Movatterモバイル変換

2024

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Binyıllar:	3. binyıl
Yüzyıllar:	20. yüzyıl 21. yüzyıl 22. yüzyıl
Onyıllar:	2000'ler 2010'lar 2020'ler 2030'lar 2040'lar
Yıllar:	2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Çeşitli takvimlerde2024
Miladi	2024 MMXXIV
Ab urbe condita	2777
Asur	6774
Bahâî	180 – 181
Bengal	1431
Berberi	2974
Birmanya	1386
Bizans	7532 – 7533
Budist	2568
Discordian	3190
Ermeni	1473 ԹՎ ՌՆՀԳ
Etiyopya	2016 – 2017
Fransız cumhuriyetçi	232 – 233
Hicrî	1445 – 1446
Hint
-Kali Yuga	5125 – 5126
-Shaka Samvat	1946 – 1947
-Vikram Samvat	2080 – 2081
Holosen takvimi	12024
İbrani	5784 – 5785
İran	1402 – 1 BP – MÖ 1403 BP
Juche	113
Kıpti	1740 – 1741
Kore	4357
Tayland güneş	2567
Unix zaman	1704067200 – 1735689599
g t d

2024 (MMXXIV)pazartesi günü başlayanartık yıldır.Gregoryen takvimindeki Milat ("Common Era", CE) veRab'bin Yılı'nın ("Anno Domini", AD)3. milenyumunun 24. yılı ve21. yüzyılının,2020'lerinin 5. yılı.

Olaylar

[değiştir |kaynağı değiştir]

Ocak

[değiştir |kaynağı değiştir]

1 Ocak
- Mısır,Etiyopya,İran,Suudi Arabistan veBirleşik Arap Emirlikleri,BRICS'e katıldı.^[1]
- Avrupa Birliği dönem başkanlığıİspanya'danBelçika'ya geçti. Böylelikle Belçika 13. kez dönem başkanı olmuş oldu.^[2]
- Dağlık Karabağ'ınAzerbaycan ile birleşmesiyle,Dağlık Karabağ Cumhuriyeti resmen dağılmıştır.^[3]^[4]
- Japonya'nın batı kıyısında 7,8Mw büyüklüğünde birdeprem meydana geldi. 376 kişi öldü ve 1,327 kişi yaralandı.^[5]
- Hindistan XPoSat gözlem uydusunu taşıyan roket uzaya fırlatıldı.^[6]
- Çin'in ilk yerli üretim 5 bin 246 yolcu kapasiteli ticari yolcu gemisi sefere çıktı.^[7]
2 Ocak
- Japonya'nınHaneda Uluslararası Havalimanı'ndaAirbus A350 yolcu uçağı iniş anındaJapon Sahil Güvenlik Teşkilatı'na ait uçak ile çarpıştı.Kazada Japon Sahil Güvenlik uçağındaki 5 mürettebat öldü, alev alan yolcu uçağındaki 380 kişi tahliye edildi.^[8]
- Güney Kore'de ana muhalefet lideriLee Jae-myung basın toplantısı sırasındaboğazından bıçaklandı. Lee olay sonrası hastaneye kaldırıldı.^[9]
- Etiyopya,Somaliland ileKızıldeniz'e erişim için anlaşma imzaladı. Anlaşma maddeleri arasında Etiyopya’nın bir gün Somaliland’in bağımsızlığını tanıyabileceği de belirtiliyor.^[10]
- 2023 Marshall Adaları genel seçimi:Marshall Adaları Yasama Meclisi,Hilda Heine'yi ikinci kezBaşkan olarak seçiyor - ardışık dönem, genel seçimden sonraki ilk oturumda.^[11]
3 Ocak –2024 Kerman bombalamaları: İran'ınKerman kentindeKasım Süleymani'nin öldürülmesi'ni anma töreni sırasında meydana gelen iki patlamada 91 kişi öldü. Bir gün sonra tören sırasında meydana gelen saldırıyıIŞİD üstlendi.^[12]^[13]
7 Ocak
- Bangladeş'te gerçekleştirilengenel seçimleri Şeyh Hasina Vecid liderliğindeki iktidarda bulunanBangladeş Avami Birliği,Ulusal Meclis'teki 350 sandalyenin 222'sini elde ederek tek başına iktidara geldi.^[14]
- 81.si düzenlenenAltın Küre Ödülleri Beverly Hills'te sahiplerini buldu.En İyi Film - Drama kategorisindeChristopher Nolan'ın yönettiğiOppenheimer,En İyi Film - Müzikal veya Komedi kategorisinde iseYorgos Lanthimos'un yönettiğiZavallılar seçildi.En İyi Erkek Oyuncu - Drama'da Oppenheimer'daki rolüyleCillian Murphy,En İyi Erkek Oyuncu - Müzikal veya Komedi'deThe Holdovers'takiPaul Giamatti,En İyi Kadın Oyuncu - Drama'daDolunay Katilleri'ndeki rolüyleLily Gladstone,En İyi Kadın Oyuncu - Müzikal veya Komedi'de Zavallılar'daki rolüyleEmma Stone ödülün sahibi oldu.^[15]
8 Ocak –Fransa Başbakanı Élisabeth Borne görevinden istifa etti. Borne'un İstifasının ardındanFransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Gabriel Attal'ı yeni başbakan olarak atadı.^[16]^[17]
9 Ocak –2024 Ekvador çatışması: 7 Ocak'ta Los Choneros karteli lideriJosé Adolfo Macías Villamar'ın hapishaneden kaçması üzerineEkvador Devlet Başkanı Daniel Noboa ülke genelinde 60 günlükolağanüstü hâl ilan etti. Olayın üzerine hapishanelerde isyan çıktı, ordu isyana müdahale etti.^[18]^[19]
11 Ocak -Papua Yeni Gine'nin başkentiPort Moresby'de polis ve asker maaşlarına yapılan kesintilere tepki olarak başlatılan grevin ardından başlayan şiddet olayları sonucunda 16 kişi öldü.Papua Yeni Gine Başbakanı James Marape ülke genelindeolağanüstü hâl ilan etti.^[20]
12 Ocak -Refah Muhafızı Operasyonu:ABD veİngiltere liderliğindeki koalisyonHusiler'inKızıl Deniz'deki ticari gemilere olan saldırılarına karşılık olarakYemen'deki Husilere ait mevzilere hava saldırısı düzenledi.^[21]
13 Ocak -Tayvan'da gerçekleştirilenbaşkanlık seçimlerini Demokratik İlerici Parti'nin adayıLai Ching-te kazandı. Aynı gün gerçekleştirilengenel seçimlerde iseEric Chu liderliğindekiKuomintang 113 sandalyeliYasama Yuanı'nında 52 sandalye kazanarak birinci parti oldu.^[22]
14 Ocak
- Danimarka Kraliçesi II. Margrethe'in tahta çıkışının 52. yıldönümünde resmi olaraktahttan çekilmesinin ardından en büyük oğluX. Frederik yeni Danimarka Kralı oldu.^[23]
- 2024 Komorlar başkanlık seçimleri sonucunda mevcutDevlet Başkanı Azali Assoumani %62.9 oranında oy alarak üstüste üçüncü kez devlet başkanı seçildi.^[24]
15 Ocak
- 75.si düzenlenenPrimetime Emmy Ödülleri Los Angeles'ta sahiplerini buldu.En İyi Komedi Dizisi kategorisindeThe Bear,En İyi Drama Dizisi kategorisinde iseSuccession ödülün sahibi oldu.Komedi Dizilerinde En İyi Erkek Oyuncu The Bear'daki rolüyleJeremy Allen White,Komedi Dizilerinde En İyi Kadın Oyuncu Abbott Elementary'daki rolüyleQuinta Brunson olurken, Succession'daki rolleriyleKieran Culkin Drama Dizilerinde En İyi Erkek Oyuncu,Sarah Snook Drama Dizilerinde En İyi Kadın Oyuncu seçildi.^[25]
- Bernardo Arévalo, ülkedeki kısa süreli siyasi krizin ardındanGuatemala Devlet Başkanı olarakgöreve başladı.^[26]
16 Ocak -İran,Pakistan'ınBelucistan eyaletinde bulunanJaish ul-Adl militan grubuna karşı hava saldırısı düzenledi.^[27]
18 Ocak - Pakistan'da İran'ın hava saldırısı karşılık olarak İran'ınSistan ve Belucistan eyaletinde kiBelucistan Kurtuluş Ordusu'na karşı hava saldırısı düzenledi.^[28]^[29]
19 Ocak
- Japonya Uzay Ajansı uzay aracıSLIM'inAy'ın yüzeyine indiğini açıkladı. Bununla birlikte Japonya Ay'a iniş yapan 5. ülke oldu.^[30]
- 2024 Kış Gençlik Olimpiyatları, Güney Kore'ninGangwon bölgesinde başladı.^[31]
24 Ocak –2024 Korochansky Ilyushin Il-76 kazası: (Rusya'ya göre) 65 Ukraynalı savaş esiri, altı mürettebat ve üç gardiyanı taşıyan bir RusIlyushin Il-76 askeri nakliye uçağı Rusya'daKorochansky Bölgesi,Ukrayna sınırı yakınında düştü.^[32]
26 Ocak
- Hamas-İsrail Savaşı:Uluslararası Adalet Divanı,Güney Afrika'nın başvurusu üzerineİsrail'in soykırım suçlamasıyla yargılanmasına karar verdi.^[33]^[34]
- 2024 Tuvalu genel seçimi:Kausea Natano,Tuvalu'nun görevdekiBaşbakanı,Parlamento'daki seçimi kaybetti.^[35]
28 Ocak -Suriye -Ürdün sınırında bulunanABD askeri üssünedrone ile saldırı düzenlendi. 3 ABD askeri öldü, 40'tan fazla asker yaralandı.^[36]
31 Ocak - Malezya Kralı olarak görev yapanYang di-Pertuan Agong'a 5 yıllığına yeni kral olarak seçilen^[37] Johor Sultanıİbrahim İskender görevine başladı.^[38]

Şubat

[değiştir |kaynağı değiştir]

2 Şubat
- ABD Hava Kuvvetleri, 28 Şubat'ta yapılan saldırıya misilleme olarakSuriye veIrak'da bulunanİran destekli milislere ait 85 hedefi vurdu. Hava saldırılarında en az 55 kişi öldü.^[39]
- Apple'ınsanal gerçeklik gözlüğüApple Vision Pro ABD'de satışa çıktı.^[40]
3 Şubat -Michelle O'Neill,Kuzey İrlanda Meclisi'nde yapılan oylama sonucunda yeni Kuzey İrlanda Başbakanı olarak seçildi.^[41]
4 Şubat
- Namibya Devlet Başkanı Hage Geingob kanser tedavisi gördüğü hastanede 82 yaşında öldü. Geingob'un ölümünün ardından yardımcısıNangolo Mbumba yeni devlet başkanı oldu.^[42]
- 2024 El Salvador genel seçimleri sonucunda mevcutdevlet başkanı Nayib Bukele 84.65% oranında oy alarak yeniden devlet başkanı seçildi.^[43]
5 Şubat -Büyük Britanya Kralı III. Charles'a yapılan testler sonucuprostat kanseri teşhisi konuldu.^[44]
6 Şubat - EskiŞili Devlet Başkanı Sebastián Piñera helikopter kazasında öldü.^[45]
7 Şubat -2024 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda mevcutcumhurbaşkanı İlham Aliyev 92.12% oranında oy beşinci kez cumhurbaşkanı seçildi.^[46]
8 Şubat
- 2024 Pakistan genel seçimleri sonucunda tutuklu eskibaşbakan İmran Han'ın desteklediği yasaklıPakistan Adalet Hareketi'nin bağımsız adaylarıPakistan Millî Meclisi'nde çoğunluğu elde etti.^[47]
- Rusya'nın Ukrayna'yı işgali: İşgalin başından beri görevde olanUkrayna Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujni, Devlet BaşkanıVolodimir Zelenski tarafından görevinden alındı.^[48]
- Google,üretken yapay zekâ uygulaması Bard'ın isminiGemini olarak değiştirdi.^[49]
10 Şubat -Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novák, çocuk istismarı nedeniyle hüküm giymiş bir kişiyi affetmesinin ardından gelen yoğun tepkiler üzerine görevinden istifa etti.^[50]
11 Şubat -2024 Finlandiya cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda 51.62% oranında oy alanAlexander Stubb yeniFinlandiya Cumhurbaşkanı oldu.^[51]
14 Şubat -2024 Endonezya genel seçimlerinin kesin olmayan sonuçlarına göre eski askerPrabowo Subianto yeniEndonezya Cumhurbaşkanı oldu.^[52]
16 Şubat - Rus muhalif liderAleksey Navalni tutuklu olduğu Yamalo-Nenets Bölgesi Cezaevi'nde öldü.^[53]
19 Şubat - 2021 yılında darbe ile iktidara gelenGine Cumhurbaşkanı Mamady Doumbouya aldığı karar ileBaşbakan Bernard Goumou liderliğindeki hükûmeti feshetti.^[54]
20 Şubat -Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanı Jean-Michel Sama Lukonde ve hükûmeti görevlerinden istifa etti.^[55]
22 Şubat -Intuitive Machines şirketi tarafından geliştirilenNova-C uzay aracıAy'ın yüzeyine inen ilk özel uzay aracı oldu.^[56]
25 Şubat
- Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri’ne bağlı askerAaron Bushnell Washington D.C.’de bulunan İsrail Büyükelçiliği kapısındaHamas-İsrail savaşını protesto ederek kendini yaktı.^[57]
- İsveç'inNATO'ya girmesine karşı çıkanMacaristan,Ulusal Meclis'de yapılan oylama sonucunda İsveç'in üyeliğini onayladı.^[58]
26 Şubat -Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye görevinden istifa etti.^[59]
29 Şubat -Hamas-İsrail savaşı:İsrail Savunma Kuvvetleri,Gazze'de insani yardım bekleyen kalabalığın üzerine ateş açması sonucunda 112 kişi öldü.^[60]

Mart

[değiştir |kaynağı değiştir]

3 Mart -Pakistan Millî Meclisi'nde yapılan oylama sonucundaŞahbaz Şerif ikinci kezbaşbakan seçildi.^[61]
4 Mart -Haiti'nin başkentiPort-au-Prince'de çetelerin iki hapishaneyi basması sonucu 4.000 mahkûm firar etti. Ardından çıkan olaylar sonucundaBaşbakan Ariel Henry ülke genelinde ohal ilan etti.^[62]
7 Mart -İsveç,NATO'ya katılan 32. ülke oldu.^[63]^[64]
9 Mart -Manhattan'da yargılanan eskiHonduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández mahkeme kararınca uyuşturucu kaçakçılığından suçlu bulundu.^[65]
10 Mart -Portekiz genel seçimleri sonucunda iktidardakiSosyalist Parti çoğunluğuLuís Montenegro liderliğindeki sağcı Demokratik İttifaka kaybetti.^[66]
11 Mart -Haiti'de artan şiddet olayları üzerineHaiti Devlet Başkanı Ariel Henry istifa etti.^[67]
13 Mart -Avrupa Parlamentosu, dünyadayapay zekâ kullanımına ilişkin kurallar getiren ilk yasal düzenleme olan, Avrupa Yapay Zeka Yasasını onayladı.^[68]
14 Mart -Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas,başbakanlık görevineMuhammed Mustafa'yı atadı.^[69]
17 Mart -2024 Rusya devlet başkanlığı seçimi sonucundaVladimir Putin 5. kezDevlet Başkanı seçildi.^[70]^[71]
19 Mart
- Japonya Merkez Bankası 17 yıl sonra ilk kez faiz arttırarak negatif faiz dönemine son verdi.^[72]
- Hong Kong'da 21 yıl önce kaldırılan tartışmalı ulusal güvenlik yasası mecliste yapılan oylama sonucu kabul edildi. 17 yıl sonra ilk kez faiz arttırarak negatif faiz dönemine son verdi.^[73]
20 Mart -İrlanda Başbakanı Leo Varadkar başbakanlık ve parti liderliği görevinden istifa etti.^[74]
22 Mart -Crocus City Hall saldırısı:Rusya'nın başkentiMoskova'nın batısında yer alanKrasnogorsk'da kiCrocus City Hall'a bir konser sırasında düzenlenen saldırı sonucunda en az 137 kişi öldü 182 kişi yaralandı. Saldırıyı terör örgütüIŞİD üstlenirken,Devlet Başkanı Vladimir Putin bir günlük ulusal yas ilan etti.^[75]^[76]^[77]
24 Mart -2024 Senegal cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda 53.91% oranında oy alanBassirou Diomaye Faye yeniSenegal Cumhurbaşkanı olarak seçildi.^[78]
25 Mart -Hamas-İsrail Savaşı:Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeGazze'de acilen ateşkes sağlanmasını talep edilen karar tasarısı kabul edildi. 14 üye "evet" oyu kullanırken,ABD çekimser oy kullandı.^[79]
26 Mart - ABD'ninMaryland eyaletininBaltimore şehrinde bulunanFrancis Scott Key Köprüsü Singapur bandıralıMV Dali konteyner gemisinin çarpması sonucu yıkıldı. Kaza sonucu en az 6 kişi öldü.^[80]
31 Mart -Bulgaristan veRomanya,AB'ninSchengen Bölgesi bölgesine katıldı.^[81]

Nisan

[değiştir |kaynağı değiştir]

1 Nisan -2024 İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğini bombalaması:İsrail Hava Kuvvetleri,İran'ınŞam'daki büyükelçiliğinin konsolosluk bölümünü vurdu. Hava saldırısı sonucu 16 kişi öldü.^[82]
3 Nisan -2024 Hualien depremi:Tayvan'ın doğu kıyısı açıklarında 7,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve küçüktsunamiler 20–30 cm yüksekliğe ulaşarakJaponya'nınOkinawa Eyaletini vurdu. Deprem sonucu 16 kişi öldü ve 1.145 kişi yaralandı.^[83]
5 Nisan -Ekvador polisi eski devlet başkanı yardımcısıJorge Glas'ı tutuklamak içinQuito'da bulunanMeksika Büyükelçiliğine baskın düzenledi. Baskın üzerine Meksika veNikaragua, Ekvador hükûmetininDiplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle Ekvador ile diplomatik ilişkilerini kesti.^[84]
6 Nisan -2024 Slovakya cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu sonucundaPeter Pellegrini yeniSlovakya Cumhurbaşkanı oldu.^[85]
8 Nisan -Güneş tutulması gerçekleşti.^[86]^[87]
9 Nisan -Leo Varadkar'ın istifasının ardındanFine Gael başkanıSimon Harris yeniİrlanda Başbakanı oldu.^[88]
11 Nisan -2024 Güney Kore genel seçimleri sonucunda muhalefettekiKore Demokratik Partisi yenimecliste çoğunluğu elde etti.^[89]
13 Nisan -2024 İran'ın İsrail'e saldırıları:İran,İsrail'in 1 Nisan'da kibüyükelçilik saldırısına misilleme olarak İsrail'e insansız hava araçları ve füzelerle hava saldırısı düzenledi.^[90]^[91]^[92]
17 Nisan -2024 Hırvatistan parlamento seçimleri sonucundaBaşbakan Andrej Plenković'in partisiparlamento da çoğunluğu elde etti.^[93]
19 Nisan -İsrail,İran'ınsaldırısına misilleme olarak İran'a hava saldırısı düzenledi.^[94]^[95]
25 Nisan - GeçiciHaiti Devlet Başkanı Ariel Henry'nin Mart ayındaki istifasının ardından ülkede yeni hükûmeti belirlemek üzereBaşkanlık Geçiş Konseyi kuruldu.^[96]
29 Nisan -
- Brezilya'nınRio Grande do Sul eyaletinde etkili olan yağışlar ve seller sonucunda 144 kişi öldü, 131 kişi kayboldu.^[97]
- Kenya veTanzanya'da aşırı yağışların neden olduğu seller sonucu 438 kişi öldü.^[98]^[99]
30 Nisan -G7 ülkeleri2030'ların ilk yarısında kömürden elektrik üretimini aşamalı olarak durdurma kararı aldılar.^[100]

Mayıs

[değiştir |kaynağı değiştir]

5 Mayıs -2024 Panama genel seçimleri sonucundaJosé Raúl Mulino 34.23% oranında oy alarak yeniPanama Devlet Başkanı olarak seçildi.^[101]
6 Mayıs
- Hamas-İsrail Savaşı:İsrail Savunma Kuvvetleri,Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alanRefah şehrine kara harekâtı başlattı.^[102]
- 2024 Çad başkanlık seçimleri sonucunda eskiÇad Devlet Başkanı Idriss Déby'nin oğluMahamat Déby yeni devlet başkanı oldu.^[103]
8 Mayıs -2024 Kuzey Makedonya cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda 69.01% oranında oy alanGordana Siljanovska-Davkova ülkesinin ilk kadıncumhurbaşkanı oldu.^[104]
10 Mayıs
- Bir dizi güneş fırtınası ve yoğun güneş patlamaları Dünya'yı etkiledi ve normalden daha güney ve kuzey enlemlerde auroralar meydana getirdi.^[105]
- Filistin'inBM üyeliğini destekleyen tasarıBM Genel Kurulunda kabul edildi.^[106]
11 Mayıs -İsveç'inMalmö kentinde yapılan2024 Eurovision Şarkı Yarışması'nıThe Code şarkısıyla İsviçreli şarkıcıNemo kazandı.^[107]
15 Mayıs
- 2004 yılından beriSingapur Başbakanı olarak görev yapanLee Hsien Loong görevini yardımcısıLawrence Wong'a devretti.^[108]
- Slovakya Başbakanı Robert Fico,Handlová'da katıldığı hükûmet toplantısının ardından silahlı saldırıya uğradı. Hastaneye kaldırılan Fico'nun hayati tehlikesinin olmadığı açıklandı.^[109]^[110]
19 Mayıs
- Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde eski asker ve muhalif siyasetçiChristian Malanga liderliğindeki darbe girişimi ordunun müdahalesi ile engellendi. Girişimin ardından Malanga öldürüldü.^[111]
- Dominik Cumhuriyeti genel seçimleri sonucunda mevcut devlet başkanıLuis Abinader 57.44% oranında oy alarak yeniden devlet başkanı olarak seçildi.^[112]
- İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi veİran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan'ın içinde olduğu helikopterDoğu Azerbaycan eyaletininVerzigan şehri yakınlarındadüştü. Kaza sonucunda helikopterin içinde bulunan 8 kişi öldü.^[113]^[114]
20 Mayıs -Uluslararası Ceza Mahkemesi,İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu veHamas lideriYahya Sinwar hakkında savaş suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklama emri çıkarılmasını istedi.^[115]
24 Mayıs
- Uluslararası Adalet Divanı,İsrail'inRefah şehrine düzenlediği kara saldırısını derhal durdurmasına hükmetti.^[116]
- Papua Yeni Gine'de meydana gelenheyelan sonucunda 2000'den fazla kişi öldü.^[117]
26 Mayıs -2024 Litvanya cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci turunda mevcutCumhurbaşkanı Gitanas Nausėda 75.58% oranında oy alarak ikinci kez cumhurbaşkanı olarak seçildi.^[118]
29 Mayıs -2024 Güney Afrika seçimleri sonucunda iktidardakiAfrika Ulusal Kongresi tarihinde ilk kez mecliste çoğunluğu sağlayamadı.^[119]
30 Mayıs - EskiAmerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump,New York'da yargılandığu Sus Payı Davasında 34 suçlamanın tamamında jüri tarafından suçlu bulundu.^[120]^[121]

Haziran

[değiştir |kaynağı değiştir]

1 Haziran
- 19 Nisan'da başlayan2024 Hindistan genel seçimleri sonucunda iktidardakiHindistan Halk Partisi seçimleri birinci sırada bitirmesine rağmenLok Sabha'da çoğunluğu kaybetti.^[122]^[123]
- 2024 İzlanda cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda 34.15% oranında oy alanHalla Tómasdóttir yeniİzlanda Cumhurbaşkanı olarak seçildi.^[124]
2 Haziran -2024 Meksika genel seçimleri sonucundaMORENA partisinin adayıClaudia Sheinbaum 61.18% oranında oy alarak ülkesinin ilk kadındevlet başkanı olarak seçildi.^[125]
9 Haziran
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron,Avrupa Parlamentosu seçimleri'ndeaşırı sağın seçimi açık ara birinci bitirmesi üzerineUlusal Meclis'i feshetti ve erken seçime gidilmesine karar verdi.^[126]^[127]
- 2024 Belçika federal seçimleri sonucundaBelçika Başbakanı Alexander De Croo partisininTemsilciler Meclisin'de çoğunluğu kaybetmesi üzerine görevinden istifa etti.^[128]
10 Haziran -Malavi Devlet Başkanı YardımcısıSaulos Chilima'nın da içinde bulunduğu uçağınMzimba bölgesinin güneyinde bulunan Chikangawa yakınlarına düşmesi sonucu 9 kişi öldü.^[129]
12 Haziran -Birleşmiş Milletler'inHamas-İsrail Savaşı'nın başlangıcından beri yürüttüğü soruşturma kapsamında her iki tarafında savaş suçu işlediği ve uluslararası hukuku ağır bir şekilde ihlal ettiği sonucuna vardı.^[130]
14 Haziran -2024 Avrupa Futbol Şampiyonası Almanya ev sahipliğinde başladı.^[131]
23 Haziran
- Rusya'nınDağıstan özerk cumhuriyetininMahaçkale veDerbent şehirlerinde eş zamanlı gerçekleştirilen terör saldırıları sonucunda 28 kişi öldü.^[132]
- Bu yılkihac ibadeti sırasında aşırı sıcaklar nedeniyle 1.301 kişi öldü.^[133]
25 Haziran -WikiLeaks kurucusuJulian Assange 14 yıl sonra serbest bırakıldı ve ülkesiAvustralya'ya döndü.^[134]^[135]
26 Haziran -2024 Bolivya darbe girişimi: GeneralJuan José Zúñiga tarafından başlatılan darbe girişimi halkın kararlı protestosu sonucu başarısızlıkla sonuçlandı.^[136]
28 Haziran -2024 Moğolistan parlamento seçimleri sonucundaMoğol Halk Partisi, Moğol parlamentosuBüyük Devlet Khural'da çoğunluğu sağladı.^[137]
28 Haziran
- Nijerya'nınBorno eyaletinde üç ayrı yerde eş zamanlı gerçekleştirilen intihar saldırıları sonucu 32 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.^[138]
- 2024 Moritanya cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda mevcutCumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani 56.12% oranında oy alarak ikinci kez cumhurbaşkanı olarak seçildi.^[139]
30 Haziran -2024 Fransa yasama seçimlerinin birinci turu sonucunda aşırı sağcıUlusal Birlik Partisi 33.21% oranında oy alarakUlusal Meclis'te çoğunluğu sağladı. Ulusal Birlik Partisinin bu zaferine karşı sol ve merkez partiler ikinci turda birleşme kararı aldı.^[140]^[141]

Temmuz

[değiştir |kaynağı değiştir]

4 Temmuz -2024 Birleşik Krallık genel seçimleri sonucunda 33.8% oranında oy alanİşçi Partisi Avam Kamarası'nda çoğunluğu elde etti ve parti lideriKeir Starmer yeniBirleşik Krallık Başbakanı oldu. İşçi partisi bu zaferi ile 14 yıllıkMuhafazakâr Parti iktidarı sona erdi.^[142]^[143]
5 Temmuz -2024 İran cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turu sonucunda 54.76% oranında oy alanMesut Pezeşkiyan yeniİran Cumhurbaşkanı oldu.^[144]^[145]
7 Temmuz -2024 Fransa yasama seçimleri ikinci turu sonucundaUlusal Birlik Partisi'ne karşı sol partilerin oluşturduğuFransa Yeni Halk Cephesi seçimi birinci sırada tamamladı. Ancak hiçbir partiUlusal Meclis'te çoğunluğu sağlayamadı.^[146]
9 Temmuz - 33.NATO zirvesiWashington, DC'de düzenlendi.^[147]
13 Temmuz
- 2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti adayıDonald Trump'aButler, Pensilvanya'da düzenlediği seçim mitingi sırasında silahlısaldırı düzenlendi. Trump sağ kulağından yaralandı, 20 yaşındaki saldırganThomas Matthew Crooks Gizli Servis tarafından öldürüldü.^[148]^[149]
- 2024 Wimbledon Tenis Turnuvası tek kadınlar finalinde Çek tenisçiBarbora Krejčíková, İtalyan rakibiJasmine Paolini'yi 6–2, 6–2 ve 7–6'lık setler sonucu 3-0 yenerek üst üste ikinci kezWimbledon şampiyon oldu.^[150]
14 Temmuz
- Almanya'da düzenlenenAvrupa Futbol Şampiyonası'nıfinalde İngiltere'yi 2-1 mağlup edenİspanya kazandı.^[151]
- 2024 Wimbledon Tenis Turnuvası tek erkekler finalinde İspanyol raketCarlos Alcaraz, Sırp rakibiNovak Đoković'i 6-2, 2-6 ve 6-4'lük setler sonucu 2-1 yenerek şampiyon oldu.^[152]
15 Temmuz -2024 Ruanda genel seçimleri sonucunda mevcutDevlet Başkanı Paul Kagame 99.18% oranında oyalarak 4. kez devlet başkanı olarak seçildi.^[153]
19 Temmuz - Dünya genelindeMicrosoft işletim sistemlerinde teknik aksaklıklara yol açan biryazılım sorunu yaşandı.^[154]
21 Temmuz -Amerika Birleşik Devletleri Başkanı veDemokrat Parti adayıJoe Biden Kasım ayında yapılanseçimlerde adaylıktan çekildiğini açıkladı.^[155]^[156]
22 Temmuz -Etiyopya'nın Gofa bölgesindeki toprak kayması sonucu 257 kişi öldü.^[157]
23 Temmuz -Çin'in başkentiPekin'de gerçekleştirilen toplantıda Çin'in arabuluculuğundaHamas veEl-Fetih,Filistin'de ulusal birliğin kurulması ve ortak hükümetin oluşturulması konusunda uzlaşıya vardı.^[158]
30 Temmuz -Fuad Şükür, 27 Temmuz'da 12Dürzi çocuğunun ölümüne yol açan Mecdal Şems saldırısının sorumluluğunu üstlendiği iddiası nedeniyle Beyrut'taİsrail'in hava saldırısında öldürüldü.^[159]^[160] Saldırıda ayrıca 4 sivil öldü, 80 kişi de yaralandı.^[161]
31 Temmuz
- Hamas Siyasi Büro Başkanıİsmail Haniye,İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak için gittiğiTahran'da uğradığısuikast sonucu öldü.^[162]
- EskiGine Devlet Başkanı Moussa Dadis Camara başkanlığı döneminde gerçekleşen toplu ölüm ve katliamlar nedeniyleGine mahkemesi tarafındaninsanlığa karşı işlenen suç işlemekten suçlu bulundu.^[163]

Ağustos

[değiştir |kaynağı değiştir]

1 Ağustos -2024 Ankara esir değişimi:Soğuk Savaş'ın bitiminden beri gerçekleştirilen en büyükesir değişimi Ankara'da gerçekleşti.ABD veRusya arasında toplam 36 esirAnkara Esenboğa Havalimanı'nda takas edildi.^[164]^[165]
5 Ağustos -Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina ülke genelinde şiddetlenen protestolar sonucu görevinden istifa etti ve ülkesini ter etti. Ailesi ile birlikteHindistan'a gitti.^[166]^[167]
7 Ağustos -Tayland'da 2023'teki genel seçimleri kazananMove Forward Partisi Tayland Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatıldı. Parti lideriPide Limjaroenrat siyasetten men edildi.^[168]
8 Ağustos -Bangladeş'teŞeyh Hasina'nın istifasının ardından Nobel Barış ödüllüMuhammed Yunus kurulan geçici hükümetin başına getirildi.^[169]
9 Ağustos -Brezilya'da Voepass Linhas Aéreas şirketine ait yolcu uçağının Vinhedo,São Paulo yakınlarında düşmesi sonucu 62 kişi öldü.^[170]
11 Ağustos -Rusya'nın Ukrayna'yı işgali:Ukrayna Ordusu Rusya'nınKursk Oblastı'naharekât başlattı.^[171]
14 Ağustos
- Dünya Sağlık Örgütü, Afrika'da artanmaymun çiçeği salgını nedeniyle küresel acil durum ilan etti.^[172]
- Tayland Anayasa Mahkemesi BaşbakanSrettha Thavisin'in kabineyi kurarken etik kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle görevinden alınmasına karar verdi. Thavisin'in görevinden alınmasının ardından eski başbakanTaksin Şinavatra kızıPaetongtarn Şinavatra parlamentoda yapılan oylama sonucunda ülkenin yeni başbakanı oldu.^[173]^[174]
23 Ağustos -Pakistan'ınPencap eyaletindepolis araçlarına roketli saldırı sonucu 12polis öldü, 7polis yaralandı.^[175]
28 Ağustos -2024 Yaz Paralimpik Oyunları,Fransa'nın başkentiParis'te başladı.^[176]

Eylül

[değiştir |kaynağı değiştir]

2 Eylül -Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi,Elon Musk'ın sahibi olduğu sosyal medya platformuX'e şirket tarafından yasal bir temsilci atanmadığı gerekçesi ile erişim engeli getirdi.^[177]
7 Eylül -2024 Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda mevcutCezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun %84,3 oranında oy alarak ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi.^[178]
12 Eylül - Amerikalı milyarderJared Isaacman,SpaceX tarafından yönetilenPolaris Dawn misyonu kapsamındauzayda yürüyen ilk sivil oldu.^[179]
17-18 Eylül –2024 Lübnan çağrı cihazı patlamaları:Hizbullah militanları ve sağlık görevlileri tarafından kullanılançağrı cihazları vetelsizlerin iki büyüksiber saldırıda patlaması sonucu 32 kişi öldü ve 3.200'den fazla kişi yaralandı. Saldırının faili olarakİsrail gösteriliyor.^[180]
21 Eylül -2024 Sri Lanka cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci turu sonucunda 55.89% oranında oy alanAnura Kumara Dissanayake ülkesinin yenicumhurbaşkanı olarak seçildi.^[181]
23 Eylül – 2006'dan bu yanaHizbullah-İsrail çatışmasının en ölümcül günü yaşandı.Lübnan'dakiİsrail hava saldırılarında 800'den fazla kişi öldü, 5.000'den fazla kişi yaralandı.^[182]
26 Eylül -Florida'nın kıyı şeridinde etkili olanHelene Kasırgası nedeniyle 167 kişi öldü 685'ten fazla kişi kayboldu.^[183]
27 Eylül -2024 Hizbullah karargâhı saldırısı:İsrail Hava Kuvvetleri tarafındanBeyrut,Dahiye'de bulunanHizbullah karargâhına düzenlenen saldırı sonucunda Genel SekreterHasan Nasrallah dahil 33 kişi öldü.^[184]^[185]
30 Eylül -İngiltere hükümeti ülkede buluna son kömür santralini kapattı.^[186]

Ekim

[değiştir |kaynağı değiştir]

1 Ekim
- İsrail Savunma Kuvvetleri,Lübnan'ın güneyiniişgal etti.^[187]
- İran,İsrail'inLübnan saldırılarına yanıt olarak İsrail'ehava saldırısı düzenledi.^[188]
- Japonya Temsilciler Meclisi,Liberal Demokrat Partisi lideriŞigeru İşiba'yı 27 Ekim'dekiseçimlere kadarbaşbakanlık görevini yürütmesine kadar verdi.^[189]
6 Ekim
- Kazakistan'da yapılan nükleer enerji santrali inşaatı için yapılan referandum sonucunda halkın yüzde 73.11'i inşaatın yapılmasına evet oyu verdi.^[190]
- 2024 Tunus başkanlık seçimi sonucunda mevcutdevlet başkanı Kays Said 90.69% oranında oy alarak ikinci kez devlet başkanı olarak seçildi.^[191]
9 Ekim -2024 Mozambik genel seçimleri sonucundaFRELIMO partisinin adayıDaniel Chapo 70.67% oranında oy alarak yeniMozambik Devlet Başkanı olarak seçildi.^[192]
14 Ekim -NASA, yeni geliştirdiği uzay aracıEuropa Clipper ileJüpiter'in yörüngesindekiEuropa uydusunda yaşam belirtisi olup olmadığını araştırmak üzere yola çıktı.^[193]
16 Ekim -Hamas Siyasi Büro BaşkanıYahya Sinvar,Refah'daİsrail Savunma Kuvvetleri tarafındanöldürüldü.^[194]
20 Ekim -Moldova'da yapılanAvrupa Birliği üyeliği referandumu yüzde 49.65 hayır oyuna karşı yüzde 50.35 evet oyu ile kabul edildi.^[195]
21 Ekim -Lương Cường,Vietnam Ulusal Meclisi tarafından yenidevlet başkanı olarak seçildi.^[196]
27 Ekim -2024 Japonya genel seçimleri sonucunda 15 yıldır iktidarda olanLiberal Demokrat Partisi Japonya Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kaybetti.^[197]
30 Ekim
- İspanya,Valencia sel felaketi^[198]
- 2024 Bostvana genel seçimleri sonucunda 37.22% oranında oy alanDuma Boko yeniBotsvana Devlet Başkanı olarak seçildi. Boko'nun seçilmesi ile birlikte 58 yıllıkBotsvana Demokrat Partisi iktidarı sona erdi.^[199]

Kasım

[değiştir |kaynağı değiştir]

5 Kasım -Amerika Birleşik Devletleri seçimleri gerçekleştirildi.

Aralık

[değiştir |kaynağı değiştir]

8 Aralık -Suriye Muhalifleri,11 gün süren taaruzun sonundaŞam'ı ele geçirdi veBeşşar Esad'ı devirerek 53 yıllık Esad rejimine son verdi.
14 Aralık - Gürcistan'da yeni seçim sistemi ile yapılan ilk cumhurbaşkanlığı seçimindeMiheil Kavelaşvili ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçildi.Kavelaşvili 29 Aralık'ta yemin ederek görevine başladı.^[200]
22 Aralık - Brezilya'nın Maranhao ve Tocantins eyaletleri arasındakiJuscelino Kubitschek de Oliveira Köprüsü çöktü. Olayda 12 kişi öldü.^[201]
25 Aralık -Azerbaycan Hava Yollarına ait8243 sefer sayılı Bakü -Grozni seferini yapan uçakAktau Havalimanı yakınlarında düştü. Uçakta bulunan 67 ve 5 mürettebattan 38 kişi öldü, 29 kişi sağ olarak kurtuldu.^[202] Daha sonradan uçağın Rusya hava savunma sistemleri tarafından vurulması sebebi ile düştüğü anlaşıldı.^[203]
27 Aralık -Almanya cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier federal meclisi feshetti. Almanya'da yeni meclisin belirlenmesi için 23 Şubat 2025'teerken seçime gidilecek.^[204]
29 Aralık -Jeju Hava Yollarına ait2216 sefer sayılıBangkok -Muan seferini yapan uçak Muan Havalimanına inişinin ardından pist sonundaki duvara çarparak patladı. Uçakta bulunan 181 kişiden 179'u öldü. 2 mürettebat sağ olarak kurtuldu.^[205]
- Hırvatistan'da gerçekleştirilencumhurbaşkanlığı seçimleri ilk turunda mevcut başkanZoran Milanović oyların %49,69'ini aldı. Seçimlerde ikinci sırayıDragan Primorac oyların %19,59'unu alarak elde etti. Seçimlerde ikinci tur 12 Ocak 2025 tarihinde yapılacak.^[206]