Aksum Krallığı (Tigrinya dili: መንግስቲ ኣኽሱም, ayrıcaAksumite İmparatorluğu olarak da bilinir), Günümüzde kuzeyEtiyopya veEritre'deTigray Bölgesi'nde yer alan birkrallıktı.[1][2] Devletin kralları, kendilerinikralların kralı, Aksum, Himyar, Raydan, Saba, Salhen, Tsiyamo, Beca ve Kuş'un kralı haline getirdiler.[3] Aksumitler tarafından yönetim M.S. 100 ile M.S. 940 yılları arasındaydı. Siyaset, Aksum kentinde yoğunlaşmıştı ve M.Ö. 4. yüzyılda ön-AksumitDemir Çağı döneminden başlayarak büyüdü, M.S. 1. yüzyılda öne çıktı. Aksum,Roma İmparatorluğu ile Kadim Hindistan arasındaki ticari rotada önemli bir oyuncu oldu. Aksumit hükümdarlarının kendi Aksumit para birimlerini bastırmaları azalanKuş Krallığı üzerindekihegemonyalarını belirlemeleri yanında ticareti de kolaylaştırdı. AyrıcaArap Yarımadası'ndaki krallık siyasetine düzenli olarak müdahil oldular ve nihayetinde bölge üzerindeki yönetimiHimyar Krallığı'nın fethi ile genişlettiler.Maniheizm peygamberiMani (ö. MS 274) Aksum'u Pers, Roma ve Çin yanında zamanının dörtbüyük gücünden biri olarak görüyordu.[1][4]
Aksumitler,Hristiyanlık öncesi zamanlar dini amaçlara hizmet eden anıtsalsteller dikmişlerdir. Bu granit sütunlardan biri yaklaşık 27 metre ile bu şekildeki yapılar arasında dünyanın en büyüğüdür.[5] Ezana hükümdarlığında Aksum Hristiyanlığı kabul etmiştir. 7. yüzyıldaMekke'den erken dönemMüslümanlarKureyş kabilesinin zulmünden kaçarak bu krallığa iltica etmişlerdir, bu seyahatİslam tarihindeilk hicret olarak bilinir.[6][7]
Krallığın kadim başkentiAksum günümüzde kuzeyEtiyopya'nınTigray Bölgesi'nde bir kasabadır. Krallık, "Etiyopya" adını 4. yüzyılın başlarında kullandı.[8][9] Gelenek,Ahit Sandığı'nın bulunduğu veSaba Melikesi Belkıs'ın ise yaşadığı yerin Aksum olduğunu iddia eder.[10]
Meroe'nin rakibi olan Aksum Krallığı'nın kökenleriAfrika kıtasında değil,Arabistan'dadır. MÖ 1000 yıllarındaYemen'de küçük fakat zengin devletler kurulmuştu. Bunlardan biri de, sanıldığına göre,Kral Süleyman dönemindekiSaba Krallığı idi. MÖ 7. yüzyıldaSami dilini konuşan bazı topluluklar nüfus artışı yüzünden Yemen'i terk edipKızıl Deniz'in karşı kıyısına geçtiler ve Etiyopya yaylasının kuzeydoğu ucuna yerleştiler.Tarımla uğraşan bu toplumlar gelişerek yerli halkı egemenlikleri altına almayı başardılar. Yerli halk, yeni gelenlerin kültürünü ve dilini benimsedi.
Arabistan'dan gelen bu göçmenler zaman içerisinde güçlenerek, MS 100 yılı dolaylarında Eritre ve Etiyopya'nın kuzeyini kapsayan bölgede başkentiAksum olan bir krallık kurmuştur. İlerleyen yıllarda doğuda Kızıldeniz limanlarını ve Güneybatı Arabistan'ı, kuzeyde de Nubiya topraklarını ele geçirerek geniş bir coğrafya da hakimiyet kurdular.Hellenistik Mısır'ın Aksum kralları üstünde büyük etkisi vardı. Bu bağıntı onların Hristiyanlığı kabul etmesinde rol oynadı. Din değişiminde baş rolü ise, MS 4. yüzyıl da, Frumentius (y. 300-380) adlı bir Suriyeli oynadı.İskenderiye patriği, Frumentius'u Aksumpiskoposu görevine atamış, Aksum Kralı Ezana'nın 330 yılında Hristiyan dinine geçmesiyleHristiyanlık ülkede kök salmaya başlamıştı. Bu nedenle Aksum Krallığı dünyadaki ilk Hristiyan devletlerden birisi olmuştur. Hristiyan Aksum yöneticileriGüney Arabistan'ın bazı bölgelerini 4. yüzyılda ele geçirdiler ise de daha sonraPersler tarafından geri püskürtüldüler. Bundan sonra Aksum devleti gerilemeye başladı. Mısır'ınMüslümanAraplar'ın eline geçmesiyle Kızıldeniz'den geçen ticaret yolları tıkandı. Krallık, göçebelerin saldırıları karşısında daha fazla dayanamadı ve çöktü. Ancak, siyasal, dinsel ve kültürel gelenekleri halk arasında devam etti ve Orta Çağ'da Etiyopya'nın iç bölgelerinde, yeniden canlılık kazandı.
Dungur'un yeniden oluşturması.
En büyük Aksum dikili taşı, kırıldığı için devrilmiştir..
Ta'akha Maryam sarayının modeli.
Aslan kafası şeklinde Aksum su başlıkları.
Figür başlı Aksum kavanozları.
Stel arazisinin altında bulunan mezarlar.
Kör Kapı mezarının girişi.
Aksum'da Stelae Park.
Gudit Stelae arazisinde küçük steller.
Aksum'da bir başka stelae arazisi.
Lalibela'da açık Aksum stilinde inşa edilmiş bir Zagwe kilisesi.
Aksum altın sikkeleri.
Aksum Steli ve harabeleri.
Çölde Aksum Steli.
Wikimedia Commons'ta
Aksum Krallığı ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
