Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

İvme

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Klâsik mekanik
F=ddt(mv){\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})}
İvme, hızın zamanla değişim hızıdır ve hız grafiğinde herhangi bir noktada, o noktayateğet doğrunun eğimi olarak tanımlanır.

Fizikteivme,hızın[1] zamana göretürevi olarak tanımlanır. Büyüklüğüuzaklık/zaman2 olan birvektörel niceliktir ve cismin hem hızının hem de yönünün şiddetlerindeki değişimini gösterir.[2][3]İvmeölçer yardımıyla ölçülen ivmeninSI birimi metre/saniye²'dir.

Ortalama İvme

[değiştir |kaynağı değiştir]

Bir cismin ortalama ivmesi belli bir zaman aralığı başına düşen belli bir hız miktarıdır. Matematiksel olarak aşağıdaki gibi ifade edilir:

a=ΔvΔt{\displaystyle a={\frac {\Delta v}{\Delta t}}}

Anlık İvme

[değiştir |kaynağı değiştir]

Bir cismin anlık ivmesi cismin anlık zamanda sahip olduğu hız miktarına eşittir. Matematiksel olarak aşağıdaki gibi ifade edilir:

a=limΔt→ 0{\displaystyle a=\lim _{\Delta t\to \ 0}}ΔvΔt=dvdt{\displaystyle {\Delta v \over \Delta t}={dv \over dt}}

İvme yolun ikinci türevi olarak da tarif edilebilir:

a= d2x dt2{\displaystyle a={\ d^{2}x \over \ dt^{2}}}

x (t) burada yolun fonksiyonunu temsil eder.

Genel olarakivme terimi hızdaki (hız vektörünün şiddetindeki) artış olarak kullanılır; hızdaki azalışa iseyavaşlama denir. Fizikte, hız vektöründeki bir değişim ivme olarak kabul edilir: dairesel harekette, hız vektörünün yönündeki değişimmerkezcil (merkeze doğru) ivme'ye yol açar. Bir cismin kazandığı ivmelenme, ona uygulanan kuvvetin kütlesine bölümünün bir fonksiyonudur.

İvme kelimesi köken olarak iv kökünden gelir ve ivedi:acele, iven:acele eden, ivmek:acele etmek gibi kelimelerle aynı ailede bulunur.

Klasik mekanikte sabit kütleli bir cismin ivmesi, cisme etki eden net kuvvetle orantılıdır (Newton'un ikinci yasası):

F=ma→a=F/m{\displaystyle \mathbf {F} =m\mathbf {a} \quad \to \quad \mathbf {a} =\mathbf {F} /m}

FormüldeF cisme etki eden net kuvvet,m cisminkütlesi vea da cismin ivmesini temsil eder.

Ortalama ivme kavramı hız vektöründeki değişimin(Δv) geçen süreye(Δt) bölümüdür. Anlık ivme de, Δt sıfıra yaklaşırken, çok kısa zaman aralıklarında, belirli bir noktanın ivmesidir.

Kütleçekim ivmesi

[değiştir |kaynağı değiştir]

İvmekütleçekim sebebiyle de ortaya çıkar. Dünya simetrik bir küre olmadığı için, deniz seviyesinde kütleçekimi her yerde aynı değildir. MeselaParis kentinde ivme;

g=9.80665m/sn2{\displaystyle \quad g=9.80665\quad m/sn^{2}}

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Crew, Henry (2008).The Principles of Mechanics. BiblioBazaar, LLC. s. 43.ISBN 0559368712. 
  2. ^Bondi, Hermann (1980).Relativity and Common Sense. Courier Dover Publications. ss. 3.ISBN 0486240215. 
  3. ^Lehrman, Robert L. (1998).Physics the Easy Way. Barron's Educational Series. ss. 27.ISBN 0764102362. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'taİvme ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
Taslak simgesiFizik ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İvme&oldid=34166932" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp