Akdeniz defnesi (Laurus nobilis),defnegillerden, her mevsim yeşil kalabilen, güzel kokulu ve yapraklarının kullanım alanı oldukça geniş olan bir çalı veyaağaçtürü. Yemeklere lezzet kattığı gibialternatif tıpta da birçok yararı vardır. AyrıcaTürkiye'nin tarım ihracatında önemli bir paya sahiptir.
Akdeniz'e özgü bir bitki olan defne, genelde 2-6m boyunda bir çalı veya ağaçtır, ama boyu 10 metreyi bulabilir. Gövdesinin alt kısmı gri, üst kısmı yeşildir. Yaprakları 6–12cm uzunlukta ve 2–4 cm genişliktedir. Yapraklar kokuludur, şekilleri mızrak ucu gibi, kenarları dalgalı, üst yüzleri koyu yeşil, alt yüzleri açık yeşıldir. Çiçekleri 1 cm çapında olup açık sarı veya yeşildir, sapın aynı noktasından 4-5 tanesi birden çıkarak birer öbek oluşturular. Bu çiçek öbekleri yaprağın yanında çift olarak açarlar. Ağaçlar erkek ve dişi olarak ayrılırlar. Meyvesi yaklaşık 1 cm çapında, içinde tek bir tohum barındıran siyah bir yemiştir. En büyük düşmanıyaprak bitidir.
Defneden elde edilen defne yaprağı, yemeklerde tat vermek için kullanılmaktadır.Avrupa'da genelde önce kurutulur vesalça yapılırken beraberce pişirilir.
Akdeniz defnesi, süs bitkisi olarak, özellikle süs bahçelerindeAkdeniz iklimi veokyanus iklimi olan bölgelerde yetiştirilir. Dona çok duyarlı olduğu için daha soğuk yerlerde ise ev bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Defne bitkisinin kaynağı Doğu Akdeniz bölgesi olup oradan ılıman iklimli başka yörelere yayılmıştır.
Defne yağı defne meyvelerini sıkarak elde edilen, 30 °C'de eriyen bir yağdır. %95 yağ asitlerinden ve %5 esansiyel yağlardan oluşur. Yağ, en çok sabun üretiminde kullanılıp, bunun yanı sıra kozmetik sanayisinde cilt nemlendirici olarak kullanılır.
Şifalı ot olarak romatizma, deri kızarıklıkları ve kulak ağrıları için kullanılır.
Tıbbi literatürde defne yaprağının antioksidan,[1] analjezik (ağrı kesici),antienflamatuar[2] ve antikonvulsant (antiepileptik)[3] yararlarının olduğu belirtilmektedir.
Defne yaprağınin yıllık üretimi yılda 8 bin tondur, bunun yaklaşık %80'ı Türkiye'den kaynaklanır[4] bu üretimden 8 milyon dolar gelir elde edilmektedir.[5]
Defne yaprağı %1-3esans yağlarından oluşur. Bu lipitler 1,8-cineole vepinen,Terpen,Sesquiterpen,Metileugenol ve daha ufak miktarlarda α- ve β-Pinen, Phellandren, Linalool, Geraniol ve Terpineol. Defne yaprağının tat ve aroması büyük ölçüdeeugenol adlı esansiyel yağdan kaynaklanır.[6]
Akdeniz defnesi,Apollon'un simgesidir.Yunan mitolojisinde ApollonDafni'ye aşık olur ama Dafni onu istemez ve ondan kaçar. Tam yakalanacağı sırada babası, nehir tanrısıPeneus onu bir defne ağacına dönüştürür. Ardından Apollon bu ağacı kendi ağacı ilan eder ve galibiyet, şarkı ve şiirlere adar. (Bakınız:Apollon ve Dafni)
Antik Yunanistan'da ve Roma'da galipler ve şairler defne yapraklarından yapılma çelenk verilirdi, bu bir taç şeklinde giyilirdi. Modern olimpiyatların öncülü sayılanPitik yarışmalarda defne tacın ödül olarak verilmesinin nedeni bu yarışmalarınApollon şerefine yapılmasıydı.
Akdeniz defnesi, yaz kış yeşil kalır. Bu özelliği nedeniyle ölümsüzlüğün simgesidir.
Antik Yunanistan'da bu ağaç Apollon'a adanmıştır ve galibiyetle elde edilmiş ölümsüzlüğü ve bu galibiyeti sağlayan, kahramanlıkla birleşmiş erdemi simgeler. Kahramanlara, alimlere ve bilgelere verilen defne yapraklı tacın kaynağı budur. Gene Apollon'la ilişkili olarak Apollon'un kehanet özelliklerine elde edebilmek içinDelfi'teki kahinler de kehanette bulunmadan önce defne yaprakları çiğnerlerdi veya yakarlardı. Kahinlerden olumlu bir cevap alanlar geri giderken bir defne tacı ile dönerlerdi.
Orta Çağlardaüniversitelerde alimlere defneden taç giydirilirdi.Tıp okullarında genç doktorların başına konan taçlar defne yaprakları ve meyvelerinden oluşurdu; Fransa'da lise diplomasının adı olan "baccalauréat" (Latincebacca laurea : defne meyvesi) buradan kaynaklanmaktadır.
Defne olarak adlandırılan çeşitli bitki türleri vardır. Yemek yapımında kullanılan defne yaprakları Akdeniz bölgesi kükenliLaurus nobilis 'tir. Kaliforniya defnesi olarak bilinenUmbellularia californica yemeklere daha kuvvetli bir koku verir. Hint mutfağında kullanılan Hint defnesiCinnamomum tejpata farklı bir cins (ama aynı familyaya ait) bir bitkidir, yemek yapımı bakımından kokusu daha çokÇin tarçını (Cinnamomum Cassia) gibidir.
^Simon, J.E., A.F. Chadwick and L.E. Craker. 1984. Herbs: An Indexed Bibliography. 1971-1980. The Scientific Literature on Selected Herbs, and Aromatic and Medicinal Plants of the Temperate Zone. Archon Books, 770 pp., Hamden, CT (Bu sayfada kaynak verilmiş:[1] 22 Mayıs 2007 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.)
.jpg)
_-_Laurel_Branch_(1900).jpg)
