Çerkez Ethem | |
|---|---|
 | |
| Doğum | y. 1886 Bandırma,Hüdavendigâr Vilayeti,Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1948 (61–62 yaşlarında) Amman,Ürdün |
| Defin yeri | Habjouka Mezarlığı,El-Misdar,Amman,Ürdün |
| Etnik köken | Çerkes |
| Eğitim | Bakırköy Süvari Küçük Zabit Mektebi |
| Tanınma nedeni | Kuvâ-yi Milliye birliklerine komutanlık ederek Yunan güçlerine karşı zafer sağlaması. TBMM'ye karşı ayaklanmaları bastırması. Çerkez Ethem İsyanı |
| Din | İslam |
| Aile | Pşevu Ali Bey(babası) |
Çerkez Ethem (y. 1886,Bandırma – 21 Eylül 1948,Amman),Çerkes asıllıOsmanlıaskeri.Kurtuluş Savaşı'ndaKuvâ-yi Milliye birliklerindekomutanlık yapmıştır.Kuvâ-yi Seyyâre'nin kurucusu ve lideridir.[1]
Çerkez Ethem, Bandırma'nın bir köyü olan Emreköy'e yerleşmişÇerkeslerinŞapsığ boyundan, Ali Bey'in beş oğlunun en küçüğü olarak yaklaşık 1886 yılında doğdu.[1] Ağabeyleri, İlyas ve Nuri beylerRum eşkıyalarıyla çarpışırken ölmüşler,Reşit veTevfik de 1901 ve 1902 yıllarındaHarbiye'yi bitirerek subay çıkmışlardı. Reşit Bey çeşitli cephelerde çarpıştı, Son Osmanlı Meclis-i Mebusan'ınaSaruhan (şimdikiManisa) Mebusu olarak katıldı, oradan BirinciTBMM'ye geçti.
Çerkez Ethem, evden kaçarak Bakırköy Süvari Küçük Zabit Mektebine girdi.1912-1913 Balkan Savaşlarında Bulgar cephesinde yaralandı. Kıdem zammı ve madalya aldı.I. Dünya Savaşı'ndaKuşçubaşı Eşref'in yönettiğiTeşkilat-ı Mahsusa ile birlikteİran,Afganistan veIrak'a yapılan akınlara katıldı. Yaralanarak savaş sonunda köyüne çekildi. 15 Mayıs 1919 tarihindeİzmir'in işgali üzerine, vatan savunmasına başlamak için vurucu güç olarakKuva-yi Seyyare'yi kurdu ve "UmumKuvâ-yi Milliye Komutanı" ve Ankara'daki 20. Kolordu Komutanı olanAli Fuat Paşa ile istişare ederek İngiliz ve Yunan birliklerinin ilerlemesine karşıgerilla operasyonları düzenledi.
Düzenli ordu kurulana dek TBMM'ye karşı girişilen ayaklanmaları bastırdı.Anzavur Ayaklanması,Çopur Musa Ayaklanması ileGerede veYozgat isyanlarını bastıran Çerkez Ethem'in isyancıları yargılamadan derhâl infaz etmesi TBMM üyeleri tarafından onaylanmıyordu.
1920 yılının sonunda 20. Kolordu KomutanıAli Fuat Paşa ile birlikteGediz Muharebeleri'ne katıldı.
Birinci TBMM'nin düzenli ordusuna katılmamak içinisyan etti. Kuvvetleri dağıtılıp isyan bastırıldıktan sonra kaçarak Yunanistan kuvvetlerine sığındı.[2][3] Savaştan sonraÜrdün'e geçti ve 21 Eylül 1948 tarihindeÜrdün'ün başkentiAmman'da öldü.[4] Ölümünün ardından bir Çerkes mezarlığına gömüldü.[5]
