Calamba, Laguna ᜃᜎᜋ̟ᜊ | |
|---|---|
 Ang lungsod ng Calamba noong Oktubre 2023 | |
Mga palayaw:
| |
| Bansa | Pilipinas |
| Estado | Timog Luzon |
| Rehiyon | Calabarzon |
| Lalawigan | Laguna |
| Distrito | 1 |
| Kabisera | Real (de jure) Calamba Poblacion (de facto) |
| Biggest barangay | Canlubang |
| Pamahalaan | |
| • (Hunyo 30, 2022) Mayor Bise mayor | Roseller H. Rizal Angelito S. Lazaro Jr. |
| • Representatibo sa Kongreso | Cha Hernandez |
| • Konsehal |
|
| Populasyon (2024) | |
| • Kabuuan | 575,046 |
| Wika | Batangeño Tagalog Taglish |
AngLungsod ng Calamba o sa simpleng,Calamba ay isang unang klasenglungsod salalawigan ng Laguna,Pilipinas. Ito ay nasa layong 54 kilometro sa timog ngMaynila, at isang oras ang layo kung sasakay ng bus. Ang Calamba ay sikat na lugar panturista dahil sa mgahot spring resort, na karamihan ay nasa barangay Pansol, at saCanlubang Golf and Country Club. Isa rin ang Calamba sa mahalagang sentro ng industriya sa rehiyong CALABARZON dahil sa dami ng mga liwasang pang-industriya at pang-komersyo sa lungsod. Ayon sa senso ng 2024, ito ay may populasyon na 575,046 sa may 151,604 na kabahayan.
Tanyag ang lungsod ng Calamba lalo na sa kasaysayan pagkat dito isinilang ang pambansang bayani ng Pilipinas, si Dr.José Rizal.
Ang pangalan ng lungsod na nagmula sa isang alamat noong mga unang panahon ng pananakop ng Espanya sa bansa. Dalawang "gwardya sibil" o sundalo ang naligaw at napadaan sa lugar na ngayon ay tinatawag na Calamba. Nakita ng mga sundalo ang isang binibini na dumating mula sa isang ilog na may dalang bangang lalagyan ng tubig at isang kalan na kahoy ang panggatong. Ang mga sundalo, sa walang anu-anong wikangEspanyol at mataas na tono, upang itago ang katotohanang sila ay naliligaw, ay nagtanong sa dalaga kung ano ang pangalan ng lugar na kanilang kinaroroonan. Ang babae, na nagsasalita lamang ng kanyang sariling wika, sa pag-aakalang siya ay tinatanong kung ano ang kanyang dala-dala ay sumagot ng "kalan-banga", na ang ibig sabihin ay "luwad na kalan" (kalan) at "banga ng tubig" (banga). Dahil hindi ito mabigkas ng tuwid ng dalawang Espanyol, tinawag na Calamba ang bayan mula noon. Ang alamat na ito ay nanatili sa pamamagitan ng konkretong tubig banga na nakatayo sa liwasang bayan ng may mga pangalan ng mga barangay sa lungsod ng nakasulat dito. Ito ay itinuturing na pinakamalaking "Claypot" sa mundo. Ang parehong dsenyo ng banga ay matatagpuan sa selyo ng pangalan ng lungsod.
Ang liwasan ay iminungkahi ni Dr. Agapito Alzona, na noon ay konsehal ng bayan, upang magamit ang mga bakanteng lugar na kung saan ang lumang palengkeng bayan ay dating nakalagay. Ang resolusyon ay inaprubahan ng noo'y alkalde Romano Lazaro at idinagdag ang karagdagang ₱5, 000 para sa mga bakod sa orihinal na ₱15, 000 gastos sa pagpapagawa. Ito ay natapos noong taong 1939. Bago ito naging isang hiwalay na bayan,ang Calamba ay dating sakop ng Tabuco, ngayon ay kilala bilang Cabuyao. Ang Calamba ay naging isang malayang pueblo sa 28 Agosto 1742. Sa panahon ng pananakop ng mga Hapones noongIkalawang Digmaang Pandaigdig, ang lungsod ay naging saksi sa drama ng isang walang awang pagpatay sa panahon na kung saan ang Imperial Japanese Army ay pumatay ng hindi bababa sa 2,000 sibilyan na tinawag na "Calamba Massacre". Sa pagpasa ng Republic Act No 9,024 noong 7 Abril 2001 at ang pag-apruba ng mga residente sa isang plebisito noong Abril 21, ang Calamba ay naisulong mula sa isang munisipalidad sa ikalawang Distrito ng Laguna upang maging ganap na isang lungsod pagkatapos ngSan Pablo. Isang ipinahayag lungsod noong petsang 7 Abril 2001, ang Calamba ay nakilala bilang isang pangunahing sentro ng pagsulong at ito ay lubhang mabuti nakaposisyon na tulad ng kanyang mataas na ang istratehikong lokasyon, na sa isang malaking krus na daan sa Rehiyon, na may mabuting pahiwatig para sa pagpapaunlad ng mga pasilidad sa rehiyon. Ang kasalukuyang at iminungkahing mga proyekto, gaya ng kinilala sa maraming plano ng pamahalaan at pribadong sektor, ay ang higit pang palakasin ang posisyon ng mga munisipalidad bilang mga pangunahing sentro ng pamamahala, pagawaan, pangangalakal at kabuhayan. Ang sub-urbanisasyon nito ay ay higit na pinatibay ng mga iminungkahing lugar ng mga pangunahing proyektong pangtirahan sa komunidad at mahusay na itinatag na mga institusyon sa pag-aaral. Noong 28 Oktubre 2003, sa bisa ng Executive Order 246, ang Calamba City ay hinirang bilang panrehiyong sentro ng Region IV-A (CALABARZON). Ang Calamba ay nakapagmamalaki ng hindi kukulangin sa limang pambansang bayani:Dr Jose Rizal, General Paciano Rizal, Teodora Alonzo, ang General Vicente Lim, at Lt. Geronimo Aclan.
Ang lungsod ng Calamba ay pampolitika na nahahati sa 54 na mga barangay kasama rito ang Canlubang isa sa pinakamalaking barangay sa Calamba.
|
.jpg)
| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 8,058 | — |
| 1918 | 18,062 | +5.53% |
| 1939 | 32,363 | +2.82% |
| 1948 | 36,586 | +1.37% |
| 1960 | 57,715 | +3.87% |
| 1970 | 82,714 | +3.66% |
| 1975 | 97,432 | +3.34% |
| 1980 | 121,175 | +4.46% |
| 1990 | 173,453 | +3.65% |
| 1995 | 218,951 | +4.46% |
| 2000 | 281,146 | +5.51% |
| 2007 | 360,281 | +3.48% |
| 2010 | 389,377 | +2.87% |
| 2015 | 454,486 | +2.99% |
| 2020 | 539,671 | +3.44% |
| Sanggunian:PSA[1][2][3][4] | ||
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link){{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link){{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) CS1 maint: url-status (link) Lalawigan ngLaguna | ||
|---|---|---|
Santa Cruz (kabisera) | ||
| Mga bayan |  | |
| Mga nakapaloob na lungsod | ||
| Mga barangay | Tingnan:Talaan ng mga barangay sa Laguna | |
| Mga distritong pambatas | ||
