Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Altayca

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Altay dilleri ile karıştırılmamalıdır.
Altayca
Алтай тили
TelaffuzAltay tili
BölgeAltay Cumhuriyeti,Altay Krayı
EtnisiteAltaylar
Konuşan sayısı55,720  (2010)[1][2][3]
Dil ailesi
Yazı sistemiKiril alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil Rusya
Dil kodları
ISO 639-2alt
ISO 639-3Çeşitli:
atv – Kuzey Altayca
alt – Güney Altayca

Altayca veyaAltay Türkçesi,Türk dillerininSibirya grubunda yer alan birdildir.Rusya içindekiAltay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadarOyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.[4]

Dil,Altay Krayı'nda konuşulan Kuzey Altayca ileAltay Cumhuriyeti'nde konuşulan Güney Altayca olmak üzere iki lehçeye sahiptir, ancak bu iki lehçe tamamıylakarşılıklı anlaşılabilir değildir.[5] DilinKiril alfabesi ile yazılanstandart formu Güney Altayca'yı baz almakta olup, 2006 yılında Kuzey Altayca'nın yazımı için Kiril alfabesi asıllı bir sistem de geliştirilmiştir.[6]

Sınıflandırma

[değiştir |kaynağı değiştir]

Altayca,Altay Dağlarının çevrelediği bir alanda konuşulur ve genellikleŞorca veHakasça dillerine coğrafi açıdan yakınlığı dolayısıylaTürki dillerin Kuzey (Sibirya) alt grubu içinde değerlendirilir,[7] ancak coğrafi olarak diğer dillerden nispeten izole olması nedeniyle bu sınıflandırma tartışmalıdır.Kıpçak grubu içinde yer alanKırgızcaya yakın özellikler göstermesi yüzünden bu sınıfa da dahil edilmiştir.Talat Tekin dilin güney lehçesini diğer Türk dilleri içerisinde ayrı bir alt gruba sokmuş iken, Kuzey lehçesini Şorcanın Kondoma lehçesi veÇulımca ile birlikte sınıflandırmıştır.[8]

Coğrafi dağılımı

[değiştir |kaynağı değiştir]

Altayca, temel olarakAltay Cumhuriyeti'nde (Güney Altay) veAltay Kray'da (Kuzey Altay) konuşulur.

Statüsü

[değiştir |kaynağı değiştir]

Altayca,Rusça ile birlikteAltay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Resmî dil olarak Altay dili, Altay-kiji olarak adlandırılan Güney diyalekti üzerinde gelişmiştir.

Diyalektleri

[değiştir |kaynağı değiştir]

Altay dili, Kuzey ve Güney diyalektlerine ayrılır. Bu diyalektler de ayrıca pek çok alt diyalekti içerir. Başlıca diyalektleri aşağıdaki gibidir:

  • Güney Altay
    • Asıl Altay
      • Mayma
    • Telengit
      • Tölös
      • Çuy
    • Teleut
  • Kuzey Altay
    • Tuba
    • Kumandı
      • Turaçak
      • Solton
      • Starobardin
    • Çalkan ya daÇalkandu (Kuu, Lebedin olarak da bilinir)

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"Population of the Russian Federation by Languages (in Russian)"(PDF).gks.ru. Russian Bureau of Statistics. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  2. ^"Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:3 Ocak 2014. 
  3. ^"Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:3 Ocak 2014. 
  4. ^"Dillere göre Rusya Federasyonu nüfusu (Rusça)"(PDF).gks.ru. Rus İstatistik Bürosu. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  5. ^Raymond G. Gordon Jr., ed. 2005.Ethnologue: Languages of the World. 15th edition. Dallas: Summer Institute of Linguistics.
  6. ^"В Алтайском крае издана азбука кумандинского языка. 2006". 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:1 Ocak 2020. 
  7. ^Gordon, Raymond G. Jr., (Ed.) (2005)."Ethnologue report for Northern Turkic". SIL International. 9 Ekim 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2007. 
  8. ^Tekin, Tâlat (Ocak 1989). "A New Classification of the Chuvash-Turkic Languages".Erdem.5 (13). ss. 129-139.ISSN 1010-867X. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Vikipedi
Vikipedi
Özgür AnsiklopediVikipedi'nin Altayca (alt) sürümü
ÇağdaşTürk dilleri
Ön diller
Ogur
Şaz
Türkçesi
Karluk
Kıpçak
Oğuz
Argu3
Sibirya
Notlar:1İki farklı dilin karışımı ile oluşmuş melez diller.2 Yazı dili olmayan diller.3Sınıflandırılması tartışmalı diller.
Rusya Federasyonu resmî dili
Rusya federal birimlerindeki resmî diller
Resmî fonksyonu olan diller
Alfabeler
1 Rusya'da Kiril alfabesi resmi olarak desteklenmektedir.2 Kiril olmayan diğer alfabeler için ayrı federal yasalar gereklidir.
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Altayca&oldid=33848184" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp