Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Almanlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Almanlar
Deutsche
Alman nüfusun dağılımı
Önemli nüfusa sahip bölgeler
AlmanyaAlmanya75,000,000[1][2]
Amerika Birleşik DevletleriABD51.000.000[3]
BrezilyaBrezilya5.000.000[4]
KanadaKanada3.000.000[5]
Bağımsız Devletler TopluluğuBağımsız Devletler Topluluğu1.500.000[6][7]
FransaFransa1.000.000[8]
AvustralyaAvustralya742.212[9]
ArjantinArjantin600.000[10]
ŞiliŞili500.000 - 600.000[11]
İtalyaİtalya328.000[12][13]
HollandaHollanda320.000[14]
Birleşik KrallıkBirleşik Krallık266.136
İspanyaİspanya208.349[15]
ParaguayParaguay200.000[16]
İsviçreİsviçre164.000[17]
PolonyaPolonya153.000[18]
MacaristanMacaristan120.344[19]
VenezuelaVenezuela110.000[kaynak belirtilmeli]
MeksikaMeksika100.000[20]
Güney Afrika CumhuriyetiGüney Afrika80.000-160.000[21][22]
AvusturyaAvusturya74.000[23]
BelçikaBelçika38.366[24]
İsrailİsrail70.000[25]
RomanyaRomanya60.088[26]
UruguayUruguay46.000[27]
ÇekyaÇekya40.000[28]
BolivyaBolivya40.000[29]
EkvadorEkvador33.000[30]
Dominik CumhuriyetiDominik Cumhuriyeti25.000[31]
NamibyaNamibya20.000[32]
DanimarkaDanimarka15.000-20.000[33]
PortekizPortekiz15.498[kaynak belirtilmeli]
Diller
Din
Bu madde bir etnik grup olan Almanlar hakkındadır. Milliyet veya Alman vatandaşlığı içinAlman vatandaşlığı kanunu sayfasına bakınız.

Almanlar (Almanca:Deutsche),Almanya'nın yerlileri veya sakinlerine ve bazen daha geniş olarakAlmanca kökenli bir dili veya Almanca dilini anadili olarak konuşan kişilere denir.[34][35]Almanya anayasası Almanya'da yaşayanlarıAlman vatandaşı olarak tanımlar.[36] Bugün, Alman dili, Alman kimliğinin birincil kriteri olarak görülmektedir.[37] Dünyadaki toplam Alman sayısına ilişkin tahminler 100 ile 150 milyon arasında değişmektedir ve çoğu Almanya'da yaşamaktadır.[38]

İsviçre vatandaşlarının dilleriAlmanca olsa da İsviçreliler Alman milletinden görülmeyip sadece Almancayı almış ve Almanlarla özel ilişkiler kuran diğer Avrupalılar gibi tanımlanmaktadır. Ana dili Almanca olan yaklaşık 100 milyon insanın ortalama 80 milyonu kendisini Alman olarak görür.İngilizler,Danimarkalılar,Norveçliler,Hollandalılar vb.anadilleriCermen dillerinden olan diğerCermen kökenli halklar Alman değildir, yalnızca Almanlarla aynı proto (ön) halktan (Proto Cermenler) türemiş uluslardır.

Roma İmparatorluğu ve onun arkasında oluşanAvusturya Habsburg İmparatorluğu boyunduruğunda pek sivrilmeden yaşayan Almanlar19. yüzyılın başına kadar sadecederebeylikler ve Frank Krallıkları kurmuşlardır.Napolyon'un sebep olduğu çalkalanmalar sonucu Alman millet yapısı ise 19. yüzyıl başlarında başlayanmilliyetçilik akımı ile oluşmuştur. 1871 yılındaİlk Alman İmparatorluğu ile millî devlet oluşturulmuştur. Vatandaşlarına ise "Reichsdeutsche" (İmparatorluk Almanları) denilmiştir. Bu millî sınırlar dışında kalan Alman kökenlilere ise diğer tabir yakıştırılmış; Öz Şıvablar veya Güney Almanları olarak adlandırılmışlardır.Nasyonal sosyalizm döneminde ise bunlara topluca "Volksdeutsche" (Alman Halkları) denmiştir.

Rus çarıDeli Petro'nun, ülkesine çağırdığı Alman zaanatkarlar asırlar boyunca Rus Çarlığı'nda etnik yapıya ulaşmışlar ve Stalin zamanında bunlarKazakistan'a sürgün edilmişler, Alman hükûmetinin vatana ulaştırma projesinde tekrar geriye getirilmeye başlanmışlardır.

Alman boy tabirleri bugün tamamen kullanımdan kalkmıştır.II. Dünya Savaşı sonucu oluşan göçler ve birbirleri altında oluşan homojen karışmalar sonucu sadece folklorik özellikleri kalmıştır.

Etimoloji ve isimlendirme

[değiştir |kaynağı değiştir]
Avrupa ve çevresinde Almanya'ya verilen isimlerin kökenleri
  Proto Cermen dili*Þeudiskaz kökenli
  LatinceGermania veyaGrekçeΓερμανία kökenli
  Alamanni kabilesi kökenli
  Sakson kabilesi kökenli
  Proto Slavca*němьcь kökenli
  Belirsiz

Almanlarkendilerini isimlendirmek için standart AlmancaDeutsche kelimesini kullanır. Bu kelimeYüksek Almanca dillerinde yer alan ve "halkla ilişkili" ve "etnik" anlamına gelendiutisc teriminden evrilmiştir. Orta Avrupa'daki Cermen halklarının kendilerini ortak bir Alman kimliğinin oluşmaya başladığı 8. yüzyıldan beri bu terimden türemiş kelimelerle isimlendirildiği kaydedilmiştir.[1]

Bu endonim dışında diğer dillerde Almanları isimlendirmek için farklı egzonimler bulunmaktadır. Türkçede yer alan Alman kelimesinin kökeniAlemanni kabilesine dayanmaktadır ve Fransızca gibi diğer dillerde de bu adlandırma bulunur.Slav dillerinin çoğunda Almanları isimlendirmek içinnemçe ve benzeri kelimeler kullanılmaktadır. Bu kelimeProto Slavcada yabancı, Alman veya dilsiz anlamlarına gelmiş*němьcь sözüne dayanmaktadır. Bazı diğer dillerde yer alan ve Türkçede yer alanCermen kelimesinin de kökenini oluşturanGermani eski çağlarda Cermen halklarını tanımlamak için kullanılmışLatince veGrekçe kökenli bir sözdür.[39][1]Baltık-Fin dillerinde Almanlar için kullanılan egzonimlerSakson kabilesi kökenlidir.

Tarih

[değiştir |kaynağı değiştir]

Erken tarih

[değiştir |kaynağı değiştir]

Alman etnik kimliğiRen Nehri'nin doğu tarafına yerleşmişCermenler tarafından benimsenerek oluşmuştur.Saksonlar,Frizler,Thüringenler,Franklar,Alamanlar veBayuvarlar bu genel anlamda Alman kimliğinin belkemiğini oluşturmuştur.Keltik veSlavlar ileMacarlar ve diğer uzaktan boylar Cermenlerle karışarak zamanla Alman dilini ve kültürünü benimseyipAlmanlaşmış ve bu etnik yapıda yer edinmişlerdir.

Orta Çağ

[değiştir |kaynağı değiştir]

Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü sonucu çeşitli krallıklar vederebeylikler kurmuşlar ve genelde Frank Krallıkları altında tarihte yerlerini almışlardır. 9. ve 10. yüzyıl ortalarında bir millet anlayışı ile birlikteFrank Krallığı'nı oluşturmuşlardır. Ancak belli başlı Cermen boylarının birleşmesi ile birlikte bir krallık altında Alman milleti oluşmaya başlamıştır. Bu sırada kuzeydeFrizler,Anglosaksonlar,Franklar güneyde iseSaksonlarlaBayuvarlar karakteristik ve folklorik yapılara ayrılmışlardır.

Modern dönem

[değiştir |kaynağı değiştir]

1871'de kurulanAlman İmparatorluğu sonucu kendileri deAvrupa'da söz sahibi olmaya başlamışlardır.I. Dünya Savaşı'nın sonundaAlman İmparatorluğu yıkılmış ve yerinePrusya ağırlıklıWeimar Cumhuriyeti CumhurbaşkanıPaul von Hindenburg'un 30 Ocak 1933 tarihinde şansölye olarak atadığıAdolf Hitler'in iktidara geçmesiyle sona ermiştir. Hitler'inÜçüncü Reich (Üçüncü İmparatorluk) olarak adlandırdığı diktatörlük Avrupa'da ve dünyadaII. Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olmuştur. Savaşın ardındanÜçüncü Reich yıkılarak ikiye bölünmüş, biriAlman Demokratik Cumhuriyeti (Deutsche Demokratische Republik) adlısosyalist, diğeri iseAlmanya Federal Cumhuriyeti (Bundesrepublik Deutschland) adlıkapitalist iki Almanya kalmıştır. 1989'da şiddetsiz halk ayaklanması ve Sovyet lideriMihail Gorbaçov'un umursamazlığı sonucuAlman Demokratik Cumhuriyeti lağvedilerek iki Almanya birleşmiş ve günümüzdekiAlmanya Federal Cumhuriyeti kurulmuştur.

Kültür

[değiştir |kaynağı değiştir]

Dil

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:Almanca

AlmancanınHint-Avrupa dil ailesindenBatı Cermen dil grubuna dahil olduğu bilinmektedir[40] ve daha çokİngilizce ile yakınlığı bulunmaktadır. BugünAlmanca dili altında korumuş olan ve hâlen kullanılan şiveler mevcuttur. MeselaFelemenkçe karışımı olanFrizce, Stuttgart taraflarındaŞvebişçe, Karaorman bölgesindeBadence,Bavyera bölgesindeBavyeraca, Saksonya bölgesinde iseSaksonca ve daha birçok örnekler gösterilebilir. Bugünkü Almanya sınırları dışında diğer ülkelerde birçok Alman soyundan gelen etnik topluluklar yaşamaktadırlar ve genelde yöre dili yanında kendi Alman şivelerini de korumuşlardır. BunlardaÇekya'da yaşayanSorbenler ileRomanya'da yaşayanYedibürgerlileri sayabiliriz. Kökü ve fonetik yapısını Almancadan alan Avrupa Musevilerinin diliYidiş'i ise parantez dışında tutarak burada da sayabiliriz.

Bugün Almanya'da kullanılan Almanca çok zengin dil, şive ve ağız özelliklerine sahip olup tarzlarında ve deyimlerinde ufak ayrılıklar getirmektedir. "Hochdeutsch" diye tabir edilen düzgün Almanca hemen hemen her büyük şehirlerde kullanılmakla beraber en iyi özelliklerini Dortmund ve Bonn şehirlerinde rastlanabilir. Almanya dışında resmi olan veya resmi olmayan dil olarak şu ülkelerde kullanılır:Danimarka,Avusturya,Lihtenştayn,Lüksemburg,Çekya,Belçika (Flanderler),Güney Tirol (İtalya) ve birçokİsviçre kantonlarında İsviçre Almancası "Schwyzerdütsch" konuşulur. Eski Almanya kolonilerinde ise hâlen Almanca konuşulmaktadır.Namibya buna bir örnektir. Tarihte Alman yerleşimcilerin göç ettiğiAmerika Birleşik Devletleri,Brezilya,Şili,Paraguay,Peru veArjantin gibi ülkelerde Almanca lehçeleri (örneğin ABD'dePensilvanya Almancası) konuşan topluluklar vardır.

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^abcHaarmann 2015, s. 313.
  2. ^Moser 2011, ss. 171-172.
  3. ^49.2 millionGerman Americans as of 2005 according to the"US demographic census". 3 Nisan 2009 tarihindekaynağından arşivlendi. ; see alsoLanguages in the United States#German.
  4. ^"A Imigração Alemã no Brasil | Brasil | Deutsche Welle | 25.09.2009". 15 Temmuz 2011 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:28 Temmuz 2009. 
  5. ^2001 Canadian Census 9 Nisan 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. gives 2,742,765 total respondents stating theirethnic origin as partly German, with 705,600 stating "single-ancestry", seeList of Canadians by ethnicity.
  6. ^"France". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:28 Temmuz 2009. 
  7. ^"Alsatians". 31 Mayıs 2009 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:28 Temmuz 2009. 
  8. ^a result ofpopulation transfer in the Soviet Union; seeethnologue 24 Eylül 2009 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  9. ^TheAustralian Bureau of Statistics 13 Ağustos 2011 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. (424 KiB) reports 742,212 people of German ancestry in the 2001Census. German is spoken by ca. 135,000[1] 16 Kasım 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., about 105,000 of them Germany-born, seeDemographics of Australia
  10. ^"The Embassy claims there are 600,000 people of German descent and 50,000 German citizens". 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:28 Temmuz 2009. 
  11. ^"German Embassy in Chile". 5 Ağustos 2009 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009. 
  12. ^"Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2011 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  13. ^South Tyrol in figures 5 Şubat 2012 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.. Provincial Statistics Institute.
  14. ^CBS 15 Kasım 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., as of 2006
  15. ^"INE(2006)". 24 Aralık 2019 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  16. ^It is estimated that ethnic Germans make up3.3% 15 Nisan 2005 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. of the population.
  17. ^163 923 resident aliens (nationals or citizens) in 2004 (2.2% of total population), compared to 112,348 as of 2000.2005 report of the Swiss Federal Office of Statistics 23 Eylül 2015 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.. 4.6 million includingAlemannicSwiss:CIA World Fact Book 29 Mayıs 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., identifies the 65% (4.9 million) Swiss German speakers as "ethnic Germans".
  18. ^2002 census; mainly inOpole Voivodeship, seeGerman minority in Poland.
  19. ^"census 2001". 3 Eylül 2005 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  20. ^"Expat Events in Mexico". 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  21. ^"Germans in South Africa". 9 Ekim 2009 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  22. ^Professor JA Heese in his book Die Herkoms van die Afrikaner (The Origins of Afrikaners) claims the modernAfrikaners (who total around 3.5 million) have 34.4% German heritage.How 'Pure' was the Average Afrikaner? 13 Ekim 2012 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  23. ^0.9% of the population (German nationals or citizens only)Statistik Austria - Census 2001 7 Mart 2003 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.,CIA World Factbook 10 Haziran 2009 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.; see alsoDemographics of Austria; 7.9 million including Austrians, if Austrians are regarded as Germans: Austrians are ethnically also included under "Germans" by theUS Department of State 29 Temmuz 2009 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  24. ^"Bevolking per nationaliteit, geslacht, leeftijdsgroepen op 1/1/2008". 20 Kasım 2011 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
  25. ^"Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:6 Temmuz 2012. 
  26. ^"German minority". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  27. ^"There are 6,000 Germans living in Uruguay today and 40,000 descendants of Germans". 29 Kasım 2008 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  28. ^"Ethnic German Minorities in the Czech Republic, Poland and Slovakia". 26 Ocak 2009 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  29. ^"Land reform worries Bolivia's Mennonites". 8 Aralık 2008 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  30. ^"Ethnic groups around the world". 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  31. ^"Dominican Republic". 20 Ekim 2006 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:29 Temmuz 2009. 
  32. ^Amid Namibia's White Opulence, Majority Rule Isn't So Scary Now
  33. ^in the German-Danish border region; seeBund Deutscher Nordschleswiger 16 Mart 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  34. ^"Definition of German by Merriam-Webster". 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  35. ^"German".Oxford Dictionary of English.Oxford University Press. 2010. s. 733.ISBN 978-0199571123. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 
  36. ^Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz ((Ed.)). "Article 116".Basic Law for the Federal Republic of Germany. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:3 Haziran 2021.Unless otherwise provided by a law, a German within the meaning of this Basic Law is a person who possesses German citizenship or who has been admitted to the territory of the German Reich within the boundaries of 31 December 1937 as a refugee or expellee of German ethnic origin or as the spouse or descendant of such person. 
  37. ^Haarmann 2015, s. 313. "After centuries of political fragmentation, a sense of national unity as Germans began to evolve in the eighteenth century, and the German language became a key marker of national identity."
  38. ^Moser 2011, s. 171. "The Germans live in Central Europe, mostly in Germany... Estimates of the total number of Germans in the world range from 100 million to 150 million, depending on how German is defined, but it is probably more appropriate to accept the lower figure."
  39. ^Hoad, T. F. (2003)."German".The Concise Oxford Dictionary of English Etymology.Oxford University Press.doi:10.1093/acref/9780192830982.001.0001.ISBN 9780192830982. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 
  40. ^"Batı Cermen dilleri". 14 Ağustos 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. 
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Almanlar&oldid=34815308" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp