| Gonad | |
|---|---|
 Isang pares ng mga bahay-itlog ngCyprinus carpio | |
| Mga pagkakakilanlan | |
| FMA | 18250 |
Anggonad ay ang organong gumagawa ng mgagameto. Ang mga gonad sakalalakihan ay ang mgaitlog ng bayag at ang mga gonad sakababaihan ay ang mgabahay-itlog. Ang produktong gameto ay mga selulanglithayop obinhi (germ cell) nahaploid. Halimbawa, angispermatosoon atobum (itlog) ay mga gameto. Bagamang sa agham, ang katawagang "gonad" ay maaaring tumukoy sa panlalaking gonad (testis) o kaya sa pambabaeng gonad (mgaobaryo), ang gonad sa bernakular o salitang-kanto ay tumutukoy lamang sa itlog ng bayag o testis.
Ang mga gonad ay panghormonang kinukontrol nghormonang nagpapadilaw (luteinizing hormone o LH) at nghormonang pang-estimula ng polikula (FSH) na kinakatas nganteryor na glandulang pituwitaryo. Ang sekresyon o katas na ito, sa kabilang banda, ay tinatabanan naman nghormonang naglalabas ng gonadotropin nghipotalamus.
Nagsisimulang umunlad ang mga gonad bilang isang pangkaraniwanganlage, sa anyo ng mgatalungtong na panggonad, at sa paglaon lamang na maipagkakaiba sa panlalaki o kaya pambabaeng mgaorganong pangkasarian. Ang pagkakaroon nghenengSRY, na nasakromosomang Y at pagsasakodigo ngpaktorang nagtatakda ng itlog ng bayag, ang nagtatakda ng pagkakaibang pangkasarian na panglalaki. Sa kawalan ng heneng SRY mula sa kromosomang Y, umuunlad naman ang kasariang pambabae (bahay-itlog o obaryo sa halip na itlog ng bayag o testis).
Ang pagkakaroon at pag-unlad ng mga gonad ay isang bahagi ngpag-unlad ng mga organong pang-ihi at pangreproduksiyon.
