Antakya'yı alamadı.
II. İoannis Komnenos
(Ιωάννης Β' Κομνηνός o Καλός)
I. Aleksios'un oğlu13 Eylul 108711188 Nisan 1143*Komninos Restorasyonu stratejisi.
*Peçeneklere, Sırplara, Macarlara karşı Balkanlarda başarılı savaşlar.
* Selçuklu ve Danişmendlilere karşı seferler.
* Bir sürek avı kazasında ölmüştür.
I. Manuil Komnenos
(Μανουήλ Α' Κομνηνός ο Μέγας)
II. İoannis Komnenos'un oğlu28 Kasım 1118114324 Eylül 1180* Komninos Restorasyonu stratejisi devam etti.
* Antakya (Antioch) şehrini ve Balkanları geri aldı.
* Normanları güney İtalya'da ve Venediklileri yendi.
* Mısır üzerine seferi başarısız olmuştur.
* Konya üzerine düzenlediği seferdeMiryokefelon Muharebesi'ni kaybetti.
II. Aleksios Komnenos
(Αλέξιος B' Κομνηνός)
I. Manuil Komnenos'un oğlu14 Eylul 11691180Ekim 1183* Yeteneksiz idareci.
* Kementle boğularak katledilmiştir.
I. Andronikos Komnenos
(Ανδρόνικος Α' Κομνηνός)
II. İoannis Komnenos'un yeğeniy.111811832 Eylul 1185* Yeni reformlar önerdi.
* Barış için bazı Anadolu şehirlerini Selçuklulara verdi.
* Tahtından indirildi; işkenceye tabi tutuldu ve idam edildi.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Angelos Hanedanı (1185-1204)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
II. İsaakios
(Ισαάκιος Β' Άγγελος)
II. Aleksios'un büyük torunuEylul 115611851195Ocak 1205* Tahta bir halk isyanı ile gelmiştir.
* Sicilyali Norman Krallığı ordusunu Makedonya'da savaşta yenmiş ve bu Sicilya tehdidini önlemiştir.
* Fakat İkinci Bulgar Krallığı'nın kurulmasını önleyememiş ve Balkanlarda bir sıra savaş yapmak zorunda kalmış fakat Makedonya'yi kaybetmiştir.
* Son seferinde ağabeyi tarafından tahttan indirilip gözleri kör edilmiştir.
III. Aleksios
(Αλέξιος Γ' Άγγελος)
II. İsaakios'in kardeşi1153119512031211* Kardeşini bir hükûmet darbesi ile tahttan indirmistir.
* Konstantinopolis'e hücum edenDördüncü Haçlı Seferi komutanlarının kesin isteklerine uyularak bir devlet konseyi tarafından tahtından indirilmiştir.
II. İsaakios
(Ισαάκιος Β' Άγγελος)
I. Aleksios'un büyük torunuEylul 115612031204Ocak 1205* Konstantinopolis'inDördüncü Haçlı Seferi'nde Latin'lerin ilk hücumu sırasındaIII. Aleksios'un kaçışından sonra, kör olmakla beraber oğluIV. Aleksios tarafından ortak imparator olarak atanmıştır.
* Latinlerin ikinci hücumu sırasındaV. Aleksios tarafından imparatorluktan atılmıştır.
IV. Aleksios
(Αλέξιος Δ' Άγγελος)
II. İsaakios'un oğlu118212031204* IV. Haçlı Seferi'nde Latinlerin Konstantinopolis'e hücumuna destek olmuştur.
* Latin'lerin ilk hücumu sırasındaIII. Aleksios'un kaçışından sonra babasıII. İsaakios ile birlikte ortak imparator olarak atanmıştır.
* Latinlerin ikinci hücumu sırasındaV. Aleksios tarafından tahtından indirilmiş ve öldürtülmüştür.
Nikolaos Kanabos??25 Ocak 12045 Şubat 1205* Latin hücumu ve kuşatması sırasında bir halk konseyi tarafından imparator seçilmiş.
*FakatV. Aleksios'un imparatorluğu zorla eline geçirmesini kabul etmemiş ve boğularak idam edilmiştir.
V. Aleksios
(Αλέξιος Ε' Δούκας)
II. Aleksios'un damadı11405 Şubat 120412 Nisan 1204Aralık 1205* Latinlerin ikinci hücumu sırasında bir yüksek saray memuru ikenIV. Aleksios'u tahttan indirip İmparatorluk unvanını almış ve başkentin Latinlere karşı savunma görevini üzerine almıştır.
* Fakat Latinler başkenti zaptedince kendi Latin İmparatorluk idaresini kurmuşlardır.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Dördüncü Haçlı Seferi ile Konstantinopolis'in işgalinden sonra

[değiştir |kaynağı değiştir]

Laskaris hanedanı (İznik İmparatorluğu 1204-1261)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
Konstantinos LaskarisKonstantinopolis'in savunucusuBilinmiyor.1204'te imparatorluk hakkını ilan etmiştir.y.1205V. Aleksios'un şehirden kaçışı nedeniyle, Konstantinopolis surlarını Haçlılara karşı savunmakta olan askerler tarafından seçilmiştir.
I. TheodorosKonstantinos Laskaris'in erkek kardeşi;
III.Aleksios'un damadı.
y.11741205de imparatorluğu ilan edilmiştir;
1208de taç giyme töreni
1221* III. Aleksios'un kızı olanAnna Komnini Angelina ile evlenmiştir.
* Bizansİznik İmparatorluğu'nun kurucusudur.
* Konstantinopolis'te hüküm sürenLatin İmparatorluğu başında olanHenri aleyhinde Bulgar hanıKaloyan ile bağışıklık kurmuştur.
* 1211'deAnadolu Selçuklu Devleti hükümdarıI. Gıyaseddin Keyhüsrev'in istila hücumlarına karşı İznik'i başarı ile savunmuştur.
*Paflagonya'yıİznik İmparatorluğu idaresi altına almıştır.
* 1220'de iki Hristiyan devleti arasında barış sağlamak niyetiyle Latin İmparatorluğu hükümdarıPierre ile karısıYolande'nin kızı olanMarie de Courtenay ile evlenmiştir.
* Saltanatının sonundaİznik İmparatorluğu eski Doğu Roma İmparatorluğu'nunAsya veBitinya eyaletlerinden oluşmaktaydı.
III. İoannis Dukas VatatzesI. Theodoros'un damadıy.1192Aralık 12213 Kasım 1254*I. Theodoros'un büyük kızı olanİrene Laskarina ile evlenmiştir. 1212'de kayınbabasının vârisi olarak ilan edilmiştir.
* 1221 ile 1224 arasındaI. Theodoros'un hayata kalan erkek kardeşlerinin direnmeleri ile karşılaşmıştır. Rakipleri Latin İmparatorluğu ile müttefik olmuşlardir. Çıkan çatışmalarda galip gelenI. Theodoros 1225'te Latin İmparatorluğu'ndan bazı toprakları da kendi ülkesine ilhak etmiştir.
* Bu sıradaHadrianapolis'i da eline geçirmiştir; fakat sonradan bu şehriEpir DespotuTheodoros Komnenos' a kaybetmiştir. 1230'da Bulgar HanıII. İvan Asen ile ittifak yapmıştır.
* 1246'daSelanik'i de imparatorluk içine almayı başarmıştır ve sonraki gayretlerini Epir aleyhine yöneltmiştir.
* İzmik İmparatorluğu'nunEge Denizi alanlarının kontrolü almasına yöneltmiş ve özellikleRodos adasının idaresini almıştır.
* Ülkesi için dahili politikaları ile ekonominin nispeten refah içinde olmasını sağlamaya çalışmıştır.
II. TheodorosIII. İoannis'in oğlu;
I. Theodoros''un torunu
1221/12224 Kasım 1254de imparatorluğu ilan edildi;
1255'tetaç giyme töreni
18 Ağustos 1258*III. İoannis ve İrene Lascarina'nin tek oğludur. Tahta çıkışından hemen sonra İzmit İmparatorluğu, yetişkinliğe yeni girip ülkesinin idaresini eline yeni alan ve ülkesinin eskiden kaybettiği arazileri geri almak isteyen Bulgar KralıI. Mihail Asen'in hücumuna uğramıştır.
* II. Theodoros bu hücumlara karşı durmayı başarmış ve sonundaI. Mihail Asen ile barış anlaşması imzalamıştır.
* Epir ülkesinin etrafını çevirmek için Makedonya'daDıraç, Arnavutluk (Durazzo) veServia bölgelerini de ülkesine katmaya başlamıştır.
* Ülkesinin dahili politikalarını orta sınıftan bürokratlar eline bırakmış olmasından dolayı büyük nüfuzlu asil ailelerin desteğini kaybetmiştir.
*II. Theodoros hayatı boyuncasara nöbetleri geçirmiş ve son bir sara nöbeti ile ölmüştür.
IV. İoannisII. Theodoros'un oğlu25 Aralık 125018 Ağustos 125825 Aralık 1261y. 1305* Tahta geçtiği zaman 8 yaşındaydı, ilk olarakGeorgios Mouzalon ile Konstantinopolis Patriği I. Arsenius taht naipleri olarak görev yapmışlardır.
* Ancak çok nüfuzlu asillerden biri olan (sonradan imparatorluğu gasbeden)Mihail Palaiologos Mouzalon 'un bir suikaste maruz kalıp öldürülmesini ve Arsenius'un ise keşiş olarak bir manastıra çekilmesini sağlamıştır.
* Mihail imparatorluk idaresini önce taht naibi olarak eline geçirmiş, sonradan kendini ortak imparator ilan ettirmiştir.
* İzmik İmparatorluk orduları Konstantinopolis'i alıp Latinleri oradan kovduktan sonra Mihail orayı kendi imparatorluk idaresi için başkent yapmış ve ortak imparator olan gençIV. İoannis Laskaris'i İznik'te bırakmıştır.
* Hemen sonra da tam 11 yaşına girdiği zaman MihailIV. İoannis Laskaris'i tahttan indirmiş ve gözlerini kör ettirmiştir. İoannis hayatının kalan kısmını bir manastırda keşiş olarak yaşamıştır.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Paleologos Hanedanı (Başkent Konstantinopolis'in Haçlı Latinlerden kurtarılması), (1259-1453)

[değiştir |kaynağı değiştir]
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar
VIII. Mihail
Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος
III. Aleksios'un büyük torunu;
EvlilikleIII. İoannis'in büyük yeğeni
12231 Ocak 1259'e kadar ortak imparator
25 Aralık 1261'den itibaren kıdemli İmparator.
11 Aralık 1282*III. İoannis'in bir büyük yeğeni olanTheodora Dukaina Vatatzina ile evlenmiştir.
* 1256'daVIII. MihailAnadolu Selçuklu Devleti hükümdarı olanII. İzzeddin Keykavus'un temsilcileri ile bir hükûmet darbesi planlanlamaktan dolayı suçlanmıştır.Konya'daki Keykavus sarayına ya kendi isteğiyle gitmiştir veya sürgün olarak gönderilmiştir.
* 1258'de geri çağrılmış veFrank asıllı paralı askerler birliğinin komutanı (yaniMegas Kontostaulos) olarak atanmıştır.
* Bu görevinde ikenIV. İoannis'in devlet naibi olan George Muzolon'un bir suikastle öldürülmesini ve bunun sonucu naipliğin kendine geçmesini planlamıştır.
* Konstantinopolis'in tekrarAleksios Strategopulos idaresindeki İznik Bizans orduları tarafından geri alınmasına kadar, iki yıl ortak imparator olarak görev yapmıştır.
* Konstantinopolis'in geri alınmasıyla birlikteVIII. Mihail başkenti İznik'ten oraya nakletmiş ve imparatorluk ortağını elimine ederek tek İmparator olmuştur.
* 1259'daVIII. MihailAchae PrensiII. William Villehardouin ileEpir DespotuII. Mihail Komnenos Dukas'ın bağlaşık ordusunuPelagonia Savaşı'nda yenilgiye uğratmıştır. Bunun sonucuMora yarımadasında bulunanMistras,Monemvasia ve Maina kalelerini kontrolü altına almıştır.
* 1274 yılındaİkinci Lyon Konsilinde iki büyük Hristiyan kilisesi olanDoğu Ortodoks Mezhebiyle BatıKatolik Mezhebi kiliselerini birleştirmeye çalışmıştır.
* Düşmanı olan Napoli KralıCharles d'Anjou aleyhindekiSicilya Vesperleri adı verilen isyanı gizlice körükleyip desteklemiş ve bu isyan sonucuSicilya Krallığı'nın ikiye ayrılmasına sebep olmuştur.
*VIII. Mihail bundan sonra Aragon KralıIII. Peter'e Sicilya'yı istila etmesi için çok büyük bir miktarda (60.000 altınformatum sikkesi) rüşvet vererek Bizans hazinesini boşaltmak zorunda kalmıştır.
* Öldüğü zaman hem Ortodoks hem de Katolik kiliseleri tarafından aforoz edilmiş bulunuyordu.
II. Andronikos
Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος
' VIII. Mihail'in oğlu25 Mart 1259Eylül 1261'de ismen ortak imparator
;1272'de taç giymiştir
11 Aralık 1282'den itibaren tek İmparator
24 Mayıs 132813 Şubat 1332*VIII.Mihail ve Teodora Dukaina Vatatzina'nin oğlu. Babası hayattayken kendisine zorla kabul ettirilen, babasının hiç olumlu tepki almayan Katolik ve Ortodoks kiliselerini birleştirme politikasını değiştirmiştir. Ortodoks Kilisesi içinde bu politikanın yarattığı ayrılıklar, sorunun halledilmesini 1310'a kadar uzatmıştır.
* Ülkenin çözülmesi gayet zor iktisadi sorunları ve ortaya çıkan ekonomik buhran, devlet hazinesi eskiye nazaran yedi misli daha az (devlet sikkesi ile ölçülen) gelir toplayabilmekteydi, nedeniyle alınan iktisadi tedbirler arasındaBizans donanmasının hemen hemen ortadan kaldırılması da ön görülmüştü ve Bizans donanması bu darbeden sonra hiç toparlanamamış ve eski gücü hiç geri gelmemiştir. Bundan sonra Bizans İmparatorluğu deniz desteği için kendisine rakip olanVenedik Cumhuriyeti veCenova Cumhuriyeti'nin deniz güçlerine bağlanmıştır.
* Bu dönemde yeni gelişmeye başlayanOsmanlı Devleti'nin Anadolu'da ilerlemeye başlaması sonucunda, 1326'daBursa şehrini veBitinya bölgesini bu yeni devlete yitirmiştir.
* 1303 ile 1317 arasında İmparator'un ikinci karısı olanMontferratlı İrini Selanik'te kendi sarayını ve idaresini kurmuştur.
* Yaklaşık 1305-1307 arasında Bulgar KıralıTeodor Svetoslav kuzey-doğu Trakya'nın büyük bir kısmını eline geçirmiştir.
* 1320 ile 1328 arasındaII. Andronikos, torunu olanIII. Andronikos'un isyanı ile uğraşması gerekmiş; bu mücadeleyi kaybetmiş; tahttan indirilmiş ve hayatının son birkaç yılını bir keşiş olarak bir manastırda geçirmek zorunda kalmıştır.
IX. Mihail
Μιχαήλ Θ΄ Παλαιολόγος
II. Andronikos'un oğlu17 Nisan 12771281'de ortak imparator
1294/1295'te taç giymiştir.
12 Ekim 1320*II. Andronikos ve birinci karısıMacaristan'lı Anna'ın oğlu .
* 1300'den 1307'ye kadarIX. Mihail Osmanlı Türkleri, (eski işverenlerine başkaldıran)Katalan Bölüğü veTeodor Svetoslav idaresindeki Bulgarlara karşı bir sıra askeri seferler düzenlemiş ve bu seferlerin hepsi de başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
* 1317'de Selanik'teki sarayda İmparatorluk idaresi kurmuştur.
* En büyük oğluIII. Androkinos'un ikinci oğlu olan Manuil Palaiologos'u bir kadın yüzünden çıkan bir ihtilaf sonucunda öldürmesi haberinden çok üzülerek hastalanmış ve kısa süre sonra da ölmüştür.
III. Andronikos
Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος
IX. Mihailin oğlu25 Mayıs 12971316'da ortak imparator
1321'den itibaren rakip imparator;
24 Mayıs 1328'de tek imparator.
15 Haziran 1341* 1321'deHadrianapolis'i merkezi yaparak kendisini büyükbabasının karşıtı bir rakip İmparator olarak ilan etmiştir.
* Rakiplerine karşı çıkarttığı iç savaştan galip çıkmış ve Konstantinopolis'te İmparator olmuştur.
*III. Andronokis'un saltanatı sırasında etkin idare gücü kendininMegas Domestikos'u ("Bizans Ordusu komutanı") olanİoannis Kantakuzenos'un elinde bulunmaktaydı ve İmparator sadece dış savaşlar ve sürek avları ile meşgul olmaktaydı.
*III. AndronikosFoça'nın veMidilli ileSakız adalarının ülkesine katılmasını sağlamıştır.
* Ancak yeni gelişen Osmanlı Devletinin hükümdarıOrhan BeyIII. Andronikos komutasındaki Bizans ordusunu 1329'daMaltepe Savaşı'nda büyük bir yenilgiye uğratıp 1331'deNikea ve 1337'deNikomedia şehirlerini zaptetmiştir. Bundan sonra Anadolu'da sadeceFiladelfiya ve birkaç liman kenti Bizans hakimiyeti altında kalmıştır.
* Sırp KralıIV. Duşan ise yaklaşık 1331'de Makedonya'da Bizanslılar elinde bulunanOhri,Pirlepe,Kastoria,Ustrumca veVodan şehirlerini zaptederek ülkesinin sınırlarını genişletmiştir.
* Buna karşılıkIII. Andronikos taht kavgalarından çıkan idari krizlerden faydalanarak 1333'teTeselya ve 1337'deEpir bölgelerini Bizans İmparatorluğu kontrolü altına almayı başarmıştır.
V. İoannis
Ιωάννης Ε' Παλαιολόγος
III. Andronikos'un oğlu18 Haziran 133215 Haziran 1341'de İmparator8 Şubat 134716 Şubat 1391*

III. Andronikos ve ikinci karısıSavoy'lu Anna'nın oğlu.
* İmparatorluk döneminin birinci aşamasında yetişkin olmadığından annesiAnna taht naibi görevini yüklenmiştir.
* Anna devlet idaresini efektif olarak ifa etmekte olanİoannis Kantakuzenos'a inanmamaktaydı.
* Sırp KralıIV.Duşan Kuzey Trakya'yı istila etmek için hücuma geçince Kantakuzenos bu bölgelerde asayişi ve Bizans idaresini sağlamak üzere Konstantinopolis'ten ayrılmıştır.
* Kantakuzenos başkentte yokken, Konstantinopolis PatriğiV.İoannis ve saray mensubu Aleksios Apokavos Anna'yı en kıdemli danışmanı Kantakuzenos'un bir düşman olduğuna inandırmışlardır. Bunun üzerine Anna, Kantekuzenos'u devlet düşmanı olarak ilan etmiş ve Konstantinopolis valiliğine Apokavkos'u getirmiştir.
* Kantakuzenos'un karşı tepkisi kendiniVI. İoannis adı ile rakip İmparator ilan etmesi ve 1347'ye kadar süren bir iç savaşı başlatması olmuştur.
* Bulgar ÇarıIvan AleksanderV. İoannis ve Anna tarafının müttefiki olmuş; Sırp KralıIV. Duşan iseVI. İoannis tarafını tutmuştur. Bu iki kral da bir Bizans iç savaşından faydalanarak kendileri için yeni toprak kazanımları ve siyasi menfaat sağlamak peşindeydiler.
* Biraz zaman sonraVI. İoannis Osmanlı devleti hükümdarıOrhan Bey ile de ittifak yapmıştır.
* Anna iseBatı Avrupa'dan taraftar toplamaya çalışmıştır ve 1343 yazındaAvignon Papalığı'nda bulunanPapa VI. Klement'e sadakatini bildirmek için bir elçi göndermiştir.
* Ayrıca savaş masraflarını karşılamak için Anna kıymetli Bizans İmparatorluk taçını ve diğer Bizans devlet simgesi mücevheratı 30.000düka altınınaVenedik Cumhuriyeti'ne rehine olarak vermiştir.
* Ancak sonunda Anna iç savaşı kaybetmiş ve oğlu V. İoannis, yeni kıdemli İmparator olanVI. İoannis Kantakuzenos'un yanında ortak imparator olmak zorunda kalmıştır.

VI. İoannis
Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός
Palaiologosların anne tarafından akrabasıy. 129226 Ekim 1341'de rakip İmparator
8 Şubat 1347'de kıdemli İmparator.
4 Aralık 135415 Haziran 1383* Annesinin tarafından Palaiologoi sülalesinin mensubuydu.III. Andronikos'un en çok güvendiği danışmanıydı.
* FakatSavoy'lu Anna oğlu için taht naibi olunca onunla anlaşmazlığa girmiştir. KendiniVI. İoannis adı altında rakip imparator ilan edip,Dimetoka'yı merkez yapmıştır.
* Çıkan iç savaşı kazanmış ve kıdemli İmparator olarak İmparatorluk idaresini eline almış ve gençV. İoannis'i ortak imparatorluk seviyesine indirmiştir. AyrıcaV. İoannis'i, kızıHelena Katakuzen ile evlendirmiştir.
* Osmanlı hükümdarıOrhan Bey ile yaptığı ittifaktan ötürü, Osmanlı Türklerinin Avrupa'ya geçmelerine izin vermiş ve OsmanlılarınTrakya'daGelibolu'da ilk sürekli yerleşkelerini kurmalarını sağlamıştır.
* Bizans donanmasının yenilenip güçlenmesi için çalışmalar yapmış, fakat yeni donanma 1349 ve 1351'deCeneviz Cumhuriyeti donanmasıyla yapılan iki deniz savaşında da yenik düşmüştür.
* 1352'deV. İoannis ile tekrar yeni bir çatışmaya girişmiştir. Bu ikinci çatışmayı Kantakuzenos kaybetmiş ve tahttan feragat etmiştir.
* Bundan sonra hayatının kalan kısmını bir manastırda keşiş olarak ve akademik çalışmalarla geçirmiştir.
Matheos Kantakuzinos
Ματθαίος Ασάνης Καντακουζηνός
VI. İoannis'in oğlu;
V. İoannis'in eniştesi
y.132515 Nisan 1353: ortak imparator
4 Aralık 1354'ten sonra rakip imparator.
Aralık 13571383 - 1391 arasında*I. Andronikos veMontferratlı İrini'nin büyük torunu olanİrene Palaioligina ile evlenmiştir.
* BabasınınV. İoannis Palaiologos ile olan çatışmalara yeniden başladığı zaman babası tarafından ortak imparator ilan edilmiştir.
* Babasının tahttan indirilmesine rağmen kendini korumaya imkân bulmuş ve ortak imparator unvanı ile Trakya'nın bir kısmını idareye devam etmiştir.
* Matheos ve karısı Şubat 1356'da Sırp orduları tarafından esir alınmışlardır. Sırplar tarafından Aralık 1357'deV. İoannis'e teslim edilmelerine kadar geçen sürede esaret altında kalmışlardır.
*V. İoannis tarafından teslim alındıktan sonraysa imparator unvanından feragat etmeye zorlanmıştır.
* O zaman kardeşiManuil Kantakuzinos'un hükümdarı olduğuMora Despotluğu 'na kaçmıştır.
* 1380 ile 1383 arasında Mora Despotu olarak yine tarih sahnesine çıkmıştır. 1383'te oğluI. Demetrios Kantakuzennos lehine despotluktan feragat etmiştir.
V. İoannis
Ιωάννης Ε' (Παλαιολόγος)
III. Andronikos 'un oğlu;
VI. İoannis'in damadı
18 Haziran 13321347'de ortak imparator
1352'de rakip imparator
4 Aralık 1354'ten itibaren kıdemli İmparator
12 Ağustos 1376* 16 Şubat 1391* Kıdemli İmparator görevineVI. İoannis veMattheos Kantakuzinos'u iç savaşta yendikten sonra yeniden dönmüştür.

* 1371'de Osmanlı SultanıI. Murad'ın yüksek egemenliğini kabul etmiştir.
* OğluIV.Andronikos Palaiologos tarafından tahttan indirilmiştir.

IV. Andronikos
Ανδρόνικος Δ' (Παλαιολόγος)
V. İoannis'in oğlu;
VI. İoannis'in torunu
2 Nisan 1348y.1352 ortak imparator
12 Ağustos 1376'da kıdemli İmparator
1 Temmuz 137928 Haziran 1385*V. İoannis veHelena Kantakuzenin oğludur. 1373'teAndronikos müttefiği olan Osmanlı şehzadesiSavcı Bey ile birlikte babalarıV. İoannis veI. Murad aleyhine bir birleşik isyan çıkarmışlardır. Her iki isyan da başarısız kalmıştır.I. Murad oğlunun gözlerine kızgın mil çektirerek kör ettirmiş veV. İoannisden de kendi oğluna aynı cezayı uygulamasını istemiştir. FakatV. İoannis oğluAndronikos'un sadece tek gözünü kör ettirmiştir.
* Sonradan,Cenova Cumhuriyeti yardımı ileAndronikos hapishaneden kaçmış ve bir hükûmet darbesi ile Konstantinopolis'teIV. Andronikos adı ile İmparatorluk idaresini eline almayı başarmıştır.
* AmaVenedik Cumhuriyeti ve Osmanlı hükümdarıI. Murad,IV. Andronikos'un tek imparator olmasına karşı gelmişler ve çok kısa süren bir saltanattan sonra 1379'da efektif olarak tahttan indirilmiştir. Ama ortak imparator unvanını korumasına izin verilmiş ve şahsi idaresi için Silivri (o zamanki adıyla Selymbria) tahsis edilmiştir.
V. İoannis
Ιωάννης Ε' (Παλαιολόγος)
III. Andronikos'un oğlu;
VI. İoannis'in damadı
18 Haziran 13321 Temmuz 1379'da kıdemli İmparator14 Nisan 139016 Şubat 1391* Kıdemli İmparator görevini Venedik Cumhuriyeti ve Osmanlı Devleti desteği ile yeniden kazanmıştır.
* Torunu olanVII. İoannis tarafından bit kez daha tahtından indirilmiştir.
VII. İoannis
Ιωάννης Ε' (Παλαιολόγος) 2η φορά
IV. Andronikos'un oğlu13701376 - 1379 arasında ortak imparator
14 Nisan 1390'dan itibaren kıdemli İmparator.
17 Eylül 139022 Eylül 1408* 1376-1379'da babası ile birlikte ortak imparator. 1379-1385 arasındaSilivri'de (o zamanki adıyla Selymbria'da) ortak imparator.
* 1385-1390 arasında olasılıkla Silivri'de İmparator.
* 1390'da büyükbabasıVII. İoannis Palaiologos'u tahtından indirmiştir ama kendisi tahtta ancak 5 ay kalabilmiştir.I. Bayezid'in müdahalesi ile Silivri'deki eski imtiyaz bölgesine geri gönderilmiştir.
* AmcasıII. Manuil ile iyi geçinmiş ve amcası Avrupa'ya gittiği zaman onu 1399 ile 1403 arasında Konstantinopolis'te taht naipliğine atamıştır.
* 1403 ile 1408 arasındaSelanik'te kendi sarayını kurup geliştirmiştir.
V. İoannisIII. Andronikos'un oğlu;
VI. İoannis'in damadı
18 Haziran 133217 Eylül 1390'da kıdemli İmparator.16 Şubat 1391* Oğlu olanII. Manuil ve Venedik Cumhuriyeti ve Osmanlı Devleti destekleri ile ikinci kez kıdemli İmparator görevine geri getirilmiştir.
II. Manuil
Μανουήλ Β' (Παλαιολόγος)
V. İoannis'in oğlu
VI. İoannis'in torunu
IV. Andronikos'un erkek kardeşi
27 Haziran 13501373'te ortak imparator;
16 Şubat 1391'de kıdemli İmparator.
21 Temmuz 1425*V. İoannis ve Helena Kantakuzen'in ikinci oğlu. Erkek kardeşinin 1373'te başarısız isyanından sonra ortak imparator seçilmiştir.
* Bu görevinden 1376-1379 arasıIV. Andronikos tarafından ve 1390'da iseVII. İoannis tarafından alınmıştır.
*VII. İoannisin tahttan indirilmesinde başrolü oynamıştır.
* İmparatorluk dönemi içinde 1394'ten 1402'ye kadar KonstantinopolisYıldırım Bayezid tarafından kuşatılmıştır. Bu kuşatma ancak Yıldırım Bayezid'inTimur istilasını önlemek için Anadolu'ya geçmesi nedeniyle sona ermiştir.
*Ankara Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'in yenilgisi sonucunda Osmanlı Devleti için 10 yıl süren birFetret Devri başlamış ve bu dönemde Bayezid'in erkek çocuklarının aynı anda Osmanlı tahtına hak talep etmeleri dolayısıyla Osmanlı ülkesi büyük bir siyasi ve sosyal karışıklık içinde kalmıştır.
*II. Manuil 1399-1403 arasında Avrupa'da geniş bir seyahat yaparak Batı Avrupalıları Osmanlı Devleti aleyhine askeri yardım ve destek göstermeye ikna etmeye çalışmıştır.
* Aynı zamanda bu dönemdeMora Despotluğu'nu geliştirmeye çalışmıştır.
* Osmanlı Fetret Devri sırasında Osmanlı tahtına rakip olan kardeşlerdenEmir Süleyman Bizans'a birçok taviz vermiştir;Musa Çelebi Konstantinopolis'i kuşatmıştır; ama sonundaI. Mehmed Çelebi Bizans yardımıyla Osmanlı sultanlığını emniyet altına alıp bu dönemi kapatmıştır.
*II. Manuil,I. Mehmed Çelebi'nin hükümdarlığı sırasında Osmanlı Devleti ile dostça ilişkiler sağlamaya çalışmıştır.
* Ancak 1421'deII. Murad aleyhine isyancıDüzmece Mustafa'ya destek vermiştir.
*II. Manuil'in son saltanat yıllarında ortak İmparator olan oğluVIII. İoannis idareyi ele almıştır.
* Bizans'ınDüzmece Mustafa'ya verdiği destek nedeniyle 1422'deII. Murad Konstantinopolis'i ve Selanik'i kuşatmıştır.II. Muradın Konstantinopolis kuşatması sonuçsuz kalmıştır.
* Kuşatma altında bulunan Selanik ise Venedik'e devir edilmiştir.
*II. Manuil 1423'te bir beyin kanaması geçirerek felç olmuş ve yatalak kalmıştır. Ancak 1425'e kadar yaşamaya devam edip bu tarihte ölmüştür.
V. AndronikosVII. İoannis'in oğluy.1400y.1403'te ortak imparator.y.1407y.1407* Selanik sarayında babası ile birlikte ortak imparator.
* Babasından önce ölmüştür.
VIII. İoannis
Ιωάννης Η' Παλαιολόγος
II. Manuil'in oğlu18 Aralık 1392y.1416'da ortak imparator
21 Temmuz 1425'ten itibaren İmparator.
31 Ekim 1448* Babasının son yıllarında etkili olarak Bizans'ı idare etmiştir.
*Düzmece Mustafa'ya destek vermeye karar vermiştir.
*II. Murad'ın Konstantinopolis kuşatması sırasında şehrin savunma komutanlığını yapmıştır.
* Kuşatılmış Selanik'in 1423'te Venedik'e devrine karar vermiştir.
* Aynı yıl İtalya ve Macaristan'a giderek destek toplamaya çalışmış; fakat başarısız kalarak Tuna üzerinden deniz yoluyla geri dönmüştür.
* 1425'te babasının ölümüyle tek imparator olmuştur. 1430'da kuşatma altındayken Venedik'e devredilmiş olanSelanik Osmanlılar'ın eline geçmiştir.
* Mora Despotluğu'nun savunmasının, genişletilip gelişmesiyle uğraşmıştır.
* 1437'de Avrupa'ya tekrar gidip Ortodoks ve Katolik mezheplerinin Papalık himayesi altında birbirine uzlaştırıldığı ve böylece kısa bir süre için de olsa mezhep birliğini sağlayanFloransa Konseyi'ne iştirak edip bu konseyde başrolü oynamıştır.
* Fakat Ortodoks Kilisesi içinden gelen itirazlar ve Kasım 1444'te Avrupa'dan gelen Haçlı ordusununVarna Savaşı'nda Osmanlılara yenilmesi, Avrupa ile ittifak yapılarak Bizans'ın kurtarılması planını imkânsız bir düşe dönüştürmüştür.
* Bu savaştan sonraII. Murad'ın Mora'ya yürümesi ve Korint kıstağıdaki tahkim edilmişHeksamilion surlarını uzun toplarla yerle bir edip Mora'dan ayrılması Bizans'ın Mora'da kendini koruması hayallerini de yok etmiştir.
* 17 Eylül 1448'deII. Kosova Savaşı'ndaII. Murad'ın komutasındaki Osmanlı ordularının Macar ve müttefiklerinin ordularını tekrar darmadağın etmesi Bizans'ın artık çaresiz olduğunu açığa çıkarmıştır.
* VIII. İoannis, II. Kosova Savaşından on bir gün sonra çocuksuz ölmüş; yerini küçük kardeşiKonstantinos almıştır.
XI. Konstantinos Dragas
Κωνσταντίνος ΙΑ' (Παλαιολόγος Δραγάτσης)
II. Manuil'in oğlu
VIII. İoannis'in erkek kardeşi
8 Şubat 1405* 6 Ocak 144929 Mayıs 1453* 1443 ile 1449 arasındaMora Despotluğu hükümdarı.
* Konstantinopolis'te İmparatorluk tahtına çocuksuz ölen ağabeyinin yerine geçmiştir.
*II. Mehmed'in Konstantinopolis kuşatması ve sonundaİstanbul'un fethi sonucunda hayatını kaybetmiş; cesedi bulunamamıştır.
ResimİsimUnvan kaynağıDoğumİmparator olma tarihiİmparatorluğun sonuÖlümNotlar

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Hooker, Richard. "The Byzantine Empire." Middle Ages. World Cultures. 4 June 2007 <http://www.wsu.edu/~dee/MA/BYZ.HTM 26 Haziran 2007 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.>.

Dış kaynaklar

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Gregory, Timothy E. (Tr.çev. Esra Ermert), (2016 Son baskı; 2008 1. baski),Bizans Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.ISBN 978-9750815072
  • Dikici, Radi (2013),Bizans İmparatorluğu Tarihi, İstanbul:Remzi Kitabevi, ISBN 978-975141555
  • Vasiliev, Alexander A. (Tr.çev.: Tevabil Alkaç) (2016)Bizans İmparatorluğu Tarihi, İstanbul: Alfa Yayıncılık,ISBN 978-6051712659
  • Lemerle, Paul (Tr.çev.: Galip Üstün) (2004)Bizans Tarihi, İstanbul:İletişim Yayıncılık,ISBN 975-0502316
  • Mango, Cyril, (Tr.çev.: Gül Ç. Güven) (2016 Son baskı; 2008 1. baski),Bizans Yeni Roma İmparatorluğu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.ISBN 978-9750814105
Roma veBizans imparatorları
Principatus
MÖ 27-MS 235
Kriz
235-284
Dominatus
284-395
Batı Roma
395-476
Bizans
395-1204
İznik
1204-1261
Bizans
1261-1453
  • Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur.
  • *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bizans_imparatorları_listesi&oldid=34814435" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp