uEstonia (愛沙尼亞) sa i labu nu Oco, itiza i 59 00 N, 26 00 E.
u ahebal nulala’ mapulung sa izaw ku 45,228 km2, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 42,388 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 2,840 km2, hamin nutademawan sa 1,258,545.
kakalukan umah sa 22.20%, kilakilangan umah sa 52.10%, zumaay henay umah sa 25.70%
Estonia (愛沙尼亞)
Ay-sa-ni-ya a masakaputay kapulung a kanatal (Ay-sa-ni-ya a kamu: Eesti Vabariik), hamin nu pulung Ay-sa-ni-ya (Ay-sa-ni-ya a kamu: Eesti, [ˈeːsʲti]), u sakacacay nu Pu-lul(波羅) a bayu nu kanatal, u satabakiay a tusu(首都) nu cen-se(城市) i Ta-lin(塔林). Ay-sa-ni-ya i O-cul nu sawali saamisan. kini lala’ nu kanatal namakayda i ta-lu(大陸) atu i teban nu Pu-lul(波羅) a bayu 2222 a subal nu masakaput mapulung, paysatip nu Pu-lul(波羅) a bayu, saamisan uHung-lan(芬蘭), i sawali mitepal tu Cu-te-hu(楚德湖), nu timulan atu sawalian maliwasak mahida uLa-tul-wei-ya(拉脫維亞) atuEr-lul-si(俄羅斯) u misululay pabeli, u ahebal nu lala’ 45,227 pin-haw-kung-li(平方公里), u demiad nu ta-lu(大陸) tanengay ku akuti’susuemedan(濕潤氣候). kina kanatal nu itiniay tu a tademaw u binacadan Ay-sa-ni-ya u nu Pu-lul(波羅) u Hung-lanay(芬蘭) a tademaw. kina kanatal ayda satu nu Pai-o-li-se-huy(北歐理事會), O-cul malcabayay mapulung, O-yuan kenis(歐元區), Sen-ken kenis(申根區), saamisan ta-si-yang nikapulungan a kaput(北大西洋公約組織), atu nu kalisiw malpadan atu sapalahed a masakapud a tademaw nu kanatal, ya nisakalis u sayadahay ku kalisiw i kitaki.[1]
(u kamu nu Hulam: 愛沙尼亞共和國（愛沙尼亞語：Eesti Vabariik），通稱愛沙尼亞（愛沙尼亞語：Eesti，[ˈeːsʲti] （ 聆聽）），波羅的海國家之一，首都及全國最大城市為塔林。愛沙尼亞位於歐洲東北部，其國土由大陸部分和波羅的海中的2222個島嶼組成，西向波羅的海，北向芬蘭灣，東臨楚德湖，南面和東面分別同拉脫維亞和俄羅斯接壤，總面積45,227平方公里，為溫帶大陸性濕潤氣候。該國主體民族愛沙尼亞人屬於波羅的芬蘭人。該國目前是北歐理事會、歐洲聯盟、歐元區、申根區、北大西洋公約組織、以及經濟合作與發展組織的成員國，為世界高收入經濟體之一。)
Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kakitidaan i ayaw nu laylay a tademaw hawsa nu Hung-lan-u-ke-er a tademaw(芬蘭-烏戈爾人). na i 1227 a mihcaan, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) alaw malu nu Tan-may(丹麥) atu nu ri-er-man(日耳曼) a tademawayay nu Li-wu-ni-ya(利窩尼亞) u mipadangay miadin tu tademaw(持劍騎士團) temeceng, namahini sisa cumuden nu ciwlu(基督教). namakayni satu sa, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) kina pinaay tu makuwan nu Bei-o(北歐). nikahida idaw ku Tan-may(丹麥),Nul-wiy(挪威),Rye-tiyan(瑞典) a kanatal, Pu-lan-li-taw-wan malkaputay(波蘭立陶宛聯邦).[2]
18 a se-ci(世紀) maalaw nu Er-lul-si-sa(俄羅斯沙) nu hungtiay a kanatal u Er-kul cacayay a bulad malpapacaw satu nadikudan sakunida sa tu, i sakatusa aca malpacawpacaw i kitakit tu saayayway alaen aca nu Su-lian(蘇聯). 1991 a mihcaan, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sisa kinacacay aca malukunida.[3]
nu ayda a ngangan nu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kanatal (Eesti) u tatangahan namakayni i Ku-si-kan-ti-na-wei-ya(古斯堪地那) a tademaw, ya i tidaay mueneng i Tung-si-kan-ti-na-wei-ya(東斯堪地那維) a binacadan amin u esti han nu heni. i kun-yun(公元)98 a mihcaan, Ta-si-tuo(塔西佗) i nipisulit nida “Ri-er-man-ni-ya-zhi(日耳曼尼亞志) ” sakamu sa tya cacay u caay kalecad a kamu “aestii” patinaku tu tya Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞). Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a tademaw u udip tu ku micukaymasay tu “Eesti” palungangan han tu kina kanatal, kina ngangan kiayyawan hen i 19 se-ci(世紀).[4]
Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u nipicudad nu heni makilim tu i 13 atu 14 a se-ci(世紀), u nipatideng sayaway a siw-taw-yun(修道院) atu nu kiwkay a cacudadan. u saayaway a cudad nu kamu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sapasubana’ a cudad napatahkal i 1575 a mihcaan. u nu kasumamadan a dayhak(大學) sa i Ta-er-tu a dayhaku, u Ri-tiyan(瑞典)a hungti ci Ku-si-ta-hu-er-se A-taw-hu i 1632 a mihcaan a nipatiden. i 1919 a mihcaan, u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kamu sayaway i tayhaku pasubana tu sapicudad.[5]
ayda u picudad nu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u sakantanay, u kanamuhan a kawaw atu milinziay(業餘). ya sapasubana’ tu nipicudad palasepaden: u talaayaway a nipasubana’, sakatanitik a picudad, tu nu tanengay a picudad atu talakaway a nipicudad. misaahebal a patideng tu cacudatan nu wang-lu(網絡) atu nisanga’ tu sapasubana’ a kawaw. u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a sapasubana’ sikaidaw ku kul-li(國立), se-li(市立), kung-li(公立), atu se-li(私立) pakumuday a kawaw. nu aydaya a Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) idaw tu ku lima a lasubu walu a bataan idaw ku siwa nu cacudadan.[6]
u Cung-huw-min-kul(中華民國) atu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u nu Cung-huw-min-kul(中華民國) atu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) masakaputay kapulungan a kanatal nu masacabaay a kanatal. kinatusaay a kanatal i 1937-1940 a mihca idaw ku talakaway nu mikawaway i hekal, sikasan u Su-liyen(蘇聯) mialaw tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) kyu mapulu. namakayni i 1991 a mihca makay i Su-liyen(蘇聯) mahcacay hawsa, ayda nai’ tu ku i tusu(首都) mapapadeng tu ta-si-kuwan-sin-ci(大使館性質) u midayliay a pikawawan. sakay i Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sakaykawaw uLatvia (拉脫維亞) i Taypak u midayliay nipadengan tu pikawawan.[7]
1937 a mihca sabaw tusa a bulad tusaay idaw kucacay a demiad, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) atu Cung-huw-min-kul(中華民國) patideng tu pikawawan nu masacabayay a kapud.[8]
1940年8月6日，因蘇聯吞併愛沙尼亞而中止。
1940 a mihca waluay a bulad idaw ku enenmay a demiad zayhan u Su-lian(蘇聯) midebung tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a mapulu’.[9]
1991 a mihca sabaw cacay a bulad waluay ku demiad, Cung-huw-min-kul(中華民國) u mikawaway tu sakatusa a sakakaay ci Cang-Siyaw-Yan(章孝嚴) tayni mididaw a mipalita tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞), atu ya pakasikalisiway a nikalcabay nu sakakaay ci Pi-Er-Fu(皮爾夫) masasulit tu sakay tini malaliyung tu sakasikalisiw a midayhiway sulit tu kalisiw tu mapapadan sakacaay kapawan.[10]
1995 a mihca enemay a bulad, u Cung-huw-min-kul(中華民國) u mababaliay a pu-cang mikelid tu masakaputay tayda iRye-se (瑞士) milabu tu Mun-tay-na-lun-tan(蒙太納論壇), nikahida masuadih tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a cung-tung ci Mei-Li(梅里), sikahini kina mahtusaay u malaliyun tu tuud hina papaliw. waluay a bulad, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sayaway a cung-tung ci La-Er u mitayliay tu kanatal a mipalitay a kiing(議員) tayni i Taywan mididaw.[11]
O-cul Se-ken kenis(歐洲申根區) pabeli tu sisulitay nu idaw tu a mibungsiway(護照) tu Cung-huw-min-kul(中華民國) a hu-caw nu Cung-huw-min-kul(中華民國)-kun-min taneng i Se-ken kenis caay pacudad tu sacumud a tayni, pahanhan tu demiad atu Se-ken kenis palamel a misausi, payenem a bulad nu demiadan hamin nu sausi tanen pahanhan tu siwaay a bataan nu demiad.[12]
kina tusaay a kanatal panutek makakutay tu kawaw nu tusu(首都) “Tay-ay masasuayay masakamukamu tu sakay idaw ku kalisiw”, katukuh i 2017 a mihca kina lima tu mikawaw.[13]
2015 a mihca sepaday a bulad sabaw walu a demiad, cin-ci-pu kul-ci-maw-yi papipadan tu Cung-huw-min-kul(中華民國) tu hekalay a maw-yi-fa-can-siy-huy(貿易發展協會) “way-maw-siy-huy(外貿協會)” mikawaway tu “2015 a mihca u sin-Pei-O u micuduhat a milacuk tu kawaw sa “atu tulu a bataan idaw ku enem nu pikawawan tayda i Er-lul-si-sen-pi-te-paw(俄羅斯聖彼得堡), Hung-lan(芬蘭), Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞), Ri-tiyan(瑞典) atu Po-lan(波蘭) kina kanatalan milihida tu sapatiyan, kina mapulungay kanca u Taywanay tu ku nanu tayda i Pai-o(北歐) a kenis u satabakiay a misaahebal tu dadanan nu sapacakaymaba.[14]
2017 a mihca sabaw cacay a bulad, kung-ye-ci-su(工業技術) u tatangahan nu mikinkiway ci Li-Si-Kuwan mikelid tu manamecay i “2017 a mihca u O-cul idaw ku nisabaluhay nikinkiwan a patahekal papiadih tu tayniay atu mikilim tu mamilabu tina kawawan” tayda i Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) millihida tu sapacakay.[15]
2019 a mihca, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) nu Cung-huw-min-kul(中華民國) sakay walu a bataan idaw ku siwa tabakiay nu malkumud a mababalin, u sakay cacay a lasubu idaw ku cacay u satabakiay nu micumutay a nikalcabay tu tuud, u sakay 74 u tabakiay a patahekal nu nikalcabay. ya tuud nipatahkal katukuh i Ay-sa-ni-yaay(愛沙尼亞) a kalisiw idaw ku 8,249 a mang 4,399 nu kalisiw, paymihcaan maselep tu 29,366 a pasintu. mababalin malakuwid tu “nisakalisiwan” 6,836 a mang 9,159 kalisiw nu paymihcaan maselep tu 16,199 pasintu; 2018 a mihca u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u Cung-huw-min-kul(中華民國) saka walu a bataan idaw ku enem tabakiay amababaliay a nikacabayan, sakacacay a lasubu u tabakiay a pacumud tu tuud a masacabaay, u saka pitu idaw ku satabakiay a patahkal tu tuud nu malcabayay.[16]
