Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Amoriler

Vikipedi, özgür ansiklopedi
III. Ramses döneminden Amori adam tasviri, y. MÖ 1182-1151

Amoriler (Sümerce: 𒈥𒌅MAR.TU;Akadca:Amurrūm veyaTidnum;Mısırca:Amar;İbranice:אמוריʼĔmōrī;Antik Yunanca: Ἀμορραῖοι),Sami dilleri konuşmuş[1]Suriye ve GüneyMezopotamya kökenli eski bir halktır.[2] MÖ 21. yüzyıldan MÖ 17. yüzyıla kadar bölgenin büyük bir kısmına hükmetmiş halk içinde Babil'in de dahil olduğu pek çok şehir devlet kurmuşlardır. Akad ve Sümer metinlerinde geçenAmurru kelimesi hem halkı hem de halkın ana tanrısını tanımlamak için kullanılmıştır.

Amorilerden ayrıcaKitâb-ı Mukaddes'teKenan'ınYuşa fethi öncesi ve sonrasındaki sakinleri olarak bahsedilir.

Tarihçe

[değiştir |kaynağı değiştir]

Üçüncü Ur Hanedanı'nın son dönemleri boyunca, göçebe Amorilerden korunmak amacıyla Shu-Sin gibi krallarınDicle'denFırat'a giden 270 km uzunluğunda duvarlar inşa etmek zorunda kaldıkları bilinmektedir.[3] Amorilerin kökensel olarak sürü güden ve şefliklerde yaşayan göçebe kabileler olduğu düşünülmektedir. Bu dönemin Akad edebiyatının bir kısmı, Amorilerden aşağı bir şekilde bahsederek,Mezopotamya'nın Akad ve Sümer sakinlerinin Amorilerin göçebe ve ilkel yaşam tarzlarına iğrenme duyduklarını ima etmekedir.

Aslen M.Ö. 1894'te kuruluşunda küçük bir devlet olan Babil, kısa bir süre için de olsa M.Ö. 18. yüzyılHammurabi döneminde, antik dünyadaki en büyük güç haline geldi ve o zamandan beri Güney Mezopotamya Babil olarak tanınmaya başlandı. Bölgenin kuzeyi ise çok daha sonra Asurya'ya dönüşmüştür.

Kuzey Mezopotamya'da Amori hakimiyeti, Amorilerin ve Amori egemenliğindeki BabillilerinPuzur-Sin ve Kral Adasi'ye karşı M.Ö. 1740 ve 1735 yılları arasında yenilmesi ve Asurya'dan kovulması ile sona erdi. Amoriler, bir kez daha küçük ve zayıf birBabil kurmuş olmalarına rağmen,Hititler tarafından MÖ 1595 dolaylarında ele geçirildiler. İlerleyen zamanlarda tarihten kaybolan halkın yeriniKassitler veAramiler gibi yeni halklar aldı.[4]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^The Semitic Languages 28 Nisan 2016 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., by Stefan Weninger, Walter de Gruyter, 23 Dec 2011, s. 361
  2. ^"Amorite (people)".Encyclopædia Britannica online. Encyclopædia Britannica Inc. 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2012. 
  3. ^William H. Stiebing Jr.Ancient Near Eastern History And Culture Longman: New York, 2003: 79
  4. ^ Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artıkkamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Amorites".Encyclopædia Britannica.1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 876. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Antik Suriye veMezopotamya
SuriyeKuzey MezopotamyaGüney Mezopotamya
MÖ y. 3500-2350MartuSubartuSümer şehir devletleri
MÖ y. 2350-2200Akad İmparatorluğu
MÖ y. 2200-2100Gutiler
MÖ y. 2100-2000Üçüncü Ur Hanedanı(Sümer Rönesansı)
MÖ y. 2000-1800Marive diğerAmori şehir devletleriAsur İmparatorluğu(Kuzey Asurlular)Isin/Larsave diğerAmori şehir devletleri
MÖ y. 1800-1600Eski Hitit KrallığıBabil İmparatorluğu(Güney Akadlılar)
MÖ y. 1600-1400Mitanni(Hurriler)Karduniaš(Kassitler)
MÖ y. 1400-1200Yeni Hitit KrallığıOrta Asur İmparatorluğu
MÖ y. 1200-1150Bronz Çağı Çöküşü("Deniz Kavimleri")Aramiler
MÖ y. 1150-911FenikeGeç HititlerAram-
Damascus
AramilerOrta Babil(II. Isin)Kel-
da-
niler
MÖ 911-729Yeni Asur İmparatorluğu
MÖ 729-609
MÖ 626-539Yeni Babil İmparatorluğu(Keldaniler)
MÖ 539-331Ahameniş İmparatorluğu(Farslar)
MÖ 336-301Makedon İmparatorluğu(Antik Yunanistan veMakedonlar)
MÖ 311-129Seleukos İmparatorluğu
MÖ 129-63Seleukos İmparatorluğuPart İmparatorluğu
MÖ 63-MS 243Roma İmparatorluğu/Bizans İmparatorluğu(Suriye)
MS 243-636Sasani İmparatorluğu
SuriyeSuriye konuları
Tarih
Tarih öncesi Suriye
Antik Suriye
Orta Çağ Suriyesi
Yeni Çağ Suriyesi
Modern Suriye
Coğrafya
Özellikler
İlgili
Siyaset
Askeriye
Ekonomi
Altyapı
Toplum
Kültür
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amoriler&oldid=33322639" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp