Ang mgaungguladong mamalya[4] ay mga hayop na kabilang sa mgamamalya na nababalutan ang mgadaliri sa paa sa halip na may mga ordinaryongkuko lamang.Unggulado ang tawag sa mga ito. Kabilang sa mga ito ang mgakabayo at mgabaka.
Bilang isang grupo, karaniwang mga malalaking hayop ang mga ito. Tinatayang umaabot sa mga sanlibo ang bilang ng kanilang mga uri sa mundo. Kumakain ng mga halaman at mga bahagi ng halaman ang lahat ng mga ito. Karamihan sa kanila ang may mgasungay na tumutubo sa ulo. Sila lamang ang mga mamalyang tinutubuan ng mga sungay.[4]
Dalawa ang pangunahing uri ng mga ungguladong mamalya: ang mgamay pantay na bilang ng mga daliri at ang mga maydi-pantay na bilang ng mga daliri. May pantay na bilang ng mga daliri sa lahat ng kanilang mgapaa ang mgamay pantay na bilang, samantalang may hindi-pantay na bilang ng mga daliri ang mgadi-pantay ang bilang ng mga daliri sa kanilang mga panlikurang mga paa.[4]
May mga isandaan ang bilang ng iba't iba uri ng mga ungguladong may pantay na bilang ng mga kuko. Tinatawag silang mgaArtiodactyla na kinatitipunan ng mgaSuiformes (mga wangis-baboy),Tylopoda (mga kamelyo), atRuminantia (kumakain ng mgaruminante).[4]
Karamihan sa mga unggulado ang naging mga alagain o domestikado, katulad ng mga kabayo, baka,asno,baboy,tupa,kambing,kamelyo, atlyama na ginagamit ng mga tao bilang pagkain, satransportasyon, at pag-aararo ng taniman.[4]
↑Welker, F; Collins, MJ; Thomas, JA; Wadsley, M; Brace, S; Cappellini, E; Turvey, ST; Reguero, M; Gelfo, JN; Kramarz, A; Burger, J; Thomas-Oates, J; Ashford, DA; Ashton, PD; Rowsell, K; Porter, DM; Kessler, B; Fischer, R; Baessmann, C; Kaspar, S; Olsen, JV; Kiley, P; Elliott, JA; Kelstrup, CD; Mullin, V; Hofreiter, M; Willerslev, E; Hublin, JJ; Orlando, L; Barnes, I; MacPhee, RD (18 March 2015)."Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin's South American ungulates"(PDF).Nature.522 (7554): 81–84.doi:10.1038/nature14249.PMID25799987. Nakuha noong27 April 2015.
↑BURGER, Benjamin J., THE SYSTEMATIC POSITION OF THE SABER-TOOTHED AND HORNED GIANTS OF THE EOCENE: THE UINTATHERES (ORDER DINOCERATA), Utah State University Uintah Basin Campus, Vernal, UT, United States of America, 84078, SVP 2015
