Parabot Rumah Tangga nu dijieun tina palastikBolaPingpong
Palastik nyaéta bahan anu mibanda salah sahiji tina rupa-rupaorganiksintétik atawasémi-sintétik anu gampang dijieun ngajadi rupa-rupa barang kabutuhan.[1] Bahan palastik biasana mah tinapolimérorganik anumassamolekulna luhur, sanajan dina prakna mindéng ngandungzat-zat séjén.[2] Palastiksintétik téh biasana mah paling sering diproduksi kupetrokimia, tapi henteu saeutik ogé anualami.[3][4]
Lantaran biayana anu kawilang murah, pabrik ogé gampileun nyieunna,fléksibilitas, ongkoh deui henteu tembus angin(imperviousness)[5]. Palastik loba pisan dijieun pikeun dimangpaatkeun[6]. Ieu palastik geus ngésérkeun bahan-bahan anu baheula/tradisional dipaké, sapertikai,batu,tanduk jeungtulang,kulit,kertas,logam,kaca, katutkeramik.[7] Dina lolobanana geus diganti ku ngamangpaatkeun palastik, malahan nepikeun kaseumat/jepit kertas keurpesawat ruang angkasa.[8]. Dimangpaatkeun ogé keur kaperluanmobil malah (nepi ka 20% pamakéan palastikna), parabot/furniture, ogécocooan.[9]
Di nagaraberkembang, bisa waé henteu sarua - aya anu nyebutken 42% tina pamakéanIndia dipaké bungkus.[10] Dina widang kaséhatan ogé palastik loba pisan mangpaatna, tapi béda hartina jeung operasi palastik, lantaran éta mah dimaksudkeun kana bahan plastisitas anu hartina nyieun deui anu wujudna jeung sipatna kawas daging.[11]Palastik anu minuhan dunya ieu téh mimitina tinabakelite, diciptakeun diNew York dina taun1907 kuLeo Baekeland[12] anu nyiptakeun sebutan palastik[12]
Kecap palastik asalna tinabasa Yunani / πλαστικός /(palastikos) anu pihartieunana "bisa dijieun/wujud atawa nyieun/ ngawujud", tina /πλαστός /(plastos) anu pihartieuna "diwangun". Ieu dumasar kana sipat palastik anu leuleus, atawaplastisitas dina mangsa keur dijieuna.[17] Ku lantaran kitu aya rupa-rupa cara pikeun ngolah ieu palastik, aya anuThermoforming (diteken), disuntikeun/ citak injéksi, diekstrusi. Aya ogé anuditiup/blowing, satuluyna ieu palastik aya anu dijieunsheet lambaran,serat/benang,botol,gelas,piring jeung sajabana,[18][19].
Kamajuan dina widang palastik ieu kawilang geus ngaronjat. Hal ieu bisa ditingali ku ayana pamakéan bahan tina kimia anu saméméhna ngagunakeun bahan-bahan anu asalna ti alam (umpamana,karét,nitroselulosa,kolagén,galalite) jeung anu bener-bener maké molekul sintesis (saperti,bakelite,epoxy,Polyvinyl chloride).[20] Palastik téh mimitina tina bahanbio-derived/bahan ti alam anu tuluy diropéa deui jadipolimerorganik. Dina taun 1600 SM,Mesoamericans bola/ball ngagunakeunkarétalam,band, ogé papatungan.[rujukan?] Dina abad pertengahan tanduksapi digunakeun saperti dipaké keur jandéla lantéra.[21] Bahan anu nurutan kana ieu tanduk diropéa tinaprotéin susu (kasein) jeungalkali.[22]
Ilaharna palastik diwangun tinapolimér organik. lolobana tina ieupolimér dumasar kana kantétan/rantéatomkarbon wungkul. Bisa ogé jeungoksigén,sulfur/walirang, atawa ogénitrogén. Tulang pikeun kantétan atom tadi nyaéta sabagian tina kantétan/ranté anu utama "jalan" anu ngahubungkeun sabagian gedé bagéan anu sarua. pikeun nyaloyogkeun sipat-sipat palastik, unggal kumpulan molekul anu béda "ngagantung" tina tulangna (biasana manéhna "digantung" mangrupa sabagéan tinamonomér saméméhmonomér disambungkeun supanya ngajadi kantétan/ranté polimer).Struktur ieu "kantétan di gigir" mangaruhan sipatpolimer. Ieu mangrupa parobahan anu hadé anu mangaruhan sipat-sipatpolimér loba anu dipacéngkadkeun ngeunaan palastik anu aya hubunganna jeung''Additive''.[26]
Palastik mimitina mah dumasar kanapolimersintétik dijieuna tinafénol ditambahformaldehida, ku cara anu kahiji ieu gampil jeung murah,sintétik diciptakeun dina taun1907, kuLeo Hendrik Baekeland, salah saurang wargaAmérika Sarikat gumelar dinagara bagéanNew York.Baekeland keur néangan lakisolasi pikeun ngalapis kabel di motor listrik jeung generator. Manéhna manggihan yén ku ngahijikeunfénol (C6H5OH) jeungformaldehid (HCOH) ngahasilkeun hijiwujud/substansi/massa léngkét jeung tuluy manggihan deui "komposit" campuran bahan anu mana ieu bahan bisa dicampur jeungtipungkai,asbes, atawakekebul batu tulis anu ngalantarankeun jadi kuat sagigireun éta ogé kuat kuseuneu/teu gampang kabeuleum. Bahan anyar ieu sakapeun] ngabudah lamun disintétik. Ku lantaran étaBaekeland nyieun tarekah nyieun hiji alat teken/press supaya budah-na bisa diteken kaluar lalaunan supaya hasil produkna rata, ku sabab éta dina taun1909 dibéwarakeun, sajeroning kumpulanAmericanChemicalSociety. [25] Bakelite mimitina dipaké keur kaperluanlistrik jeungmékanik. Cunduk kana waktu pamangpaatan leuwih loba sajeroeun barang-barangkonsumén ogéperhiasan dina taun1920-an.Bakelite nyaéta bahan murnisintétik, henteu dumasar kana bahan anu hirup. Ieu ogé mangrupathermosetting palastik anu munggaran.[27]
↑Hans-Georg Elias "Plastics, General Survey" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2005, Wiley-VCH, Weinheim.Citakan:DOI
↑Watson, Peter.A Terrible Beauty (also published asModern Mind: An intellectual history of the 20th century). London: Weidenfeld & Nicolson Ltd (imprint of Orion Books). 2001
Artikelieu mangrupataratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggongalengkepan.
