The.eu domain is also used, as it is shared with other European Union member states.
AngItalya (Italyano:Italia), opisyal naRepublikang Italyano, ay bansang matatagpuan sa Timog-Kanlurang Europa. May populasyon na 62 milyon, ito'y ang ika-siyam na pinakamataong lugar sa Europa at ika-dalawampu't tatlong pinakamatao sa buong mundo.
Ang kanyang teritoryo ay binubuo ng isang mahabang peninsula o tangway at ng dalawang malaking isla saDagat Mediterranean:Sicily atSardinia. AngAlps at mga bansangPransiya,Suwisa,Austria, atEslobenya ay nasa hilagang hangganan nito. Ang mga malayang estado ngSan Marino atLungsod ng Vaticano ay enclaves sa loob ng teritoryong Italyano. Ang Italya ay kasama saG7 o grupo ng pitong pinakaindustriyalisadong bansa sa mundo. Ito ay nasa puso ng sinaunangImperyong Romano, at sa ngayon ay puno pa rin ng mga yamang kasaysayang pinagbabasehan ng sibilisasyong kanluranin.
Ang Roma, kabisera ng Italya, ay naging sentro ng pamahalaan ng Kanlurang Sibilisisasyon dahil ito'y ang naging kabisera ngImperyong Romano. Pagkatapos ng pag-inog ng Imperyo ay pinrotektahan ng Italya ang Roma mula sa pag-sakop ng mga Alemanyang Tribo katulad ng mga mga Lombard at mga Ostrogoth, hanggang sa mga Norman at sa mga Byzantine at iba pa. Ilang siglo ang nakalipas, ang Italya ay ang naging kapanganakan ngRenaissance.[10]
Sa kanilang kasasaysayan bago ang mga Romanong Kastila, ang Italya ay nahati sa mga walang ka kupas-kupas na mga Kaharian at mga Estadong Lungsod (katulad ng Kaharian ng Sardinia at Ang Kaharian ng dalawang Sicily at duchy ng Milano) pero'y nagkaisa noong 1861.[11] Sa kahulihulian ng ika-19 na Siglo, sa daan ng Digmaan Pandaigdig I at hanggang sa Digmaan Pandaigdig II, ang Italya ay humawak ng Imperyanong Kolonyal, na umabot mula sa Libya, Eritrea, Italyanong Somaliland, Ethiopia, Albanya, Rhodes, Ang Dodecanese at sa Tianjin, Tsina. Ang Italya ay isa sa mga miyembro na nagsimula ng Europeong Komunidad na nagingUnyong Europeo.
Ang Italya sa kasalukuyan ay isang republikang demokratiko at isang maunlad na bansa.
Bago ang 1861, ang Italya ay pangalang alitaya hindi pa isang ganap na Estado. Ang lugar ay hinati sa mga independenteng mga estado na pinunuan ng iba't ibang bansa. Noong 1850 siEarl ng Cavour na pinuno ngEstado ng Sardinia ay pinakausapan ang mga Austryano saLombardy atVeneto na gumawa ng isangItalyanong Hilagang Estado. Ito'y nangyari, pero ang ibang mga estado sa Timog atSilangan Italya ay bumuo ng mas malaking estado kasama angPiedmont.
Noong 1860 si Giuseppe Garibaldi ay sumunod na humawak ng estado ng Sicily, na nagsimula ngpag-iisa ngKaharian ng Italya sa sumunod na taon. SiVittorio Emanuele II ay ginawang hari ng Kaharian. Pero noong 1861, ang Latium at Veneto ay hindi pa parte ng Kaharian dahil ang dalawang estado ay pinunuan ng Santo Papa at ang Imperyong Austryano.
Ang Veneto ay naging parte ng Italya noong 1866 pagkatapos ng isang digmaan laban angmga Austriyano, at pinalunan ng mga Italyanong Sundalo ang Latium noong 1870. Ito'y nang kinuha ang kapangyarihan ng Santo Papa, pagkatapos ay nagalit angSanto Papa dahil siya'y ginagawang bihag para hindi maging aktibo ang mga Katoliko sa Politika. Nang taon na yun ay sa huli ay nagkaisa ang Italya ulit.
Ang Italya ay nag-participar sa Unang Digmaan Pandaigdig na kasapi ngBritanya,Pransiya atRusya kalaban angKapangyarihang Sentrales. Halos lahat ng away ng Italya ay malapit sa Austrya. Pagkatapos ang "Caporreto Defeat" akala ng Italya ay talunan na sila pero pagkatapos ang Capital Powers ay sumuko noong 1918 at nakuha ng Italya ang Trentino Tyrol, nang dati'y hawak ng Austrya.
Noong 1922, isang bagong Italyanong Pamahalaan ay nagsimula at siBenito Mussolini ay naging pinuno, isang lider ng fasisismo sa Italya. Siya'y naging pinuno ng Pamahaalan at isang Diktador, siya'y naging kaibigan ng Alemanyang Diktador na siHitler, at si Mussolini ay naging kasapi nito saIkalawang Digmaang Pandaigdig. Pumasok sa Digmaan noong 1940 ang Italya kalaban ang Pransiya, Britanya at Rusya, at ang Italya ay hinawak ang halos buongDagat Mediterranean.
Pinaalis si Mussolini sa grupo ngFasismo noong 25 Hulyo 1943 at noong 8 Setyembre 1943, Si Badoglio ay inahayag na ang digmaan bilang kasapi ng Alemanya ay tapos na. Nagpatuloy ang Italya sa digmaan bilang kasapi ng Pransiya at Britanya pero ang mga Italyanong Sundalo ay walang kaalaman kung sino ibarilin. SaHilagang Italya, isang pagkikilos na kilala bilang Resistenza ay nagsimulang lumaban sa mga Alemanyang mananakop.
Si Mussolini ay sinubukan na bumuo ng bagong fasisimong estado sa Hilagang Italya, angRepublika ng Salò pero ito natagumpay. Noong 25 Abril 1945 ang Italya ay naging malaya. Ang Estado ay naging Republika noong 2 Hunyo 1946, at, sa unang pagkakagtaon ang mga babae ay pinayagan bumuto. Tinapos ng mga Italyano angSavoia Dynasty at sinimulan angRepublikang Pamahalaan.
Noong Pebrero 1947 pumirma ng kasunduan ang Italya kasama ang mga Allies para ipakawala ang ilang mga Kolonya at Teritoryo.
Pumasok ang Italya saNATO bilang isang tumatag na miyembro, at naging ang ika-siyam na pinakamalaking industriyang ekonomiya sa buong mundo.
↑"Comune di Campione d'Italia". Comune.campione-d-italia.co.it. 14 July 2010.Inarkibo mula sa orihinal noong 30 April 2011. Nakuha noong30 October 2010.
