Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Akdeniz

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sayfa sürüm durumu

Bu, bu sayfanın kontrol edilmiş bir sürümüdür

Bukararlı sürümüdür;20 Nisan 2025 tarihindekontrol edildi.3 bekleyen değişiklik inceleme bekliyor.

DoğrulukGörüldü

Başlığın diğer anlamları içinAkdeniz (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Akdeniz
Akdeniz ve bu iç denizi çevreleyen ülkelerin uydu görüntüsü (NASA)
Havza
Ülke(ler)Tüm Liste
KonumGüney Avrupa
Batı Asya
Kuzey Afrika
Koordinatlar38°K17°D / 38°K 17°D /38; 17
Ada(lar)± 3.300
Yerleşim(ler) (sahil)Antalya,Atina,Barselona,İzmir,Marsilya,Mersin,Roma,Adana,Valensiya
Genel bilgiler
Aktığı yerAtlas Okyanusu
TürDeniz
Akarsu (gelen)Marmara Denizi,Nil nehri, Cheliff nehri,Ebro nehri,Tiber nehri,Rhône Nehri,Po nehri
Ortalama derinlik1.500 m (4.900 ft)
En derin noktası5.267 m (17.280 ft)
Yüzölçümü2.500.000 km2 (970.000 sq mi)
Su hacmi3.750.000 km3 (900.000 cu mi)
İkamet süresi80-100 sene
Tuzluluk3,8 %
Sıcaklık12-28 °C (54-82 °F)
Wikimedia Commons
Harita
Katip Çelebi 1656 Akdeniz, Asfar il-bihar
Akdeniz haritası
Akdeniz bölgesi rölyefi

Akdeniz (Osmanlı Türkçesi: بحر سفيدBahr-i Sefīd,[1] آق دڭيزAkdeñiz[2] ya da بحر متوسط,Bahr-i Mutavassıt[3]),Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyindeAvrupa, güneyindeAfrika, doğusundaAsya kıtaları bulunan denizdir. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz,Cebelitarık Boğazı ileAtlas Okyanusu'ndan,Çanakkale Boğazı ileMarmara Denizi'nden veSüveyş Kanalı ileKızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰38 (binde 38) olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

Etimoloji

[değiştir |kaynağı değiştir]

İngilizcedeMediterranean Sea denilir. Bu daLatincedekiMediterraneustan (Medi: Orta +terra: Toprak, yer) gelmektedir.YunancadaMesogeios denir.Arapçadaki karşılığı البحر الأبيض المتوسط (El Bahre-l Ebyedu'l-Mutavassit) “'ortada yer alan beyaz deniz'” anlamındadır.Farsçada Akdeniz için kullanılanBahr-i Sefid ismiOsmanlı dönemi haritalarında da gözükmektedir.Romalılar daMare Nostrum olarak tanımlanmaktaydı, anlamı iseBizim Deniz'di.[1]

“Akdeniz” isminin kaynağıyla ilgili inanılan iddialardan bir diğeri de eski Türklerde “mavi” rengin doğunun, “ak” rengin batının, “kırmızı” rengin güneyin ve “kara” rengin kuzeyin sembolü olarak kullanılmış olmasıdır. Bu iddiaya göre Akdeniz adlandırmasını ortaya koyan dil bilincinde Ege ve Akdeniz'i tek bir deniz olarak gören yaklaşım vardır. Bu yaklaşıma göreTürkiye'nin kuzeyindeki denize Karadeniz adının verilmesinin sebebi de budur.[4]

Denizanası, Akdeniz'de sık rastlanılan bir hayvandır.

Coğrafya

[değiştir |kaynağı değiştir]

Dünyanın en büyük iç denizidir. Derin bir denizdir ve en derin noktası İyon Denizi'nde bulunan ve yaklaşık 5267 metre olanKalipso Çukuru'dur. Doğu Akdeniz Havzası, Batı Akdeniz Havzası'ndan daha derindir. Özellikle Doğu Akdeniz olmak üzere tuzluluk oranı yüksektir.Kıbrıs ileMısır arasındaki kısımda tuzluluk oranı binde 39'a ulaşır. Akdeniz'e kıyısı olan 22 ülke vardır.

Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Bölümler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Alt Denizler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Boğazlar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Marmara Denizi veKaradeniz'i birleştirenİstanbul Boğazı

Körfezler

[değiştir |kaynağı değiştir]

İklim

[değiştir |kaynağı değiştir]
Akdeniz bölgesi şehirlerinde sıcaklık (°C)
OcakŞubatMartNisanMayısHaziranTemmuzAğustosEylülEkimKasımAralık
Marsilya[1]16 Eylül 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.131313141618212221181614
Barselona[2]18 Temmuz 2011 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.131313141720232523201715
Valensiya[3]31 Mayıs 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.141314151721242624211815
Napoli[4]31 Mayıs 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.151414151822252725221916
Málaga[5]27 Mayıs 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.161515161720222322201816
Cebelitarık[6]17 Mart 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.161516161720222222201817
Atina[7]27 Mayıs 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.161515161821242424211917
Kandiye[8]26 Ekim 2014 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.161515161922242524222018
Malta[9]3 Ekim 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.161615161821242625232118
Antalya[10]8 Eylül 2010 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.141518212530343431262016
Larnaka[11]31 Mayıs 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.181717182024262727252219
Mersin[12][ölü/kırık bağlantı]181819222425272928262422
Tel Aviv[13]27 Mayıs 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.181717182124262827262320

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^ab"Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2012 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:1 Temmuz 2012. 
  2. ^Kâtib Çelebi, Kitab-ı Cihannüma, 1648 bk:360 Yıllık Öykü: Cihannüma 28 Temmuz 2011 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  3. ^"Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:1 Temmuz 2012. 
  4. ^Ertuğrul Yaman, Eyüp Bacanlı, Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara 2009, s. 35-36

5.https://web.archive.org/web/20130915012011/http://www.biltek.tubitak.gov.tr/merak_ettikleriniz/index.php?kategori_id=21&soru_id=4891

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler
Egemen devletler
Sınırlı tanınan devletler
Bağımlı topraklar
Arktik Okyanusu
Atlas Okyanusu
Hint Okyanusu
Büyük Okyanus
Güney Okyanusu
İç denizler
ve büyük göller
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
Ülkeler
Egemenliği tanınan devletler
Sınırlı tanınan devletler
Özerk devletler
Jeolojik bölgeler
Orojenez
Sıradağlar
Okyanus havzaları
Kıtalararası
Havzalar ve Grabenler
Tektonik levhalar veMikro kıtalar
Araziler
UNESCO Dünya Mirası Alanları
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Akdeniz&oldid=35242421" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp