Birleşik Krallık, dünyanın ilksanayileşmiş ülkesi olup ve 19. yüzyıl ile 20. yüzyıl başlarının büyük bölümünde, özellikle 1815-1914 arasındaki Britanya Barışı (Pax Britannica) döneminde dünyadahiper güç olmuştur.Britanya İmparatorluğu, 19. yüzyılın büyük kısmında dünyanın önde gelen ekonomik gücü olmuştur. Bu konum; tarımsal refahı, baskın ticaret ülkesi olunması, büyük sanayi kapasitesi, önemli teknolojik başarıları ve 19. yüzyıl Londra'sının dünyanın başlıca finans merkezi olarak yükselmesi ile desteklenmiştir. 1920'lerde sınırlarının zirvesine ulaşan imparatorluk, dünya kara yüzeyinin ve nüfusunun neredeyse dörtte birini kapsayarak tarihteki en büyük imparatorluk olmuştur. Ancak Britanya'nınBirinci Dünya Savaşı veİkinci Dünya Savaşı'ndaki rolü ekonomik gücüne zarar vermiş ve küresel çapta yaşanansömürgesizleşme dalgası Britanya kolonilerinin çoğunun bağımsızlığına yol açmıştır.
Birleşik Krallık, üç ayrı yargı bölgesine sahip biranayasal monarşi veparlamenter demokrasidir. İngiltere ve Galler, İskoçya ile Kuzey İrlanda. İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'nın kendilerineyetki devredilmiş çeşitli konuları denetleyen hükümetleri ve parlamentoları bulunmaktadır.Gelişmiş ülke statüsünde ve gelişmiş ekonomiye sahip olan Birleşik Krallık,nominal GSYİH'ye göre dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer almaktadır ve dünyanın en büyük ihracatçı ve ithalatçılarından biridir. En yüksek savunma harcamalarından birine sahipnükleer güç olan Birleşik Krallık, yine Avrupa'nın en güçlü ordularından birine sahiptir.Yumuşak güç etkisi, eski kolonilerinin hukuk ve siyaset sistemlerinde gözlemlenebilir.Britanya kültürü, özellikle dil, edebiyat, müzik ve spor alanlarında küresel çapta etkili olmaya devam etmektedir.Büyük güç olan Birleşik Krallık, çok sayıda uluslararası örgüt ve forumun üyesidir.
Ülkenin resmî adı "Kuzey İrlanda ve Büyük Britanya Birleşik Krallığı"dır ve pek çok kaynakta ülkenin adı kısaca "Birleşik Krallık" olarak geçmektedir.[13] İngiltere, aslında ülkenin resmî adında geçen "Büyük Britanya"yı oluşturan üç bölgeden birisidir.[13] Büyük Britanya'yı oluşturan diğer iki bölge ise tarihsel süreç içerisinde ülkeye bağlananGaller veİskoçya'dır.[13] Ülkenin resmî adında geçenKuzey İrlanda iseİrlanda'nın bağımsızlığını kazanmasından sonra Birleşik Krallığa bağlı olarak kalan,İrlanda adasının kuzey doğu kısmında yer alan bölgedir.[13] Ayrıca,imparatorluk döneminin bir kalıntısı olarak ülkeye bağlı olan çok sayıda küçük, denizaşırı toprak parçası bulunmaktadır.[13]
MÖ 3000'den başlayarak birkaç aşamada inşa edilenStonehenge, Neolitik dönemin mühendislik başyapıtlarından biri olarak görülür.[14]
1. yüzyılda Romalılar,Bath'te Kelt su tanrıçasıSulis ve Roma tanrıçasıMinerva'nın özelliklerini birleştiren tanrıça Sulis Minerva'ya adanmış tapınaktaRoma hamamı inşa ettiler.[14]
Büyük Britanya, yaklaşık yarım milyon yıldır yerleşim yeri olmuştur.[14] En eski arkeolojik kalıntılar arasında kemikler ve çakmaktaşı aletler bulunur.[14] MÖ 2500 civarında başlayanTunç Çağı, tarım ve hayvancılığın evrimine ve en ünlüsüStonehenge'de taş ve ahşap dairelerin inşasına tanık oldu.[14]
Julius Caesar (MÖ 100-44) ve Roma lejyonerleri ilk olarak MÖ 55'teKent'e ayak bastı, ancak Romalıların Büyük Britanya'yı işgal etmesi, güneydoğu İngiltere'yi alması ve ardından kuzeye itmesi, yollar inşa etmesi ve askerÎ karakollar kurması MS 43 yılına kadar değildi.[16] MS 80 civarında Roma İmparatorluğu, İngiltere ve Galler'in çoğunu ele geçirdi.[16]İmparatorHadrianus (76-138)Hadrian Duvarı'nın inşasıyla kuzey sınırını belirledi.[17]Roma Britanyası (Latince: Provincia Britannia) 400 yıl sürdü.[15] Ticaret gelişti ve barış galip geldi - ancakKıta Avrupası'nda yaşananKavimler Göçü'nün bir parçası olarak Kuzey Almanya'danSaksonlar (Saxons) veAngıllar (Angles) düzenli olarakRoma Britanyası'na baskın düzenlemesiyle[15] Roma'nın gücü azaldı.[15]
790 yılı civarında İngiltere, Viking istilalarına maruz kaldı.[15] İngiltere'de "Danes" ve "Norsemen,"Fransa'da "Norman" adı verilen ve 100 yıldan uzun bir süre Hristiyan Avrupa'da merhametsiz paganlar olarak korku salmışlardı.[15]
Anglosakson hakimiyeti sürecinde bölgede irili ufaklı Anglosakson kabile krallıkları egemen olmuştur.[15] Viking istilasına karşı birleşme ihtiyacı Britanya adasındaki çok devletli karmaşık yapının İngiltere,Galler veİskoçya şeklinde üçlü bir devlet yapısındaBüyük Alfred'in (848-899) egemenliğindekiWessex Krallığı altında konsolide olmasına imkân tanıdı.[15]Wessex Krallığı, önceVikingleri adadan attıktan sonra, 927 yılında diğer küçük krallıkları içine katarakİngiltere Krallığı haline gelmiştir.[15] 790 yılı civarında başlayan ve 100 yıl kadar devam eden Viking istilaları,[15] 11. yüzyıla kadar endemik savaşla sonuçlandı.[15]
Başarılı bir askerî işgalin ardından Normandiyalı William, tüm İngiltere topraklarını kraliyet mülkü ilan etti.[18] ve neredeyse yüzde 20'sini elinde tuttuktan sonra, ana vasallarını toprağın yaklaşık yüzde 40'ına tekabül eden mülklerle ödüllendirmeye başladı.[18]
Daha sonra kral olarak taç giydi ve hem kendi hem de halefleri, bölgesel kontrol uygulayan yerel baronlarla feodal bir krallığı yönetti.Normanlar 1066'da İngiltere KralıHarold'u mağlûp ederek ülkeye hâkim oldular. İngiltere toprakları Norman kökenli aristokratlara (lordlar) paylaştırıldı ve bir çeşitfeodalite dönemi başladı.[18]
Kraliyet ve bölgesel otorite arasındaki gerilim, 1215'teMagna Carta'nın imzalanmasıyla kraliyet gücünün kesilmesine ve tarafların bu sözleşmeyle ilgili sorumluluklarını yerine getirmemesi üzerine İngiltere'de uzun bir iç savaş olanGüller Savaşı'na yol açtı.[18] Sadece 1485'te,III. Richard'ın (1452-1485) yenilmesi veGaller asıllıTudor Hanedanının tahtı ele geçirmesiyle ülkede istikrar sağlandı.
Tudorlar döneminde, İngiltere büyük bir Avrupa gücü haline geldi. Henry (1491-1547) bağımsız birİngiltere Kilisesi kurmak içinPapalık ile bağlarını kopardı ve kızıI. Elizabeth (1533-1603),İspanyol Armadası'nı yenerek İngiltere'yi savundu. Elizabeth, Katolik ve Protestan tebaası arasında diplomatik bir rota çizdi ve Anglo-Galli seçkinler aracılığıyla Galler'i sıkı bir şekilde kontrol etti; Bağımsızİskoçya, İngiltere'nin azılı düşmanıFransa ile müttefik olduğu için Elizabeth için daha sorunlu oldu ve İskoç kraliyetleri kendi krallıklarını kontrol edemedi. Böyle bir kraliyet,İskoç KraliçesiMary (1542-1587), gasp edildi ve İngiltere'de sürgüne kaçtı, burada Elizabeth'e karşı yaptığı entrika, idamına yol açtı.
KralVIII. Henry'nin kendine bir erkek vâris doğurmayanKraliçeCatherine'dan boşanarak yeniden evlenmek istemesi papalıkla arasının açılmasına sebep oldu.[19]Papa bu boşanmayı onaylamayınca ilişkiler koptu ve Henry 1534'te kendiniİngiltere Kilisesi'nin başı ilân ederek bütün kilise mallarına el koydu.[19] Böylece İngiltere'deProtestanlık hâkimiyetibaşlamış oldu.[19]
Stuartlar (1603-1660)
Elizabeth çocuksuz öldü ve tahtı İskoçya kralıI. James'e (1566-1625) geçti ve böylece iki krallığı birleştirdi. James ihtiyatsız bir adamdı, ProtestanParlamentosu'nu kızdırmaya başlayan oğluI. Charles (1600-1649) ile paylaştığı bir özellikti. Sonuç,Oliver Cromwell'in (1599-1658) Parlamenterlerinin Kraliyet yanlılarını ezdiği İngiltere'de kilit angajmanlar verilen birİç Savaş (1639-1651) oldu.I. Charles idam edildi ve Cromwell, sürmeyen bir cumhuriyetçi Commonwealth'in Lord Koruyucusu oldu. Stuart'larII. Charles (1630-1685) döneminde (Restorasyon olarak bilinen bir dönem) tahta geri döndüler ve hanedan, yerine I. George'un geçtiği KraliçeAnne'in (1665-1714) ölümüne kadar sendeledi.
Parlamentonun kuruluşundan günümüze değinParlamentonun gücündeki en dramatik artış ve günümüzde parlamenter sistem olarak adlandırılan sisteme geçişteki en önemli eşik şüphesiz İngiltere'ninmutlak monarşiden öncecumhuriyete, sonra tekrar mutlak monarşiye ve son olarak daŞanlı Devrim (Glorious Revolution) ileanayasal monarşiye geçtiği 1642 İngiliz iç savaşı ile başlayan olaylar silsilesidir.
1702'de tahta geçenMary'nin kardeşi KraliçeAnne'in saltanatında, 1603'ten beri aynı krala tâbi olanİskoçya veİngiltere'nin yönetimleriBirleşik Krallık adıylatek çatı altınaalındı.[21] Bu durum ülkenin askerî ve ekonomik açıdan güçlenmesini sağladı.[21] Diğer taraftan parlamentoda bir gelenek oluşmuş, düzenli yapılan seçimlerde tüccar ve sanayicilerin desteklediğiWhig Partisi ile büyük toprak sahiplerinin desteklediğiTory Partisi en büyük iki güç olarak ortaya çıkmıştır.
1675-1710 yılları arasında inşa edilen SirChristopher Wren'in Barok başyapıtı olanAziz Paul Katedrali'nin 111 m. (365 ft) yüksekliğinde ve 65.000 ton ağırlığındaki kubbesi, dünyanın en büyük katedral kubbelerinden biridir.[22]Trafalgar Muharebesi'ndeki açılış mücadelesi, J.W. Carmichael
Eskiden ayrı krallıklar, İskoçya Kralı VI. James'in İngiltere Kralı ve İrlanda Kralı olduğu1603 "Taçlar Birliği"nden beri kişisel birlik içindeydi. Kendisinden "Büyük Britanya kralı" olarak bahseden ilk kişi olan James'in saltanatından bu yana, iki anakara Britanya krallığı arasındaki politik birlik, hem İngiltere Parlamentosu hem deİskoçya Parlamentosu tarafından defalarca denenmiş ve iptal edilmişti.
Kraliçe Anne (r. 1702-1714) Protestan varis çıkaramadı ve iki krallıkta birbirinden farklı olan ardıllık yasaları ile veStuart Roma Katolik Evi'nin İskoçya tahtına geri dönüşü tehdit ederek veraseti tehlikeye attı, 1688'de Şanlı Devrim'de sürgüne gönderildi.[23]
1 Mayıs 1707'de,1707 Birlik Yasaları'nın sonucu olarak Büyük Britanya Krallığı kuruldu.[24] Ortaya çıkan krallık, başlangıcından itibarenİrlanda Krallığı ile yasal ve kişisel birlik içindeydi, ancak Büyük Britanya Parlamentosu, İrlanda'yı politik birliğe dâhil etmek için yapılan erken girişimlere direndi.
Hannover krallarının görece yetersizlikleri ya da beceriksizliği, parlamentonun yetkilerinin artması ve yeni bir rol olan "başbakan" rolüyle sonuçlandı. 18. yüzyılda, pratikte ilk başbakan olanRobert Walpole (1721-1742) yönetiminde kabine hükûmeti kuruldu.
Yeni birleşen krallığın ilk yıllarına,Jakoben ayaklanmaları, özellikle 1715'teki Jakoben ayaklanmaları damgasını vurdu. BirçokJakoben ayaklanması, ProtestanHannover Hanedanı'nı tahttan indirip KatolikStuart Hanedanı'nı geri getirmeyi amaçladı. Jakobenler sonunda 1746'daCulloden Savaşı'nda yenildi, ardındanKuzey İskoçyalılar klan şeflerinin feodal bağımsızlığını iptal ederek zorla İskoçya'ya asimile edildi.
"Güney Denizi Şirketi" ekonomik krizi, eski bir anonim şirket Güney Denizi Şirketi'nin başarısızlığından kaynaklandı.
İngiliz tüccarlar, esas olarak 1662 ile 1807 yılları arasında, İngiliz veya İngiliz-sömürge köle gemilerinin Afrika'dan yaklaşık 3,3 milyon köleyi taşıdığıAtlantik köle ticaretinde öncü rol oynadılar.[25] Köleler, esasen Karayipler'de ama aynı zamandaKuzey Amerika'da da plantasyonlarda çalıştırılmak üzere götürüldüler.[26] Ancak, kölelik karşıtı hareketin baskısıyla, parlamento 1807'de ticareti yasakladı, 1833'te ise Britanya İmparatorluğu'nda köleliği yasakladı. Britanya, Afrika'nın ablukası ve diğer uluslara birçok antlaşmayla ticaretlerini sona erdirmeleri için baskı yaparak dünya çapında köleliği ortadan kaldırma hareketinde öncü rol üstlendi.[27]
Yedi Yıl savaşı'ndaki zafer, bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca en önde gelen küresel güç olacak İngiliz İmparatorluğu'nun egemenliğine yol açtı. İngiliz imparatorluk hırsı Asya'ya, özellikleHindistan'a yöneldi.[28] Büyük Britanya,Doğu Hindistan Şirketi'nin sömürge Hindistan'daki ticaret ve askerî genişlemesi yoluyla Hindistan alt kıtasına hükmedecekti.
Fransa'ya karşı savaşlarda, hem Yukarı hem de Aşağı Kanada'nın hakimiyetini ele geçirdi veAmerikan Bağımsızlık Savaşı'nda yenilene kadar,On Üç Koloni'de hakimiyet kurdu.Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda ayrılan Kuzey Amerika'daki İngiliz kolonileri, 1783'te İngiltere tarafından tanınan Amerika Birleşik Devletleri oldu.
1787'den itibaren İngiltere, Avustralya'ya cezai nakliye sürecinde Birinci Filo'nun ayrılmasıylaYeni Güney Galler'in kolonizasyonuna başladı. İngiltere, Fransız Devrim Savaşlarınının önde gelen savaşçısıydı.
Amerika Birleşik Devletleri'nin döneminin önde gelen dergisiPuck'taki karikatür, bu dönemde Britanya İmparatorluğu'nun diğer Avrupa güçlerine göre çok daha ileride olduğu tasvir eder.Victoria, 19. yüzyıldaBirleşik Krallık Kraliçesi veHindistan İmparatoriçesi olarak hüküm sürdü.
1800 yılında Büyük Britanya ve İrlanda parlamentoları Birlik Yasası çıkararak iki krallığı birleştirdi ve 1 Ocak 1801'de Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı kuruldu.[29] "Birleşik Krallık" terimi, Büyük Britanya ve İrlanda parlamentolarının her biri, iki krallığı birleştiren veBüyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nı oluşturan birBirlik Yasası'nı kabul ettiği 1801'de resmî hâle geldi.[30]
Viktorya Dönemi boyunca, siyasi tutumlarserbest ticaret velaissez-faire politikalarını destekledi. 1832'deki Büyük Reform Yasası ile başlayarak, Parlamento oy kullanma yetkisini kademeli olarak genişletti veWilliam Gladstone tarafından savunulan 1884 Reform Yasası ilk kez erkeklerin çoğunluğunaoy hakkı tanıdı. İngiliz nüfusu, hızlıkentleşmeyle birlikte önemli sosyal ve ekonomik streslere yol açan çarpıcı oranda arttı.[38]
Britanya,Birinci Dünya Savaşı'nda (1914-1918)İttifak Devletleri'ni yenen başlıcaMüttefiklerden biriydi. Fransız, Rus ve (1917'den sonra) Amerikan muadillerinin yanı sıra,[43] İngiliz silahlı kuvvetleri Britanya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde ve Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde, özellikleBatı Cephesi'nde yer aldı.[44][45]Siper savaşlarının büyük can kayıpları, bir nesilden çok insanın kaybına yol açmış, ulusta kalıcı sosyal etkilere ve toplumsal düzende büyük bir bozulmaya neden olmuştu. İngiltere 2,5 milyon kayıp verdi ve savaşı büyük bir ulusal borçla bitirmişti.[44][45] Savaşın sonuçları, hükûmeti Halkın Temsili Yasası 1918 ile ulusal ve yerel seçimlerde oy kullanma hakkını tüm yetişkin erkeklere ve çoğu yetişkin kadına genişletmeye ikna etti.[44]
Savaştan sonra Britanya,Milletler Cemiyeti Yürütme Konseyi'nin daimî üyesi oldu ve birçok eskiAlman veOsmanlı kolonisi üzerindemanda aldı.David Lloyd George'un liderliğinde Britanya İmparatorluğu, dünyanın kara yüzeyinin beşte birini ve nüfusunun dörtte birini kaplayarak en geniş sınırlarına ulaştı.[46]
1920'lerin ortalarında İngiliz nüfusunun çoğuBBC radyo programlarını dinleyebiliyordu.[47][48] Deneysel televizyon yayınları 1929'da başladı ve ilk planlı BBC Televizyon Hizmeti 1936'da başladı.[49][50]
İrlanda milliyetçiliğinin artışı ve İrlanda'da İrlanda Özyönetimi şartları konusunda çıkan anlaşmazlıklar, sonunda 1921'de adanın bölünmesine yol açtı.[51] Kuzey İrlanda'da Haziran 1920'den Haziran 1922'ye kadar bir çatışma dönemi yaşandı (bkz. Ulster'daki Sorunlar (1920-1922)).Özgür İrlanda Devleti, başlangıçta 1922'deDominyon statüsüyle ve1931'de açıkça bağımsız hâle gelerek bağımsız oldu.Kuzey İrlanda ise Birleşik Krallık'ın parçası olarak kaldı.[52]
1928 Eşit Oy Hakkı Yasası, kadınlara ulusal seçimlerde erkeklerle eşit seçim hakkı verdi. 1920'lerin ortalarındaki grevler,Stanley Baldwin liderliğindeki hükûmetin zaferiyle sonuçlanan1926 Birleşik Krallık genel grevi ile doruğa ulaştı. İngiltere,Büyük Buhran (1929-1932) sırasında Birinci Dünya Savaşı'nın etkilerinden hâlâ kurtulamamıştı. Bu durum 1930'lardakomünist vesosyalist partilerdeki üyeliğin artmasıyla birlikte, eski sanayi bölgelerinde önemli ölçüde işsizliğe ve sıkıntıya, ayrıca siyasi ve sosyal huzursuzluğa yol açtı.[53]
Bununla birlikte, "Britanya çok zengin bir ülkeydi, silahlanmada çetin, çıkarlarının peşinde koşmada acımasızdı ve küresel bir üretim sisteminin kalbinde oturuyordu."[55]Nazi AlmanyasıPolonya'yı işgal ettikten sonra İngiltere, 1939'da Almanya'ya savaş ilan ederekİkinci Dünya Savaşı'na girdi.
Winston Churchill, 1940'ta başbakan ve koalisyon hükûmetinin başına geçti.Britanya İmparatorluğu savaşıAlmanya'ya karşı mücadeleyi tek başına sürdürdü. Churchill, savaş çabalarının kovuşturulmasında hükûmete ve orduya tavsiyelerde bulunmaları ve destek olmaları için endüstri, bilim adamları ve mühendisleri görevlendirdi.[55]
İngiliz kuvvetleri, 1944'tekiNormandiya çıkarmasında ve Avrupa'nın kurtuluşunda müttefikleriABD,Sovyetler Birliği ile birlikte önemli bir rol oynadı. İngiliz Ordusu,Japonya'ya karşı Burma seferine öncülük etti ve İngiliz Pasifik Filosu, Japonya ile denizde savaştı.
İngiliz bilim adamları, Japonya'nın teslim olmasına yol açanManhattan Projesi'ne katkıda bulundular.[56] Atom bombası yapıldıktan sonra, İngilizlerin onayıyla silahın Japonya'ya karşı kullanılmasına karar verildi.[57] Savaş zamanında İngiliz ulusal servetindeki net kayıplar, 1938 fiyatlarıyla savaş öncesi servetin (24,68 milyar £) %18,6'sına (4,595 milyar £) ulaştı.[58]
İkinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık, savaş sonrası dünyayı planlamak için bir araya gelen (ABD veSovyetler Birliği ile birlikte)üç Büyük güçten biriydi;[59] Birleşik KrallıkBirleşmiş Milletler Deklarasyonu'nun orijinal imzacısıydı. Savaştan sonra Birleşik Krallık,Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimî üyesinden biri oldu veIMF,Dünya Bankası veNATO'yu kurmak içinABD ile yakın işbirliği yaptı.[60] Savaş, Birleşik Krallığı ciddi şekilde zayıflattı ve mali açıdanMarshall Planına bağımlı hâle getirdi.[61] Savaştan hemen sonraki yıllarda, İşçi Partisi hükûmeti, sonraki on yıllarda İngiliz toplumu üzerinde önemli bir etkisi olan radikal bir reform programı başlattı.[62] Başlıca endüstriler ve kamu hizmetleri kamulaştırıldı, bir refah devleti kuruldu ve kapsamlı, kamu tarafından finanse edilen bir sağlık sistemi olan Ulusal Sağlık Hizmeti yaratıldı.[63] Sömürgelerdemilliyetçiliğin yükselişi, İngiltere'nin artık çok zayıflamış olan ekonomik konumuyla aynı zamana denk geldi, bu nedenle birdekolonizasyon politikası kaçınılmazdı. 1947'deHindistan vePakistan'a bağımsızlık verildi.[64] Sonraki otuz yıl içinde,Britanya İmparatorluğu'nun çoğu kolonisi bağımsızlıklarını kazandı ve bağımsızlık arayanların tümü, hem geçiş döneminde hem de sonrasında Birleşik Krallık tarafından desteklendi. Birçoğuİngiliz Milletler Topluluğu üyesi oldu.[65]
Birleşik Krallık, nükleer silah cephaneliği geliştiren üçüncü ülkeydi (ilk atom bombası testi olan 1952'deki Hurricane Operasyonu ile), ancak Britanya'nın uluslararası rolünün savaş sonrası yeni sınırları 1956 Süveyş Krizi ile örneklendi.İngiliz dilinin gelişimi, edebiyatının ve kültürünün uluslararası etkisinin devam etmesini sağlamıştır.[66] 1950'lerde işçi sıkıntısının bir sonucu olarak, hükûmet İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinden göçü teşvik etti. Sonraki on yıllarda, Birleşik Krallık eskisinden daha çok etnik gruptan oluşan bir toplum hâline geldi.[67] 1950'lerin sonlarında ve 1960'larda yükselen yaşam standartlarına rağmen, İngiltere'nin ekonomik performansı,Fransa,Batı Almanya veJaponya gibi ana rakiplerinin çoğundan daha az başarılıydı.
Onlarca yıllık Avrupa entegrasyonu sürecinde İngiltere, 1954'teLondra veParis Konferansları ile kurulanBatı Avrupa Birliği adlı ittifakın kurucu üyesiydi. 1960'ta İngiltere, Avrupa Özgürlüğünün yedi kurucu üyesinden biriydi. Ticaret Birliği (EFTA), ancak 1973'te Avrupa Topluluklarına (EC) katılmak için ayrıldı. 1992'deAvrupa Birliği (AB) kurulduğunda, İngiltere 12 kurucu üye devletten biriydi. 2007 yılında imzalananLizbon Antlaşması, o zamandan beri Avrupa Birliği'nin anayasal temelini oluşturmaktadır.
1970'lerde yaygın bir ekonomik yavaşlama ve endüstriyel çekişme döneminin ardından, 1980'lerinMargaret Thatcher yönetimindeki Muhafazakar hükûmeti, özellikle finans sektörü (örneğin, 1986'daki Büyük Patlama) ve işgücü piyasalarında radikal bir parasalcılık, kuralsızlaştırma politikası başlattı.[68] 1984'ten itibaren, önemliKuzey Denizi petrol gelirlerinin girişi ekonomiye yardımcı oldu.[69]
20. yüzyılın sonlarında,İskoçya,Galler veKuzey İrlanda için devredilmiş yönetimlerin kurulmasıyla Birleşik Krallık'ın yönetiminde büyük değişiklikler oldu.[70] Yasal kuruluş,Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin kabul edilmesini takip etti. Birleşik Krallık, diplomatik ve askerî olarak hâlâ önemli bir küresel güç.BM veNATO'da öncü roller oynuyor.
2008 küresel mali krizi İngiltere ekonomisini ciddi şekilde etkiledi. 2010'un Cameron-Clegg koalisyon hükûmeti, ortaya çıkan önemli kamu açıklarının üstesinden gelmeyi amaçlayan kemer sıkma önlemlerini uygulamaya koydu.[73] 21. yüzyılda iki çekişmeli referandum yapıldı: 2014'teİskoç bağımsızlık halkoylaması başarısız olurken,[74] diğeri Birleşik Krallık'ın 2016'daAvrupa Birliği'nden ayrılma halkoylaması başarılı oldu.[75]
En uzun yaşayan ve en uzun süre hüküm süren İngiliz hükümdarıII. Elizabeth 8 Eylül 2022'de 96 yaşında öldü.[79] Kraliçe'nin ölümü üzerine, en büyük çocuğu Galler Prensi Charles, KralIII. Charles olarak hemen İngiliz tahtına çıktı.[80]
Avrupa'nın kuzey batısında yer alan ve bir ada devleti olan Birleşik Krallık'ınn tek kara komşusuİrlanda'dir.[12] Toplam yüzölçümü 244.820 km2 olan Birleşik Krallık, dünyanın yüzölçümü açısından en büyük80. ülkesidir.[12]
Ülke,Britanya Adaları'nın takımadalarının büyük bir bölümünü kaplar ve Büyük Britanya adasını, İrlanda adasının kuzey-doğusunda altıda birini ve bazı küçük çevre adaları içerir.[12] KuzeyAtlas Okyanusu ileKuzey Denizi arasında yer alır ve güneydoğu kıyısında dünyanın en uzun sualtı tüneli olanManş Tüneli ile kıta Avrupası'na bağlıdır.[82]
Ülkenin kuzey ve batı kesimleri alçak dağlar ve tepelerden oluşmaktayken güney ve güneydoğu kesimleri ovalardan oluşmaktadır.[12] Hem Birleşik Krallık hem İngiltere'nin başkenti, ülkenin güneydoğusunda yer alanLondra'dır.[12] Ülkenin diğer başlıca önemli kentleriBirmingham,Manchester,Leeds,Glasgow,Newcastle veLiverpool'dur.[12]
İngiltere, 130.395 kilometre kareyi (50.350 sq mi) kapsayan Birleşik Krallık'ın toplam alanının yarısından biraz fazlasını (yüzde 53) oluşturuyor.[12] Ülkenin çoğu, daha yüksek araziler veTees-Exe hattının kuzeybatısındaki bazı dağlık araziler ile ova arazisinden oluşur.[83] İngiltere'deki başlıca nehirler ve haliçlerThames,Severn veHumber'dır.[83] İngiltere'nin en yüksek dağı ise Göller Bölgesi'ndekiScafell Pike (978 metre (3.209 ft))'tır.[83]
İskoçya, 78.772 kilometre kare (30.410 sq mi) kapsayan Birleşik Krallık'ın toplam alanının üçte birinden biraz azını (yüzde 32) oluşturuyor.[12] Bu, ağırlıklı olarak anakaranın batısında ve kuzeyinde bulunan yaklaşık 800adayı; özellikleHebridler,Orkney Adaları veShetland Adaları.[12] İskoçya, Birleşik Krallık'taki en dağlık ülkedir ve topoğrafyası, İskoçya'yı batıdaArran'dan doğudaStonehaven'a kat eden jeolojik bir kaya kırığı olanHighland Boundary Fayı ile ayırt edilir.[12]Fay, belirgin şekilde farklı iki bölgeyi birbirinden ayırır; yani kuzey ve batıdakiKuzey İskoçya (Highlands) ve güney ve doğudakiİskoç Ovası (Lowlands). Daha engebeli Highland bölgesi, 1.345 metrede (4.413 ft).[84] Britanya Adaları'nın en yüksek noktası olanBen Nevis de dâhil olmak üzere İskoçya'nın dağlık topraklarının çoğunu içerir.[12] Ova alanları - özellikleFirth of Clyde veFirth of Forth arasındaki Merkez Kuşak olarak bilinen dar araziler - daha düzdür ve İskoçya'nın en büyük şehri olanGlasgow ve başkenti ve politik merkezi olanEdinburgh da dâhil olmak üzere nüfusun çoğuna ev sahipliği yapar.[12]
Galler, 20.779 kilometre kareyi (8.020 sq mi) kapsayan Birleşik Krallık'ın toplam alanının onda birinden (yüzde 9) daha azını oluşturuyor.[12] Galler çoğunlukla dağlıktır, ancakGüney Galler,Kuzey veGaller Galler'den daha az dağlıktır.[84] Ana nüfus ve sanayi bölgeleri,Cardiff,Swansea veNewport kıyı kentlerinden ve kuzeylerindeGüney Galler Vadileri'nden oluşan Güney Galler'dedir.[12] Galler'deki en yüksek dağlarSnowdonia'dadır ve 1.085 metrede (3.560 ft) Galler'deki en yüksek zirve olanSnowdon'ı (Galce: Yr Wyddfa) içerir.[84] Galler, 2.704 kilometreden (1.680 mil) fazla kıyı şeridine sahiptir.[84] En büyüğü kuzeybatıdaAnglesey (Ynys Môn) olan birkaç ada Gal anakarasından uzaktadır.[12]
İrlanda Denizi ve Kuzey Kanalı ile Birleşik Krallık'tan ayrılanKuzey İrlanda, 14.160 kilometrekarelik bir alana sahiptir (5.470 sq mi) ve çoğunlukla tepeliktir.[12] 388 kilometrekarelik (150 sq mi) yüzölçümüyle Britanya Adaları'ndaki bölgelere göre en büyük göl olanLough Neagh'ı içerir.[12] Kuzey İrlanda'daki en yüksek zirve, 852 metre (2.795 ft) ileMourne Dağları'ndakiSlieve Donard'dır.[84]
Birleşik Krallık'ta iki farklı iklim tipine rastlanmaktadır.[12] Genel anlamda ülkenin çoğunda görülenılıman okyanusal ikliminde (Cfc)Körfez Akıntısı sayesinde yazlar serin ve yağışlı, kışları ılık ve yağışlıdır.İskoçya'nın yüksek kesimlerinde isekutupaltı okyanusal iklimi (Dfc) görülür.[12] Ülke yıl boyunca yüksek yağış alır ve İskoçya ve Galler yıllık ortalama 1500 milimetre, Kuzey İrlanda 1000 milimetre ve İngiltere ise 850 milimetre yağış almaktadır.[12] Ülkede her yıl kar yağışı gözükse de kar İskoçya dışında ancak birkaç gün yerde kalır.[12]
Ülkede rüzgar genellikle güneybatıdan eser ve ülkenin doğu kesimlerinin dışındaAtlas Okyanusu'ndan gelen ılıman ve yağışlı hava kütlelerini ülkeye yağış getirir.[12]
Yazları serin ve yağışlı, ülke genelinde genellikle Nisan ve Mayıs en kurak aylar iken Ekim en çok yağışın alındığı aydır, sıcaklıklar gün içinde 30 °C (86 °F) üzerinde çıkabilmektedir.[12]
İngiltere, 130.395 km²'yi kapsayan alanıyla Birleşik Krallık'ın toplam alanının yarısından biraz fazlasını (% 53) oluşturmaktadır.[85]
Ülkenin çoğu ovalık arazilerden oluşur,[86] Tees-Exe hattının kuzeybatısındaLake District,Pennines,Exmoor veDartmoor gibi yüksek ve bazısı dağlık olan araziler vardır.
İngiltere'nin en yüksek dağı, 978 metre uzunluğuyla Göller Bölgesi'nde bulunanScafell Pike'dır.
İskoçya, 78.772 km²'yi kapsayan alanıyla Birleşik Krallık'ın toplam alanının üçte birinden (yüzde 32) biraz daha azını oluşturur.[87] İskoçya yaklaşık 800 adayı içerir.[88] Bu adalar çoğunlukla anakaranın batı ve kuzeyindedir. Bu adalardan özellikle en önemlileri Hebrides,Orkney Adaları veShetland Adaları'dır. İskoçya, Birleşik Krallık'taki en dağlık ülkedir ve topoğrafyası, İskoçya'yı batıda Arran'dan doğuda Stonehaven'a kadar geçen jeolojik bir kaya kırığı olan Highland Boundary Fayı ile ayırt edilir.[89] Hat, kuzeyde ve batıda yaylalar, güneyde ve doğuda ise ovalar olarak farklı iki bölgeyi ayırır. Daha engebeli Highland bölgesi, Britanya Adaları'nın en yüksek noktası olan 1.345 metrelikBen Nevis dağını içerir.[90][91]
Galler, 20.779 km²'yi kapsayan alanıyla Birleşik Krallık'ın toplam alanının onda birinden (yüzde 9) daha azıdır.[92] Galler çoğunlukla dağlıktır, ancak Güney Galler, Kuzey ve Orta Galler'den daha az dağlıktır. Ana nüfus ve sanayi bölgeleri,Cardiff,Swansea veNewport kıyı kentlerinden ve kuzeylerinde Güney Galler Vadilerinden oluşan Güney Galler'dedir. Galler'in en yüksek dağları Snowdonia'dadır ve Snowdon'u içerir (Galce :Yr Wyddfa) 1.085 metrede Galler'deki en yüksek zirvedir.[86] Galler'in 2.704 kilometreden daha uzun kıyı şeridi vardır.[93]
Büyük Britanya'danİrlanda Denizi ve Kuzey Kanalı ile ayrılanKuzey İrlanda, 14.160 km²'lik alanı vardır ve çoğunlukla tepeliktir. 388 km² ile Britanya Adaları'nın bölgeye göre en büyük gölü olan Lough Neagh buradadır.[94] Kuzey İrlanda'nın en yüksek zirvesi, 852 metre rakımlı Morne Dağları'ndaki Slieve Donard'dır.[86]
Birleşik Krallık,anayasal monarşi altındaüniter bir devlettir.[18]Galler,Kuzey İrlanda,İskoçya ve denizaşırı topraklar değişen ölçülerde özerkliğe sahiptir.[95] KralIII. Charles, Birleşik Krallık'ınhükümdarı ve devlet başkanının yanı sıra diğer 15 bağımsız ülkenin başkanıdır.[18] Bu 16 ülke bazen "Commonwealth bölgesi" olarak anılır.[18]Birleşik Krallık Anayasası,kodlanmamıştır ve çoğunluklatüzükler, yargıçların verdiğikararlar ve uluslararası anlaşmalar ile anayasa sözleşmeleri dâhil olmak üzere farklı yazılı kaynaklardan oluşan bir koleksiyondan oluşur.[18] Olağan tüzükler ile "anayasa hukuku" arasında teknik bir fark olmadığı için,Birleşik Krallık Parlamentosu "anayasal reformu" sadeceParlamento Kanunlarını kabul ederek gerçekleştirebilir ve bu nedenle yazılı ya da yazılı olmayan hemen hemen her türlü politik gücü değiştirme ya da kaldırma yetkisine sahiptir.[18]
İngiliz sistemindeyasama,yürütme veyargı eşit seviyede değildir.[18] İngiltere'de güçler ayrılığı ilkesi yerine "güçler kaynaşması" ilkesi mevcuttur.[18] İngiltere'de yargı bağımsızdır ancak yasama ve yürütme birbirinden kesin çizgilerle ayrı değildir.[18] Egemenlik halka değil doğrudan Parlamentoya aittir.[18] Parlamento, yani yasama teoride yürütme ve yargıdan daha üst konumdadır.[18]
Parlamentonun yasal egemenliğinin yalnızca halkın politik egemenliğini yansıttığı İngiliz sisteminde yasama organı,Avam Kamarası veLordlar Kamarası adı ile anılan, iki meclise ayrılmış birBirleşik Krallık Parlamentosu'dur.[13] İki meclisin küçüğü olanAvam Kamarası'nın günümüzde 650 üyesi vardır.[13]Lordlar Kamarası ise çeşitli şekillerde atandığı için üye sayısı belirsizdir. 10 Haziran 2025 itibarıyla üye sayısı 834'dir.[13]
Halk tarafından her 5 yıl doğrudan seçilenAvam Kamarası, 1911 Parlamento yasası'nın yürürlüğe girmesiyle yasama açısından esas güç sahibidir.[13]Lordlar Kamarası, yalnızca yasaları en çok bir yıl boyunca geçiktirebilen çoğu zaman sembolik bir meclistir.[13]
Birleşik Krallık'taAvam Kamarası seçimleriçoğunluk sistemi (winner-takes-all voting) veoy çokluğu sistemi (first-past-the-post voting) kullandığı için genellikleiki partili sistem olarak düşünülür.[13] 2010-2015 arasında koalisyon hükûmeti, 1945'ten beri ilk ve son koalisyon hükûmeti olmuştur.[13]
Güçler ayrılığı ilkesi yerine "güçler kaynaşması" ilkesine sahip olan Birleşik Krallık'ta yasama ve yürütme birbirinde kesin çizgilerle ayrı değildir.[18]
Başbakan, Birleşik Krallık'tahükûmetin başıdır.[96] Modern zamanlarda, başbakan aynı zamanda Avam Kamarası'nda bir milletvekildir.[97] Başbakan, resmen Kral tarafından atanır[98] ancak, normalde Avam Kamarası'nda en fazla sandalyeye sahippolitik partinin lideri başbakan olur.[99] Herhangi bir partininAvam Kamarasında çoğunluğu elde edememesi durumunda ise koalisyon kurulmaktadır.[30] En çok oy alan partinin oldukça yüksek sandalye çıkarabildiği seçim sistemi nedeniyle koalisyon nadiren gerekli olmaktadır.[30] 2010 seçimleri böylesi nadir bir durumun gerçekleştiği seçimler olmuştur.[30]
İngiliz hükûmetinde bakanlıkların adları ve sayısı zaman zaman değişmekle birlikte son yıllardakabine genellikle yirmi kadar bakanlıktan oluşmaktadır.[18]Başbakandan sonra gelen en önemli kabine üyesiMaliye Bakanı'dır (The Chancellor of the Exchequer).[30] Diğer önemli bakanlar arasındaAdalet Bakanı (Lord Chancellor),Dışişleri Bakanı (Foreign Secretary) veİçişleri Bakanı (Home Secretary) öne çıkar.[30]
Birleşik Krallık'ın ilçelere ya da vilayetlere coğrafi olarak bölünmesi,Orta Çağ'ın başlarında İngiltere ve İskoçya'da başladı ve İngiltere ve Galler'de 1888'de, İskoçya'da 1889'da ve İrlanda'da 1898'de tamamlandı.[18]
İngiltere'deki yerel yönetim karmaşıktır ve işlevlerin dağılımı yerel düzenlemelere göre değişir. İngiltere'nin üst kademealt bölümleri, artık öncelikle istatistiksel amaçlar için kullanılan dokuzbölgedir.[100] Bölgelerden biri olanBüyük Londra, 1998 referandumunda teklife verilen popüler desteğin ardından 2000'den beri doğrudan seçilmiş bir meclise ve belediye başkanına sahiptir.[101]
İskoçyahükûmeti veparlamentosu,eğitim, sağlık,İskoç hukuku ve yerel yönetim dâhil olmak üzere, özel olarakBirleşik Krallık Parlamentosu'na ayrılmamış herhangi bir konuda geniş kapsamlı yetkilere sahiptir.[95] İskoçya'daki yerel yönetim, büyüklük ve nüfus bakımından geniş bir çeşitlilik gösteren32 konsey alanına ayrılmıştır.[30]Glasgow, Edinburgh,Aberdeen veDundee şehirleri, İskoçya'nın alanının üçte birini kapsayan ancak sadece 200.000'den biraz fazla insanı barındıran Highland Konseyi gibi ayrı konsey alanlarıdır.[30] Yerel konseyler, 1.223'ü bulunan seçilmiş meclis üyelerinden oluşur.[102]Seçimler, üç ya da dört meclis üyesi seçen çok üyeli koğuşlardadevredilebilir tek oyla yapılır.[30]
Galler'deki yerel yönetim, her biri konsey tarafından seçilen bir lider ve kabine tarafından yönetilen 22 birleşik otoriteden oluşur. Bunlara, kendi başlarına birleşik otoriteler olan Cardiff, Swansea ve Newport şehirleri dâhildir.[103] Seçimler her dört yılda bir ilk-geçen-sonra sistemi altında yapılır.[103]
Galler'deki yerel yönetim, İskoçya'ya devredilenlerden daha sınırlı yetkilere sahiptir.[30]Senedd,Senedd Cymru Yasası aracılığıyla özel olarakBirleşik Krallık Parlamentosu'na ayrılmamış herhangi bir konuda yasama yapabilir.[30] Galler, 22 üniter otoriteden oluşur.[30] Tüm üniter otoriteler, konsey tarafından seçilen bir lider ve kabine tarafından yönetilir.[30] Bunlar, kendi başlarına üniter otoriteler olanCardiff,Swansea veNewport şehirlerini içerir.[30] Seçimler, dört yılda bir, ilk-geçen-post sistemi altında yapılır.[30]
Kuzey İrlanda Yürütme veMeclisi, İskoçya'ya devredilen yetkilere benzer yetkilere sahiptir.[104] Yürütme, Meclisin sendikacı ve milliyetçi üyelerini temsil eden bir diarşi tarafından yönetilir.[104] Kuzey İrlanda'ya yetki devri, Kuzey İrlanda yönetiminin, Kuzey İrlanda Yönetimininİrlanda hükûmeti ile işbirliği yaptığı ve ortak ve ortak politikalar geliştirdiği Kuzey-Güney Bakanlar Konseyi'ne katılımına bağlıdır.[104]Kuzey İrlanda'daki yerel yönetim, 1973'ten beri, her biri devredilebilir tek oyla seçilen 26 bölge konseyi hâlinde organize edilmiştir.[30]
Birleşik Krallık, 14Britanya Denizaşırı Toprakları ve üçtaç toprağı üzerinde egemenliğe sahiptir.[21] Kraliyet bağımlılıkları, Birleşik Krallık'ın denizaşırı bölgelerinin aksine, Kraliyet'e aittir.[21]
Hemİngiltere ve Galler'de geçerli olanİngiliz hukuku hem de Kuzey İrlanda hukuku,örf ve adet hukuku ilkelerine dayanmaktadır.[18]Örf ve adet hukukunun özü, kanuna tabi olarak, kanunun mahkemelerdeki hakimler tarafından geliştirilmesi, kanun,emsal ve sağduyuyu önlerindeki olgulara uygulayarak, gelecekte rapor edilecek ve bağlayıcı olacak ilgili hukuk ilkeleri hakkında açıklayıcı hükümler vermektir.[18] İngiltere ve Galler mahkemelerine, Temyiz Mahkemesi,Adalet Yüksek Mahkemesi (hukuk davaları için) ve Kraliyet Mahkemesi (ceza davaları için) oluşan İngiltere ve Galler Kıdemli Mahkemeleri başkanlık eder.[18] Yüksek Mahkeme, İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'daki hem cezai hem de hukuk temyiz davaları için ülkedeki en yüksek mahkemedir ve verdiği herhangi bir karar, aynı yargı alanındaki diğer tüm mahkemeler için bağlayıcıdır ve genellikle diğer yargı alanlarında ikna edici bir etkiye sahiptir.[18]
İskoç hukuku, hem ortak hukuk hem deKara Avrupası hukuk düzenine dayanan melez bir sistemdir.[95] Asliye mahkemeleri hukuk davaları için Sulh Hukuk Mahkemesi (Court of Session) ve ceza davaları için Yüksek Adliye Mahkemesi'dir (High Court of Justiciary).[95] Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi, İskoç hukukuna göre hukuk davaları için en yüksek temyiz mahkemesi olarak hizmet vermektedir.[95] İskoçya'daki şerif mahkemeleri (sheriff courts), çoğu hukuk ve ceza davasıyla ilgilenir.[95] İskoç hukuk sistemi, bir ceza davası için üç olasıkarara (verdict) sahip olması bakımından benzersizdir: "suçlu" (guilty), "suçsuz" (not guilty) ve "kanıtlanmamış" (Not proven). Hem "suçsuz" hem de "kanıtlanmadı"beraatle sonuçlanır.[95]
Birleşik Krallık'ın dış ilişkileri,NATO ittifakı içerisindeABD ile özel ilişkilerinden (special relationship) etkilenmektedir.Britanya İmparatorluğu'nun İngiltere'ye dönüşüm sürecinde (imperial withdrawal)Süveyş Krizi (1952) veFalkland Savaşı'nda (1982) tek taraflı güç kullanmış olan Birleşik Krallık,ABD Dışişleri Bakanı (1949-1953)Dean Acheson'ın ifade ettiği şekilde Birleşik Krallık, "imparatorluğu kaybetmiş ve yeni bir rol arayan bir ülkedir" (Britain had lost an empire and had not found a role).[13] İmparatorluğun sona ermesine rağmenBirleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimî üyeliği,AUKUS,G20,NATO,Beş Göz (Five Eyes) grubu veİngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) üyelikleri sayesindeDouglas Hurd'ün ifadesiyle Birleşik Krallık hala "gücünün üzerinde yumruk atmaya" (punching above her weight in the world) devam etmektedir.[13]
Birleşik Krallık'ın diğer önemli bağlantısı, 1922'den beriOrtak Seyahat Alanı paylaştığıİrlandadir.[13] İngiliz-İrlanda Hükûmetlerarası Konferansı ve İngiliz-İrlanda Konseyi aracılığıyla işbirliği yapan Birleşik Krallık'ın dış ilişkileriKuzey İrlanda sorunu veBrexit'ten etkilenmektedir.[104]
Kişi başına 46.344 US$ düzeyine karşılık gelen söz konusu millî gelir düzeyi ile dünyanın en müreffeh ülkelerinden biri olan Birleşik Krallık 2024 itibarıyla, 2,64 trilyon dolarlık GSYİH'sı ile dünyanın5. büyük ekonomisidir.[110]
Birleşik Krallık'taDoğu Anglia haricindeki arazilerin engebeli olması, büyük ölçekli geniş tarımsal üretime izin vermemektedir.[12] Bu yüzden 2021'de tarım, ekonominin sadece %0,59'unu oluşturmuştur.[111] Ekonominin %17,83'ünüendüstri, %70,90'ını isehizmet sektörü oluşturmaktadır.[111]
Hizmet sektörü, Londra ve İngiltere'nin güneydoğusunda yoğunlaşmıştır.[13] 2020'dekiKüresel Finans Merkezleri Endeksi'nde New York City'nin ardından dünyadaki 2. büyük finans merkezi olan Londra, GSYİH'nın %22'sinden fazlasını oluşturup Birleşik Krallık'ın geri kalanındandaha zengindir.[13] Ülkedeki gelir düzeyi en düşük olan bölgeler ise ekonomisikömür,çelik ve gemi inşa gibiağır sanayiye dayanan ve bu sektörlerde yaşanan gerileme nedeniyle olumsuz etkilenmiş olan Kuzey İrlanda, Galler ve İngiltere'nin kuzeybatısıdır.[13]
Birleşik Krallık, zenginpetrol,doğal gaz vekömür dışındaki mineral kaynakları ise son derece sınırlıdır.[12] EIA verilerine göre 2019 yılında 3 milyar varilkanıtlanmış petrol rezervine sahip olan İngiltere, ham petrol rezervleri bakımından 69 ülke arasında30. sıradadır.[12] 2018 yılında 1 milyon varil/gün'lük hampetrol üretimi ile 126 ülke arasında %1 pay ile19. sıradadır.[12] 2019 yılında 6 trilyon feet3kanıtlanmış doğalgaz rezervine sahip İngiltere, 92 ülke arasında45. sıradadır. 2015 yılında 2 trilyon feet3'likdoğalgaz üretimi ile 97 ülke arasında %1 pay ile21. sıradadır.[12]
Bir radyal yol ağı, toplam 46.904 km ana yol, 3.497 km otoyol ve 344.000 km asfalt yoldan oluşur.[120]Londra'yı çevreleyenM25, dünyanın en büyük ve en işlek yan geçididir.[121] 2009'daBüyük Britanya'da toplam 34 milyon ruhsatlı araç vardı.[122]
Birleşik Krallık'taki demiryolu ağı, dünyadaki bu türden en eski ağdır. Sistem, Londra'dan ülkenin geri kalanına yayılan beş yüksek hızlı ana hattan (Batı Kıyısı, Doğu Kıyısı, Midland, Büyük Batı ve Büyük Doğu) oluşur ve bölgesel demiryolu hatları ve ana hatlardaki yoğun banliyö ağları ile zenginleştirilir. High Speed 1, operasyonel olarak ağın geri kalanından ayrıdır. Dünyanın ilk buharla çalışan yolcu demiryolu, 1825'te açılan Stockton ve Darlington Demiryolları idi. Beş yıldan kısa bir süre sonra, dünyanın ilk şehirlerarası demiryolu,Liverpool veManchester Demiryolları George Stephenson tarafından tasarlandı. Ağ, Viktorya döneminde yüzlerce ayrı şirketten oluşan bir patchwork olarak hızla büyüdü.[123]
Birleşik Krallık, Büyük Britanya'da 16.209 km veKuzey İrlanda'da 304 km demiryolu ağına sahiptir. Kuzey İrlanda'daki demiryolları, devlete ait Translink'in bir yan kuruluşu olan NI Demiryolları tarafından işletilmektedir.İngiltere'de, İngiliz Demiryolları ağı 1994 ile 1997 yılları arasında özelleştirildi ve bunu yolcu sayılarında hızlı bir artış izledi. İngiltere, kullanım yoğunluğunu, hizmet kalitesini ve güvenliği değerlendiren 2017 Avrupa Demiryolu Performans Endeksi'nde ulusal Avrupa raylı sistemleri arasında sekizinci sırada yer aldı.[124] HS2 Londra, Midlands, Kuzey ve İskoçya'yı birbirine bağlayan ve İngiltere'nin en büyük 10 şehrinden sekizi dâhil olmak üzere 25'ten fazla istasyona hizmet veren ve yaklaşık 30 milyonu birbirine bağlayan yapım aşamasında olan yeni bir yüksek hızlı demiryoludur.[125] 2022'de açılan Crossrail, 15 milyarsterlinlik öngörülen maliyetiyleAvrupa'nın en büyük inşaat projesiydi.[126]
Büyük Britanya Demiryolları, 2023'ten itibaren Büyük Britanya'daki demiryolu taşımacılığını denetleyecek olan, devlete ait planlı bir kamu kuruluşudur. 2014'te Birleşik Krallık'ta 2,4 milyarı Londra'da olmak üzere 5,2 milyar otobüs yolculuğu gerçekleştirildi.[127] Kırmızı çift katlı otobüs, İngiltere'nin uluslararası alanda tanınan bir simgesi olarak popüler kültüre girdi.[128] Londra otobüs ağı, hafta içi her gün 6.800'den fazla tarifeli seferle, 700'den fazla farklı güzergahta yaklaşık altı milyon yolcu taşıyarak, onu dünyanın en kapsamlı ve Avrupa'nın en geniş otobüs sistemlerinden biri hâline getirerek kapsamlıdır.
Britanya havalimanları, 2024 yılı boyunca yaklaşık 292.5 milyon yolcuya hizmet verdi.[129] Bu dönemde en büyük üç havalimanıLondra Heathrow Havalimanı (83.9 milyon yolcu),Gatwick Havalimanı (43.2 milyon yolcu) veManchester Havalimanı (30.8 milyon yolcu) oldu.[129] Başkentin 15 mil (24 km) batısında yer alan Londra Heathrow Havalimanı, uluslararası yolcu trafiği açısından dünyanın en işlek ikinci havalimanıdır ve dünyadaki tüm havalimanları arasında en fazla uluslararası yolcu trafiğine sahiptir.[130] Bu havalimanı aynı zamanda Birleşik Krallık'ın ulusal bayrak taşıyıcısıBritish Airways'in veVirgin Atlantic'in merkezidir.[131] 2023 yılı boyunca 18.3 milyon yolcu uluslararası seyahat için demiryolunu, 18.1 milyon yolcu ise denizyolunu kullandı.[132]
2006'da Birleşik Krallık, dünyanın dokuzuncu en büyük enerji tüketicisi ve 15'inci en büyük üreticisiydi. Birleşik Krallık, altı petrol ve gaz " süper büyüklerinden " ikisi -BP veShell dâhil olmak üzere birçok büyük enerji şirketine ev sahipliği yapmaktadır.[133]
2013 yılında Birleşik Krallık günde 914 bin varil (varil/gün) petrol üretti ve 1.507 bin varil/gün tüketti.[134] Üretim şu anda düşüşte ve Birleşik Krallık 2005'ten beri net bir petrol ithalatçısıdır.[135] 2010'da Birleşik Krallık yaklaşık 3,1 milyar varil kanıtlanmış ham petrol rezervine sahipti, bu sayı ile Birleşik KrallıkAB üye devletleri arasında en yüksek sayıya sahiptir.[134]
2009'da İngiltere, dünyanın 13. en büyük doğal gaz üreticisi ve AB'nin en büyük üreticisiydi.[136] Üretim şu anda düşüşte ve Birleşik Krallık 2004'ten beri net bir doğal gaz ithalatçısı.[136]
Kömür üretimi, 19. ve 20. yüzyıllarda İngiltere ekonomisinde önemli bir rol oynadı. 1970'lerin ortalarında yılda 130 milyon ton kömür üretildi ve 1980'lerin başına kadar 100 milyon tonun altına düşmedi. 1980'ler ve 1990'lar boyunca, endüstri önemli ölçüde küçüldü. 2011 yılında Birleşik Krallık 18,3 milyon ton kömür üretti.[135] 2005 yılında 171 milyon ton kanıtlanmış geri kazanılabilir kömür rezervine sahipti.[135] Birleşik Krallık Kömür Otoritesi, yer altı kömür gazlaştırma (UCG) veya " fracking" yoluyla 7 milyar ton ile 16 milyar ton arasında kömür üretme potansiyeli olduğunu belirtti,[137] ve İngiltere'nin mevcut kömür tüketimine dayalı olarak, bu tür rezervlerin 200 ila 400 yıl sürebileceğini belirtti.[138] Su tablasına giren kimyasallar ve evlere zarar veren küçük depremler konusunda çevresel ve sosyal kaygılar dile getirildi.[139]
1990'ların sonlarında,nükleer santraller Birleşik Krallık'taki toplam yıllık elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 25'ine katkıda bulunuyordu, ancak eski santraller kapatıldığı ve eskimeyle ilgili sorunlar tesis mevcudiyetini etkilediği için bu oran kademeli olarak azaldı. 2012'de Birleşik Krallık, normalde elektriğinin yaklaşık yüzde 19'unu üreten 16 reaktöre sahipti. Reaktörlerden biri hariç tümü 2023 yılına kadar emekliye ayrılacak.Almanya veJaponya'nın aksineİngiltere, yaklaşık 2018'den itibaren yeni nesil nükleer santraller inşa etmeyi planlıyor.[140]
Tüm yenilenebilir elektrik kaynaklarının toplamı, 2019'un üçüncü çeyreğinde Birleşik Krallık'ta üretilen elektriğin yüzde 38,9'unu sağladı ve 28,8TWh elektrik üretti.[141] Birleşik Krallık, rüzgar enerjisi için Avrupa'nın en iyi bölgelerinden biridir ve rüzgar enerjisi üretimi en hızlı büyüyen arzıdır; 2019'da Birleşik Krallık'ın toplam elektriğinin neredeyse yüzde 20'sini üretti.[142]
Birleşik Krallık'ta iyileştirilmiş su temini ve sanitasyona erişim evrenseldir. Hanelerin yüzde 96,7'sinin kanalizasyon şebekesine bağlı olduğu tahmin ediliyor. Çevre Ajansı'na göre, Birleşik Krallık'ta umumi su temini için çekilen toplam su 2007'de günde 16.406 megalitre idi.[143]
İngiltere veGaller'de su ve kanalizasyon hizmetleri, 10 özel bölgesel su ve kanalizasyon şirketi ve 13 çoğunlukla daha küçük özel "sadece su" şirketi tarafından sağlanmaktadır.İskoçya'da su ve kanalizasyon hizmetleri tek bir kamu şirketi olan Scottish Water tarafından sağlanmaktadır.Kuzey İrlanda'da su ve kanalizasyon hizmetleri de tek bir kamu kuruluşu olan Northern Ireland Water tarafından sağlanmaktadır.[144]
Birleşik Krallık'ın demografik bilgileri, her 10 yılda bir düzenlenennüfus sayımına dayanır.[145]2011 nüfus sayımına göre Birleşik Krallık'ın toplam nüfusu 63.181.775 idi.[145] Avrupa'da Rusya, Almanya ve Fransa'da sonraAvrupa'nın dördüncü büyük nüfusa sahip olan Birleşik Krallık,dünyanın 22. en büyüğüdür.[145] Nüfus özellikle Londra ve İngiltere'nin güneydoğusunda yoğunlaşmıştır.[145]
1948'den bu yanaAfrika,Karayipler veGüney Asya'dan önemli miktarda göç ile birlikte nüfus yapısında önemli değişiklikler yaşanan Birleşik Krallık'ta nüfusunun yüzde 87,2'si 2011'de kendilerini beyaz olarak tanımladı.[145]
Birleşik Krallık'ın fiilen resmî dili, aynı zamanda nüfusun %95'inin anadili olan İngilizcedir.[95] Nüfusun yaklaşık %19'u ise ana dil olarakGalce konuşmaktadır.[95]
İngiltere'de öğrencilerin 14 yaşına kadar ikinci bir dil öğrenmeleri zorunludur.[30]Fransızca veAlmanca, İngiltere ve İskoçya'da en yaygın olarak öğretilen iki ikinci dildir.[95]
Galler'deki tüm öğrencilere 16 yaşına kadar ikinci dil olarak Galce öğretilir ya dabirinci dil olarakGalce öğretilir.[30]
İngiltere tarihinde görülen din anlaşmazlıkları ve bölünmeler ve özellikleİkinci Büyük Uyanış ile beraber yüzünden halk arasında çeşitli Hristiyan mezhep ve tarikatları gelişmişse de hâkim olan inanç ProtestanlığınAnglikan koludur.[30]
Hristiyanlığın biçimleri, şu anda Birleşik Krallık olan bölgede 1400 yıldan fazla bir süredir dinî yaşama egemen olmuştur.[30] 20. yüzyılın ortalarından bu yana düzenli kiliseye katılım çarpıcı bir şekilde düşerken göç ve demografik değişim diğer inançların, özellikle deİslam'ın gelişmesine katkıda bulunmuştur.[30] Bu, bazı yorumcuların Günümüzde Birleşik Krallık, çok inançlı,sekülerleşmiş ya da Hristiyanlık sonrası bir toplumdur.[30]
2011 nüfus sayımına göre Birleşik Krallık'ın nüfusunun yaklaşık %59,5'i Hristiyan, %4,4'üMüslüman, %1,3'üHindu, %2'si ise diğer dinlere mensuptur.[149]Dinî inancı olmayanların oranı %25,7 iken dinî düşüncesini belirtmeyenlerin oranı da %7,2'dir.[150]
2018 verilerine göre Hristiyanların yüzde 62'sininAnglikan, yüzde 13,5'ininKatolik, yüzde 6'sınınPresbiteryen ve yüzde 3,4'ününMetodist olduğu tahmin edilmektedir.[30]
Birleşik Krallık art arda gelen göç dalgaları yaşamıştır. O zamanlar Birleşik Krallık'ın bir parçası olanİrlanda'dakiBüyük Kıtlık, belki bir milyon insanın Büyük Britanya'ya göç etmesiyle sonuçlandı. 19. yüzyıl boyunca İngiltere ve Galler'de 28.644 Alman göçmenden oluşan küçük bir nüfus oluştu.Londra bu nüfusun yaklaşık yarısını elinde tutuyordu veManchester,Bradford ve başka yerlerde başka küçük topluluklar vardı. Alman göçmen topluluğu, RusYahudilerinden sonra ikinci olan 1891 yılına kadar en büyük gruptu.[151] 1881'den sonra Rus Yahudileri şiddetli zulümlere maruz kaldı ve 1914'e kadar yaklaşık 2.000.000 kişiRus İmparatorluğu'nu terk etti. Yaklaşık 120.000 kişi Britanya'ya kalıcı olarak yerleşti ve Britanya Adaları dışından en büyük etnik azınlık hâline geldi;[152] bu nüfus 1938'de 370.000'e yükseldi.[153]II. Dünya Savaşı'nın sonunda Polonya'ya dönemeyen 120.000'den fazla Polonyalı gazi kalıcı olarak Birleşik Krallık'ta kaldı.[154] İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, birçok insan, imparatorluğun bir mirası olarak veya işgücü kıtlığı nedeniyleKarayipler ve Hint Yarımadası'ndaki kolonilerden ve eski kolonilerden göç etti.[155] 1841'de İngiltere ve Galler nüfusunun yüzde 0,25'iyabancı bir ülkede doğmuş, 1901'de %1,5'e,[153] 1931'de %2,6'ya ve 1951'de %4,4'e yükselmiştir.[156]
2014'te net göç artışı 318.000 oldu: Göç, 2013'teki 526.000'den 641.000'e yükselirken, bir yıldan fazla bir süre için ayrılan göçmenlerin sayısı 323.000 oldu.[157] Son zamanlardaki bir göç eğilimi, A8 ülkeleri olarak bilinenDoğu Avrupa'daki yeniAB üye devletlerinden işçilerin gelişi olmuştur.[158] 2011'de, yeni AB üye devletlerinin vatandaşları göçmenlerin yüzde 13'ünü oluşturuyordu.[159] Birleşik Krallık, Ocak 2007'de AB'ye katılanRomanya veBulgaristan vatandaşlarına geçici kısıtlamalar uyguladı.[160] Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu için Göç Politikası Enstitüsü tarafından yürütülen araştırma Mayıs 2004 ile Eylül 2009 arasında, çoğu Polonyalı olmak üzere 1,5 milyon işçinin yeni AB üye ülkelerinden Birleşik Krallık'a göç ettiğini öne sürüyor. Birçoğu daha sonra eve döndü ve Birleşik Krallık'taki yeni üye devletlerin vatandaşlarının sayısında net bir artışla sonuçlandı.[161] Birleşik Krallık'ta 2000'lerin sonundaki durgunluk, Polonyalıların Birleşik Krallık'a göç etmesi için ekonomik teşviki azalttı,[162] göçü geçici ve döngüsel hale getirdi. Birleşik Krallık'ta yabancı uyruklu insanların oranı, diğer birçok Avrupa ülkesinin biraz altında kalıyor.[163]
1991 ile 2001 arasındaki nüfus artışının yaklaşık yarısını göçmenlerin gelişleri ve Birleşik Krallık'ta doğan çocukları oluşturduğundan, göç şimdi artan bir nüfusa katkıda bulunuyor.[164] 2015'te yayınlanan resmî istatistiklere göre net göçün 2009'dan 2010'a yüzde 21 artarak 239.000'e çıktığını bildirdi.[165][166]
2013 yılında yaklaşık 208.000 yabancı uyruklu, 1962'den bu yana en yüksek sayı olan İngiliz vatandaşı olarak vatandaşlığa alındı. Bu rakam 2014'te yaklaşık 125.800'e düştü. 2009 ile 2013 arasında, yıllık verilen ortalama İngiliz vatandaşlığı 195.800 idi. 2014 yılında vatandaşlığa alınanların en yaygın önceki uyruklarıHindistan,Pakistan,Filipinler,Nijerya,Bangladeş,Nepal,Çin,Güney Afrika,Polonya veSomali idi.[167] Birleşik Krallık'ta kalıcı ikamet izni veren ancak vatandaşlık sağlamayan yerleşim hibelerinin toplam sayısı[168] 2013'te yaklaşık 154.700 idi ve önceki iki yıldan daha yüksekti.[167]
2008'de İngiliz Hükûmeti, İskoç Hükûmeti'nin Yeni Yetenek Girişimi de dâhil olmak üzere eski planların yerini almak üzere Avrupa Ekonomik Alanı dışından göç için puana dayalı bir göçmenlik sistemi başlattı.[169] Haziran 2010'da, Nisan 2011'de kalıcı bir üst sınır getirilmeden önce başvuruları caydırmak amacıyla AB dışından göçe geçici bir sınır getirildi.[170]
Göç, 19. yüzyılda İngiliz toplumunun önemli bir özelliğiydi. 1815 ile 1930 arasında İngiltere'den yaklaşık 11,4 milyon ve İrlanda'dan 7,3 milyon insan göç etti. Tahminler, 20. yüzyılın sonunda yaklaşık 300 milyon İngiliz ve İrlanda kökenli insanın kalıcı olarak dünya çapında yerleştiğini gösteriyor,[171] Bugün en az 5,5 milyon Birleşik Krallık doğumlu insan yurt dışında yaşıyor,[172][173] en çok yaşadıkları yerler ise özellikleAvustralya,İspanya,Amerika Birleşik Devletleri veKanada'dır.[172][174]
Birleşik Krallık'ta eğitim, her ülkenin ayrı bir eğitim sistemine sahip olduğu, devredilmiş bir konudur.[175] İngiltere'de evrensel olarak ücretsiz devlet eğitimi, 1870 ile 1944 yılları arasında parça parça uygulanmaya başlandı.[175]İskoçya'da ise zorunlu eğitim için ilk kez 1496'da yasa çıkardı.[95]
Birleşik Krallık'ta 5 ila 16 yaş arasında eğitim zorunludur. Öğrencilerin %93'ü devlet okullarında ücretsiz eğitim görürler.[95] Devlet okulları seçici dilbilgisi okulları (grammar school) ya da seçici olmayan kapsamlı okullara (comprehensive school) ayrılır.[95] İngiltere'de ayrıcabağımsız okullar (independent school) (bazıları kendilerinepublic school olarak adlandırılır) ve evde eğitim geleneği vardır.[95]
İngiltere'deki bütün devlet okullarındaMillî Müfredat (National Curriculum) uygulanır.[95] Akademi ve özel okullar, Millî Müfredat'ı takip etmek zorunda değildirler.[95]
İngiltere'de 130 civarında üniversitenin[175] her biri öğrenci kabul politikasını kendi belirler.[95] Genelde aranan kriter (GCEA-level) sertifikasıdır.[95]
Yükseköğretim sistemi,önlisans (undergraduate),lisans (graduate) velisansüstü-doktora (master-postgraduate) şeklinde ayrılmaktadır.[95] Lisans öğretimi normal olarak üç yıl devam etmektedir.[95] Yüksek lisans programları ise çoğunlukla 12 aylıktır.Doktora ise en az üç yıl sürmektedir.[95]
Bir hükûmet komisyonunun 2014'teki raporu, özel eğitimli kişilerin Birleşik Krallık'taki genel nüfusun yüzde 7'sini oluşturduğunu, ancak en üst düzey mesleklerin çok daha büyük yüzdelerini oluşturduğunu, alıntı yapılan en uç vakanın kıdemli yargıçların yüzde 71'ini oluşturduğunu ortaya koydu.[176]
Galler Hükûmeti Eğitim BakanıGaller'deki eğitimden sorumludur.[95] Önemli sayıda Galli öğrenci ya tamamen ya da büyük ölçüde Gal dilinde eğitim görmektedir; Galce dersleri 16 yaşına kadar herkes için zorunludur.[95]
"Bedlam" ("tımarhane") olarak da bilinenBethlem Kraliyet Hastanesi, 13. yüzyıldan beri ruh ve sinir hastanesi olarak kullanılmıştır.[177]
Birleşik Krallık'ta sağlık hizmetleri, 1948'de oluşturulanUlusal Sağlık Sistemi'ne (National Health Services, NHS) dayalıdır.[178][179] Kamu sağlık hizmetleri, ödeme kabiliyetine bakılmaksızın Birleşik Krallık'ta daimî ikamet edenherkese (vatandaş ya da kalıcı oturma izni olan kimselere) sağlanır ve genel vergilendirmeden ödenerek çoğunlukla ihtiyaç anında ücretsizdir.[179]
Ulusal Sağlık Sistemi, devletin sağlık ve eğitim hizmetlerini karşılaması gerektiği görüşünü 1942'deBeveridge Raporu'nda[180][82] ortaya koyanWilliam Henry Beveridge'in girişimi yüzünden Beveridge temelli sağlık modeli olarak adlandırılır.[82] Sağlık hizmetlerinin büyük bir kısmı, sorumluluğu 1919'da kurulanSağlık Bakanlığı'na (Department of Health and Social Care, DHSC) aittir.[179] Bununla birlikteThatcher hükûmeti döneminden başlayarak özel sektör kuruluşları da sağlık hizmet sunumuna katılım göstermektedir.[82]
NHS, politik iktidarların kendine has politikalarıyla zaman içerisinde değişim yaşamıştır. 1950-1960'lı yıllarda tamamen kamu tarafından güçlü olan sendikalar tarafından kötüleşmiş ve özellikle bekleme süreleri epey uzamıştır.[181] 1979'daMargaret Thatcher'ınMuhafazakâr hükûmetinin reformlarıyla vatandaşların uzun bekleme listelerine dayanarak istedikleri takdirdeözel sigorta almalarına izin verilmiş[182] ve yeni denetim rejimleri uygulamaya konulmuştur.[183]
Thatcher, 1985 yılındaABD'li ekonomistAlan Enthoven'ı getirerek sağlık hizmetinde rekabeti arttıran politikalar izlemiştir.[179][184][82] Piyasa güçleriyle artan rekabet sayesinde vergiler hızla düşmüş[184][82][179] veNHS'den daha uygun maliyet sağlayabilen ve kâr amacı güden şirketler sisteme dâhil olmuş ve bekleme sürelerinde ortalama %70'e yakın kazanımlar yaşanmıştır.[185][186][187]
Dünyanın en sevilen kurgusal karakterlerinden ve ünlü yazarlarından bazılarına ev sahipliği yapan Birleşik Krallık,Agatha Christie,J. K. Rowling,J. R. Tolkien veIan McEwan gibi çok satan yazarlara ev sahipliği yapmıştır.[188]
The Proms, Henry Wood ile yakından ilişkili olan ve düzenli olarakEdward Elgar ve diğer İngiliz bestecilerin eserlerinin çalındığıRoyal Albert Hall'da düzenlenen klasik müzik festivalidir.Londra'dakiRoyal Albert Hall ülkenin en ünlü konser salonlarından biridir.
Bhangra'dan Britpop'a, prog'dan punk'a ve metalden grime'a, İngiliz sanatçılar çeşitli bir müzik sahnesi yarattılar.[198]
Birleşik Krallık'taki önemli sanat galerileri arasında Rubens, Velázquez, Monet ve Van Gogh gibi ustaların dünyanın en ünlü tablolarından bazılarına ev sahipliği yapanNational Gallery,Ulusal Portre Galerisi,J. M. W. Turner'ın karamsar tablolarına ev sahipliği yapanTate Britain ve 20. ve 21. yüzyılın en önemli sanatçılarındanPablo Picasso,Salvador Dalí,Mark Rothko'nun tablo ve heykellerini içeren ve Birleşik Krallık'taki en çok ziyaret edilen sanat galerisi olanTate Modern bulunmaktadır.[200]
^Benn, David Wedgwood (Mart 2012). "The Crimean War and its lessons for today".International Affairs (dergi).88 (2). Oxford University Press. ss. 387-391.doi:10.1111/j.1468-2346.2012.01078.x.JSTOR41428613.
^Hosch, William L. (2009).World War I: People, Politics, and Power. America at War. New York: Britannica Educational Publishing. s. 21.ISBN978-1-61530-048-8.
^İşçi Partisi kapsamındaki fikirler ve politikalar, 1945–1951: Yeni bir Britanya İnşa Etmek.Martin Francis. Manchester Üniversitesi Yayınları. s. 225-233.ISBN978-0-7190-4833-3.
^Birliği Yeniden Düzenlemek: Birleşik Krallık'ta Yetki Devri ve Anayasal Değişiklik.Michael Keating. Publius: Federalizm Dergisi. 28 (1). 1998. s. 217-234.
^ab"Size of Reporting Airports 2024". Civil Aviation Authority. Erişim tarihi:17 January 2025.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
Anderson, Colin (2020).Wind turbines: theory and practice. New York: Cambridge University Press.ISBN978-1108478328.
Anstey, Peter (2013).The Oxford handbook of British philosophy in the seventeenth century. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199549993.
Hall, Catherine (2006).At home with the empire: metropolitan culture and the imperial world. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press.ISBN978-0521854061.
Harris, James (2013).The Oxford handbook of British philosophy in the eighteenth century (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199549023.
Heilbron, J. L. (2018).The history of physics: a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199684120.
Mander, W. J. (2014).The Oxford handbook of British philosophy in the nineteenth century (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199594474.
Martin, Shane (2014).The Oxford handbook of legislative studies (1. bas.). New York, NY: Oxford University Press.ISBN978-0198778493.
McMahon, Robert J. (2021).The Cold War: a very short introduction (2. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0198859543.
McWilliams, Nancy (2020).Psychoanalytic diagnosis: understanding personality structure in the clinical process (2. bas.). New York, NY: The Guilford Press.ISBN978-1462543694.
Pestana, Carla Gardina (2009).Protestant empire: religion and the making of the British Atlantic world. Philadelphia: Oxford University Press.ISBN978-0812221503.
Rosenfeld, Michel (2012).The Oxford handbook of comparative constitutional law (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199689286.
Rublack, Ulinka (2020).Protestant empires: globalizing the Reformations. Cambridge, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-1108841610.
Sadie, Stanley (2001).The new Grove dictionary of music and musicians (2. bas.). New York: Oxford University Press.ISBN978-0195170672.
Salway, Peter (2001).A history of Roman Britain (2. bas.). Oxford: Oxford University Press.ISBN978-0-19-280138-8.
Scull, Andrew (2011).Madness: a very short introduction. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press.ISBN978-0199608034.
Siracusa, Joseph M. (2020).Nuclear weapons: a very short introduction (3. bas.). Oxford: Oxford University Press.ISBN978-0198860532.
1 1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statüsüne getirildi, 1964'te ise bağımsızlığını kazandı. 2 1809'da Britanya hâkimiyetine girmeye başlayan İyon Adaları, 1815'te Britanya himayesi altında ayrı bir devlet oldu.
1Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan çıkarak dominyon statüsüne geldi. 1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadarhukuken dominyon olarak kaldı.
2 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yapının varlığının sonlandırılmasıyla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
3 Maine, 1658'de Massachusetts Körfezi'nin bir parçası oldu.
4 Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Rüzgârüstü Adaları kolonisinin bir parçası oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
5 Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adaları; 1671'de oluşturulan Rüzgâraltı Adaları kolonisi altında birleştirildi.
6 Connecticut, Massachusetts Körfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da 1689'da bu yapının varlığının sona ermesiyle birlikte tekrar kendi yönetimlerine sahip oldu.
7 1641'de Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayrı bir yönetime kavuştu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayrı bir yönetim elde etti.
8 Carolina, 1712'de Güney Carolina ve Kuzey Carolina olmak üzere ikiye ayrıldı.
9 Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir parçası oldu.
10 Brunswick, Kanada ve Yeni İskoçya; 1867'de birleştirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
11 Barbados, Jamaika, Rüzgâraltı Adaları, Rüzgârüstü Adaları ile Trinidad ve Tobago, 1958 yılında kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayrılarak bağımsız oldu.
12 New Jersey, 1675'te Batı New Jersey ile Doğu New Jersey olarak ayrıldı. Bu iki yapı, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sonlanması sonrasında tekrar kendi yönetimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birleşerek New Jersey tekrar kuruldu.
13 Rüzgâraltı Adaları, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adaları) olmak üzere iki koloniye ayrıldı.
14 Antigua, Dominika (1940'ta Rüzgârüstü Adaları kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Rüzgâraltı Adaları kolonisinin bir parçası oldu.
15 Quebec, 1791'de Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada olarak ikiye ayrıldı.
16 Aşağı Kanada ile Yukarı Kanada, 1841'de Kanada adı altında birleştirildi.
17 Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
18 1931'de Kanada ve diğer Britanya dominyonları özyönetim kurdular.
142009'dan bu yanaSaint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha bölgesinin bir parçası olan Ascension Adası (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha öncesinde Saint Helena bölgesine bağlı birer sömürgeydiler.
.svg)
.svg)
.svg)
.jpg)
_(2).jpg)
_The_Grand_Hall.jpg)
![İngiliz donanmasının İkinci ve Üçüncü Haçlı Seferlerine katılmak için yola çıktığı Dartmouth limanının Dart Nehri ile kesiştiği noktada kurulmuş[105] olan Britanya Kraliyet Donanma Okulu, 1905'ten beri İngiliz deniz subaylarının eğitim gördüğü okuldur.[106]](/mt/?noimg=&dark=on&url=https%3a%2f%2ftr.wikipedia.org%2fwiki%2fDosya%3aRoyal_Naval_college-3_alt.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
