Фоҷиа (аз арабӣ - бадбахтӣ, мусибат), трагедия, яке азжанрҳои драма мебошад, ки бар кофликт ва ё низоъи тезу тунд асос ёфтааст ва қаҳрамонҳои асосии он дар охир ба ҳалокат мерасанд. Дар фоҷиа масъалаҳои дорои хусусияти иҷтимоӣ, таърихӣ ва фалсафӣ, задухӯрдҳои азими зиндагӣ, муборизаи навию кӯҳнагӣ, мавзӯъҳои умумибашарӣ ифода меёбанд. Фоҷиа дарЮнони Қадим тақрибан садаи V то мелод пайдо шудааст. Нахустин фоҷианависон Эсхил (ки ӯро Карл Маркс падари фоҷиа номидааст) Софокл ва дигарон буданд.
Дар фоҷиаҳои давраи Эҳё (асарҳоиВилям Шекспир, Лопе де Вега ва дигарон) муборизаҳои муносибатҳои нави иҷтимоӣ ва феодализм инъикон ёфтаанд. Фоҷиаҳои Ф. Корнел, Ж. Расин ва дигарон таҳти таъсири классисизм эҷод шудаанд. Дар садаи 18 фоҷиаҳои Лессинг, Шиллер, Уолтер ва Гёте дар таъсири ғояҳои буржуазияи навтавлид, ҷараёни маорифпарварт ба миён омаданд. Фоҷиаҳои романтики Ҷ. Байрон ваВиктор Ҳюго ва дигарон зодаи давраи капитализм мебошанд. Дар драматургияи рус намунаи барҷастаи фоҷиа ба қаламиПушкин (Борис Годунов, Фоҷиаҳои хурд) таалуқ дорад. М. Ю. Лермонтов Маскарад, Островский Раъду барқ, Л. Н. Толстой Оламаи зулмот, Горкий Душманон, Васса Железнова) дар инкишофи ин жанр саҳми арзанда доранд.
Намуни барҷастаи фоҷиаҳои адабиёти шӯравӣ, Тӯфони В. Н. Бил-Белосерковский, Фоҷиаи оптимистии В. Вишневский, Истило-и Л. Леонов ва ғайраҳо мебошанд.
Дар адабиёти тоҷик фоҷиаҳоиҒанӣ Абдулло (Рустам ва Суҳроб),Сотим Улуғзода (Темурмалик), А. Атобоев (Робиаи Балхӣ) ва ғайраҳо мавҷуданд.[1]
- ↑С. Табаров, Энциклопедияи советии тоҷик, ҷилди 7, саҳ. 583, Душанбе
