SiHerodotus ng Halicarnassus ay isangmananalaysay naGriyego na namuhay noong ika-5 dantaong BC at itinuring niCicero bilang "Ama ng Kasaysayan."[1] Siya rin ang itinuturing bilang "Unang Mananalaysay ng Mundo." Kinikilala si Herodotus bilang manunulat ngThe Histories, kung saan inilahad niya ang paglawak ngImperyong Persa(Persian) sa ilalim ninaCyrus na Dakila,Cambyses, atDarius na Dakila, at maging ang pananalakay niXerxes noong 480 BC na nagtapos sa mga digmaan saSalamis,Plataea, atMycale.[2] Inilarawan rin dito ang pagtutunggali ng mga Persa(Persian) at mga Griyego noon panahong iyon.[1]
Hango sa kanyang librongThe Histories ("Ang Mga Kasaysayan") ang karamihan sa mga detalye sa buhay ni Herodotus. Ayon sa akda, ipinanganak si Herodotus sa bayan ngHalicarnassus (na ngayon ay bayan ngBodrum sa bansangTurkey).[2] Noong panahong iyon, nasa ilalim ngPersiya ang kanilang bayan, sa pamumuno niReyna Artemisia. Isinilang si Herodotus mula kina Lyxes (ama) at Rhaeo (o Dryo,ina). May isa siyangkapatid na lalakeng nagngangalang Theodore.[3] Ayon sa mgamananaliksik, maaaring nagmula sa isang may-kaya na pamilya si Herodotus dahil sa kanyang angking talino sapagsusulat, na kinakailangang magbayad ngguro noong mga panahong iyon.[2] Nangyari ang ilan sa mga digmaang isinalaysay niya noong bata pa siya, gaya ng dalawangDigmaang Persa(Persian) kung saan kinailangan niyang sumangguni sa mga nakatatanda upang makalikom ng mga kaganapan noong mga panahong iyon.[1] Hindi nakasaad kung bakit niya nilisan ang kanyang bayan, ngunit nagtagal siya ng ilang taon sa isla ngSamos at bayan ngAthens. Sinasabi ng ilang mga iskolar ngAlexandria, ilang dantaon matapos ang kamatayan ni Herodotus, na nilisan niya ang Halicarnassus matapos mabigo sa isangkudeta o dahil sa kanyang dismaya sadiktaturya niLygdamis, na sinasabing nagpapatay sa kanyangtiyo (opinsan) na siPanyasis, isangmanunula ng mgaepiko.[2]
Maaari rin daw sabihin na naging isangsundalo (ohoplite) rin siya kung pagbabasehan ang kanyang estilo sa paglalarawan ng mgadigmaan. Nakasaad din saThe Histories ang mga kahariang napuntahan diumano niya, gaya ngBabiloniya atKrimeya, maging ang bayan ngSicily saItalya.[2] Tinatayang aabot sa 31 antas ngkahabaan (longitude) at 24 antas ngagwat (latitude) ang nilakbay ni Herodotus.[3] Subalit, sinasabi ng mga mananaliksik na may mga pagkakaiba sa kanyang paglalarawan sa Babilonya at ang mga nahukay naebidensiya.[2]
Hindi rin tiyak ang eksaktong taon ng kanyangkamatayan, na tinatayang nasa pagitan ng taong 429 at 413 BC.[2] Subalit, sinasabing namalagi siya sa bayan ngThurii saMagna Græcia (ngayon ay bahagi ng Italya) hanggang sa kanyang huling hininga.[3]
Muling pagsasalarawan ngOikumene (mundong pinamamahayan ng mga tao) ayon sa salaysay ni Herodotus noong bandang 450 BC
Sinasabing hango sa estilo niHomer, na nagsulat ng mgaawit ukol sa mga bayani ngIliad atOdyssey, ang paglalarawan ni Herodotus sa mga pangyayari sa paligid niya. Katulad dito ang paglilista ni Herodotus ng mga probinsiyang kabilang sa Imperyo ng Persiya at ng mga sundalong sumama sa ekspedisyon niXerxes patungongGresya, na maihahambing sa paglilista ni Homer ng mga bansang kabilang saDigmaang Troyano. May mga eksena rin diumano na kinopya si Herodotus mula sa mga akda ni Homer, kagaya ng pag-aagawan ng mga Persa(Persian) atIspartano sa katawan niLeonidas, na katulad ng isang eksena saIliad kung saan nag-agawan ang mga Griyego at Troyano sa katawan niPatroclus. Isang mahalagang impluwensiya ni Homer sa estilo ni Herodotus ang paggamit ng mga "pagsikut-sikot" sa pagkuwento. Halimbawa dito ang pagsalaysay sa Ikalawang Aklat ngThe Histories, kung saan balak salakayin ni Haring Cambyses ng Persiya angEhipto. Kasunod dito ang mga talakayan tungkol sa mgaheyograpiya,kaugalian, atkasaysayan ng sinaunang bansang ito, at babalik muli sa pagkuwento ng pagsalakay ng mga Persa(Persian). Isa ring paghahalintulad sa mga estilo nina Homer at Herodotus ang pantay-pantay nilang pagtrato sa lahat ng mga tauhan sa kani-kanilang mga kuwento.Bayani man ang mga Griyego sa mga akda ni Homer, hindi namankontrabida ang mga Troyano sa kanyang pagsasalaysay; gayundin sa pagtrato ni Herodotus sa mga Griyego at Persa(Persian).[2]
Ngunit may ilan ding mga pagkakaiba sa estilo nina Herodotus at Homer, lalo na pagdating sapagsasaliksik. Kung ibinase ni Homer ang kanyang mga kuwento mula sa kanyang mgamusa, hango naman ang mga salaysay ni Herodotus sa kanyang mga karanasan, paglalakbay, at palikom ng iba't ibang opinyon.[2]
Nagbigay ng matitinding detalye si Herodotus sa mga kultura ng iba't ibang kaharian noong panahong iyon, ngunit hindi kapani-paniwala ang ilan dito katulad ng abilidad ng mgaNeuri na magbagong-anyo bilang mgaaswang. Kahit na ipinagmamalaki niya ang kanyang pagiging Griyego, hindi naman minaliit ni Herodotus ang kultura ng ibang bansa, na kaiba sa karaniwang trato ng mga Griyego sa mga "barbaro."[2] Marami ring impormasyon ang nasagap saThe Histories ukol sa mga kaugalian ng Ehipto noong panahong iyon at, sa kanyang palagay, kung papaanong "baligtad" ang gawain ng mga Ehipsiyo kumpara sa mga Griyego. Ibinigay niyang halimbawa ang pagsulat ng mga Ehipsiyo mula kanan pakaliwa na iba sa estilong kaliwa't pakanan ng mga Griyego.[1]
Bukod kay Homer, sinasabing kumuha ng inspirasyon si Herodotus mula sa iba pang mgatulang epiko noong panahong iyon gaya ngCypria atEpigoni, maging sa mga akda nina Hesiod, Olen, Musaeus, Bacis, Lysistratus, Archilochus of Paros, Alcaeus, Sappho, Solon, Aesop, Aristeas of Proconnesus, Simonides of Ceos, Phrynichus, Aeschylus and Pindar.
Hinihinala rin na hindi katutubong Griyego si Herodotus kung ibabase sa pangalang ng kanyang ama at tiyo, na malamang raw ay mgaKaryano (o Carians). Dahil sa kanyang diumano'y magkahalong lahi, sinasabing nagbigay si Herodotus ng pagsasalaysay ng mga kaharian sa paligid niya, kung saan base ito sa opinyon ng mga Griyego at mga "barbaro."[4]
Pinagdududahan ang ilan sa mga impormasyon na nasaThe Histories, lalo na pagdating sa mga kuwentong isinalaysay sa kanya. Sinasabi ng mga mananaliksik na maaaring nakalimutan ng kanyang mga napagtanungan ang ilang detalye ukol sa mga pangyayaring pinag-usapan sa akda obiniro lang si Herodotus at binigyan ng mga sagot na malayo sakatotohanan.[1] Dahil dito, itinuring siya ng mgakritiko bilangAma ng mga Kasinungalingan. Pinagdududahan din na nilikom niya mismo ang ilan sa mga salaysay sa kanyang akda. Hindi rin niya binabanggit kadalasan kung kaninong may-akda niya nakuha ang kanyang mga salaysay. Isa sa mga unang pumuna kay Herodotus ay ang kapwa mananalaysay na siThucydides. Hindi man niya binanggit nang lantaran ang pangalan ni Herodotus, maaaring sabihing siya ang pinariringgan sa akda ni Thucydides naThe History of the Peloponnesian War:
Ang kawalan ng romansa sa aking salaysay ay maaaring maging hindi kaakit-akit sa pandinig, ngunit sa mga nagnanais matamo ang malinaw na pananaw ukol sa nakalipas, at maging sa mga katulad o halos katulad na mga pangyayari na, bilang likas sa mga tao, ay maaaring mangyari sa hinaharap--kung ituring man ng mga taong ito na kapakipakinabang ang aking akda, magiging malugod ako sa ganoon. Isinulat ito bilang isang kagamitang may pangmatagalang halaga, hindi bilang isang akdang nakikipagpunyagi sa dagliang pandinig.[4]
