Avrupa Birliği (AB), yirmi yediüye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüdeAvrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında,Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinenMaastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olanAvrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 450 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerininGSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %14,7'lik bölümünü oluşturur.[3]
Avrupa Birliği, tüm üye ülkeleri bağlayan standart yasalar aracılığıyla, insan, eşya, hizmet ve sermaye dolaşımı özgürlüklerini kapsayan birortak pazar (tek pazar) geliştirmiştir.[4] Birlik içinde tarım, balıkçılık ve bölgesel kalkınma politikalarından oluşan ortak bir ticaret politikası izlenir.[5] Birliğe üye ülkelerin yirmisi,Euro adıyla anılan ortak para birimini kullanmaya başlamıştır. Avrupa Birliği, üye ülkeleriniDünya Ticaret Örgütü'nde,G8 zirvelerinde veBirleşmiş Milletler'de temsil ederekdış politikalarında da rol oynamaktadır. Birliğin yirmi yedi üyesinden yirmi biriNATO'nun da üyesidir.Schengen Antlaşması uyarınca birlik üyesi ülkeler arasında pasaport kontrolünün kaldırılmasının da arasında bulunduğu pek çok adli konu ve içişleri düzenlemelerinde Avrupa Birliği'nin payı bulunur.[6]
Avrupa Birliği'nin temelleri 1951 yılında, altı ülkenin katılımıyla oluşturulanAvrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'na ve 1957Roma Antlaşması'na dayanmaktadır. O dönemden bu yana, birlik yeni üyelerin katılımlarıyla boyut olarak büyümüş; var olan yetkilerine yeni görev ve sorumluluk alanları ekleyerek de gücünü arttırmıştır. Üye devletler Aralık 2007'de, birliğin bugüne dek yaptığı antlaşmalar ile yasal yapısını güncellemek ve iyileştirmek amacıylaLizbon Antlaşması imzalanmıştır. Lizbon Antlaşması'nın onaylanma ve işleme girme sürecinin 2008 yılı içinde olması öngörülmüşse deİrlanda'da, antlaşmanın onaylanması için yapılan halk oylamasının ilk etapta olumsuz sonuçlanması kabul sürecini geciktirmiştir. Avrupa Birliği 2012Nobel Barış Ödülü'nü almıştır.[7]
II. Dünya Savaşı sonrası oluşan siyasi havaBatı Avrupa'da birlik ve beraberlik rüzgârları estirmeye başladı. Bu da pek çok kişi tarafından, Avrupa'ya büyük zararlar veren aşırımilliyetçilik düşüncelerinden bir kaçış yolu olarak görülüyordu.[8] Bu düşüncelerle birlikte 1951 yılında, ilk başarıya ulaşan Avrupa içi iş birliği olan,Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu önerisi geldi. Bu oluşumun temel amacı, baştaFransa veBatı Almanya olmak üzere üyeleri arasında kömür ve çelik endüstrilerinin yönetimini bir araya getirmekti. Bunun yapılış nedeni, dönemin en önemli sanayiham maddeleri olan kömür ve çelikten doğabilecek herhangi bir uyuşmazlığın önlenmesi ve buna bağlı olarak iki ülke arasındaki olası bir savaşın engellenmesidir. Bu iş birliğinin kurucuları yaptıklarını "Avrupa ittifakında ilk adım" olarak nitelediler.[9] Topluluğun diğer kurucu üyeleriİtalya veBenelüks ülkeleri:Belçika,Hollanda,Lüksemburg idi.[10]
1973 yılında Avrupa TopluluklarıDanimarka,İrlanda veBirleşik Krallık'ı da içine alarak genişleme yoluna gitti.[12] Bu ülkelerde katılım öncesi yapılan görüşmeler sırasındaNorveç ile de masaya oturuldu ancak ülkede düzenlenen halk oylaması sonucu katılım isteği reddedilince Norveç topluluğun dışında kaldı.
Avrupa Parlamentosu'nun üyeleri arasında ilk demokratik, doğrudan seçimler 1979 yılında gerçekleştirildi.[13] Bunlar, AvrupalılaraAvrupa Parlamentosu Milletvekilleri'ni seçmeleri konusunda olanak sağlayan ve ayrıca uluslararası düzeyde yapılan ilk seçimlerdi.
Yunanistan,İspanya vePortekiz topluluğa 1980'li yıllarda katıldılar.[14] 1985'te imzalananSchengen Antlaşması, üye devletlerin pek çoğu arasında sınırdapasaport kontrolü olmaksızın yolculuk edebilme olanağını sağladı.[15] 1986'daAvrupa bayrağı kullanılmaya başlandı ve liderlerAvrupa Tek Senedi'ni imzaladılar. Bununla birlikte topluluğun karar alma mekanizmasının genişlemesi, ticari işlemlerde engel ve formalitelerin azaltılması ve daha ileri birAvrupa Politik İş Birliği kurumu oluşturulması sağlandı.
Demir Perde'nin yıkılması, topluluğun doğuya doğru genişlemesine olanak sağladı. (Berlin Duvarı)
1990 yılındaBerlin Duvarı'nin yıkılması ile eskiDoğu Almanya, birleşmiş yeniAlmanya'nın bir parçası olarak topluluğa katıldı.[16]Doğu Avrupa'ya doğru gerçekleştirilen genişlemeyle birlikte, topluluğa katılmaya aday ülkelere uygulanmak amacıylaKopenhag Kriterleri'nin kabul edilmesi üzerine görüş birliğine varıldı.
7 Şubat 1992 tarihindeMaastricht Antlaşması yürürlüğe sokuldu.[17] Bu antlaşma ilk kezAvrupa Birliği terimini kullandı veüç sütun adını verdiği uygulama alanlarını başlattı. BugünküAvrupa Topluluğu terimi, geçmişteAvrupa Topluluklarının görev alanına giren politika ve uluslarüstü işlemleri kapsayan birinci sütuna eş düşmektedir. İkinci ve üçüncü sütunlarsa birliğindış politikası ileiçişleri ile ilgili, daha çok devletlerarası düzeyde iş birliği sunar. Günlük konuşma dilindeAvrupa Birliği terimi,Avrupa Topluluğu için de kullanılmaktadır ve birliğin birinci sütununun bir ögesi olarakAvrupa Topluluğu adı, öngörüldüğü tarihte yürürlüğe girecek olan Lizbon Antlaşması ile birlikte kullanımdan kalkacaktır.
Birliğe 1995 yılında,Avusturya,İsveç veFinlandiya katıldı. 1997 tarihliAmsterdam Antlaşması, Maastricht Antlaşması'nın demokrasi ve dış politika başlıklarında iyileştirmeler yapmak için imzalandı. Amsterdam Antlaşması'nı 2001 yılındaNice Antlaşması izledi ve bu da birliğin doğu yönlü genişlemesine yeni vizyonlar kazandırmak adına Roma ve Maastricht antlaşmalarının üzerinde düzenlemeler yaptı.
2002'de on iki üye ülkeEuro adlı ortak bir para birimini benimsedi. O günden bu yana, euro kullanan ülkelerin oluşturduğueuro bölgesi yirmi ülkeye ulaştı. 2004 yılında Avrupa Birliği, çoğunluğu eskiDoğu Bloku ülkelerinden olan on yeni aday ülkenin de birliğe resmen katılmalarıyla tarihindeki en büyük genişlemeyi gördü.[18] Üç yıl sonra,Bulgaristan veRomanya da birliğe girdi.[18] Birliğin son genişlemesi 2013 yılındaHırvatistan'ın katılmasıyla gerçekleşti.
2004 yılındaRoma'da, daha önceki tüm antlaşmaları tek bir belgede toplayacakAvrupa Birliği Anayasası hazırlanmasını öngören antlaşma imzalandı. Ancak bu anayasa taslağı,Fransa veHollanda'da düzenlenen halk oylamalarında alınan olumsuz sonuçlardan dolayı diğer ülkelerde uygulanmadı ve onay alma işlemi hiçbir zaman tamamlanmadı. Bu nedenle bunun yerine, 2007 yılında önceki antlaşmaları yeni bir anayasayla değiştirmektense koşullarını iyileştirmeyi öngören ve Reform Antlaşması olarak anılanLizbon Antlaşması imzalandı.[19] Üye ülkelerde yapılan halk oylamaları sonucu onaylanırsa, Ocak 2009'da yürürlüğe girmesi öngörülen antlaşma ilk olarak oylandığıİrlanda'da reddedilince sürecin geleceğine ilişkin beklentiler belirsizleşti. 2 Ekim 2009 tarihinde yeniden gerçekleştirilen oylamada İrlanda halkının da olumlu görüş bildirmesiyle Lizbon Antlaşması tüm üye ülkelerce kabul görmüş oldu ve uygulama sürecine geçilmesinin önündeki tüm engeller kalkmış oldu. AnlaşmaCebelitarık veÅland özel bölgelerinde de oylandıktan sonra bu bölgeler karşı görüş bildirseler de bu bölgelerin anlaşma hükümlerinin dışında kalması koşuluyla yürürlüğe girecektir.
Avrupa Birliği'ne katılabilmek için bir ülke, 1993 yılında Kopenhag Liderler Zirvesi'nde tanımlananKopenhag Kriterleri'ni tümüyle sağlamak durumundadır. Bu ölçütler, hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına saygı gösteren istikrarlı bir demokrasi, birlik üyeleri ile rekabet edebilecek düzeyde sağlam temelli bir ekonomi ve Avrupa Birliği yasalarını da içeren üyelik koşullarının kabul edilmesini gerektirir. Bir aday ülkenin bu ölçütlere uyup uymadığının değerlendirilmesinin yapılmasıkonseyin görev alanıdır.[22] Birliğin günümüzde var olan yönergeleri, 1985 yılındaGrönland'ın birlikten çekilmesiyle örneği yaşanmasına karşın, üye bir ülkenin birlikten nasıl ayrılabileceğini açıkça belirtmemektedir. Ancak bu konuya, onaylanmayı bekleyenLizbon Antlaşması’nda değinilmiştir ve bu tasarı bir ülkenin birlikten çıkmak istemesi durumunda izlenecek işlemleri içerir.
Birliğe katılmamayı yeğleyen dört Avrupa ülkesiİsviçre,İzlanda,Lihtenştayn veNorveç'ten Avrupa Birliği ile ilgili pek çok ekonomik ve yasal düzenlemeye ise kısmen de olsa katılım göstermiştir. Bu ülkelerden İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç,Avrupa Ekonomik Alanı aracılığıylaortak pazar düzenlemelerine katılmıştır. İsviçre de benzer iki-taraflı antlaşmalar aracılığıyla Avrupa Birliği ile ilişkiler kurmuştur.[24][25] Avrupa'nın siyasal olarak tanınmış beş küçük devleti olanAndorra,Lihtenştayn,Monako,San Marino veVatikan ile yürütülen ilişkiler de euroyu ortak para birimi olarak kullanmaktan ve bazı diğer ekonomik iş birliği çalışmaları yapmaktan oluşur.[26]
Mont Blanc, Avrupa Birliği'nin en yüksek noktasıdır.
Avrupa Birliği'nin toprakları kıta dışına taşan ya da kıta dışında bulunan bazı topraklar dışında yirmi yedi üye ülkenin toplam topraklarından oluşur. Avrupa Birliği'nin sınırları,Avrupa kıtasının sınırları ile eş değildir çünkü kıtanın bir parçası olmalarına karşın, İzlanda, Norveç ve İsviçre gibi ülkeler birlik içinde değildir. Bununla birlikte, bazı üye ülkelerin de topraklarının bir bölümünü oluşturan yerler; örneğin Danimarka'nınFaroe Adaları birliğin dışındadır. Birliğin üyelerine bağlı, coğrafi olarak Avrupa dışında kalan,Grönland,Aruba veHollanda Antilleri gibi pek çok bölge de birliğin dışındadır.Azorlar,Kanarya Adaları,Fransız Guyanası,Guadeloupe,Madeira,Martinik,Réunion,Saint Barthélemy veSaint Martin gibi coğrafi olarak Avrupa toprakları içinde olmayan bazı özel üye devlet toprakları ise bu durumlarına karşın birliğe dahildirler.[31][32][33] Aynı şekildeKıbrıs da, coğrafi olarak Avrupa'da yeralmamaktadır, ancak adanın tamamı (kuzeyi de dahil) uluslararası hukuk bakımından Avrupa Birliği toprakları içindedir.
69 bin km'lik kıyı şeridi AB'nin iklimini etkiler. (Girit)
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin toplam yüzölçümü 4.422.773 kilometrekarelik bir alan tutar.[34] Birliğin toplam toprakları, yüzölçümü bakımından ele alındığında 6 ülkeden sonra gelmektedir. Birliğin sınırları içindeki en yüksek nokta,Alpler'de deniz seviyesinden 4807 metrelik yüksekliğiyleBatı Avrupa'nın da en yüksek noktası olanMont Blanc'tır.Kanada'dan sonra dünyanın en uzun kıyı şeridine sahip olan Avrupa Birliği 69.347 kilometre uzunluğundaki kıyıları tarafından gerek yerşekilleri, gerek iklim özellikleri, gerekse ekonomik koşulları açısından etkilenmiştir. Üye devletler toplamda, yirmi iki birlik dışı ülkeylekara sınırı paylaşırlar. Toplamda 12.441 kilometreyi bulan bu uzunluğuyla Avrupa Birliği'nin sınırları dünyadaki en uzun beşinci sınır olma özelliğini taşır.[35][36][37]
Avrupa Birliği'nin 1993-2009 yılları arasında varlık gösteren üç sütunu (tıklanabilir)
Avrupa Birliği'nin bugünkü yapısı birtakım antlaşmalar dizisi üzerine kuruludur. Bu antlaşmalar yeni eklentiler ve var olan şerhlerde iyileştirmeler yapılarak pek çok kez güncellenmiştir.[39] Antlaşmalar, birliğin politik amaçlarını tanımlar ve yasal güçler ile amacına ulaşabilmek için kurumlar geliştirir. Yapılan antlaşmalar birliğe üye devletleri ve yurttaşlarını doğrudan etkiler ve bu da birlik lügatindedoğrudan etki terimiyle tanımlanır.[40] Üye ülkeler, üyelik koşullarından biri olarak, ulusal mahkemelerinde Avrupa Birliği antlaşmaları ışığında Avrupa Birliği hukukuna göre hareket eder. Herhangi bir ülkede Avrupa Birliği hukukunda bulunan bir yasa var olan ulusal yasalarla çelişirse Avrupa Birliği yasalarının uygulanması beklenir.[41] Avrupa Birliği tüzüğünü uygulayan kararlar ulusal mahkemelerceAvrupa Adalet Divanı uygulamaları olarak adlandırılır. Avrupa Birliği, baştaAvrupa Birliği Konseyi,Avrupa Komisyonu veAvrupa Parlamentosu olmak üzere çeşitli kurumlarca yönetilir.
Çoğu zaman Avrupa Birliği, her birinesütun adı verilen görev alanlarına bölünmüş olarak tanımlanır.Avrupa Toplulukları yönergeleri birinci sütunu oluştururken, ikinci sütunortak dışişleri ve güvenlik politikasını ele alır. Üçüncü sütunda ilk olarak adalet ve içişleri konuları ele alınmışsa da Amsterdam ve Nice antlaşmalarında yapılan değişiklik ve eklentilerle bu sütunun görev alanı günümüzde yalnızcagüvenlik güçleri ve adalet alanında iş birliğini kapsar. Bu bağlamda, ikinci ve üçüncü sütunlar devletler arasındaki işlemler olarak tanımlanabilir çünkü Komisyon, Parlamento ve Adalet Divanı gibi uluslarüstü kurumlar bu işlemlerde ya hiç rol oynamazlar ya da konuya çok az dâhil olurlar. Avrupa Birliği'nin yürüttüğü etkinliklerin çoğu birinci sütun çatısı altında gerçekleştirilir. Bu etkinlikler çoğunlukla ekonomik merkezlidir ve uluslarüstü kurumlar bu sütunun konularında daha etkilidir.[42]
Avrupa Komisyonu: Parlamentoya ve Konseye yeni mevzuat için öneriler sunarak yasama sürecini başlatır. Ayrıca Birliğin yürütme organıdır. AB politikalarını uygular ve bütçeyi yönetir. Avrupa Komisyonu, her üye devletten bir kişinin yer aldığı 28 üyeden oluşur. Bu kişilere “komiser” adı verilir. Komiserlerin görev süresi 5 yıldır ve bu süre yenilenebilir.
Avrupa Birliği Zirvesi komisyon başkanını belirler ataması ve komisyon kabinesinin geçerli olabilmesi için de Avrupa Parlamentosunun onayı gerekir. Komisyon, görev süresi boyunca üye devlet hükûmetlerince görevden alınamaz. Avrupa Parlamentosunun da komiserleri tek tek görevden alma yetkisi bulunmamakla birlikte, güvensizlik oyu ile Komisyonu heyet halinde görevden alması mümkündür. Komisyonun merkezi Brüksel'de bulunur.[43]
Avrupa Parlamentosu: Üyeleri Avrupa Birliği vatandaşları tarafından beş yılda bir yapılan seçimlerle belirlenir. Son Parlamento seçimi 2009 yılında yapılmıştır. Parlamento, bugün için Avrupa Birliği'ne üye 27 devletin toplamda 736 temsilcisinden oluşuyor. Bu rakam, 2014 seçimleri sonrası 750 üye ve bir Başkanı içerecek şekilde 751 olarak belirlendi. Hangi üye devletin kaç parlamenter ile temsil edileceği üye devletlerin nüfuslarına göre tespit edilir. Parlamento Genel Kurulu Strazburg'da, Parlamento'nun siyasi grupları ve komiteleri Brüksel'de toplanır. Sekretaryası ise Lüksemburg'dadır.
Avrupa Parlamentosu, Konsey ile birlikte yasama yetkisini paylaşır. Avrupa Birliği bütçesini Konsey ile birlikte yapan Avrupa Parlamentosu'nun diğer Avrupa Birliği kurumları üzerinde siyasi denetim yetkisi vardır. Parlamento Komisyon'a sözlü ve yazılı soru sorabilir, soruşturma komiteleri kurabilir, şikayet dilekçesi kabul edebilir, Komisyonu güvensizlik oyuyla ve 2/3 çoğunlukla heyet halinde istifaya zorlayabilir. Komisyon Başkanı'nın ve heyet halinde Komisyon'un göreve atanmasında da güvenoyu aranır.[43]
Avrupa Birliği Konseyi: Üye devletlerin hükûmetlerinde görev yapan bakanlardan oluşan bir organdır. Konsey başkanlığı 6 aylık dönemlerle 3 üye devlet arasında 18 aylık süre için el değiştirir. Yasal düzenlemeleri kabul etme yetkisini Avrupa Parlamentosu ile paylaşan Konsey, yine Avrupa Parlamentosu ile birlikte bütçeyi onaylar.
Konseyin karar alma mekanizması Lizbon Antlaşması ile esas nitelikli çoğunluk olarak düzenlenmiş; oy birliği ve basit oy çokluğunun istisna niteliği taşıdığı ortaya konmuştur.
Nitelikli çoğunluk yöntemine göre karar alınabilmesi için toplamı 345 olan oyların 255'inin olumlu olması gerektiği gibi üye devletlerin yarıdan fazlasının da olumlu görüş bildirmesi gerekir. Lizbon Antlaşması ile getirilen nitelikli çoğunluğa ilişkin yöntemin uygulanması 2014 yılına kadar ertelendi. 2017 yılına kadarki dönem için de bir geçiş süreci öngörüldü. Dolayısıyla 1 Kasım 2014 tarihine kadar olan sürede ağırlıklı oy esasına dayanan sistem uygulanacak. 1 Kasım 2014'ten itibaren ise, nitelikli çoğunluk yöntemiyle bir kararın alınabilmesi için, olumlu oyların üye devletlerin %55'ini, Birlik toplam nüfusunun %65'ini temsil etmesi ve en az 15 üye devletten gelmesi gerekmekte. Bloke edici azınlık ise, nüfus esası dikkate alınmak suretiyle en az 4 üye devlet olarak.[44][45] belirlendi.
2011 Avrupa Birliği devlet ve hükûmet başkanları zirvesi,Brüksel
Avrupa Birliği'nde en yüksek dereceli politik liderleri bir araya getiren kurum, bir başkan ve her üye ülkeden bir temsilciden oluşanLiderler Zirvesi'dir. Üye ülkeler, Zirve'ye göndermek üzere ya devlet başkanlarını (cumhurbaşkanı gibi) ya da hükûmet başkanlarını (başbakan gibi) seçerler. Liderler zirvesi her yıl en az azından dört zirve düzenler ve bu zirvelere dönüşümlü olarakAvrupa Birliği Konseyi başkanlığı görevini yürüten ülkenin temsilcisi başkanlık eder.[46]İngilizcedeEuropean Council adıyla anılanAvrupa Zirvesi, insan hakları, eğitim ve kültür alanında hizmet veren vetüm Avrupa devletlerine açık olanAvrupa Konseyi -Council of Europe ile karıştırılmamalıdır.
Yapılan antlaşmalar Avrupa Birliği hukukunun temel ögeleri olmasına karşın, birlik kurumları için hazırlanmış birtakım düzenlemeler de vardır. Bu düzenlemelerin üç ana bölümü:
Topluluk tüzükleri, yürürlüğe girdikleri andan itibaren birliğe üye tüm ülkelerde uygulama önsüresi tanınmadan derhâl yasa hâline gelen düzenlemelerdir.[47] Avrupa Birliği'ndedoğrudan etki düzenlemesi uygulandığından, yürürlüğe girdikleri andan başlayarak söz konusu ülkelerdeki öncel yasaları geçersiz kılarlar.[40]
Yönergeler, nasıl ve hangi yollarla çözümleyeceklerinin takdirini üye devletlere bırakarak, ülkelerin belirli bir zaman dilimi içerisinde belirli bir sonucu elde etmesini gerekli kılar. Bu takdirin kullanılması genellikle, yasal düzenlemelerin ayrıntıları ulusal hükûmetlere bırakıldığı zaman tercih edilir.[48] Önceden koyulan süre dolduğunda yönergenin hükümleridoğrudan etki uygulamasıyla birlikte yerel hükûmetlerin hukukuna girebilir.
Kararlar yukarıda belirtilen iki yasama modeline alternatif bir yol sunabilir.Liderler Zirvesi ya daAvrupa Komisyonuresmî gazetede herhangi bir tüccar ya da şirket gibi belirli bir alıcıya yönelik kararlar yayınlayabilir. Bu kararlar genellikleAvrupa Birliği rekabet hukuku içinde ya da devlet yardımı yönetmeliklerinde bulunabilir ve Avrupa Birliği mahkemelerinden önce bu ilgililer kararlara karşı çıkabilirler.
Avrupa Birliği'nin hukukî sistemi yukarıdaki yönetmelikleri kapsayan birçok yasal prosedürden oluşur. Birliğin yaptığı antlaşmalar tüm yasama organ ve işlemleri için temel teşkil eder ve değişik alanlarda yasa çıkarmak için çeşitli yollar ortaya koyar.[49] Avrupa Birliği'nin yasama prosedürlerinin bir önemli özelliği de üye devletlerden biri ya da parlamento üyelerinden ziyade neredeyse her zaman Avrupa Komisyonu tarafından teklif edilebilir olmasıdır. Diğer iki önemli unsur ise Avrupa Parlamentosu'na hazırlanan bir yasa tasarısını veto edebilme hakkını verenortak karar mekanizması ve parlamentonun birlik liderlerine bağlayıcılığı bulunmayan öneri ve eleştirilerde bulunabilmesidir. Birçok durumda yasa tasarılarının Zirve'de onaylanması gerekir.[50]
Avrupa Birliği'nin adlî bölümüAvrupa Adalet Divanı veLizbon Antlaşması uyarınca adınınGenel Mahkeme olarak değiştirilmesi öngörülenAvrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi'nden oluşur. Bu iki kurum birlikte, imzalanan antlaşmalar ile Avrupa Birliği hukukunu değerlendirir ve uygular.[51] İlk Derece Mahkemesi, Avrupa Birliği'nin diğer mahkemelerinden önce genel olarak doğrudan bireyler ya da şirketler tarafından açılan davalara bakar. Avrupa Adalet Divanı ise üye ülkeler ile ya da Avrupa Birliği kurumlarıyla ilgili davalarla ve üye ülke mahkemelerinin bir üst kuruma sevk ettiği uyuşmazlıklarla uğraşır.[52] İlk Derece mahkemelerinde alınan kararlar için bazı yasalar doğrultusunda Adalet Divanı'na başvurulabilir ve temyiz istenilebilir.[53]
Üye devletlerin yerel mahkemeleri, Avrupa Birliği hukukunun birincil uygulayıcıları olarak birlik içinde önemli bir rol oynarlar. Yapılan antlaşmalar ışığında, Avrupa Birliği ve ulusal mahkemeler arasında bir iş birliği ilişkisi yatar. Yerel mahkemeler iç konularda Avrupa Birliği hukukunu uygulayabilirler ve bir yasanın yorumlanması konusunda açıklamaya gereksinim duyarlarsa Adalet Divanı'ndan bir önduruşma tarihi isteyebilirler.
Avrupa Birliği'nin en çok ilgilendiği iki konuAvrupa entegrasyonu veAvrupa Birliği'nin genişlemesi sürecidir. Birliğe yeni ülkelerin katılması olgusu birlik içinde ve üye ülkelerde çok sık biçimde politik malzeme durumuna gelmiştir. Bu sürecin destekçileri yeni üye katılımlarının, birliğe giren ülkelerde demokrasinin gelişimine katkıda bulunduğunu savunmanın yanı sıra büyümenin ekonomiye katkılarını da ele alırlar. Büyüme karşıtlarıysa Avrupa Birliği'nin politik ve/veya kültürel bakımdan kaldırabileceğinden daha öte sınırlara ulaşmasının birliğe zarar vereceğinden kaygı duyarlar. 2004 yılında birliğe on yeni ülkenin katılmasından bu yana, Avrupa toplumunun ve bununla ilintili olarak parti görüşlerinin ise bu konuya yaklaşımları daha çekimser olmuştur. Bu konuda en büyük çekincelerTürkiye'ninbirliğe dâhil olması konusundadır.[54][55][56]
Entegrasyon, Avrupa Birliği'nin önem verdiği fakat zaman zaman ulusal düşüncelerin Avrupa Birliği'ninkilerle çeliştiği bir başka politik konudur. Üye ve aday ülkeler arasındaki uyumu artırmak amacı güden entegrasyon süreci, Avrupa Birliği'nin işlevlerinden kuşku duyan kişileri, ulusal benliklerini yitirme konusunda kaygılandırmaktadır.[57] 2004 yılında ortak bir Avrupa Birliği anayasası oluşturma önerileri üye devlet başkanları arasında kabul edilmiş, ancak başlangıç olarak üye iki ülkede yapılanreferandumlar sonucu reddedilince hiçbir zaman yürürlüğe girememiştir. Ekim 2007'de son biçimi verilen ve üye ülkelerde referanduma sunulan Lizbon Antlaşması, yürürlüğe girmemiş olan bu anayasa taslağı içindeki pek çok şerhi kapsar ancak anayasal bağlayıcılıktan yoksundur.
Lizbon Antlaşması'nın 2009 yılı içinde tüm üye ülkelerde kabul edilmesinin ardından, yakın gelecekte resmen yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Eğer üye ülkeler içinde onaylanırsa Konsey'de oylama yöntemlerine değişiklik getirecek ve çoğunluk oylaması sistemine geçilecektir. Antlaşma ayrıcaAvrupa Birliği'nin üç sütun sistemini de feshetmeyi öngörmektedir. Onaylamayla birlikte, birçok dış politika konusu da birlik içinde uluslarüstü kurumlara tabi olacaktır.[19][58]
Schengen Antlaşması, çoğu üye arasında koşulsuz yolculuk özgürlüğü sağlar. (Almanya-Avusturya sınırı)
Avrupa Birliği'nin içişleri ve adalet alanında sahip olduğu yetkilerin büyük bölümü 1985 yılında on üye devletin altısının arasında sınır kontrollerinin yavaş yavaş azaltılmasını öngörenSchengen Antlaşması'ndan gelmektedir. Schengen Antlaşması'nı uygulayabilmek için katılımcı ülkeler azaltılmış sınır kontrollerinin etkilerinin karşılanması,sığınma hakkı sorunları, dışarıdan göç ve ceza hukuku gibi konuları içeren önlemler almışlardır.[59]Maastricht Antlaşması, Schengenmüktesebatını Avrupa Birliği'ne aktarmıştır. (Özgün antlaşmanın IV. maddesi)[60]
Maastricht Antlaşması, Avrupa Birliği'ne sözleşme hukuku ve aile hukuku gibi konularda ortak sivil kurallar yükleyerek vatandaşların hareket özgürlüğünü kolaylaştırmıştır.[60] Maastricht Antlaşması ayrıca birliğe üye ülkelerin vatandaşlarına tümler olarak bir deAvrupa Birliği vatandaşlığı kimliği vermiştir.[61]
Bu antlaşmaları iyileştirmek için toplananAmsterdam Antlaşması ise birÖzgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı yaratarak Avrupa Birliği'ne yeni hedefler yüklemiştir.[62] Antlaşma ayrıca adalet ve içişleri alanında yasa çıkartmayı daha kolay hâle getirirken, üye ülkelerinse bu yasa tasarılarını veto etmesini daha güç hâle getirdi.Avrupa Parlamentosu'nun yetkileri bazı konularda üye devletlerin ortak karara varması koşuluna bağlanarak daha da arttırıldı. Son mevzuatAvrupa tutuklama emri konusunu[63] ve aile hukuku yönergelerini de kapsamaktadır.[64]
Avrupa Birliği, adalet ve içişleri konusundaki eylemlerini bir düzene koyabilmek amacıyla bazı kurumlar oluşturmuştur. Bunlardan,Europol polis güçleri arasında iş birliğini,[65]Eurojust, ceza hukuku alanında yargısal işbirliğini[66]Frontex ise sınır kontrolleri sırasında yetkililer arasında iş birliğini öngörür.[67] Avrupa Birliği ayrıcaSchengen Bilgi Sistemi aracılığıyla polis ve göçmen büroları için ortak bir veritabanı sunar.[6]
Avrupa Birliği insan haklarının korunması konusunda etkin bir görev üstlenmiştir. Cinsiyet veırk ayrımcılığına karşı antlaşmalarında ve kararlarında yayınladığı yasaklar köklü bir geçmişse sahiptir.[68] Amsterdam Antlaşması da, ırk, din, bedensel engel ve cinsiyet bakımından insanlara ayrımcılık yapılmasını yasaklayarak bu kararları bütünlemiştir.[69] Bu yetkileri kullanarak Avrupa Birliği, mevzuatında işyerindecinsiyet ayrımcılığı, ırk ayrımcılığı ve yaş ayrımcılığına karşı düzenlemeler yapma yoluna gitmiştir.[69] Avrupa Birliği'ne üye tüm ülkeler hangi suça karşı olursa olsunidam cezasını kaldırmıştır ve bunun tüm dünyada kaldırılmasını sağlamak amacıyla yapılan çalışmalara destek vermektedir.[70]
1950 yılında çıkartılanAvrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni imzalamış olmak Avrupa Birliği üyesi olabilmek için temel koşullardandır ancak bu antlaşma Avrupa Birliği kurumlarını kapsamamaktadır. Avrupa Birliği bir antlaşma ya da tüzük değişikliği olmadan bu sözleşmenin altına imza koyamadığından, kendiAvrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi adı altında bir tüzük oluşturmuştur. Bu bildirge yalnızca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin maddeleri kapsamakla kalmaz, ayrıca kendi antlaşmalarında önceden kabul ettiği hükümlerleBirleşmiş Milletler kararlarını da içine alır. Bu hüküm ve kararlar ekonomik ve politik haklardan,iyi yönetim vetemiz çevre hakkı gibi üçüncü kuşak haklara kadar geniş bir yelpazeye yayılan toplumsal hakları içerir. Temel Haklar Bildirgesi, 2000 yılında yayınlanmasına karşın hâlâ yasal bir bağlayıcılığı yoktur. Reform antlaşması olarak anılanLizbon Antlaşması uyarınca bu bildirge Avrupa Birliği için bağlayıcı duruma gelecek ve Avrupa Birliği, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne dâhil olabilecektir. Böylece birlik, şu an kendinden tümüyle bağımsız olan veAvrupa'dainsan hakları konusunda en yetkin kurum olanAvrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına tabi olacak ve bu mahkeme birliğin mevcut tüm adalet birimlerinden yüksek duruma geçecektir.[71]
Ancak Avrupa Birliği, buna katılmadan bileAdalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi karar ve tüzüklerinin birbirlerininkiyle çelişmemesine önem verir. Bu nedenle, Adalet Divanı'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni zaten mevzuatının bir parçası olarak uygulamakta olduğu söylenebilir.[72]
Catherine Ashton, 2009-2014 yılları arasında Avrupa Birliği dış ilişkiler ve güvenlik politikasından sorumlu yüksek temsilciliğini yapmıştır.
Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri büyük ölçüde Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'nın ışığında yürütülür. Uluslararası ticaret görüşmelerinde iş birliği esası ortak bir ticaret politikası çerçevesinde birliğinKömür ve Çelik Topluluğu olarak temellerinin atıldığı 1957 yılında dayanır.[73] Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'nın ise temelleri 1970 yılında oluşturulanAvrupa Politik İş Birliği kararlarında atılmıştır.[74] Avrupa Politik İş Birliği oluşumu üye ülkeler arasında ortak dış politikalar geliştirilmesi için kurulmuş gayriresmî bir birim olmuştur.Avrupa Tek Senedi tarafından Avrupa Ekonomik Topluluğu'na sunulmuş ve hemen ardından Maastricht Antlaşması'nda adıOrtak Dışişleri ve Güvenlik Politikası olarak değiştirilmiştir.[74]
Maastricht Antlaşması, Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'na hem Avrupa Birliği'nin kendi ilgi alanlarını hem de uluslararası topluluğun çıkarlarını gözetmesi amacını yükler. Bu amaç, uluslararası iş birliğini desteklemek, insan haklarına saygı duymak ve bunları geliştirmek, demokrasi ve hukukun üstünlüğünden ödün vermemek gibi ilkeleri kapsar.[75]
Amsterdam Antlaşması'nda, Avrupa Birliği'nin dış politikalarını yürütülmesi için şu anJavier Solana tarafından yürütülen bir başkanlık görevi oluşturulmuştur.[76] Bu yüksek temsilci, mevcut Avrupa Birliği Konseyi başkanlığı göreviyle birlikte, Avrupa Birliği adına dış politikalara ilişkin konularda demeç verebilir ve iki üye ülke arasında oluşabilecek herhangi bir belirsiz politik durumu açıklığa kavuşturabilir. Ortak dış politikanın kabul edilebilmesi ve belirli bir yönergenin izlenebilmesi için yirmi yedi üyenin de görüş birliğine varıp, onay vermesi gerekir. Ortak dış politika yönteminde, oy birliğine varma zorunluluğu,Irak Savaşı konusunun tartışıldığı görüşmelerde olduğu gibi zaman zaman anlaşmazlıklara neden olmaktadır.[77]
Avrupa Birliği'nin uluslararası etkisi, dış politikasının yanı sıragenişleme süreci sayesinde de hissedilmektedir. Avrupa Birliği üyesi olmanın getirdiği görünürdeki yararlar, politik ya da ekonomik konularda Avrupa Birliği'ne katılım koşulu olan kriterleri yerine getirmek isteyen ülkeler için özendirici bir etmen olmaktadır. Bu koşullar ayrıca, Doğu Avrupa'nın eskikomünist hükûmetlerinin etkilerinin kaldırılmasında önemli rol oynar.[55] Birliğin dış ülkelerin içişlerinde böylesi bir etkiye sahip olunması "yumuşak güç" olarak tanımlanmaktadır.[78]FinlandiyaBaşbakanı, Finlandiya'nın artık fiilen tarafız bir devlet olmayışının nedeninin Avrupa Birliği dış politikası olduğunu vurgulamıştır. Bu görüşün diğer birlik üyesi ülke başkanlarınca da paylaşılıp paylaşılmadığı bilinmemektedir.[79]
Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası başkanının yanı sıra,Avrupa Komisyonu da uluslararası düzeyde görüşmelere kendi temsilcisini gönderir.Birleşmiş Milletler içinde Avrupa Birliği yardım gibi konularda yaptığı büyük katkılardan dolayı büyük önem kazanmıştır. (Alt başlıklara bakınız)[80] G8 zirvelerinde, Avrupa Birliği üyelik haklarına sahiptir ve toplantıları yönetmek, toplantılara ev sahipliği yapmak gibi görevlerin yanında, toplantılarda Avrupa Komisyonu başkanı ve dönem başkanı ülke temsilcisi tarafından da temsil edilir.[81] Birliğin yirmi yedi üyesinin de temsil edildiğiDünya Ticaret Örgütü'nde, Avrupa Birliği de resmî olarak Avrupa Komisyonu'nun dışticaretten sorumlu üyesi tarafından temsil edilir.
Avrupa Birliği ve üyeleri toplamda dünyadaki en büyük dış yardımı yapmaktadırlar.
Avrupa Topluluğu İnsanî Yardım Bürosu ya da kısaca ECHO, Avrupa Birliği'nden gelişmekte olan ülkelere insanî yardım sağlar. 2006 yılında büronun bütçesi 671 milyonEuroya ulaşmış ve bunun %48'lik bölümü AKP ülkeleri olarak da anılanAfrika, Karayip ve Pasifik Ülkeleri'ne gitmiştir.[82] Avrupa Birliği'nin kendinin ve üye ülkelerinin yaptığı yardımlar toplandığında, Avrupa Birliği dünyadaki en büyük bağışçı durumuna gelmektedir.[83]
Avrupa Birliği'nin insanî yardımları geçmişte, bu yardımların yetersiz, amacından sapmış ve daha çok birliğin ekonomik çıkarlarına hizmet etmekte olduğu gibi gerekçelerle sık sık kimi kesimlerin eleştirilerine konu olmuştur.[84] Buna ek olarak, bazı yardım kuruluşları Avrupa devletlerinin yardım için harcadığı para miktarının, borç hafifletmelerinin, yabancı öğrenci vesığınmacı giderlerinin de dâhil edilerek yüksek gösterildiğini ileri sürmüşlerdir.[85] Bu harcamalar çıkarılıp, indirgenmiş rakamlar ışığında Avrupa Birliği 2006 yılında ulaşmak istediği yardım hedefini gerçekleştirememiştir. 2005 yılında ise Avrupa Birliği'nin yardım meblağıgayri safi millî hasılasının %0,34'ü olmuş ve bu rakamlar ileAmerika Birleşik Devletleri veJaponya'nın önüne geçilmiştir.[86] Avrupa Komisyonu'nun insanî yardımdan sorumlu başkanı olan Louis Michel bu yardımların daha hızlı, daha etkili ve insanî ilkelere daha uygun biçimde yapılmasının gerekliliğini vurgulamıştır.[83]
Avrupa Birliği'nin üyeleri kendi ülke topraklarının korunmasından kendileri sorumludur. Avrupa Birliği'nin yirmi yedi üyesinin yirmi biriNATO üyesidir.Batı Avrupa Birliği (BAB), Avrupa Birliği'ne bağlı bir güvenlik ve savunma birimidir. Avrupa Birliği ile Batı Avrupa Birliği ilişkileri, 1992 yılında Avrupa Birliği'nin karşı tarafa yüklediği vePetersberg Görevleri olarak da bilinen koşullarla belirlenmiştir. Bunlar arasında kriz yönetimi ve barış gücü askerliği gibi insanî yardım görevleri de bulunur. Bu görevler, daha sonraAmsterdam Antlaşması ile Batı Avrupa Birliği'nden Avrupa Birliği'ne geçmiştir. Bunun gerektirdiği sorumluluklarOrtak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ileAvrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nın birer parçası olarak uygulanmaya başlanmıştır. Batı Avrupa Birliği'nin ana unsurları Avrupa Birliği politikalarına eklenmiş ve Batı Avrupa Birliği başkanı, Dışişleri ve Güvenlik politikasının yüksek temsilcisi konumuna getirilmiştir.[87][88]
1999Kosova Savaşı'nın ardından, Liderler Zirvesi'nde birliğin, uluslararası kriz ve bunalımlarda NATO'nun hareketlerine ters düşmeksizin, önemli askerî kuvvetlerce desteklenecek, ne zaman ve hangi koşullarda kullanılacağına birliğin karar vereceği özerk bir güvenlik birimine sahip olması gereği konusunda görüş birliğine varılmıştır. Bu nedenle, başta Helsinki Zirvesi kararları olmak üzere Avrupa Birliği'nin askerî alanda yeterliğini artırmak için birçok adım atılmıştır. Büyük tartışmalar sonrasında, her biri an azından 1.500 kişilik birimlerden oluşanAvrupa Birliği savaş gruplarının kurulmasını öngören karar bu konuda atılmış en somut adım olmuştur.[89] Avrupa Birliği askerî birimleri,Afrika'dan eskiYugoslavya veOrta Doğu'ya kadar pek çok bölgede barış gücü hizmetine katılmışlardır.[90] Avrupa Birliği etkinlikleri,Avrupa Birliği Askerî Personeli,Avrupa Birliği Uydu Merkezi veAvrupa Savunma Ajansı gibi kurumlarca desteklenir.[91]
Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), ekonomik faaliyet ölçüsü olarak, AB üye devletlerinin 2025 yılında $21,097 trilyon olup, dünya GSYH'sının yaklaşık yüzde 14,7'sini oluşturmaktadır.[92][3] Bu Avrupa Birliği'nidünyanın nominal gayri safi yurt içi hasıla sırasında birinci,GYSİH bazlı satın alım gücü paritesi sırası içinde de ikinci büyükticaret bloku yapar. Avrupa Birliği ayrıca, dünyadaki en büyük ihracatçı oluşum[93] ikinci en büyük ithalatçı,[94] veHindistan ileÇin gibi ülkelerin en büyük ticaret ortağıdır.[95][96][97] Gelirlerine göre ölçülen dünyanın en büyük500 kurumundan 163'ünün genel merkezleri Avrupa Birliği sınırları içinde yer almaktadır.[98] Mayıs 2007 itibarıyla Avrupa Birliği içindeişsizlik oranı %7 olarak ölçülürken[99] yatırımlar gayri safi yurt içi hasılanın %21,4'ü,enflasyon oranı %2,2 ve kamu kesimi açığı %-0,9 olarak belirlenmiştir.[100]
Roma Antlaşması'yla birlikte ilk olarakAvrupa Ekonomik Topluluğu kuruldu. Bu antlaşma katılımcı ülkeler arasındagümrük birliğinin oluşturulmasıyla başlayarak,ortak pazar uygulamasının geliştirilmesinin ana hatlarını çizdi. Bu topluluk Avrupa Topluluğu adıyla anılmaya başlandı ve bugün hâlâ Avrupa Birliği çatısı altında işleyen bir kurum olarak ortak pazar uygulamasının düzenlenmesi konusunda görev aldı. Avrupa Topluluğu'nun bir başka amacı da üye ülkeler arasındainsan,eşya,hizmet vesermaye dolaşımı özgürlüklerini güvence altına almaktır.[101]
Eşyanın serbest dolaşımı ilkesi, her türlü malın bütün birlik ülkeleri arasında herhangi bir engelle karşılaşmadan kolaylıkla dolaşabilmesini güvence altına alır. Bu dolaşım özgürlüğünün hem iç hem de dış boyutu vardır. Birlik içinde mallar, ülkelerarası gümrük işlemlerine uğramadan, ithalat sınırlaması görmeden, ayrım gözeten vergi ve önlemler olmadan dolaşabilmelidir. Birlik dışı olarak ise, birliğe üye olmayan ülkelerden alınan mallarOrtak Gümrük Tarifesi ücretini ödedikten sonra yine birlik içinde serbestçe dolaşabilirler.
AB'de ortasında değişebilen ulusal simge bulunan ortak bir pasaport tasarlamıştır.[102]
Anaparanın serbest dolaşımı ilkesi,gayrimenkul alımsatımı, ülkelerarası hisse paylaşımları gibi yatırımlara olanak sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.[103] Ortak ekonomi ve para birimi uygulamasına geçilene dek sermaye gelişimi işlemleri oldukça yavaş olmuştur.
İnsanların serbest dolaşımı ilkesi,Avrupa Birliği vatandaşlarının diğer üye ülkeler arasında oturmak, çalışmak, okumak, gezmek ya da emekli olabilmek için özgürce yolculuk edebilmesine olanak sağlar. Bu ilkenin geliştirilebilmesi için birçok formalitenin azaltılması ve diğer ülkelerden gelen kişilerin meslekî ehliyetlerinin tanınması gerekmiştir.[104] Eskiden, ekonomik olarak daha etkin olan ülkelere, olmayanlardan daha çok özgürlük tanınmıştır. Ekonomik bakımdan daha az etkin olanlara da haklar tanınması ilk olarak 1999 yılında Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramının ortaya atılmasıyla olmuştur. İnsanların serbest dolaşımının ölçüsünün arttırılmasının yanı sıra, bu ilke birlik vatandaşlarına kimi sosyal ve politik haklar da verir.
Hizmetlerin ve şirketlerin serbest dolaşımı ilkesi kendi işini yürüten kimselerin üye ülkeler arasında vatandaşlara geçici ya da sürekli hizmet sunmak amacıyla herhangi bir engele takılmaksızın hareket edebilmesini öngörür. Bu hizmetler, Avrupa Birliğigayri safi yurt içi hasılasının %60'ı ila %70'ini oluşturur. Pazarın bu alanını daha da özgürleştirmeyi amaçlayanBolkestein Direktifi yakın geçmişte kabul edilmiştir.[105] Buna göre hizmet alanı işlemleri, eğer başka bir serbesti uygulanmamaktaysa, kalıcı özelliktedir.
Bu özelliklerin hiçbiri tümüyle sınırsız ve kesin değildir. Üye ülkeler isterlerse, antlaşmalarca öngörülen belirli özgürlük alanlarında kısıtlamalarda bulunabilir ya da daha özel durumlarda Avrupa mahkemelerinin konuya ilişkin hükümlerinden yararlanabilirler. Örneğin, antlaşmalar herhangi bir üye ülkeye, toplumsal politika ya da güvenliğine ters düşmesi durumunda bu özgürlük alanlarını kaldırabilme hak ve yetkisini verir. Bu konuda topluluk tarafından önceden belirlenmiş hükümlerin yokluğunda, yapılacaklara üye ülkeler kendi içinde karar verir. Bu durumda, Avrupa Birliği mahkemeleri üye ülkenin kararının, birliğin iç tüzüğüne aykırı olup olmadığı konusunda hakemlik yapar. Avrupa Birliği üyeleri arasındaki serbest dolaşım kavramı,Avrupa Ekonomik Alanı üzerinden birliğe üye olmayanİzlanda,Norveç veLihtenştayn gibi ülkelere de uygulanmıştır.[106] Avrupa Birliği içindeki ticaretin yaklaşık yarısı yine birlik tarafından uyarlanan kural ve yasalar altında gerçekleşmektedir.[107]
Avrupa Birliği'ndepara birliği 1969 yılından beri gerçekleştirilmeye çalışılan resmî bir hedef olmuştur ve 1990 yılındaAvrupa Ekonomik ve Parasal Birliği'nde bunun için ilk çalışmalar başlatılmıştır. Dokuz yıl sonra, 1999'da birliğin o zamanki on beş üyesinin, on birinin euroyu ortak para birimi olarak kabul etmesiyle eski ulusal para birimleri de bir süre kullanımda kalmış ancakkur farkları euroya göre ayarlanmıştır. 1 Ocak 2002'de bu kez on iki ülkede eski ulusal para birimleri tedavülden kalkmış ve euro kullanılan tek ortak para olmuştur. Slovenya 1 Ocak 2007'de, Malta ve Kıbrıs 1 Ocak 2008'de, Slovakya 1 Ocak 2009'da, Estonya 1 Ocak 2011'de, Letonya 1 Ocak 2014'te ve Litvanya 1 Ocak 2015'te ve son olarakHırvatistan 1 Ocak 2023 itibarıyla euro kullanmaya başlamış ve böylece euroyu resmî para birimi olarak kullanan ülke sayısı yirmiye çıkmıştır. Birleşik Krallık veDanimarka dışında tüm ülkeler üyelik koşulu euroyu ortak para olarak kullanmayı kabul etmişlerdir. Kalan ülkelerin euroyu kullanmaya ne zaman geçeceği ekonomik durumlar görüşüldüğünde karara bağlanacaktır. Ancak, bu ülkelerde euroya geçişle ilgili kamuoyu görüşleri Danimarka[108] ve Romanya[109] dışında olumsuz yöndedir.Karadağ veKosova gibi bazı ülkeler de gayriresmî olarak euroyu para birimi olarak kullanmaktadır.[26]
Euro ile ilgili işlemler ve euroyu para birimi olarak kullanan ülkelerin para politikalarıAvrupa Merkez Bankası'nca düzenlenmektedir.[110] Avrupa Birliği içinde kullanılan 10 başka para birimi daha vardır.[111][112]
Euro, Avrupa Birliği vatandaşlarının ve malların özgürce yolculuk etmesini ve dolaşmasını kolaylaştırmak, kur farkı gibi soruları ortadan kaldırmak, fiyat şeffaflığı oluşturmak, tek bir ortak finansal pazar yaratmak, fiyat istikrarı sağlamak, düşükfaiz oranı ve tek bir ortak para birimiyle uluslararası bunalımlara karşı korunmak amacıyla kullanıma sokulmuştur. Ayrıca eurodan üye ülkeler arasında bütünleşmeye yardımcı olması ve bunu geliştirmesi amacıyla siyasi bir simge olarak da yararlanılması düşünülmüştür.[111] Son yıllarda, eurohacmi hızla artmıştır veEuro bölgesinin yakın gelecekte daha da büyüyeceğine ilişkin söylentiler vardır. Euronun değer artışının veAmerikan dolarının değer kaybının sürmesi durumunda euronun dünyadaki başlıcayedek akçe durumuna gelmesi olasıdır.[113]
Avrupa Birliği, oluşturduğu ortak pazar içinde herhangi birhaksız rekabet olayına yer verilmemesini güvence altına almak amacıyla bir rekabet hukuku yönergesi yürütmektedir.[114] Rekabet kurumu olarak,Avrupa Komisyonu'nun ortak pazar içindetröste karşı önlemler almak,kartelleri kırmak, ekonomiyi daha daözgürleştirmek vedevlet desteğini önlemek gibi sorumlulukları vardır.[115]
Avrupa Topluluğu'nun rekabetten sorumlu üyesi, komisyon içindeki en önemli mevkilerden birindedir ve kararlarıyla çokuluslu şirketleri etkileyebilir.[116] Örneğin, 2001 yılında komisyon üyesi tekelleşmeyi önlemek amacıylaAmerika Birleşik Devletleri kaynaklı iki büyük şirketin birleşmesini ulusal yetkililer anlaşmış olmasına karşın engellemiştir.[117] Rekabet konusunda bir başka önemli dava da, 9 yıllık bir süreçten sonra komisyonunMicrosoft'u,Windows Media Player üzerinde tekel oluşturmak gerekçesiyle 777 milyon euroluk para cezasına çarptırmasıdır.[118]
Lizbon Antlaşması görüşmelerinde,Fransa CumhurbaşkanıNicolas Sarkozy'nin girişimleriyle antlaşma taslağından birliğin rekabetle ilgili yönergelerinden birtakım maddeler kaldırılmıştır. Ancak bu madde bazı ek yönergelerde hâlâ bulunmaktadır ve bunun Avrupa Birliği politikası içinde etkili olup olmayacağı belirsizdir.[119]
Avrupa Birliği'nın 2007 yılı kararlaştırılmış bütçesi 120,7 milyar eurodur ve 2007-2013 arası süreç için toplamda 864,3 milyar euro ayırmıştır.[121] Bu miktar Avrupa Birliği'nin yirmi yedi ülkesinin toplamgayri safi millî hasılasının %1,1'i ila %1,05'ine eşit gelir. Bir karşılaştırma yapılacak olursa,Birleşik Krallık'ın 2004 yılı bütçesi 759 milyar euro olarak tahmin edilmiş veFransa'nın da 801 milyar euro harcayacağı öngörülmüştür. 1960 yılında Avrupa Birliği'nin önceliAvrupa Ekonomik Topluluğu'nun bütçesi gayri safi millî hasılanın sadece %0,03'ü kadardı.[122]
En büyük ortak harcama ögesi bütçenin %45'lik bölümünün ayrılmış olduğuOrtak Tarım Politikası'dır. İkinci sırada %30 ileAvrupa Birliği'nin Bölgesel Kalkınma Politikası gelir. Bu harcamaları %8'lik pay ile dışişleri politikası giderleri, %6'lık pay ile yönetimsel giderler ve %5'lik pay ile araştırma giderleri izler.
Ortak Tarım Politikası, Avrupa Topluluğu'nun en eski yönergelerinden ve temel amaçlarından biridir.[123] Bu politikanın, tarımsal üretimi artırmak, ürün stoklarında kesinlik sağlamak, tarımla uğraşan kimseler için iyi bir yaşam standardı sunmak, pazarda istikrarı oturtmak, tüketiciler için uygun fiyatlar belirlemek gibi amaç ve görevleri vardır (Roma Antlaşması'nın 33. maddesi).[32] Politika yakın zamana kadar bir devlet desteği düzeni ve pazar müdahalesiyle işliyordu. Tarıma verilen destek 90'lı yıllara kadar o zamankiAvrupa Ekonomik Topluluğu'nun yıllık bütçesinin %60'ı kadardı. Tarım desteği bugünküAvrupa Birliği Bütçesi'nin %35'ini oluşturmaktadır.[123]
Avrupa Birliği'nde tarım bütçeden en büyük payı alır. (İspanya)
Politika'nın fiyat kontrolü (narh) ve pazar müdahalesi (destek alımı) büyük ölçüde ihtiyaç fazlası ürün ortaya çıkardı. Bu stoklar topluluk tarafından en alt fiyat sınırından toptan satın alındı. Topluluk elindeki stokları eritebilmek için ürünleri güvence koyduğu fiyatların çok altında dünya pazarlarında satışa sundu ya da çiftçilere topluluğun ürünleri aldığı fiyatla sattığı fiyat arasındaki fark kadar devlet desteği verildi. Bu yöntem gelişmekte olan dünyanın az ödenek alan çiftçileri tarafından büyük eleştirilere maruz kaldı.[124] İhtiyaç fazlası üretim, ekolojik çevreye dokuncası bulunan tarımsal yöntemlerin yoğun bir biçimde kullanılmasından ötürü de pek çok tepki aldı.[124]
90'lı yılların başlangıcından beri, Ortak Tarım Politikası bir dizi düzenleme geçirmiştir. İlk olarak bu düzenlemeler bir bölüm toprağın bilinçli olarak üretimden çekilmesini öngören 1988 Kenara-koyma Politikası, süt kotası ve daha yakın geçmişte ortaya atılan çiftçilerin ürettikleri ürün miktarına göre Avrupa Birliği'nden para almasını sağlayanayrım modelidir. Bu modelle birlikte özel bir ürün üretip parasını almak yerine, tarım alanı büyüklüğüne göre doğrudan ödeme planına geçilmektedir.[123] Bunun, tarımsal gelir düzeyini yüksek tutarken, pazarın üretim oranını da belirli bir noktada tutmasına yardım etmesi umulmaktadır. Tarım konusunda yapılan en yeni reformlardan biri de şeker pazarını büyütmek için daha önce üye devletler arasında ve Avrupa Birliği ile özel ilişkiler içerisinde bulunan bazıAfrika-Karayip-Pasifik ülkeleri arasında paylaşılan şeker pazarının bu özelliğinin feshini düzenlemesidir.[125]
Pek çok Avrupa Birliği üyesi Rusya'dan doğalgaz satın alır.
Avrupa Birliği kuruluşundan bu yana bölgesindeki enerji politikalarında öncü güç olmuştur. Bu durumun temelinde birliğin 1951 yılındaAvrupa Kömür ve Çelik Topluluğu olarak kurulması yatmaktadır. İlk zorunlu ve geniş kapsamlı bir Avrupa enerji politikasının geliştirilmesi 2005 yılında düzenlenenAvrupa Birliği Zirvesi'nde onaylanmış, ilk taslak yönerge Ocak 2007'de yayınlanmıştır.[126]
Avrupa Komisyonu'nun enerji politikasına ilişkin beş önemli noktası vardır: iç pazarda rekabetin arttırılması, yatırımın özendirilmesi ve elektrik dağıtım ağının genişletilmesi; bir bunalım durumunda gereksinimi karşılayacak enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi;Rusya ile enerji ortaklığını geliştirirkenOrta Asya'nın veKuzey Amerika'nın doğal kaynak bakımından zengin ülkeleriyle de alışveriş amacıyla iş birliği yapmak için yeni antlaşma çerçeveleri üretmek; yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını arttırırken, var olan enerji kaynaklarını daha verimli kullanmak ve yeni enerji kaynakları için ayrılan ödeneğin arttırılmasıdır.[126]
Avrupa Birliği bugün, petrolünün %82'sini,doğalgaz gereksiniminin ise %57'sini dışarıdan alır ve bu da Avrupa Birliği'ni bu yakıtların en büyük ithalatçısı durumuna getirir.[127] Avrupa Birliği'nin yakıt konusunda dış ülkelere özellikle de Rusya'ya bağımlı olmasından dolayı bazı kaygılar duyulmaktadır. Bu kaygılar yakın geçmişte Rusya ve komşuları arasında yaşanan yakıt iletim sorunları yüzünden daha da artmıştır. Bunun sonucu olarak Avrupa Birliği var olan enerji kaynaklarını ve rotalarını çeşitlendirmeye çalışmaktadır.[128]
Avrupa Birliği,Trans-Avrupa Ağları gibi (İngilizce:Trans-European Networks,TEN) kendi sınırları içinde ülkelerarası altyapı hizmetlerini geliştirmeye çalışmaktadır. Trans-Avrupa Ağları projesindeManş Tüneli,Mont Cenis Tüneli,LGV Est,Öresund Köprüsü,Brenner Tüneli gibi çalışmalar yürütülmektedir. 2010 yılı sonu itibarıyla Avrupa Birliği içindeki ulaşım ağının toplam uzunluğunun 75.200 kilometre karayoluna, 78.000 kilometre demiryoluna, 330 havaalanına, 270 uluslararası limana ve 210 iç limana erişmesi beklenmektedir.[129][130]
Gelişmekte olan Avrupa ulaşım politikaları birliğin birçok yerinde artan ulaşım ağıyla birlikte doğal çevre üzerindeki baskıyı da arttırmıştır. 2004 öncesi Avrupa Birliği üyesi ülkelerde ulaşımla ilgili en büyük sorun trafik sıkışıklığı ve kirliliktir. Bundan sonra yaşanan genişleme süreçlerinden sonra ulaşım ajandasına ulaşılabilirlik sorunun çözülmesi gerekliği de eklenmiştir.[131] Özellikle,Polonya'nın yolları, ülke Avrupa Birliği'ne katıldığında çok kötü durumda olduğundan, 4.600 kilometre yol Avrupa Birliği ölçünlerine yükseltilmiş ve buna bağlı olarak 17 milyar euro harcanmıştır.[132]
Avrupa Birliği'nin tasarladığı bir başka altyapı projesi deGalileo konumlandırma sistemidir. Galileo projesi öneriye sunulmuş birküresel uydu seyrüsefer sistemidir. Sistemin Avrupa Birliği tarafından yapılması ve 2010 yılında kullanıma hazır duruma getirilerekAvrupa Uzay Ajansı tarafından uzaya fırlatılması beklenmektedir. Avrupa Birliği, Galileo projesini,Amerika Birleşik Devletleri kaynaklıküresel konumlandırma sistemlerine olan bağımlığını azaltmak için başlatmıştır.[133] Bu girişim pek çok kimse tarafından yüksek tutarı, gecikmeleri ve var olan GPS sistemlerinin yanında gereksiz olduğu yönünde aldığı tepkiler yüzünden sık sık eleştirilmektedir.[134]
Avrupa Birliği içinde pek çok bölge arasında göze görülür nitelikte eşitsizlikler vardır.Satın alma gücüne göre uyarlandığında en yoksul ve en varlıklı bölgeler (Nomenklatürün NUT-2 ve NUT-3 bölümleri) arasındaki ayrım iyice belirgin hâle gelmektedir. Yüksek tarafta, kişi başı 68.751 euroluk alım gücüyleFrankfurt, 67.980 euroluk alım gücüyleParis ve 65.138 euroluk alım gücüyle içeriLondra bulunurken, düşük tarafta kişibaşı 5.070 euroluk alım güçleriyle Romanya'nınNord-Est Kalkınma Bölgesi ve 5.502 euroluk alım gücüyle Bulgaristan'ınSeverozapaden gibi bölgeleri bulunur.[135] Avrupa Birliği ortalamasına bakıldığında,Amerika Birleşik Devletlerigayri safi yurt içi hasılası %35,Japonya gayri safi yurt içi hasılası %15 daha yüksektir.[136]
Avrupa Birliği'nde geri kalmış bölgelerin gelişiminin desteklenmesi için ayrılmışYapısal Fonlar ve Uyum Fonu adı verilen ödenekler vardır. Bu tür bölgeler genellikle birliğe yeni katılanDoğu Avrupa ülkelerindedir.[137] Birçok ödenek, acil durum yardımı, aday ülkelerin kendilerini Avrupa ölçünlerine taşımasına yardımcı olacak olanak (Phare,ISPA,SAPARD) ve eskiSovyetler Birliği ülkeleri olanBağımsız Devletler Topluluğu üyelerine parasal destek sağlar. (TACIS) TACIS günümüzdeAvrupa Komisyonu'nun bir parçası olanAvrupa Yardım ve İş Birliği Ofisi'nin bir parçası olmuştur.7. Çerçeve Programı, ortak bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmak için tüm birlik üyesi ülkelerden katılan konsorsiyumlarca yönetilen araştırmaları finanse eder.[138]
Avrupa Komisyonu, Polonya'dakiRospuda Vadisi'ni korumaya çalışmaktadır.
Avrupa Ekonomik Topluluğu'nda çevreyle ilgili ilk politika 1972 yılında başlatıldı. O günden beri, Avrupa Ekonomik Topluluğuasit yağmurları,ozon tabakasının incelmesi,hava kalitesi,gürültü kirliliği,su kirliliği veatıklar gibi pek çok konuyla ilgilenmektedir. Akarsuların, göllerin, toprağın ve kıyı kesimlerinin sularının 2015 yılına kadar temizlenmesini amaçlayanSu Çerçevesi Direktifleri, Avrupa Birliği'nin çevresel politikalarının bir örneğidir. Avrupa Birliği'nde yaban hayatı,Natura 2000 programı uyarınca korunmaktadır. Koruma altında yaklaşık 30 bin alan bulunur.[139] 2007 yılında, Polonya HükûmetiRospuda Vadisi içinden geçen bir otoban yapma girişimlerinde bulunmuş ancak bu girişim, Avrupa Komisyonu tarafından, bölgenin yaban hayat koruma programına dâhil bir alan olduğu gerekçesiyle durdurulmuştur.[140]
Almanya'da tarlalar
Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH) programı (İngilizce:Registration,Evaluation,Authorisation and Restriction ofChemicals), Avrupa Birliği'nin günlük kullanım için üretilmiş 30 bin değişik kimyasal maddenin güvenliklerinin ölçülmesini öngören bir politikadır.[141] 2006 yılında Avrupa'dan gelen bir gemininFildişi Sahili açıklarında zehirli atık sızıntısına neden olmasından dolayı, Avrupa Komisyonu zehirli atıklarla ilgili daha ciddi önlem ve yaptırımlar uygulamaya karar vermiştir. Gemilerle zehirli atık taşımacılığını yasaklayan İspanya gibi ülkelerle bugün Avrupa Komisyonu,Çevresel Suçlar başlığı altında birtakım cezai yaptırımlar uygulamayı önermiştir. Komisyonun bu konuya ilişkin yasa çıkarmasına bazı kesimlerce karşı çıkılsa da görülen davadaAvrupa Adalet Divanı yasa tasarısını onaylamıştır.[142] 2007 yılında, üye ülkeler, Avrupa Birliği'nin gelecekte yenilenebilir enerjiyi %20 oranında kullanmasını ve 2020 yılına kadar atmosfere salınan karbondioksit oranının 90'lı yıllara oranla en az %20 azaltılmasını öngören tasarıyı kabul etmiştir.[143] Bu tasarıya uymak için imzalanan2005 Katılım Antlaşması uyarınca 2020 yılına dek, üye ülkelerdeki tüm otomobil ve kamyonların en az onda birininbiyoyakıt ile çalışır duruma getirilmesi kararlaştırıldı. Bunun sanayileşmiş bir bölge içinküresel ısınmaya karşı alınabilecek en yerinde önlemlerden biri olduğu düşünülmektedir.[144]
Kyoto Protokolü'nün devamı niteliğindekiBirleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda Avrupa Birliği'nin 2050 yılına kadarsera gazı salınımını yarı yarıya azaltması önerilmiştir.[145] Avrupa Birliği'nin kendikarbon ayak izini azaltmasına yönelik girişimleri 1990 ile 2005 arasındaDoğu Avrupa'da %15,Batı Avrupa'da %10 olan orman oranının artmasıyla da desteklenmiştir. Bu süreç boyunca bu ormanlar Avrupa Birliği içinde insan kaynaklı salınımın %12'sine denk düşen 126 milyon metrik ton karbondioksit emmiş ve havayı temizlemiştir.[146]
Yenilenebilir enerji kaynakları araştırmaları öncelikli etkinliklerdendir.
Eğitim ve araştırma alanında Avrupa Birliği'nin görevi ulusal yönetimleri desteklemekle sınırlıdır. Eğitimde, birliğin politikaları genel olarak 90'larda hazırlanan ve öğrenci değişimini ve öğrencilerin yurt dışında okumasını kolaylaştıran programlardan oluşmaktadır. Bu programlardan en göze çarpanı, 1987 yılında uygulamaya konulan üniversitelerarası bir öğrenci değişimi programı olanERASMUS'tur. İlk yirmi yılında bu program uluslararası düzeyde 1.5 milyon üniversite ve kolej öğrencisine yurt dışında öğrenimlerini sürdürme olanağı sağlamıştır.[147] Günümüzde ilköğretim öğrencileri, öğretmenler, meslekî eğitim stajyerleri veYaşam Boyu Öğrenme Projesi içindeki yetişkin öğrenciler için de benzer programlar vardır. Bu programlar ülkelerarası bilgi aktarımını artırmak, eğitim ve yetiştirme konusunda yararlı uygulamaları birliğe üye ülkeler arasına yaygınlaştırma gibi amaçlar güdülerek oluşturulmuştur.[148]Bologna Süreci'ne verdiği destekle de Avrupa Birliği, Avrupa'da eğitim desteğini sürdürmektedir.
Bilimsel araştırmalar, Avrupa Birliği'nin ilki 1984 yılında başlatılanAraştırma ve Teknolojik Geliştirme Çerçeve Programı dâhilinde kolaylaştırılmaktadır. Bu alandaki Avrupa Birliği politikasının amacı bilimsel araştırmayı özendirmek ve düzenlemektir. Bağımsız bir kuruluş olanAvrupa Araştırma Konseyi, Avrupa Birliği ödeneklerini Avrupa'da yürütülen araştırmalar ve ulusal araştırmalar arasında paylaştırır.[149] Yedinci Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Çerçeve Programı (FP7), dışarıdan alınmış yakıtlara olan bağımlılığı azaltmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla, enerji alanında olduğu gibi pek çeşitli konuları ele alır.[150]
Ocak 2000'den beri Avrupa Komisyonu,Avrupa Araştırma Alanı olarak bilinen daha büyük hedeflere yönelmiştir. Bu alanda büyük ödeneklerle bazı önemli konularda araştırmalar yürütülmektedir. Bu araştırmalar tüm üye ülkelerin desteğini almıştır. Araştırma Alanı'nda iş birliği, bilgi paylaşımı, Avrupa içinde araştırma görevlilerinin dolaşım özgürlüğünün sağlanması, işletmeler ile sanayi arasındaki bağların güçlendirilmesi ve yönetimsel engellerin kaldırılması gibi amaçlar üzerinde yoğunlaşılmaktadır.[151] Avrupa Birliği,Fransa'nınCadarache kentinde kurulacak olanUluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) projesini gerçekleştirmek için altı başka ülkeyle iş birliği içine girmiştir. Bu proje bugüne dek yapılmış olan en büyük nükleer reaktör olanJET'in (İngilizce:Joint European Torus) kuruluşu üzerine kabul edilmiştir.[152] Avrupa Komisyonu bu projenin 2050 yılına kadar enerji üretimine başlayacağını öngörmektedir.[126] Avrupa Birliği'nin,Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi bünyesinde de gözlemci statüsü,Avrupa Uzay Ajansı ile çeşitli anlaşmaları veAvrupa Güney Gözlemevi ile de iş birliği vardır.[153] Bu kuruluşlar Avrupa Birliği bünyesinde olamasalar da bunlarla sık sık birlikte çalışmalar yürütülmektedir.
Avrupa Birliği'nin yirmi sekiz üye ülkesinin toplam nüfusları Ocak 2012 itibarıyla 503.492.041'dir.[154] Genel olarak Avrupa kıtasında yaşayan toplam nüfus ise yaklaşık olarak 710 milyondur. Pek çok Avrupa ülkesine doğru yaşanan dışarıdan göçler nedeniyle birlik nüfusunda bir miktar artış beklenmektedir.[155][156]
Avrupa Birliği'nin toplam nüfusu dünya nüfusunun %7,3'üne denk düşer. Birlik toprakları dünya yüzeyinin yalnızca %3'ünü kaplamasına karşın kilometrekareye 114 kişinin düştüğü birlik toprakları dünyanın en yoğun nüfuslanmış bölgelerindendir. Toplumun %80'i şehirlerde yaşar ve birlik vatandaşlarının üçte biri nüfusu 1 milyonu aşkın olan kentlerde yaşar.[157] Avrupa Birliği, dünyadaki diğer tüm bölgelerden daha çokdünya şehrine sahiptir.[158] Birliğe dâhil ülkeler içinde toplam 16 adet nüfusu 1 milyonu aşan kent vardır.
1. dil: Anadil Toplam: Bu dili konuşabilen AB vatandaşlarının yüzdesi
Avrupa Birliği'nde konuşlan tüm dil ve lehçeler arasında yirmi dört tanesi resmî statüye sahiptir. Bu diller:Almanca,Bulgarca,Çekçe,Danca,Estonca,Felemenkçe,Fince,Fransızca,Hırvatça,İngilizce,İrlandaca,İspanyolca,İsveççe,İtalyanca,Lehçe,Letonca,Litvanca,Macarca,Maltaca,Portekizce,Rumence,Slovakça,Slovence veYunancadır.[162] Yasama kararları gibi, birlikte ele alınan tüm konuların belgeleri birliğin her resmî diline çevrilir. Avrupa Parlamentosu tüm Genel Kurul belgelerini yine tüm bu resmî dillere çevirterek üyelerine sunar. Birlik içindeki bazı kurumlar ise içişleri gibi kimi konularda yalnızca ilgili ülkelerin dilini kullanır. Bu belgeler haberleşme ve iletişim konuları için kısmen çevirtilebilir.[163] Dil politikası her üye ülkenin kendi sorumluluğundadır ancak Avrupa Birliği kurumları da bünyesindeki resmî dillerin öğrenilmesini teşvik eder.[164][165]
2006 yılı itibarıyla 88,7 milyon konuşanıyla Almanca, Avrupa Birliği'nde ana dil olarak konuşulan en yaygın dildir. Almancayı, İngilizce, Fransızca ve İtalyanca izler. En çok bilinen yabancı dil nüfusun %51'inin konuşabildiği İngilizedir. Bunu, Almanca ve Fransızca bilenler izler. Nüfusun %56'sı ana dillerinden başka bir dili konuşabilmektedir.[161] Avrupa Birliği'nin resmî dillerinin çoğuHint-Avrupa dil ailesine mensuptur. Bunun istisnalarıFin-Ugor dillerinden olan Macarca ve Fince ileSami dil ailesine ait olan Maltacadır. Resmî diller içinde,Kiril abecesiyle yazılan Bulgarca veYunan abecesiyle yazılan Yunanca dışında tüm diller Latin harfleriyle yazılır.[166]
Yirmi dört resmî dilin yanı sıra, Avrupa Birliği içinde ortalama 50 milyon kişi tarafından yaklaşık 150 bölgesel dil ve azınlık dili konuşulmaktadır.[166] Bunlar arasında, yalnızca İspanya'da konuşulmakta olan bölgesel dillerdenBaskça,Katalanca veGaliçyaca ile Avrupa Birliği vatandaşları birliğin resmî kurumlarına başvuruda bulunabilirler.[167] Avrupa Birliği zaman zaman özel programlarla azınlık dillerini ya da yerel dilleri destekelese de toplumların dil haklarını korumak üye devletlerin kendi sorumluluğundadır.
Birçok bölgesel dilin yanında, dünyanın pek çok ülkesinden Avrupa'ya gelmiş göçmen bireylerce konuşulan bir o kadar da azınlık dili vardır.Türkçe,MagribArapçası,Rusça,Urduca,Bengalce,Hintçe,Tamilce,Ukraynca ve çeşitliBalkan dilleri Avrupa Birliği'nin pek çok köşesinde konuşulur. Bu göçmen gruplar genelde hem kendi dillerini hem de içinde bulundukları ülkenin resmî dilini konuşan iki-dilli kişilerdir. Göçmen dilleri henüz Avrupa Birliği içinde ya da üye ülkelerden herhangi birinde resmî bir statüye sahip değildir. Ancak Avrupa Birliği'nin Yaşam Boyu Öğrenme Projesi dâhilinde 2007 yılından itibaren özel destek görebilirler.[166] TürkçeKıbrıs'ta,LüksemburgcaLüksemburg'da resmî dil statüsünde olmasına karşın bu ülkelerde, birliğin mevcut dillerinden birisinin zaten resmî dil olmasından dolayı (Lüksemburg'da Fransızca, Almanca, Kıbrıs'ta Yunanca) bu diller Avrupa Birliği dilleri içine alınmamıştır.
Avrupa Birliği, var olan hiçbirdin ile bağlantısı olmayan ve yaptığı anlaşma ve aldığı kararlarda herhangi bir dine değinmeyenlaik bir örgütlenmedir.[32] Hazırlanması için çalışmalar başlatılan Avrupa Birliği Anayasası taslağının önsözünde ve Lizbon Antlaşması'nın bazı maddelerinde Tanrı ve/veya Hristiyanlık ile ilgili bazı söyleyişlerin bulunması büyük tepkiler almış ve sonuç olarak bundan vazgeçilmiştir.[168]
AB üyesi ülkelerde bir tanrıya inananların yüzdesi
Hristiyanlık konusu üzerinde bu kadar durulmasının nedeni, bunun Avrupa'da, doğal olarak da Avrupa Birliği içinde en yaygın din olmasındandır. Avrupa'da Hristiyanlık inancıRoma Katolik Kilisesi,Ortodoks Kilisesi (Balkanlar) ve çok çeşitliProtestan kiliseleri (ÖzellikleKuzey Avrupa) arasında bölünmüştür.İslam veYahudilik gibi dinler de Avrupa Birliği içinde temsil edilen inançlardandır. 2002 yılı itibarıyla Avrupa'da 1 milyondan fazla Yahudi ile[169] 16 milyon Müslüman olduğu sanılmaktadır.[170]
Eurostat tarafından düzenlenenEurobarometre kamuoyu yoklamaları Avrupa Birliği vatandaşlarının çoğunluğunun bir tür inanca mensup olduğunu ancak bu grubun yalnızca %21'inin bu konuyu önemli saydığını göstermektedir. Genel nüfus içerisinde her ülkede giderek düşmekte olan kiliseye bağlılık durumunun yanında sayıları giderek artan ateist ya da agnostik bir grup oluşmaktadır.[171] 2005 yılı Eurobarometre kamuoyu yoklamalarında, Romanya ve Bulgaristan'ın birliğe henüz katılmamış olduğu yirmi beş üyeli dönemde Avrupa Birliği'nde yaşayan insanların %52'si herhangi bir tanrıya inandığını, %27'si bir çeşit ruhanî varlığın ya da yaşam kaynağının olduğunu düşündüğünü, %18'iyse herhangi bir yaratıcıya inanmadığını dile getirmiştir. Yapılan anketler sonucu ortaya çıkan tablolar tanrıya inanma oranların en düşük olduğu ülkelerin %19 ileÇekya ve %16 ileEstonya olduğunu ortaya koymuştur.[172] Aynı kamuoyu yoklamalarında en dindar ülkelerin %95'lik tanrıya inanma oranıyla baskın bir Katolik nüfusa sahip olanMalta ve halklarının %90'ından fazlası tanrıya inananKıbrıs veRomanya olduğu görülmüştür. Avrupa Birliği içinde, tanrı inancının kadınlar arasında erkeklerden daha yaygın olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum, kişilerin yaşı, yetiştirildiği dinî çevre ve düşük eğitim düzeyine mensup olmaları gibi etmenler ile paralel olarak artış göstermiştir. Bu kesimdeki insanlar politik görüş olarak da kendilerinisağcılık ile ilişkilendirmiş, felsefe ve etik ile ilgili konuları daha çok eleştirmişlerdir.[172]
Avrupa Birliği toprakları içinde inananı bulunan diğer önemli inanç akımları iseBudizm,Hinduizm (büyük çoğunluğuBirleşik Krallık'ta bulunur[173]) veNeopaganizm'dir.[174] Neopaganizm, Avrupa'daantik çağda insanların uyguladıklarıçok tanrılı dinlerin yeniden canlanmasını sağlayan ve hızla yayılan bir inanç hareketidir.[175] Neopagan inançları Birleşik Krallık, Danimarka,[176] İsveç ve İspanya[176] hükûmetleri tarafından resmen tanınmıştır.
Avrupa Birliği'nin kültürü, parçası olduğuAvrupa'nın kültürüyle anılır. Kültürler ile ilgili politikalar genellikle her bir üye ülke tarafından bağımsız olarak belirlenir. Üye devletler arasında kültürel dayanışma ve iş birliği Maastricht Antlaşması'nda bir topluluk olarak tanımlanmasından beri Avrupa Birliği'nin ilgilendiği temel konulardan biri olmuştur.[177] Avrupa Birliği'nin kültürel alanda aldığı kararlar arasında yedi yıllıkKültür 2000,[177] Avrupa Kültür Ayı etkinlikleri,[178]Media Plus programı,[179]Avrupa Birliği Gençlik Orkestrası gibi müzik toplulukları ve her yıl bir ya da iki kentin kendi kültürünü tanıtma olanağı kazandığıAvrupa Kültür Başkentliği uygulaması gibi etkinlikler vardır.[180]
Avrupa Birliği ayrıca sayıları 2004 yılında iki yüz otuz üçe ulaşan pek çok kültür projesine de ödenek verir. Avrupa Konseyi'nin isteği üzerine kültürel ilişkilerin geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla "Avrupa ve Kültür" konulu birgenel ağ portalı açılmıştır.[181]
Gösteri sporları birliğin pek çok üyesinde oynanır. (Camp Nou,Barselona)
Spor, Avrupa Birliği'nden çok, üye devletlerin kendilerinin ya da uluslararası kuruluşların sorumluluğundadır. Ancak, ulusal futbol liglerinde Avrupa Birliği vatandaşı yabancı oyuncu sayısına kota koymayı kaldıran ve bonservis bedeli olmaksızın transfer edilmesine olanak sağlayanBosman Kuralları gibi bazı kararlar Avrupa Birliği içinde spor politikaları üzerine büyük öneme sahiptir.[183]
Onay beklemekte olan Lizbon Antlaşması spor oyunlarına, bu sektörü Avrupa Birliği'nin ekonomi kurallarından muaf tutacak özel bir statü tanınmasını öngörmektedir.Serbest pazar prensiplerinin varlıklı ve yoksul futbol kulüpleri arasındaki farkı büyütmesine yönelik duyulan kaygılar yüzünden bu durumUluslararası Olimpiyat Komitesi veUluslararası Futbol Federasyonları Birliği gibi yönetim birimleriyle görüşülmüştür.[184]
Avrupa Birliği hibe fonu, Avrupa Birliği ülkeleri ve Avrupa Birliği'ne aday ülkelerde kabul edilenAB Uyum Yasaları çerçevesindesivil toplum örgütleri vevakıflara Avrupa Birliği düşünsel ütopyası anlamında insanlık projesi kapsamında yöresel kültüre, yöresel zanaatlara ve sanatsal çalışmaları desteklemek için proje anlamıyla maddi ve manevi destekleme projesidir.
^"EU/Kosovo Factsheet"(PDF). European Union - Delegation of the European Commission to the United States. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi:27 Mart 2007.
^According to the principle of Supremacy as established by the ECJ in Case 6/64,Falminio Costa v. ENEL [1964] ECR 585. See Craig and de Búrca, ch. 7. See also:Factortame Ltd. v. Secretary of State for Transport (No. 2) [1991] 1 AC 603,Solange II (Re Wuensche Handelsgesellschaft, BVerfG decision of 22 Oct. 1986 [1987] 3 CMLR 225,265) andFrontini v. Ministero delle Finanze [1974] 2 CMLR 372;Raoul George Nicolo [1990] 1 CMLR 173.
^See: Case 34/73,Variola v. Amministrazione delle Finanze [1973] ECR 981
^To do otherwise would require the drafting of legislation which would have to cope with the frequently divergent legal systems and administrative systems of all of the now 27 member states. See Craig and de Búrca, p. 115
^For a good example of this see Title IV of Part Three of the Treaty of Rome, Council Decision (2004/927/EC) of22 December 2004 providing for certain areas covered by Title IV of Part Three of the Treaty establishing the European Community to be governed by the procedure laid down in Article 251 of that Treaty and the Protocol on Article 67 of the Treaty establishing the European Community attached to the Nice Treaty.
^Council Regulation (EC) No 2201/2003 of27 November 2003 concerning jurisdiction and the recognition and enforcement of judgements in matrimonial matters and the matters of parental responsibility.
^Sergio DellaPergola."World Jewish Population (2002)".American Jewish Year Book. The Jewish Agency for Israel. 13 Mayıs 2008 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2007.
İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesinin ardındanAvrupa'nınegemen devletleriAvrupa bütünleşmesi projesi veyaAvrupa'nın inşası (Fransızca: la construction européenne) için pek çok alanda anlaşmalar imzalayarak (toplanmış egemenlik olarak) işbirliğine girmiş ve uyumlu hale getirilmiş politikalar geliştirmiştir. Aşağıdaki zaman çizelgesiAvrupa Birliği'nin (AB) oluşumunun ana hatlarını — bu birliği oluşturan başlıca çerçeve — göstermektedir. AB halihazırdaki çoğu sorumluluklarınıSchuman Bildirgesi ruhu içinde 1950'lerde kurulmuş olanAvrupa Toplulukları'ndan (AT) miras almıştır.
Lejant: İ: İmzalanma Y: yürürlüğe girme S: sona erme K: yürürlükten kalkma de facto bastırılma AT/AB çerçevesi ile ilgili: de facto içinde dışında
^abcdeAB antlaşmalarıbaşlı başına olmasa da, AB'nin savunma kolunungelişimini, yani Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'nın (ODGP) ana bir parçasını etkiledi. Dunkirk Antlaşması ile kurulan Fransa-İngiliz ittifakıfiilen BB tarafından geçersiz kılındı. ODGP sütunu, 1955 tarihliDeğiştirilmiş Brüksel Antlaşması (DBA) kapsamında oluşturulmuş bazı güvenlik yapıları tarafından güçlendirildi. Brüksel Antlaşması 2011'de feshedildi ve sonuç olarak Batı Avrupa Birliği (BAB) dağıtıldı, zira Lizbon Antlaşması'nın AB için sağladığıortak savunma maddesi BAB'ı gereksiz kılıyordu. Böylece ABfiilen BAB'ın yerini aldı.
^Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) kurma planları, Fransa'nınAvrupa Savunma Topluluğu Antlaşması'nı onaylamayı reddetmesi üzerine rafa kaldırıldı. AST, AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) ve Avrupa Savunma Topluluğu'nu birleştirecekti.
^Avrupa Toplulukları ortak kurumlara ve ortak birtüzel kişiliğe (yani örneğin kendi adına antlaşmalar imzalama yeteneği gibi) sahip oldu.
^AB'nin 1993'teki kuruluşundan 2009'daki konsolidasyonuna kadar birlik, ilki Avrupa Toplulukları olanüç sütundan oluşuyordu. Diğer iki sütun ise AB'nin görev alanına eklenen diğer işbirliği alanlarından ibaretti.
^Konsolidasyon, AB'nin Avrupa Toplulukları'nın tüzel kişiliğini devralması ve sütun sisteminin kaldırılması anlamına geliyordu; bu da AB çerçevesinin tüm politika alanlarını kapsamasını sağladı. Bunun yerine her alandaki yürütme/yasama yetkisiAB kurumları ileüye devletler arasındakiyetki dağılımıyla belirlendi. Bu dağılım, oybirliğinin gerektiği politika alanlarına ilişkin antlaşma hükümleri venitelikli çoğunluk oylamasının mümkün olması, AB entegrasyonunun derinliğini ve ayrıca AB'nin kısmenuluslarüstü ve kısmenhükümetlerarası yapısını yansıtmaktadır.
Kaynak hatası:<ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak<references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz:Kaynak gösterme)
.svg)
_(cropped).jpg)
_2019.07.16._Ursula_von_der_Leyen_presents_her_vision_to_MEPs_2_(cropped).jpg)
%2c_maestro_card%2c_master_card_%25E2%2580%2594_Mattes_2006-05-12.jpg)
.JPG)
.jpg)
