Bu madde dilbilimsel bir kavram hakkındadır. Lisan anlamı için
Anadili sayfasına bakınız.
Dil bilimindeanadil veyaproto dil, genellikle varsayımsal veya yeniden yapılandırılmış ve genellikle denenmemiş bir dildir; bu dilden, evrimle ortaya çıkarak bir dil ailesi oluşturduğuna inanılır. Tarihsel dil biliminin ağaç modelinde yer alan bir proto dil, soy ağacı metaforunda ana dil olarak adlandırılabilir. Bir diğer tanımla kendisinden başkadil veyalehçelerin türediği dil.[1]
Başka bir ifadeyle ses yapısı, mânâsı ve şekli bakımından birbirinden az ya da çok farklılaşmış olan dil veya lehçelerin kök bakımından bilinmeyen bir tarihte birleştikleri ortak diller bu kavram altında toplanır. ÖrneğinAna Altayca,Ana Moğolca,Ana Türkçe,Lâtince gibi diller, anadillerdendir.[2][3] Proto dil, mevcut veriler birleştirilerek 'yeniden oluşturulmuş' bir dildir.[4] Protoön eki "ilk" ve "en eski" anlamlarına gelir.[5] Proto dil, belirli bir dönemdeki konuşma dili ile birebir aynı olmayabilir.[4] Belirli hipotezlere dayanarak oluşturulmuş bir model olup bir dilin sonraki dönemlerdeki varyasyonları arasındaki farklılıkların daha iyi anlaşılması için formüller sunar.[4] Tüm insan dillerinin atası olan birön insan dilinin var olup olmadığı konusunda tartışmalar devam etmektedir.
