 | Ang articleay isangUlila, dahil walang ibang mga artikulo angnaka-link dito. Mangyaring mula saipinakilala ang mga link sa pahinang ito mula samga kaugnay na artikulo; subukan mo angFind link tool para sa mga mungkahi.(Enero 2014) |
Angsensei (先生) ay isangsalitang Hapones na literal na isinasalin bilang “tao na ipinanganak bago ang isa pang tao”.[1] Sa paggamit na pangkalahatan, nangangahulugan ito ng “maestro” o “guro”,[2] at ang salita ay ginagamit bilang isangpamagat o titulong pantawag o pantukoy sa mga guro, mgapropesor, mga propesyunal na katulad ng mgamanananggol,CPA at mgamanggagamot, mgapolitiko, mgaklerigo, at iba pang mga tao na may kapangyarihan.[3] Ginagamit din ang salita upang magpakita ngpaggalang sa isang tao na nakapagkamit ng isang particular na antas ng kadalubhasaan o kabihasaan sa isang anyo ng sining o ilang iba pang mga kasanayan: tulad ng bihasang mgapuppeteer, mganobelista, at mgaartista ng sining.
Ang dalawang mga karakter na bumubuo sa kataga ay maaaring tuwirang isalinwika bilang “ipinanganak bago [ang isa pa]” at nagpapahiwatig ng isang tao na nagtuturo batay sakarunungan dahil sa katandaan at karanasan.[4]
Kapag pinangunahan ng isangpang-uri na 大, binibigkas na “dai” (o "ō"), na nangangahulugang “dakila” o “malaki”, ay kadalasang isinasalinwika bilang “dakilang maestro” o “mahusay na guro”. Ang katagang langkapan na ito na "dai-sensei" ay paminsan-minsang ginagamit upang tukuyin ang isang mataas na sensei sa loob ng isang partikular na paaralan o tradisyon, particular na ang nasa loob ng sistemangiemoto. Para sa isang mas nakatatanda o mas nauunang kasapi ng isang pangkat na hindi pa nakakapagkamit ng antas na sensei, ang ginagamit ay ang katagangsenpai (先輩) – unawain ang karaniwang paggamit ng 先 "bago [ang pagsapit]" o “nauna”; sasining na marsiyal, ito ay partikular na ginagamit para sa pinaka nakatatandang kasapi na hindi pa sensei.
Ang Hapones na pagpapahayag ng 'sensei' ay mayroong katulad na mga karakter sasalitang Intsik na 先生, na binibigkas naxiānshēng (syan-syeng) saPamantayang Intsik. Subalit maaaring binibigkas bilangSenSeng saPanggitnang Intsik, kung saan nanghiram ang wikang Hapones ngponolohiya at mgasalitang hiram. Ang xiansheng ay isang pamagat ng pagbibigay-galang para sa isang lalaking kagalang-galang ang katayuan. Maaari rin itong ikabit sa isang pangalan ng lalaki upang mangahulugan bilang “ginoo” o, sa mas karaniwan, “mister”. Bago pa man dumating ang makabagongbernakular, angxiansheng ay ginagamit upang tukuyin ang mga guro ng kapwakasarian; nawala ang ganitong paggamit sa pamantayang wikang Intsik, bagaman napanatili ito sa ilang pangtimog na mga diyalektong Intsik na katulad ngKantones,Hokkien atHakka kung saan mayroon pa rin itong kahulugang “guro” o “duktor”. Sa wikang Hapones, angsensei ay ginagamit pa rin upang tukuyin ang mga tao sa kapwa kasarian. Marahil, ang kapwa pangkasalukuyang mga paggamit sa Silangang Tsina at sa Hapon ay mas nagpapasalamin o nagpapakita ngetimolohiya nito na batay sa panggitnang wikang Intsik.
Sa mga paaralan ngzen na may kaugnayan saSanbo Kyodan,sensei ay ginagamit upang tukuyin ang isang naordinahang guro na nasa ilalim ng ranggongrōshi. Subalit ang ibang mga paaralan ngBudismong Hapones ay gumagamit ng kataga para tukuyin ang anumang pari anuman ang antas ng kanilang pangunguna o ranggo; bilang halimbawa, ang pamagat na ito ay ginagamit din para sa mga ministro ngJōdo Shinshū saEstados Unidos, etnikong Hapones man sila o hindi. SaPaaralang Kwan Um ng Zen, ayon samaestro ng Zen na siSeung Sahn, ang pamagat na Ji Do Poep Sa Nim ay tila katulad ng pamagat na “sensei” ng Hapon.[5] SaBudismong Nichiren, angsensei ay tumutukoy sa pinakamataas na pigura ng kapangyarihan sa loob ng organisasyon. SaSoka Gakkai International (SGI), isang sangay ngNichiren Buddhism, angsensei ay ginagamit upang tukuyin ang pangulo nilang siDaisaku Ikeda.[6]