Movatterモバイル変換

Jump to content

ప్రకృతి

లంకెలను మార్చు

వికీపీడియా నుండి

పంచమహాభూతాలు అయిన భూమి, నీరు, అగ్ని, గాలి, ఆకాశానికి ప్రకృతే మూలం.

హిందూధర్మం
ధారావాహిక లోని భాగం

హిందుత్వ చరిత్ర
భావనలు దేవుడు పరమాత్మ ఏకేశ్వరవాదం దేవుడు,లింగం జీవితము ఆత్మ మాయ కర్మ సంసారం పురుషార్థములు (ధర్మము •అర్థము •కామము •మోక్షం) నీతి నియమాలు హిందూ సనాతన ధర్మము పరిపాలన ధర్మము అహింస అస్థేయ అపరిగ్రహ బ్రహ్మచర్యము సత్యము మోక్షం భక్తి యోగము జ్ఞాన యోగము కర్మ యోగము
భారతీయ దర్శనములు అరు అష్టిక పాఠశాలలు *వైదిక దర్శనములు (6) సాంఖ్య యోగ న్యాయ వైశేషిక పూర్వమీమాంస ఉత్తరమీమాంస (వేదాంతము) (ద్వైతం •అద్వైతము లేదాస్మార్తం •విశిష్టాద్వైతము లేదావైష్ణవం •ద్వైతాద్వైతం) ఇతర సనాతన దర్శనములు పశుపత దర్శనము శైవము ప్ర్త్యభిజ్జ్ఞ దర్శనము రశేశ్వర దర్శనము పాణిని దర్శనము అవైదిక దర్శనములు (2) జైన దర్శనము బౌద్ధ దర్శనము సిద్ధాంతాలు: అవతారము బ్రాహ్మణ ధర్మము ఆర్ధ కర్మ మోక్షం మాయ ఇష్టదేవతలు ముక్తి పునర్జన్మ సంసారం త్రిమూర్తులు తురీయ హిందూ మత శాఖలు: వైష్ణవము శైవము శక్త్యారాధాన స్మార్తులు ఆగమ హిందూ ధర్మము సమకాలీన హిందూమత ఉద్యమాలు హిందూమత సంస్థలు
హిందూ దేవతలు త్రిమూర్తులు బ్రహ్మ విష్ణువు శివుడు ఇతర ముఖ్యదేవి,దేవతలు / దేవుళ్ళు దేవుడు ఆధునిక సరస్వతి లక్ష్మీ పార్వతి శక్తి దుర్గ కాళి వినాయకుడు కార్తికేయుడు రాముడు శ్రీ కృష్ణుడు హనుమంతుడు ఋగ్వేద దేవతలు సోముడు అశ్వినీదేవతలు ఇంద్రుడు అగ్ని మరుత్తులు ఉషస్సు సూర్యుడు సవిత పూష విష్ణువు వరుణుడు బృహస్పతి రుద్రుడు యముడు త్వష్ట అదితి మేఘదేవత పర్జన్యుడు ఆకాశము భూమి వాయువు
ధర్మశాస్త్రములు వేదాలు ఋగ్వేదం యజుర్వేదం సామవేదము అధర్వణవేదము విభాగాలు సంహితలు బ్రాహ్మణాలు అరణ్యకాలు ఉపనిషత్తులు ఉపవేదాలు - 4 ఆయుర్వేదము(వైద్యం) ధనుర్వేదము (యుద్ధం) గాంధర్వ వేదము (సంగీతం) స్థాపత్య వేదము ( శిల్ప విద్య) వేదాంగాలు శిక్ష ఛందస్సు వ్యాకరణము నిరుక్తము కల్పము జ్యోతిష్యము ఉపనిషత్తులు ఋగ్వేదం :మొత్తం: - 10 ఐతరేయ యజుర్వేదం: మొత్తం: 51 :- కృష్ణ - 32, శుక్ల - 19 బృహదారణ్య ఈశావాస్య తైత్తిరీయ కఠోప శ్వేతాశ్వతర సామవేదం :మొత్తం: - 16' ఛాందోగ్య కేన అథర్వణవేదం :మొత్తం:31 (మొత్తం - 108) ముండక మాండూక్య ప్రశ్న పురాణాలు మొత్తం - 18 బ్రహ్మ (రాజస గుణం) బ్రహ్మ బ్రహ్మాండ బ్రహ్మవైవర్త మార్కండేయ భవిష్య వామన విష్ణు (సాత్విక గుణం) విష్ణు భాగవత నారద గరుడ పద్మ వరాహ శివ ( తామస గుణం) శివ లింగ స్కాంద అగ్ని మత్స్య కూర్మ ఇతిహాసములు రామాయణము మహాభారతము ఇతర గ్రంథాలు భగవద్గీత హిందూధర్మశాస్త్రాలు మనుస్మృతి అర్థశాస్త్రము యోగవాశిష్టము సూత్రాలు స్తోత్రములు తంత్రములు యోగసూత్రములు వేదాలు పురుషార్థము ఆగమములు వర్ణాశ్రమములు ఋత్విక్కులు హోమద్రవ్యములు గ్రంథం వర్గీకరణ శృతులు - గ్రంథం వర్గీకరణ స్మృతులు ఆంగీరసస్మృతి వసిష్టస్మృతి విష్ణు అత్రిస్మృతి మను హరితస్మృతి పరాశరస్మృతి శంఖస్మృతి బృహస్పతిస్మృతి గౌతమస్మృతి శాతాతపస్మృతి ఆపస్తంబస్మృతి వ్యాసస్మృతి లిఖితాస్మృతి దక్షస్మృతి యమస్మృతి కాత్యాయనస్మృతి యాజ్ఞవల్క్య ఉశానస్మృతి సమ్వర్తస్మృతి హిందూ మతం పాఠాలు - కాలక్రమం
అభ్యాసములు ఆరాధన పూజ జపం భజన యజ్ఞము హోమము పుణ్యక్షేత్రాలు నైవేద్యము హారతి దర్శనము దీక్ష మంత్రము సత్సంగమము స్తోత్రము ప్రముఖ హిందూ దేవాలయాలు విగ్రహము భక్తి ప్రాయశ్చిత్తము తపస్సు ధ్యానము దానము సంస్కారములు (సంస్కారములు - మొత్తం:48) ఆత్మగుణసంస్కారములు (8) ఆత్మగుణములు (పురుషుడు ఆచరించ వలసినవి) దయ అనసూయ అకార్పణ్యం అస్పృహ అనాయాసం శౌచం మాంగల్యము క్షాంతి పంచయజ్ఞములు (5) పంచయజ్ఞాలు దేవయజ్ఞము పితృయజ్ఞము భూతయజ్ఞము బ్రహ్మయజ్ఞము మనుష్యయజ్ఞము హవిర్యజ్ఞములు (7) హవిస్సు అగ్నాధేయం అగ్నిహోత్రం సౌత్రాయణీ అగ్రయణేష్టి చాతుర్మాస్యం ధర్మపూర్ణమాస్యం విరూఢపశుబంధ సోమయజ్ఞములు (7) సోమము అగ్నిష్టోమ అత్యగ్నిష్టోమ ఉక్థ్య వాజపేయ అస్తోర్యామము అతిరాత్రిః షోడశీ పాకయజ్ఞములు (7) పాకయజ్ఞములు అష్టకా అగ్రహాయణి ఆశ్వయుజి శ్రాద్ధ పార్వణ చైత్రీ శ్రావణి వటువు - ఆచార్యుడు వటువు కోసంఆచార్యుడు చేసేవి - (4) ప్రాజాపత్యం సౌమ్యం అగ్నేయం వైశ్వదేవం స్వకృత్యములు స్వయం (2) స్నాతకము వివాహము భార్యకు చేయవలసిన సంస్కారములు భార్య కు సంస్కారములు - (3) గర్భాదానము పుంసవనము సీమంతము సంతానము శ్రేయస్సు కొరకు సంస్కారములు సంతానము - సంస్కారములు - (5) జాతకర్మ నామకరణము అన్నప్రాశన చౌలము ఉపనయనము చతురాశ్రమ ధర్మాలు బ్రహ్మచర్యం గృహస్థ వానప్రస్థం సన్యాసం పండుగలు నవరాత్రి విజయదశమి(దసరా) దీపావళి శివరాత్రి హోలీ కుంభమేళా రథయాత్ర విష్ణువు బిహు వైశాఖి వినాయకచవితి ఓనం శ్రీరామనవమి జన్మాష్టమి రక్షాబంధనం దుర్గా పూజ అట్లతద్ది అనంత పద్మనాభ చతుర్దశి అర్ధోదయము అక్షయతృతీయ ఉగాది ఏకాదశి ఏరువాక పున్నమి కనుమ కార్తీక నక్షత్రం కావిళ్ళ పండుగ కృష్ణాష్టమి కృష్ణ జయంతి కోజగారి పూర్ణిమ గురుపౌర్ణమి గృహ ప్రవేశం గంగపండగ భోగి చాతుర్మాస్యము తిరువళ శనివారాలు తులసీపూజ దీపావళి నవరాత్రోత్సవము నాగపంచమి నాగుల చవితి నృసింహజయంతి పరశురామజయంతి పశువుల పండగ బారసాల భీష్మైకాదశి భీష్మాష్టమి మకరసంక్రాంతి మహాలయ పక్షము మహాశివరాత్రి మహోదయము రథసప్తమి వరలక్ష్మీ వ్రతము వసంతపంచమి వామనజయంతి విజయదశమి వైకుంఠ ఏకాదశి ముక్కోటి ఏకాదశి శ్రావణ పూర్ణిమ రాఖీపూర్ణిమ సత్యనారాయణ వ్రతము సుబ్బరాయ షష్ఠి సుబ్రహ్మణ్య షష్ఠి సూర్యనారాయణ జన్మదినం సంక్రమణం సంక్రాంతి హనుమజ్జయంతి
తత్వవేత్తలు ప్రాచీనం ఆరుణి అష్టావక్ర అత్రి ఉపమన్యు ఋచీక ఋషభ ఋష్యశృంగుడు ఔరవ కణ్వ కపిలుడు కలి కశ్యపుడు కణాదుడు కాత్యాయన మహర్షి కౌశికుడు‎ గయుడు గృత్సదుడు‎ గోతముడు గౌతముడు చ్యవనుడు జమదగ్ని సత్యకామ జాబాలి జైమిని తండి దత్తాత్రేయ దత్తోలి దధీచి దుర్వాసుడు నచికేతుడు నారదుడు పతంజలి పరశురాముడు పరాశరుడు పాణిని పిప్పలాద పులస్త్య పులహుడు పూరుడు పృథు ప్రాచేతసుడు (వాల్మీకి) భరద్వాజుడు భృగు మనువు మరీచి మాండవ్య మార్కండేయుడు మృకండుడు యయాతి‎ యాజ్ఞవల్క్య రురు రేభుడు వశిష్ట వామదేవుడు‎ విభాండకుడు విశ్వామిత్రుడు వ్యాసుడు శంఖ శతానంద శుక శుక్ర శునశ్శేపుడు శౌనకుడు సనత్కుమారులు సాందీపని సాయణుడు సుధామ మధ్య యుగము ఆది శంకరాచార్యుడు రామానుజాచార్యులు మధ్వాచార్యులు బసవన్న వేదాంతదేశికులు తుకారాం తులసీదాసు వాచస్పతి మిశ్రా వల్లభ విద్యారణ్యుడు తోటకాచార్యులు పద్మపాదాచార్యులు చైతన్య కబీరుదాసు మధుసూదన నామదేవ నింబార్క పద్మనాభ తీర్థ నరహరి తీర్థ జయతీర్థ రాఘవేంద్రస్వామి ఆధునికం అరబిందో ఎ.సి. భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద ఓషో విజయేశ్వరీదేవి గణపతి సచ్చిదానంద స్వామి జిడ్డు కృష్ణమూర్తి జిల్లెల్లమూడి అమ్మ తులసీదాసు తాడేపల్లి రాఘవ నారాయణ శాస్త్రి తూపల్లె గురప్ప స్వామి నరసింహ సరస్వతి నారాయణ గురు చంద్రశేఖరేంద్ర సరస్వతి స్వామి చిన్న జీయర్ స్వామి చిన్మయానంద సరస్వతి చాగంటి కోటేశ్వరరావు పరిపూర్ణానంద స్వామి పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి పద్మసంభవుడు పరమహంస యోగానంద బాబాజీ బ్రహ్మశ్రీ జగద్గురు వేదాంతం లక్ష్మణార్యులు మాతా అమృతానందమయి రమణ మహర్షి మాతా మాణికేశ్వరి రామకృష్ణ పరమహంస విద్యా ప్రకాశానందగిరి స్వామి వెంకయ్య స్వామి విద్యా ప్రకాశానందగిరి స్వామి వేమన శారదా దేవి శివకుమార స్వామీజీ సత్యాత్మ తీర్థ శివానందమూర్తి షిర్డీ సాయిబాబా సత్య సాయి బాబా సదాశివబ్రహ్మేంద్ర సుందర చైతన్యానంద ఉప్పులూరి గోపాల కృష్ణమూర్తి ఎక్కిరాల కృష్ణమాచార్య ఎక్కిరాల భరద్వాజ ఎక్కిరాల వేదవ్యాస స్వామి నిత్యానంద స్వామి శివానంద స్వామి వివేకానంద సమర్థ రామదాసు సత్యప్రమోద తీర్థ సద్గురు జగ్గీ వాసుదేవ్
ఇతర విషయములు క్యాలండర్ దేశాల వారీగా హిందూమతం భారతదేశంలోని హిందూ దేవాలయాల జాబితా హిందూ ఋషులు జాబితా హిందువులపై అకృత్యాలు హిందూ పుణ్యక్షేత్రాలు ప్రపంచ దేవాలయాల జాబితా హిందూ దేవాలయాలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాల జాబితా హిందూ సంస్కారములు పురాణాలు దేశాల వారీగా హిందూమతం
హిందూమత పదకోశం
v t e

ప్రకృతి (సంస్కృతం: प्रकृति) అనగాహిందూ మతము లోనిsankhya దర్శనములో చర్చించబడిన సృష్టికి కారణమైన, శాశ్వతమైన ఒక అంశము. సాత్విక, తామసిక, రజో గుణాల మూలం. ఈ మూడు గుణాల సమన్వయమే అనుభావిక వాస్తవం (మనం కళ్ళతో చూడగలిగే, మనసుతో భావించే, శరీరంతో స్పర్శించే వాస్తవ ప్రపంచం). సాంఖ్య దర్శనము ప్రకారం పురుషుడు అనగా జ్ఞానం, అధిభౌతిక స్పృహ.

శాక్తేయం ప్రకారంఆది పరాశక్తి నుండి జన్మించిన అంశములు రెండు. అవి ప్రకృతి,పురుషుడు.

తంత్ర దర్శనము ప్రకారం, ప్రకృతి గురించి తెలుసుకొనుట పురుషుని యొక్క కనీస ధర్మం. అలా తెలుసుకొన్న పురుషుడు రాజు వలె జీవిస్తాడని తంత్రము యొక్క భావం. Prakruti analysis it is a meticulous miracle which is the gift given by God ...... prakruti manaku chala avasaram dani valanay manam gali pandlu pullu neeru mana jeevetanike kavalesenavani labistunaie

Yithavu(prakruthi)

[మార్చు]

భగవద్గీతలో ప్రకృతి "ప్రాథమిక స్వయంచాలిత శక్తి"గా వర్ణించబడింది. సృష్టికి ప్రకృతియే మూలం. సృష్టి చర్యలలో ప్రకృతి యోక్క్ పాత్ర అత్యంత కీలకమైనది, ప్రధానమైనది. ప్రకృతిలో ఉన్న మూడు గుణాల

రజో - సృష్టికి
సాత్త్విక - స్థితికి
తమో - లయకి

కారకాలు

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ప్రకృతి&oldid=4010851" నుండి వెలికితీశారు

వర్గం:

హిందూమత మూసలు

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp