โคม่า (อังกฤษ :Coma ) คือภาวะที่ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัวมากกว่า 6 ชั่วโมง โดยความไม่รู้สึกตัวนี้คือ ปลุกไม่ตื่น กระตุ้นด้วยความรู้สึกเจ็บ แสง เสียง แล้วไม่ตอบสนอง ไม่มีวงจรหลับ-ตื่น ตามปกติ และไม่มีการเคลื่อนไหวที่มาจากความตั้งใจ[ 1] โคม่าจากการใช้ยา (อังกฤษ :induced coma ) โดยแบบแรกเกิดขึ้นจากสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมทางการแพทย์ ส่วนแบบหลังเป็นความตั้งใจทางการแพทย์ เช่นอาจทำเพื่อให้ร่างกายของผู้ป่วยฟื้นฟูเองในสภาวะดังกล่าว
ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะโคม่าจะไม่มีความตื่นโดยสิ้นเชิง ไม่สามารถมีสติรับรู้ความรู้สึก ไม่สามารถพูด หรือได้ยิน หรือเคลื่อนไหว[ 2] เรติคูลาร์แอคทิเวติงซิสเต็ม (RAS)[ 3] [ 4]
เปลือกสมองเป็นส่วนของเนื้อเทา ที่มีนิวเคลียสของเซลล์ประสาทรวมกันอยู่หนาแน่น มีหน้าที่ทำให้เกิดการรับรู้ นำสัญญาณประสาทสัมผัสส่งไปยังเส้นทางทาลามัส และกระบวนการอื่นๆ ของสมอง รวมถึงการคิดแบบซับซ้อน
ส่วน RAS เป็นโครงสร้างที่ดั้งเดิมกว่า อยู่ในก้านสมอง ซึ่งมีส่วนประกอบสำคัญอีกส่วนหนึ่งคือเรติคูลาร์ฟอร์เมชัน (RF) บริเวณ RAS ของสมองมีทางประสาทที่สำคัญอยู่สองทาง คือทางขาขึ้นและทางขาลง ประกอบขึ้นมาจากเซลล์ประสาทชนิดที่สร้างอะเซติลโคลีน ทางขาขึ้น หรือ ARAS ทำหน้าที่กระตุ้นและคงความตื่นของสมอง ส่งผ่าน TF ไปยังทาลามัส และไปถึงเปลือกสมองเป็นปลายทาง[ 5]
คำว่าโคม่านี้มาจากภาษากรีก κῶμα แปลว่า การหลับลึก[ 6]
ผู้ป่วยที่อยู่ในอาการโคม่าจะยังถือว่ามีชีวิต เพียงแต่จะสูญเสียความสามารถที่จะตอบโต้กับสิ่งแวดล้อมตามปกติไป สาเหตุส่วนใหญ่เกิดขึ้นภายหลังการกระทบกระเทือนที่ศีรษะ นอกจากนั้นก็อาจเป็นผลต่อเนื่องจากโรคอื่นได้ เช่น การติดเชื้อในสมอง เลือดออกในสมองไตวาย ขั้นรุนแรง น้ำตาลในเลือดต่ำ สมองขาดออกซิเจน เป็นต้น[ 7]
ผู้ป่วยอาจอยู่ในภาวะโคม่าได้นานหลายวัน ถึงหลายสัปดาห์ บางครั้งหากกรณีรุนแรงอาจอยู่ในภาวะโคม่านานถึงห้า สัปดาห์ มีรายงานผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะโคม่านานหลายปี เมื่อพ้นช่วงนี้ไปแล้วผู้ป่วยบางรายค่อยๆ มีอาการดีขึ้น พ้นจากภาวะโคม่า หรือแย่ลงจนตกอยู่ในสภาพผัก หรือเสียชีวิต ผู้ป่วยบางรายอยู่ในสภาพผักนานหลายปีหรือหลายสิบปี (มีรายงานว่าผู้ป่วยอยู่ในสภาพผักนานที่สุด42 ปี )[ 8]
↑ ความหมายคำว่า "โคม่า". พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ↑ Bordini, A.L.; Luiz, T.F.; Fernandes, M.; Arruda, W. O.; Teive, H. A. (2010). "Coma scales: a historical review".Arquivos de neuro-psiquiatria .68 (6): 930–937.doi :10.1590/S0004-282X2010000600019 .PMID 21243255 . ↑ Hannaman, Robert A. (2005).MedStudy Internal Medicine Review Core Curriculum: Neurology 11th Ed ISBN 1-932703-01-2 ↑ "Persistent vegetative state: A medical minefield" .New Scientist diagram เก็บถาวร 2017-08-26 ที่เวย์แบ็กแมชชีน .↑ Young, G.B. (2009). "Coma".Ann. N. Y. Acad. Sci .1157 (1): 32–47.Bibcode :2009NYASA1157...32Y .doi :10.1111/j.1749-6632.2009.04471.x . ↑ "Coma Origin" .Online Etymology Dictionary . สืบค้นเมื่อ14 August 2015 .↑ โคม่า คืออะไร เก็บถาวร 2014-08-11 ที่เวย์แบ็กแมชชีน . วิทยาลัยประสาทศัลยแพทย์แห่งประเทศไท↑ Edwarda O’Bara, who spent 4 decades in a coma, dies at 59Read more here:http://www.miamiherald.com/2012/11/22/3109800/edwarda-obara-who-spent-4-decades.html#storylink=cpy
