Aşure/Aşura Arapça’da on anlamına gelen "aşara" kelimesinden türemiştir. KelimeninSâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu düşünülmektedir.[kim?] Ayrıca, sözcük (ve gün)Musevilik inancındaBüyük Kefaret Günü için kullanılmıştır.[2]Hüseyin bin Ali ve beraberindeki 72 kişi hicri 61'de Muharrem'in onuncu gününde (10 Ekim 680)Kerbelâ'daYezid'inOrdusu tarafından katledilmiştir. Bunun dışında Aşure Günü'nde gerçekleştiğine inanılan dini açıdan önemli bazı rivayetler bulunmaktadır. Bunlar;Âdem'in işlediğigünâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi,İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi,Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması,İbrahim'in ateşte yanmaması,Yakup'un oğluYusuf'a kavuşması,Eyyub'un hastalıklarının iyileşmesi,Musa'nınKızıldeniz'den geçipİsrailoğulları'nıfiravun'dan kurtarması,Yunus'un balığın karnından çıkması,İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesidir.[3][kaynak güvenilir mi?]Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri, İslam peygamberiMuhammed'in bu gündeoruç tutmayı tavsiye ettiği,Yahudilere benzememek açısından orucun Aşure günü ile bir gün öncesi veya bir gün sonrası ilâve edilerek tutulması gerektiğine inanılır.[özgün araştırma?]
Bahreyn'deki Muharrem Mâtemi törenleri sırasındaŞiîler sine vururken.
Şiî inancında Aşûre Günü'ne, diğer İslammezheplerinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. İnanca göreŞiîlik'te önemli bir figür olan İslampeygamberiMuhammed'in torunuİmam HüseyinKerbelâ'da muharrem ayının onuncu gününde öldürülmüştür.Muharrem veSafer aylarını matem ayları olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, mâtem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerekmersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Bazıları için her ayın onuncu günü Aşuradır; kelime Muharrem ayında işlenen Hüseyin cinayetinden sonra tutulan geleneksel yasın diğer adı olarak yerleşmiştir.Türkiye'deki en büyük anma merasimiİstanbulHalkalı'dakiAşura Matem Merasimi'nde yapılır. Bu tören Aşura gününü en iyi şekilde anlatması yönündenUNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi seçilmiştir; ayrıca törende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından daGuinness Rekorlar Kitabına girmeye aday olmuştur.Anadolu'da çeşitlihububatlardan pişirilen,AşureNuh tufanı ile ilgili bir rivayet dolayısıyla yapılır. Rivayete göre gemidekilerin yiyecekleritufan boyunca bitmiş, erzak çuvallarının dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan içerisinde birleştirilerek yemek yapılıp yenmiştir.
Alevîlerde,Hüseyin'inKerbelâ'daki acısı başta olmak üzereOn iki İmamlar'ın acılarını anmak ve anlamak içinMuharrem Mâtemi tutulur. Muharrem Matemi'nin amacı: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir. Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez,kurban kesilmez veet yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamakMâtem Orucu'nun temel ilkesidir. Sağlığı yerinde olanlar oruç tutarlar. Matemden amaç, kendine eziyet yapmak değil, kötülük ve katliamların bir daha olmaması adına anmak ve unutmamaktır.Kerbelâ katliamında hasta olması nedeniyle İmamZeynel Abidin'in kurtulması veAli'nin soyunun devam etmesi nedeniyle deAllah'a şükredilir. Bu nedenle Muharrem mâtemi, aşûre geleneği ile biter. 12 gün orucun ardından Aşûre Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşanaşûre yenilir ve dağıtılır.
^"ÂŞÛRÂ - TDV İslâm Ansiklopedisi".Çeşitli din ve mezheplerin önem verdiği, muharremin onuncu günü. TDV İslam Ansiklopedisi. 23 Eylül 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.