SiKim Jong-il (Pebrero 16,1941 –Disyembre 17,2011), ipinanganak naYuri Irsenovich Kim, ay isang Koreanong politiko na naging ikalawang kataas-taasang pinuno ngHilagang Korea. Namahala siya sa bansa mula nang pumanaw ang kanyang ama na siKim Il-sung noong 1994 hanggang sa kanyang sariling pagkamatay noong 2011, kung kailan hinalinhan siya ng kanyang bunsong lalaking anak na siKim Jong-un. Naglingkod siya bilang Pangkalahatang Kalihim ngPartido Manggagawa ng Korea at Tagapangulo ng Komisyon ng Tanggulang Pambansa.
Inihanda si Kim bilang eredero ng kanyang ama noong dekada 1980 sa pamamagitan ng pagtatalaga sa kanya sa mga mahahalagang posisyon sa hukbo at partido. Tuluyan niyang pinalitan ang kanyang tatay kasunod ng pagkasawi nito noong 1994 dahil sa atake sa puso. Nagmana siya ng kapangyarihan sa panahon ng pagbuwag ngUnyong Sobyetiko, kung saan lubos umasa ang bansa para sa pangangalakal ng pagkain at iba pang panustos, at dahil dito'y nagdulot ito ng malawakangtaggutom. Bagaman natapos ito sa katapusan ng ika-20 dantaon, patuloy na naging suliranin ang kakulangan ng pagkain sa panahon ng kanyang panunungkulan. Pinalakas niya ang tungkulin ngmilitar sa pamamagitan ng kanyang patakaran na Songun, na ginawa itong sentral na tagapag-ayos ng lipunang sibil. Lubos niyang pinalawak angkulto ng personalidad ng kanyang pamilya.
Tulad ng kanyang ama, itinuturing si Kim na isangtotalitaryongdiktador. Kolokyal siyang tinatawag na "Mahal na Pinuno" at isinadambana siya sa konstitusyon mula 2012 hanggang 2016 bilang "Walang Hanggang Tagapangulo ng Komisyon ng Tanggulang Pambansa" at "Walang Hanggang Pangkalahatang Kalihim ng Partido Manggagawa ng Korea". Sinasalaysay sa pang-estadongpropaganda na isinilang siya sa isang lihim na kampong militar saBundok Paektu, isang tradisyonal na sagradongbundok sa Koreanong mitolohiya, at ipinagdidiriwang ang kanyang kaarawan sa Pebrero 16 na pormal na kinikilala bilang "Araw ng Talang Nagniningning". Noong namamahala pa siya ay inihanda niya ang kanyang bunsong lalaking anak na si Kim Jong-un upang humalili sa kanya, na naganap nang siya'y namatay noong 2011.
SinaKim Il-sung atKim Jong-suk (una at ikalawa mula sa kanan) noong 1948 kasama siZhou Baozhong (dulong kaliwa) at ng kanyang pamilya pagkatapos bisitahin ang libingan ng isang nasawing gerilyang anti-Hapones. Makikita si Kim Jong-il (ang pinakamaliit sa litrato) sa unahan. Humigit-kumulang 7 taong gulang siya nang kinuha ito.
Nakasulat sa mga talaang Sobyetiko na ipinanganak si Kim Jong-il na Yuri Irsenovich Kim (Ruso:Юрий Ирсенович Ким) noong 16 Pebrero 1941 saSiberya,RSPS ng Rusya. Siya ang panganay na anak ninaKim Il-sung, isang komunistang pinuno na noo'y naglilingkod bilang komandante ng Ika-88 Malayang Brigadang Rriple, atKim Jong-suk, isang kapwa-gerilyang anti-Hapones. Ipinapalagay na isinilang siya alinman sa kampong Vyatskoye na malapit saKhabarovsk o kampong Voroshilov na malapit sa Nikolsk. Ayon kay analistang Lim Jae-cheon, hindi maaaring ipinanganak si Kim sa Vyatskoye dahil ang mga talaang pangdigmaan ni Kim Il-sung ay nagpapakita na dumating si Il-sung sa Vyatskoye noong Hulyo 1942 lamang at nanirahan sa Voroshilov noon pa man; dahil dito'y karaniwang sinasang-ayunan na isinilang si Kim sa Voroshilov. Gayunpaman, sinasalaysay sa propaganda na nilihi siya sa isang lihim na kampong militar sa Bundok Paektu, Chōsen noong 16 Pebrero 1942. Ayon sa isang kasama ng ina ni Kim na si Lee Min, ang balita tungkol sa kanyang kapanganakan ay unang nakarating sa istasyon ng hukbo sa Vyatskoye sa radyo, at parehong si Kim at ng kanyang ina ay hindi bumalik doon hanggang sa sumunod na taon. Sa loob ng kanyang pamilya ay binansagan siyang "Yura", habang ang kanyang nakababatang kapatid na si Kim Man-il (ipinanganak na Aleksandr Irsenovich Kim) ay binansagang "Shura".[1]:9-10
Sumali si Kim Jong-il sa Partido Manggagawa ng Korea noong Hulyo 1961. Umangat siya sa ranggo sa mga sumunod na taon at nakinabang sa Insidente ng Paksyong Kapsan noong Marso 1967, ang huling mahalagang hamon sa pamumuno ni Kim Il-sung. Minarkahan nito ang unang pagkakataon kung saan si Jong-il, sa edad na 26, ay binigyan ng opisyal na tungkulin ng kanyang ama. Nakibahagi si Kim sa imbestigasyon at pagpupurga pagkatapos ng pangyayari. Bilang karagdagan, nagbigay siya ng talumpati sa plenaryo, ang kanyang unang beses na isang pigura ng awtoridad. Binanggit din ang kanyang pangalan sa mga pampublikong dokumento, na nagpapahiwatig na maaaring binalak na noong una pa ni Il-sung na halinhan siya ng kanyang anak bilang pinuno. Makaligad ang anim na buwan sa isang di-pinaghandaang pampartidong pulong ay nanawagan si Kim Il-sung para sa katapatan ng industriyang pelikula na nagtaksil sa kanya sa pamamagitan ngIsang Akto ng Sinseridad. Ginawa ni Kim To-man pagkatapos ng pagkamatay ni Choe Chae-ryon, ang asawa ng pinuno ng Paksyong Kapsan na si Pak Kum-chol, isa itong dula sa entablado na positibong nilalarawan si Choe at binigyang diin ang kanyang debosyon sa kanyang asawa. Hindi ito inaprubahan ni Kim Il-sung at nagreklamong nagpakita ito ng maling katapatan. Mismong si Kim Jong-il ang nagsabing handa siya sa tungkulin, at sa gayo'y sinimulan ang kanyang maimpluwensyang karera sa sinehan sa Hilagang Korea, kung saan pinagsikapan niyang higit pang paigtingin ang kulto ng personalidad ng kanyang ama at isama ang kanyang sarili rito.[1]:38-47
Hinirang si Kim Jong-il sa partido manggagawa noong 1973. Ngunit noong maagang dekada 1970, ang kanyang tiyuhing si Kim Yong-ju ang pinaniwalaang magiging kahalili ni Kim Il-sung. Humawak si Yong-ju ng mga nangungunang posisyon sa Komite Sentral ng Bayan at Presidyo ng Kataas-taasang Asembleyang Bayan. Gayunpaman, lumalawak ang kapangyarihan ni Jong-il sa parehong oras, at sa kalauna'y nagdulot ito ng labanan sa kapangyarihan. Noong panahong iyon ay lubos na nakatuon ang partido sa ideolohiyang Juche ni Il-sung; habang aktibong nanindigan si Jong-il para sa konseptong ito, si Yong-ju na nag-aral sa Unyong Sobyetiko ay sumuporta sa mas klasikal na pananaw sa Marxismo, at hindi gaanong nagustuhan ang lumalaganap na kulto ng personalidad na binuo ng kanyang kapatid. Naging kalamangan ito para kay Jong-il: higit na minarhinalisa si Yong-ju; ang kanyang mga pangunahing kaalyado na sina Kim To-man, direktor ng propaganda, at Pak Yong-guk, direktor ng pag-uugnayang internasyonal, ay pinurga; at inatake siya mismo ni Il-sun. Pagkatapos ng plenaryo ng Komite Sentral noong Pebrero 1974 ay binaba si Yong-ju sa Pangalawang Premiyer.