| Aristonikos Αριστόνικος | |
|---|---|
.jpg) Aristonikos’un İzmir’inBergama ilçesindeki heykeli | |
| Pergamon Kralı | |
| Hüküm süresi | 133-129 |
| Önce gelen | III. Attalos |
| Sonra gelen | Roma fethi |
| Doğum | ? |
| Ölüm | MÖ 129 |
| Hanedan | Attalos Hanedanı |
| Babası | II. Eumenis |
| Dini | YunanPoliteist |
Aristonikos veyaIII. Eumenis (Antik Yunanca: Αριστόνικος,Latince: Aristonicus)Pergamon Kralı. Son Pergamon KralıIII. Attalos (MÖ 138-133) MÖ 133'te öldüğünde, doğruluğu tartışmalı olan bir vasiyetle,Pergamon KrallığınıRomalılara bıraktı. O yıllarda Pergamon Krallığı, bugünküAdana ileİstanbul arasında çizilecek bir çizginin batısında kalanAnadolu topraklarını kapsıyordu.
Aristonikos'un,III. Attalos'un üvey kardeşi, önceki KrallardanII. Eumenis'in (MÖ 196-160)Efesli bir şarkıcı ya da fahişeden olma gayrı meşru oğlu olduğu söylenir.
Aristonikos, bu vasiyeti kabul etmedi ve kendini III. Eumenis adıyla Kral ilan etti. Kent soyluları veRoma vasiyeti onayladı ve Aristonikos'un Krallığını ve kente girmesini kabul etmedi. Bunun üzerine Aristonikos isyan etti. Bu isyan sıradan bir isyan değildi.Kölelere veserflere özgürlük ve eşitlik vadediyordu. Kardeşlik içinde yaşanacak birHeliopolis (Güneş Şehri) kuracaklardı.
Kymeli (Cumea,İtalya'nın güneyinde bir antik kent)Blossius'un bu düşüncelerin teorisyeni olduğu söylenir.Blossius,Stoa felsefesini benimsemiş bir düşünürdü ve İtalya'da toprak refornu yapmak isteyen, ancak karşıtları tarafından öldürülen Romalı yöneticiTiberius Gracchus'un destekçisiydi.
Aristonikos'un isyanıEge Kıyılarında diğer kentlerden de destek buldu ve geniş köle katılımlarıyla yayıldı.Roma isyanı bastırmak için MÖ 131 yılındakonsülPublius Licinius Crassus Dives Mucianus önderliğinde bir ordu gönderdi.İzmirtuzlası yakınlarındakiLeukai'de yapılan savaşı Aristonikos kazandı vekonsülMucianus öldürüldü.Bu zafer köleler arasında büyük bir başarı sayıldı ve isyancılar zafer sarhoşluğuna kapıldılar.
Bu kezRoma, iki yıl sonra, MÖ 129'daAnadolu'ya,konsülMarcus Perperna komutasında büyük bir ordu gönderdi.Manisa,Kırkağaç yakınlarında yapılan savaşı Roma kazandı. Aristonikos, o yöredekiStratonikea kentine sığındı ama kent Roma baskısına dayanamadı. Aristonikos Romalılara teslim edildi. AristonikosRoma'ya götürüldü. Orada, bir şekilde öldürüldüğü sanılıyor.
Aristonikos isyanı, o güne dek yer yer görülmesine rağmen, yıllar sonra olanSpartaküs önderliğindeki köle isyanından yıllar önce yaşanmış ilk büyük köle isyanı kabul ediliyor.
